Обнова на Офицерскиот дом

Се чудам на некои луѓе на форумов...

Офицерски Дом – Скопје / Вилијaм Баумгартен 1925-29

автор : Вилијaм Баумгартен

тип: Општествен објект

година на проектирање: 1925 год.

година на изведба: 1929 год.



Офицерскиот дом е дело на Вилијем Баумгартен како познат и стилски изграден руски архитект. Претставува објект со нагласен академски пристап во третманот на композицијата, организацијата и декорацијата. Овој проект бил нарачан од страна на Министерството на војската и морнарицата, заради концентрацијата на општествениот живот на воената елита на Скопје и околината.









Објектот настрадал во скопскиот земјотрес во 1963 година. По одлука на тогашните власти, објектот е доурнат. Дали било грешка или не, можеби е предоцна да се дискутира. Набљудувајќи од денешен аспект на тековните случувања, може да се сложиме дека неколкуте скопски предземјотресни објекти-симболи на своето време, требало да се реконструираат и реставрираат веднаш. Така би се зачувал физичкиот спомен и би се одржал архитектонскиот континуитет на градот заедно со неколку малски целини. Новото Скопје, можеше да се развива и со нивното присуство. Но, тоа се одлуки на тогашната власт и тогашното општество.



Проблемот на денешното општество, кое се обидува да го врати назад објектот кој не постои 50 години, е во безмисленоста и неоправданоста на потегот под лажното алиби на “враќањето на духот на старото Скопје”.

Новиот објект претставува имитација, и во никој случај реконструкција, реставрација, реанимација или било кој друг термин кој на прво слушање звучи интелектуално и професионално. Имитација со зголемен габарит, натискани нови катови, нови ентериерни решенија, доградби и стиропор декорации, измешани функции, се во име на профит без чувство за атрактивноста на централниот простор на Скопје и неговото општествено значење . Во ера на современа мисла, градиме нешто кое е на крајот на професионалната етика и морал, со манипулативна мисла на враќање на старите вредности. Споредете ја лево тековната реализација и десно оргиналот, каде се воочува манипулацијата на сличноста.

Повторување на одминати стилови е прашање на невкус, непознавање на материјата и основните принципи на архитектурата.







И покрај чудните моментални текови во македонската архитектура, овој објект (1929-63) е академски пример за своето време и претставува редок грандиозен објект од ваков карактер, на територијата на Вардарска Македонија. Околу неговите вредности ви приложуваме извадок од книгата : “АРХИТЕКТОНСКИТЕ СТИЛОВИ (во македонската архитектура од крајот на XIX век и периодот меѓу двете светски војни)” од почитуваниот професор Кокан Грчев, со цел да презентираме вистински начин на перцепција при вреднување на едно дело, професионален речник кој ја искажува фактичката состојба и опис кој го објаснува стилот, кому припаѓа.











извор http://marh.mk/

Edited by Z|evzek - 12-Jan-2015 at 02:09

Полека...Прво! Јас не сум анти-ова, анти-она, не мразам никого, а најмалку од се глумам македонско лудило. Едноставно не сакам тоа што им се случило на моите дедовци и баби да ми се случи и на мене.
Второ!...Незнам зошто мислиш дека Офицерски  дом има некое архитектонско културно значење!?!? Не е некој особено стар објект кој е направен според принципите на македонскиот мајстор и култура, така да не не отсликува нас како култура , па не би можел да видам и зошто баш би го реконструирале. Ајде да ги оставиме мак. принципите за уметност и архитектура па да гледаме само во сооднос на светските принципи....Објектот е еклектичен до коска, направен е во погрешно време, само како показател би ти посочил дека Градска болница е една година постар објект од офицерски дом, па сега ти направи си споредба...
Пак ќе посочам дека е добро што на тоа место се гради зграда, таа зграда може да биде секаква, но не "реконструкција на Офицерски дом". Ако ова до сега не си го сфатил, да си жив и здрав.
И нешто сакам да додадам! Архитектурата не секогаш е архитектонски проект со одредени правила за лепота, функционалност и статика. Архитектурата во многу случаи е и политички проект, а многу често и социјален. Низ историјата се покажало дека архитектурата се користела како алатка многу пати и тоа алатка за влевање страв, алатка за создавање радосна атмосфера, некогаш и за создавање слика на цврстина. Проблемот е во тоа што на факс за овие работи не се зборува и не се предава, како да се некоја табу тема....Така да ти препорачувам да ги разгледаш овие аспекти, убаво да ги проучиш и на крај да си дадеш една оценка за класификација на Офицерски дом.

Originally posted by zabegan Originally posted by Kid_A @zabegan Чаршијата е моментално на тој што е и сопственик на истата освен ако не се залажуваме со некакви правни рамки. Никаде не ја оспорувам нејзината културна вредност, но факт е дека и таа е изградена од окупаторска османлиска војска, а денес е се само не македонска. Ако се лажеме можеме до утре да тераме, но таа е реалноста. чаршијата не е изградена строго од турците, ниту пак е измислена од нив, туку е цел еден трговски регион кој постоел и се надградувал со векови... тоа што голема порција од објектите во чаршијата се турски, е затоа што тие најдобро го издржале времето... дуќаните отсекогаш биле мултикултурниголем дел од чаршијата која ја знаеме денес е изградена некаде во почетокот на 20-ти век патеми аман човек, треба со огромни букви ли да пишам дека воопшто не распитуваме колку нешто е македонско, туку колку вреди да се цени како историска оставштина... не мора да е направено од Александар Македонски или Гоце Делчев за да се цени човечедај еве, наместо јас да објаснувам зошто треба да ја цениме чаршијата, објасни ми зошто треба до толкава мера да го цениме Офицерскиот дом?

Најголем дел од објектите денес се во сопственост на Албанци, а не на Турци. Пред 20 години имаше и полно дуќани во сопственост на Македонци, но поголемиот дел ги продадоа. Јас никаде не ја негирам културната вредност на Стара чаршија, но денес тоа е сосема друга територија, а тука се наоѓа и плоштадот Скендербег што доволно ти кажува. Македонци не одат таму освен во 4-5 кафичи и ресторани што ги држат Македонци под кирија, но поголемиот дел од нас не не привлекува тоа место. Плус, во последните години стана место во коешто се проповеда радикален ислам низ џамиите, последните неколку напади и тепачки се случија баш во тој крај.

Инаку, во Официрскиот дом многу стари Скопјани во тоа време организирале игранки, се ширела и проповедала европска култура, се свиреле шансони, љубовни и староградски песни, тој објект имал европски дух наспроти ориентализмот во Старата чаршија кој освен трговски намени немал никакви културни придобивки за Македонците.

Originally posted by Kid_A @zabegan Чаршијата е моментално на тој што е и сопственик на истата освен ако не се залажуваме со некакви правни рамки. Никаде не ја оспорувам нејзината културна вредност, но факт е дека и таа е изградена од окупаторска османлиска војска, а денес е се само не македонска. Ако се лажеме можеме до утре да тераме, но таа е реалноста.

чаршијата не е изградена строго од турците, ниту пак е измислена од нив, туку е цел еден трговски регион кој постоел и се надградувал со векови... тоа што голема порција од објектите во чаршијата се турски, е затоа што тие најдобро го издржале времето... дуќаните отсекогаш биле мултикултурни
голем дел од чаршијата која ја знаеме денес е изградена некаде во почетокот на 20-ти век патем
и аман човек, треба со огромни букви ли да пишам дека воопшто не распитуваме колку нешто е македонско, туку колку вреди да се цени како историска оставштина... не мора да е направено од Александар Македонски или Гоце Делчев за да се цени човече
дај еве, наместо јас да објаснувам зошто треба да ја цениме чаршијата, објасни ми зошто треба до толкава мера да го цениме Офицерскиот дом?


Edited by zabegan - 11-Jan-2015 at 01:37

@zabegan

Чаршијата е моментално на тој што е и сопственик на истата освен ако не се залажуваме со некакви правни рамки.

Никаде не ја оспорувам нејзината културна вредност, но факт е дека и таа е изградена од окупаторска османлиска војска, а денес е се само не македонска. Ако се лажеме можеме до утре да тераме, но таа е реалноста.

Originally posted by zabegan Originally posted by Kid_A Originally posted by ArChJaZz Монументална градба?!? Што има тука монументално? Јас овој објект и неговото „значење“ не ги поднесувам, а особено чаршиските муабети што се останати. Значи немам апсолутно ништо против тоа да има зграда на тоа место, само не таа зграда. Па незнам луѓево што мислат, ама тоа е симбол на ТУЃА ОКОЛУПАТОРСКА ВОЈСКА на сред плоштад на нашиот главен град. Изграден е во тоа време кога сме биле окупирани, за потребите на окупаторската војска и окупаторскиот крал!!! Што е тоа што е монументално во овој објект, а е до значење за нас како граѓани на Скопје? Па уште и верна копија (реконструкција) да му правиме. Па, и Камениот мост е одраз на окупаторско владеење, Старата чаршија исто така, стотиците изградени џамии врз цркви се исто така резултат на владеење на окупаторот, асимилирани и исламизирани Македонци се исто така резултат на владеењето на окупаторот, па никој не ги урива, туку напротив ги реставрираат и обновуваат, па дури се градат и бесправно изградени џамии во арапски стил со четири минариња, куќи во арапски и турски стил. Оваа страшно глумење лудило на Македонецот многу ме нервира. Сите станаа нешто анти-Срби, анти-Бугари, анти-Грци само затоа што не можеме на магарето, па удри на самарот. разликата е во тоа што камениот мост, чаршијата и многу други објекти имаат големо културно-историско значење за развојот на градот на културно и економско нивоџамиите можеби се мал исклучок од функционалноста и развојот, ама затоа се стотици години стари и во себе содржат добри парчиња уметност... другите џамии се веќе друга тема која нема врска со реставрација и историјаможеби е детски да се збори за окупаторски војски, ама овој објект е олицетворение на окупаторска војска, за разлика од другите... ај еве, ако сме толку паметни, да ја реконструираме турската касарна? може? или нема доволно чаршиска глорификација за нејзе?Офицерскиот дом можеби е маркантен објект за својот период, ама тука завршува се... никогаш сме немале никаков просперитет од него, за разлика од некои други објекти од истиот период, како што е железничката станица на примернеговата глорификација се должи на чаршиски муабети од просечни граѓани и урбани легенди кои никој никогаш не ги доживеалкратко кажано, ќе беше убаво денес да го имавме оригиналниот објект и таман своевремено ќе добиеше имаше реална историска тежина, ама пред да се врши реконструкција на нешто, прво се размислува малку... реално гледано, дури и оваа дискусија е безвредна кога ќе видиш дека воопшто не се работи за реконструкција и потполно е упропастена оригиналната поента и намена на објектот, кој сите толку го сакаат а не можат да препознаат некои негови основни особини

За какво историско наследство зборуваме на градот кога денес Стара чаршија е дувло на џихадисти и рамковни браќа? Тоа е се само не македонско, но нема врска. Не сакам да ја вртам темата во тој правец.

Вие сите се загриживте за обнова на некој дом, затоа што бил изграден од окупаторската војска, но не се загрижувате што во секоја дискотека, кафич и јавен настан се свири и пее југословенска музика, т.е. српска музика, на секоја телевизија секоја втора серија е српска, секоја четврта инвестиција е турска. Тоа е ропство во вистинска смисла на зборот, а не некоја касарна или Официрски дом.

Originally posted by ArChJaZz Монументална градба?!? Што има тука монументално? Јас овој објект и неговото „значење“ не ги поднесувам, а особено чаршиските муабети што се останати. Значи немам апсолутно ништо против тоа да има зграда на тоа место, само не таа зграда. Па незнам луѓево што мислат, ама тоа е симбол на ТУЃА ОКОЛУПАТОРСКА ВОЈСКА на сред плоштад на нашиот главен град. Изграден е во тоа време кога сме биле окупирани, за потребите на окупаторската војска и окупаторскиот крал!!! Што е тоа што е монументално во овој објект, а е до значење за нас како граѓани на Скопје? Па уште и верна копија (реконструкција) да му правиме.

Па, и Камениот мост е одраз на окупаторско владеење, Старата чаршија исто така, стотиците изградени џамии врз цркви се исто така резултат на владеење на окупаторот, асимилирани и исламизирани Македонци се исто така резултат на владеењето на окупаторот, па никој не ги урива, туку напротив ги реставрираат и обновуваат, па дури се градат и бесправно изградени џамии во арапски стил со четири минариња, куќи во арапски и турски стил.

Оваа страшно глумење лудило на Македонецот многу ме нервира. Сите станаа нешто анти-Срби, анти-Бугари, анти-Грци само затоа што не можеме на магарето, па удри на самарот.

Цело време се потенцира дека оваа градба ке биде Матична служба и Градската куќа а никаде не се спомнува дека овој објект е всушност хотел, во приватна сопвеност, од кој само мал дел ке биде наменет за градот. Некаде се спомнуваше само 2 ката ке отпаднат на градот, а другото ке биде во склоп на хотелот до него. Дали некој знае што воопшто се гради тука? Има ли повеке информации за тоа?

Воопшто не мислам дека Офицерскиот дом е „најмонументалната градба“ во денешно Скопје, но...

Градот си ја враќа најмонументалната градба

На плоштадот „Македонија“ последниве неколку месеци се интензивира градбата на Градската куќа на местото на некогашниот Офицерски дом, во која ќе бидат сместени кабинетот на градоначалникот на Скопје и Матичната служба. Објектот треба да биде изградени во рок од шест години, откако за нив ќе биде издадено одобрение за градење, рок што веќе тече.

Меѓу најрепрезентативните објекти што ги имал главниот град на Република Македонија беше сигурно и Офицерскиот дом. Зградата на Народна банка и Офицерскиот дом, на двете страни од плоштадот „Македонија“, и Камени мост долго беа заштитен знак на Скопје. За жал, двете згради беа урнати од земјотресот. Нашиот главен град е на пат да ја врати зградата на некогашниот Офицерски дом, со тоа што тој во иднина треба да биде градска куќа. Веќе се наѕираат контурите на ново-стариот објект, кој до некаде ќе го врати минатото на Скопје. Еве дел од приказната за идејата и за изградбата на Офицерскиот дом. Во белградскиот дневен весник „Време“, во издание од недела, 24 ноември 1929 година, е најавено завршувањето на работите на Офицерскиот дом во Скопје. Во информацијата, која беше на две колони, со цртеж на Офицерскиот дом, меѓу другото се вели: „Веќе се завршени сите работи, дури и внатрешното уредување на скопскиот Офицерски дом, најголемата и најмонументалната градба во Јужна Србија (сегашна Македонија н.з.), а во исто време најголемата и најпространа зграда од овој тип на Балканот. Мебелот што е нарачан треба да стигне за неколку дена во Скопје, така што уредувањето на домот целосно ќе биде завршено до половината на декември. На роденденот на Н.В. Кралот, 17 декември, на свечен начин ќе биде отворен Офицерскиот дом во Скопје“.

По информациите за свеченото отворање и за распоредот на просториите во Офицерскиот дом, информацијата завршува со констатацијата дека отворањето на Офицерскиот дом на 17 декември ќе биде еден од најзначајните настани во културната историја на Скопје. Еден ден пред свеченото отворање на Офицерскиот дом, на 16 декември, и двата највлијателни дневни весници во тогашното кралство, „Политика“ и „Време“, го најавуваат овој настан. На шестата страница на белградска „Политика“, во информацијата за свеченото осветување на Офицерскиот дом, пишува: „Однадвор зградата изгледа огромно, но нејзината големина може да се види дури кога ќе се влезе внатре и кога ќе се погледнат сите нејзини простории, уредени и наместени многу раскошно. Големата свечена сала со огромното фоаје, со галеријата и со салоните потсетува на раскошните сали на монументалните градби во Европа. Во салата се поставени дваесет позлатени канделабри и три големи лустери, од кои секој дава светлина од 45 илјади свеќи“.

Понатаму во информацијата се опишува делот наменет за кралот, во кој има простории за маршалатот, библиотека, читалиште, зелен салон и ложи што се поврзани со свечената сала. Исто така, на вториот кат се наоѓале кралските одаи, спалната соба, трпезаријата, салонот за приеми, бањите и кујната. Втората, долната свечена сала, имала илјада квадратни метри наменети за ресторан. Во долната сала, која како и горната била богато опремена, имало бина за музика, галерии, салони за билјард, гардероби и слично. Во сутеренот на зградата имало две големи гардероби за две илјади посетители, трпезарија за офицерите, кујна со модерни инсталации, парно греење и дванаесет големи бањи.

Идејата за изградба на офицерски дом потекнува од 1913 година, од тогашниот командант на дивизија, армискиот генерал Божидар Терзиќ. Првиот дом се наоѓал во урната зграда на кафената „Палас“. Со почетокот на Првата светска војна првиот дом престанал со работа. По завршување на војната, Терзиќ повторно го отворил прашањето за изградба на офицерски дом во Скопје. Одборот за изградба на офицерски дом конечно успеал во 1922 година од општината да добие градежно земјиште. Тоа се наоѓало во близината на општинскиот парк. Подоцна, во 1924 година, локацијата е променета. За зградата на офицерскиот дом е доделено земјиштето на кое била „Бурмали-џамија“. Изградбата на Офицерскиот дом почнала на 11 април 1925 година, иако камен-темелникот го поставил кралот на 18 јуни 1925 година. Проектант на Офицерскиот дом бил архитектот Вилим Баумгартен, кој бил на работа во Министерството за војска и морнарица. Почетокот на изградбата му бил доверена на претприемачот Владо Савчиќ, а работите ги завршил Јаков Савчиќ. Според пишувањето на „Време“, изградбата на домот и опремата во него чинеле 25 милиони тогашни динари. Во „Време“, во текстот од 16 декември, меѓу другото пишува: „Како што е познато, Н.В. Кралот за време на престоите во Скопје мораше да ноќева во својот вагон за спиење, зашто во Скопје за тоа немало погодна зграда. Со изградбата на Офицерскиот дом и тоа прашање е решено. На западната страна на домот се наоѓаат сите одделенија за кралот. Сите простории се опремени со потребниот убав и скапоцен мебел“.

Од вториот кат скалите воделе во кулата на Офицерскиот дом. Кулата имала два ката. Од подножјето на кулата до врвот имало 102 скали. На првиот и на вториот кат од четириаголната кула имало балкони од кои, според „Време“, имало единствен поглед на цело Скопје, Вардар, на Водно, Гази Баба и на Црна Гора. На врвот на кулата, на сите четири страни биле вградени часовници на електричен погон, па затоа, како што се вели во текстот, и ноќе тие го покажувале времето.

На крајот од текстот објавен во „Време“ на 16 декември, ден пред предавањето во употреба на зградата на Офицерскиот дом, пишува: „За остварување на идејата за подигање на Офицерскиот дом во Скопје имаше многу поддржувачи и соработници чии заслуги се евидентни, како заслугите на инженерите и на претприемачите што создадоа вакво монументално дело“.

Некогашниот украс од разгледниците за Скопје, Офицерскиот дом, беше урнат во катастрофалниот земјотрес, утрото на 26 јули 1963 година. Од урнатиот преден дел се гледаа големите лустери што ја украсуваа големата свечена сала.
Скопје е на пат да врати уште еден објект што беше урнат во природната катастрофа.

(aвторот е поранешен новинар)     
     
Автор: Подготви: Јосиф Џочков

http://novamakedonija.com.mk/NewsDetal.asp?vest=14151728234&id=14&prilog=0&setIzdanie=23363

Нема да се реновираат. Ќе се унаказуваат.

За МЕПСО можеш на гугл да пробараш. За Пошта/Телеком уште нема никакви информации. Не може чаушот да постигне толку.. да почекаме малку.