Станува збор за износ еднаков на 13,3 отсто од бруто-домашниот производ во Македонија

Државата не може да се ослободи од капиталот во Тутунскиот комбинат - Прилеп

Владата менаџира со капитал од 936,8 милиони евра во 68 компании, кои се во целосна или во делумна сопственост на државата. Станува збор за износ што е еднаков на 13,3 отсто од бруто-домашниот производ во Македонија.

Во целосна државна сопственост се 12 компании („Македонска пошта“, Македонска банка за поддршка на развојот, ЕЛЕМ, МЕПСО, МИА, „Еурокомпозит“, ТЕЦ „Неготино“, „Енергетика“ АД Скопје, „Агриленд“, „Државна лотарија на Македонија“, М-ХАБ и „Аеродроми на Македонија“). Државата има под 1 отсто акционерски капитал во 17 компании, а располага со капитал од 1 до 10 отсто во 20 акционарски друштва.

Искуствата покажуваат дека Владата, со ретки исклучоци, е лош менаџер, бидејќи голем број од друштвата во кои е доминантен сопственик со години бележат загуби, на вработените не им се уплаќаат законските придонеси, а голем дел од нив не земаат редовна плата. Интересно е што според Министерството за економија само акционерскиот капитал на државата во ЕЛЕМ, „Ти-хоум“, МЕПСО, „Тутунскиот комбинат – Прилеп“ и во ОХИС вреди над 735 милиони евра. Станува збор за дискутабилна процена ако се земе предвид дека Тутунскиот комбинат и ОХИС на пазарот не вредат речиси ништо, бидејќи на огласите за нивната продажба не се јавуваа заинтересирани купувачи. Инаку, во претпристапната економска програма што неодамна ја промовира Министерството за финансии може да се види дека Владата и понатаму останува на определбата за продажба на загубарите, со оглед на тоа што се најавува дека доколку на актуелните огласи не се јават заинтересирани купувачи, постои можност за повторно распишување огласи за продажба. Воедно, во програмата се најавува дека во текот на годинава врз база на претходни анализи ќе се решава кои други удели или акции на државата ќе се нудат на продажба.

Домашните компании јавуваат за зголемен број нарачки од странство и бран нови вработувања во текстилниот сектор, додека пораст бележат и рударството, градежништвото, металната индустрија и производството на енергија

Календарски среде зима домашната економија доживува охрабрувачки процут. Најголемите индустриски гранки, како текстилната индустрија, градежништвото, металургијата, производството на енергија, јавуваат за зголемен обем на работа и нарачки од странство, како и бран нови вработувања. Текстилните компании од Штип веќе објавиле оглас за вработување на 400 нови работници. Шнајдерки и кројачки се бараат и во Пробиштип, Кратово, Кочани, Македонска каменица и во други градови. До пред само неколку месеци од овој сектор се отпуштаа работници. На економската пролет на текстилната индустрија и годат и политичките потреси во земјите од Северна Африка и Блискиот Исток, каде што берзите бележат драматичен пад.

- Актуелната политичка ситуација во Египет, Тунис, Мароко, Алжир ги принудува странските компании да се повлекуваат од овие земји. Тие сега се обидуваат да преселат дел од своето производство.

Се повлекуваат и некои од компаниите што беа присутни во Кина. Во следниот период очекуваме зголемен обем на работа и доаѓање на извесен број компании во Македонија. Уште сега добиваме барања од нови странски компании за соработка и искористување на нашите капацитети - вели Владо Нетков, стопанственик и член на управниот одбор на кластерот за текстил.

Тој смета дека може да се јави и проблем со недостиг од работна сила, бидејќи во пикот на сезоната има потреба и од 1.000 нови работници. Освен придобивањето нови партнери, оптимизам кај текстилците влева и зголемениот број нарачки од земјите од ЕУ, како Германија, Грција, Холандија и други.

Во Државниот завод за статистика потврдуваат дека во декември 2010 година производството во главните индустриски гранки забележало пораст во однос на претходната година. Кај трајните производи за широка потрошувачка порастот е 25,7 проценти, кај енергијата за 7,6 проценти и кај капиталните производи за 24 проценти. Зголемен е бројот на работници и во секторот вадење руда и камен за 3 проценти и во секторот снабдување со електрична енергија, гас и вода за 2,6 проценти. И од Здружението за градежништво при Стопанската комора на Македонија очекуваат засилена градежна активност и повеќе работа годинава од лани. Оптимизмот го темелат на најавените инвестиции на Владата од 300 милиони евра во сферата на градежништвото.

- Со законските измени, легализацијата на дивоградбите и забрзувањето на постапката за вадење градежни дозволи, очекуваме зголемување на извршените градежни работи и поголема урбанизација на државата. Со ова голем дел од објектите се симнуваат на локално ниво, каде што ќе се вадат и сите одобренија со што ќе се забрза работата - вели Марија Петроска од СКМ. Нагорна линија бележат и цените на металите на светските берзи. Најголем пораст има кај бакарот, кој доживеа фантастичен скок на близу 10.000 долари по тон, што е за трипати повеќе од пред неколку години. Со тоа значително се зголеми и интересот на домашните и на странски инвеститори за откривање нови наоѓалишта на бакар во државата. Во рудникот „Бучим“ од Радовиш планираат изградба и на нова фабрика, која ќе ја преработува јаловината и ќе произведува бакар.