Топлификација

ФАКТОР ЕКСКЛУЗИВНО: Власта одбила да нарача и да плати гас од „Макпетрол“ за октомври, знае ли некој како ќе се греат скопјани

Грејната сезона опасно наближува, времето надвор сериозно заладува, а на над 60 илјади скопски домаќинства не им е јасно дали и кога ќе почнат да се загреваат радијаторите во нивните домови.

Сознанијата до кои дојде Фактор говорат дека ЕСМ, кое всушност го презеде управувањето со БЕГ за снабдување на топлинска енергија, не ги нарачало потребните количини на гас од компанијата „Макпетрол“ за следниот месец, односно за октомври оваа година.

Откако „Макпетрол“ пред извесен период испрати допис до ЕСМ, во кој ги известува дека компанијата врз основа на годишнот договор со „Гаспром“ може да ги обезбеди потребните количини и за сите свои клиенти, како и за топлните Исток и Запад, со тоа што количините за наредниот месец треба да се платат до 20 претходниот месец, од ЕСМ му одговориле на „Макпетрол“ дека нив нема да им бидат потребни споменатите количини. Практично, тој одговор значел и дека Владата нема да ги плати потребните средства, што требаше да се случи до 20 овој месец, за да се набават потребните количини на енергенсот за следниот месец, односно октомври.

Затоа сега се поставува прашањето како всушност ќе се греат скопјани, ако се има предвид дека грејната сезона официјално почнува од 15 октомври, но, доколку тоа го бараат временските услови, односно температурите се спуштат под пропишаната граница со Правилникот, парно ќе треба да се пушти и веќе од први октомври.

Или, ако денеска е 26 септември, само уште пет дена ја делат ЕСМ од обврската да обезбеди затоплување за околу 60 илјади скопски домаќинства. Но, она што засега се знае, е дека гасот од „Макпетрол“ сигурно не е обезбеден за октомври, бидејќи количините ниту се навреме нарачани, ниту платени кај компанијата, за таа, пак, да ги повлече од својот партнер „Гаспром“.

Дали и од каде од други места е обезбеден гас, наши извори се сомневаат дека тоа ќе може да се направи во „пет до 12“, како што се надеваше Владата, одејќи и барајќи гас по разни дестинации, меѓу кои Србија, како и Турција.

Во меѓувреме, се огласија и од БЕГ, велат дека веќе немаат обврска да пуштаат парно, а немаат ни пари да го платат гасот.

„Балкан Енерџи Груп БЕГ – Производство нема правен основ да располага со топланите, нема обврска да продолжи со вршење на дејноста во новата грејна сезона, ниту пак има финансиска можност и кредитна способност за набавка на гориво за производство на топлинска енергија“, наведе денеска компанијата БЕГ – Производство во соопштение по информациите дека треба да продолжи да испорачува топлинска енергија во новата грејна сезона до изборот на нов носител на лиценцата.

Од компанијата наведуваат дека согласно со член 51 од Законот за енергетика имале законска обврска да продолжат да ја извршуваат дејноста, до истекот на рокот од 90 дена за избор на нов вршител на дејноста, кој е веќе истечен. Во овој период, посочуават, БЕГ Производство продолжи да ја врши дејноста и ги заврши сите неопходни ремонтни активности во топланите се со цел новиот носител на лиценца да може непречено да ја започне новата грејна сезона.

-БЕГ Производство нема правна основа за користење на топланите, бидејќи Договорот за закуп е раскинат и новиот сопственик на топланите побара примопредавање на истите. Дополнително, компанијата е финансиски неспособна за вршење на дејноста, поради големите загуби остварени во претходната грејна сезона како резултат на неколкукратно зголемените трошоци за набавка на енергенси и електрична енергија кои не беа покриени со одобрените тарифи од Регулаторна комисија за енергетика.

Заради овие причини на 09.06.2022 год. БЕГ – Производство до РКЕ поднесе барање за престанок на лиценцата се со цел навремено и непречено да се избере нов носител на лиценца за вршење на дејноста производство на топлинска енергија за новата грејна сезона. На 20.06.2022 година РКЕ донесе решение за престанок на лиценцата на БЕГ – Производство, стои во соопштението.

Во врска со договорот за деловно – техничка соработка помеѓу БЕГ – Производство и АД ЕСМ наведуваат дека неговата важност била до 31 март годинава, односно тој е истечен.

-Од погоре наведеното очигледно е дека БЕГ – Производство нема правен основ да располага со топланите, нема обврска да продолжи со вршење на дејноста во новата грејна сезона, ниту пак има финансиска можност и кредитна способност за набавка на гориво за производство на топлинска енергија, велат од БЕГ Производство.

Вицепремиерот за економски прашања Фатмир Битиќи викендот изјави дека се додека не се избере економски оператор, БЕГ мора да испорачува топлинска енергија. Согласно законот, како што посочи Битиќи, БЕГ мора да има и резерви на гас и други суровини за да обезбеди топлинска енергија.

Откако во јуни годинава, Регулаторната комисија за енергетика донесе одлуки со кои престанаа да важат одлуките за издавање лиценца за вршење енергетска дејност снабдување, односно дистрибуција на топлинска енергија на компанијата БЕГ, Владата објави јавни повици за избор на вршители за производство, дистрибуција и снабдување со топлинска енергија

Јавното отворање на понудите на повиците за избор на компанија која ќе произведува, дистрибуира и ќе ги снабдува со топлинска енергија потрошувачите на дел од градот Скопје се одржа на 13 септември, а беа доставени понуди од трите фирми на ЕСМ.

Според најавите, откако ќе биде извршена евалуацијата на пристигнатите понуди Комисијата ќе достави предлог до Владата, што ќе биде разгледан на една од наредните седници. Со јавниот повик треба да се избере компанија која ќе го преземе работењето на Балкан Енерџи Груп, откако на крајот на јуни и беа одземени лиценците за работа поради финансиска неликвидност од високата цена на природниот гас.

Компанијата „Адора Инженеринг“ во септември лани на јавна лицитација за 9,26 милиони евра ги купи топланите „Исток“ и „Запад“, коишто претставуваат основни средства за регулираното производство на топлинска енергија во градот Скопје, а кои беа во стечајна постапка. Компанијата тврди дека закуп на топланите без јасна интенција за купопродажба ќе им претставува дополнителни 550 илјади евра загуби на годишно ниво. Инсистирањето на еден од чинителите за промена на сопственоста, според вицепремиерот Фатмит Битиќи, е легитимна, но ќе биде според законите.

– Закупот е легитимна алатка преку која ќе се искористат топланите Исток и Запад и ќе се испорача топлинска енергија, а во меѓувреме има доволно временски период да се запазат сите законски процедурии ако треба да се заокружи откупот на сопственоста, изјави Битиќи.

https://faktor.mk/faktor-ekskluzivno-vlasta-odbila-da-naracha-i-da-plati-gas-od-makpetrol-za-oktomvri-znae-li-nekoj-kako-kje-se-great-skopjani

„АДОРА ИНЖЕНЕРИНГ“ ГИ ПРОДАВА ТОПЛАНИТЕ Ги нуди на ЕСМ по цена од 9,26 милиони евра колку што ги купи

Компанијата „Адора инженеринг“ која е сопственик на две од трите топлани во Скопје очекува да ги продаде на државната компанија ЕСМ која управува со парното за иста цена како што ги плати на Топлификација пред една година. Компанијата, како што соопшти, веќе испратила понуда до ЕСМ и очекува одговор.

Во соопштението упатено до јавноста компанијата информира дека и покрај тоа што очекувала инвестицијата во топланите да ѝ се исплати, досега има само загуби и неплатен долг од БЕГ за користењето на топланите во изминатата грејна сезона.

Го пренесуваме соопштението во целост:

„Адора инженеринг“ на ден 01.09.2021 година, односно пред повеќе од една година, на транспарента јавна лицитација за сума од 9,26 милиони евра со вклучени даноци, ги купи имотите топлана Исток и топлана Запад, кои што претставуваат основни средства за регулирано производство на топлинска енергија во градот Скопје, а кои беа во стечајна постапка. Во тој момент, свесни за минималната економска оправданост на инвестицијата, нашата мотивација беше оваа стратешка дејност да се врати во домашни раце и про-активно да ја развиваме и унапредуваме сo сите последни трендови поврзани со дејноста.

Меѓутоа, од тогаш до денес, „Адора инженеринг“ нема добиено ниту владение врз купениот имот од страна на „Топлификација“ АД во стечај и БЕГ, ниту апсолутно никаков надомест за користење на имотот од страна на БЕГ, поради што се нанесува огромна штета врз работењето на „Адора инженеринг“.

БЕГ одби регулирање на меѓусебните односи за користење на топланите, односно ги користи топланите бесправно. Оваа проблематика не беше, а можеше да биде регулирана преку деловно-техничката соработка помеѓу ЕСМ и БЕГ која беше направена во јануари оваа година.

Дополнително, топланите во изминатите неколку години се драстично обезвреднети поради фактот што износот за амортизација на опремата кој е определен и контролиран од РКЕ, и граѓаните го плаќаат со цел одржување на топланите во добра кондиција, речиси целосно не бил вложуван во изминатите неколку години, што нанесува директна штета, пред сè, на квалитетот на дејноста и економската исплатливост во истата.

Дополнително, поради обезвреднувањето на топланите и останати системски недоследности, приносот на капитал, односно единствениот приход за сопственикот на топланите во оваа дејност од 960 000 евра во 2010-та година, во услови на огромна акумулирана инфлација низ годините, денес е доведен на рекордно ниски ниво од 365 000 евра годишно. Сето ова доведува до ситуација каде што според моменталните параметри во бизнисот не може да се најде апсолутно никаква економска издржаност. За илустрација, годишниот ануитет кој што „Адора инженеринг“ треба да го сервисира кон домашната банка за отплата на кредитот наменет за купување на топланите изнесува околу 900 000 евра, што значи дека директно Адора инженеринг е во загуба од над 550 000 евра годишно. Доколку овде се засметаат и сопствените средства дадени како учество и дополнително обезбедување кон кредитот загубата станува уште позначителна.

Со ЕСМ веруваме дека во наредниот период ќе изнајдеме заедничко прифатливо решение сè со цел општото добро и интересот на граѓаните. За „Адора инженеринг“ е потребно регулирање на досегашните долгови настанати во изминатата година по основ на принос на капитал и невложена амортизација со цел да пристапиме кон регулирање на идните односи.

Според моменталните регулирани параметри во дејноста сметаме дека единствено решение во интерес на граѓаните е ЕСМ да пристапи кон купување на топланите Исток и Запад, за што на 18.08.2022 година, ЕСМ до „Адора инженеринг“ испрати Барање за доставување на понуда за продажба на имотот, топланите Исток и Запад, со цел оваа енергетска дејност да биде обединета под државна контрола.

Во најдобар интерес на дејноста и граѓаните, „Адора инженеринг“ одговори дека е согласна со ова барање и сме спремни доколку ги наплатиме побарувањата од изминатиот период кој што законски ни следуваат, да го продадеме имотот по истата цена по која што го купивме.

https://plusinfo.mk/adora-inzhenering-gi-prodava-toplanite-gi-nudi-na-esm-po-cena-od-9-26-milioni-evra-kolku-shto-gi-kupi/

КОЈ ЌЕ ГИ ГРЕЕ СКОПЈАНИ? Тендер за нов оператор нема, а тешко ќе биде да се обезбеди и гас

Тендерот за избор на нова компанија која ќе управува со парното греење во Скопје треба да се распише во текот на овој месец, но од владата не се сигурни кога тоа ќе се случи. ЕСМ, фирмата која доби задача да се подготви за преземање на скопското парно греење, се подготвува да учествува на тендерот. Компаниите кои треба да го снабдуваат со гас новиот оператор, очекуваат нови договори, но никој не е сигурен по која цена и дали ќе има гас за грејната сезона.

Владата не брза со распишување на тендерот за избор на компанија која ќе оперира со парното иако до почетокот на грејната сезона има уште неполни два месеца. Законската обврска на стариот оператор да обезбеди парно греење до избор на нов, се чини, и овозможува на владата да калкулира со целата постапка и покрај тоа што за новиот оператор роковите се куси, како за обезбедување гас и резерви мазут за грејната сезона, така и за договарање со новиот сопственик на топланите „Исток“ и „Запад“ за висината на нивниот закуп или откуп. Дополнително треба да се заврши и постапката за вработување на дел од сега вработените во БЕГ, како една од обврските на новиот оператор.

Од Владата денеска не одговорија не прашањата на Плусинфо поврзани со тендерот и дилемите поврзани со снабдување со топлинска енергија на скопјани. Прво не упатија на Министерстовото за економија, а потоа на ЕСМ.

Според Законот за енергетика Владата е должна да распише тендер за вршење на соодветна регулирана енергетска дејност, во случајов со снабдување со топлинска енергија. Ова го соопшти и првиот регулатор Марко Бислимовски во моментот кога му ги одзеде трите лиценци на досегашниот оператор БЕГ. Владата тогаш го задолжи ЕСМ да се подготви за преземање на парното греење, во случај да нема други компании кои ќе се јават на најавениот тендер. Компанијата веќе формира три деловни субјекти кои ќе се грижат за производство на топлина, дистрибуција и снабдување на потрошувачите и се подготвува за преземање на дејноста.

Од компанијата велат дека се подготвуваат за најавениот тендер и процедурите кои следат по неговото завршување. Но, постапката околу тендерот, е запната на прашањето околу производството на топлинска енергија за потребите на најголемиот дел на Скопје. ЕСМ не располага со топлани, а за да добие лиценца за производство на топлинска енергија, мора да ги земе под закуп топланите „Исток“ и „Запад“, кои сега се во сопственост на „Адора инженеринг“, која пред една година ги купи од „Топлификација“ во стечај.

Од ЕСМ велат дека се направени контакти со компанијата и со владата и се надеваат дека прашањето ќе се реши во прилог на поширокиот општествен интерес. Како опции за кои веќе се размислува во првичните контакти со новиот сопственик се закуп или откуп на топланите. Досега БЕГ ги имаше под закуп топланите на поранешниот сопственик „Топлификација“.

Што ќе се одлучи, и под кои услови ЕСМ ќе ги користи топланите, останува да се види. Од „Адора инженеринг“ засега не коментираат.

ЕСМ планира да преземе и дел од вработените на БЕГ.

– Се прават процени колкав број на вработени ќе ни бидат потребни. ЕСМ Енергетика веќе има кадар кој е обучен за работа со парно греење и се планира тој да биде ангажиран во новите субјекти, а остатокот од потребите ќе бидат преземени од БЕГ. Засега не се знае колкав број од околу 300 вработени во БЕГ ќе преминат во новите компании – велат од ЕСМ.

Покрај изборот на нов оператор со парното во Скопје се чини проблем ќе биде и да се обезбедат доволни количини гас, бидејќи неизвесно е дали зимава ќе пристига рускиот гас за земјава и дали ќе се обезбеди негова алтернатива. Земјава нема можности за чување резерви од гас, па проблемот ќе биде и висината на цената која ќе треба да ја плати ЕСМ за гасот што ќе го набавува.

Од ЕСМ велат дека веќе се почнати постапки за снабдување со гас, но од компанијата која досега го снабдуваше БЕГ со гас велат дека договорот за изминатата грејна сезона е завршен, а дали ќе се потпишат нов ќе зависи од компанијата која ќе управува со парното.

– ТЕ-ТО АД Скопје во целост ги исполни обврските од договорот за топлинска енергија кон дистрибутерот на топлинска енергија за минатата грејна сезона, а важноста на договорот истече со крајот на грејната сезона. За жал, дистрибутерот уште ги нема исплатено своите обврски кон ТЕ-ТО за испорачаната енергија. Во моментов ТЕ-ТО нема договор за испорака на топлинска енергија. Со новиот дистрибутер на топлинска енергија би се склучил договор со почетокот на грејната сезона. А условите на договорот ќе зависат од пазарните цени на природен гас и другите трошоци од работењето – велат од ТЕ-ТО.

Од оваа компанија велат дека нема да можат да гарантираат дека ќе обезбедат гас по секоја цена.

– Постојат ризици за снабдување со природен гас во претстојниот период и нема гаранции дека ќе има достапен гас. ТЕ-ТО е независен производител на електрична енергија и топлина, што значи дека своите продукти ги продава слободно на пазарот. Цената и обемот на производство ТЕ-ТО ќе ги нуди на пазарите согласно пазарните механизми со цел да обезбеди позитивно финансиско работење – велат оттаму.

Компанијата тврди дека моментно во земјава нема алтернатива за рускиот гас.

– Во моментов таква можност не постои, бидејќи не постои можност за пренос на гас преку интерконекторот со Република Бугарија од други извори. Овој проблем е во надлежност на владите на Република Северна Македонија и на Република Бугарија. Доколку има достапен прекуграничен преносен капацитет и за други трговци, може да се јават и други трговци со понуда за снабдување со гас на пазарот на Република Северна Македонија – велат од ТЕ-ТО.

Од „Макпетрол“ не ги коментираат состојбите и посочуваат на одговорните институции.

Во вакви услови, кога БЕГ кој е во лоша финансиска состојба, не ги има исплатено обврските за набавениот гас пред преземањето на парното од државата и нема договор за закуп над топланите, нема да може да ги снабдува скопјани со топлина до изборот на нов оператор со парното греење.

https://plusinfo.mk/ko-e-gi-gree-skop-ani-tender-za-nov-operator-nema-a-teshko-e-bide-da-se-obezbedi-i-gas/

фала те-та

ЕСМ ЌЕ ГО ПРЕЗЕМЕ ПАРНОТО ГРЕЕЊЕ ВО СКОПЈЕ, ОТКАКО ГРАДОТ СЕ ОТКАЖА ВЛАДАТА ЈА ЗАДОЛЖИ КОМПАНИЈАТА ДА ОСНОВА ФИРМИ ЗА ТОПЛИНСКА ЕНЕРГИЈА

Државната компанија Електрани на Северна Македонија (ЕСМ) ќе го преземе парното греење во Скопје откако Регулаторната комисија за енергетика ги одзеде трите лиценти на „Балкан енерџи груп“ (БЕГ). Откако градоначалничката Данела Арсовска кажа дека Градот не може да го преземе парното иако има претпријатие „Градски енергетски системи“, кое беше формирано токму за оваа дејност од претходната градска власт, Владата ја задолжи ЕСМ да формира свои фирми.

„АД ЕСМ – Скопје да спроведе постапка за основање на трговски друштва за производство на топлинска енергија, за дистрибуција на топлинска енергија и за снабдување со топлинска енергија за подрачјето на Град Скопје, чиј основач и единствен содружник ќе биде АД ЕСМ – Скопje. Новооснованите друштва основани од АД ЕСМ – Скопје кои ќе вршат енергетски дејности на подрачјето на Град Скопје се задолжени да се јават во постапката за избор на вршител на енергетска дејност кој што ќе има обврска за обезбедување на јавната, односно универзалната услуга која ја спроведува Владата“, велат од Владата.

Како што велат од Владата, огласот за доделување на концесиите за парното греење во Скопје ќе се објави наскоро, а дотогаш БЕГ има обврска да ги снабдува домовите со топлинска енергија односно скопјани зимава нема да останат без парно греење.

https://sdk.mk/index.php/dopisna-mrezha/esm-ke-go-prezeme-parnoto-greene-vo-skopje-otkako-gradot-se-otkazha-vladata-ja-zadolzhi-kompanijata-da-osnova-firmi-za-toplinska-energija/

Бислимоски: РКЕ е во постапка за одземање на лиценците на БЕГ

Регулаторната комисија за енергетика и водни услуги (РКЕ) е во постапка за одземање на лиценците на Балкан енерџи груп (БЕГ) за производство, дистрибуција и снабдување со топлинска енергија, информира денеска претседателот на РКЕ Марко Бислимоски.

-Тоа значи дека во моментот кога ќе ги одземеме лиценците ќе ја информираме Владата и согласно Законот за енергетика Владата е должна да распише тендер на кој ќе треба да се најдат нови вршители на енергетската дејност. За одземањето на лиценците нема да има реперкусии и ниту граѓаните, ниту, пак, индустријата нема да плаќаат ниту еден денар, рече Бислимоски во одговор на новинарско прашање на денешната прес-конференција заедно со професорот Рубин Талески од ФЕИТ на која беше презентиран калкулаторот за новиот тарифен систем за универзалниот снабдувач со електрична енергија што од денеска е достапен на веб страницата на РКЕ www.erc.org.mk преку кој граѓаните може да направат споредби за сметките меѓу постојниот и новиот предлог тарифен систем со блок тарифи за високата тарифа на потрошена струја.


Најави дека сите постапки ќе бидат завршени на време, а до нивното завршување, како што кажа, постојниот вршител на енергетската дејност е должен да ја врши дејноста.

-Мое мислење и препорака до Владата е конечно во овој сектор да се укинат трите дејности производство, дистрибуција и снабдување со топлинска енергија, како што е насекаде во регионот. Треба да има една лиценца за топлинска енергија како во поголемите градови во соседството. Сметам дека Владата или други јавни претпријатија треба да го преземат вршењето на оваа дејност, рече Бислимоски.


Прецизира дека Согласно Законот за енергетика Владата е должна да распише тендер за вршење на соодветна регулирана енергетска дејност. Откога ќе се распише тнедерот ќе се избере нов вршител на енергетска дејност и тој ќе продолжи да ја врши дејноста како што ја вршел претходниот.

-До наименувањето на новиот вршител на енергетска дејност, постојните компании на БЕГ се обврзани да ја вршат дејноста. Сигурен сум дека се ќе заврши пред почетокот на грејната сезона. Не можам да кажам колку ќе трае тендерот, но верувам дека од октомври БЕГ нема повеќе да ги грее скопјани, потенцира Бислимоски.

https://www.biznisvesti.mk/benzinite-poskapuvaat-za-1-5-denari-a-dizelot-za-tri/

ВРЕМЕТО НА ИСПОРАКА НА ПАРНО МОЖЕ ДА СЕ НАМАЛУВА И ЗА ДВА ЧАСА, А ЗАГРЕВАЊЕТО НА ОБЈЕКТИ И ЗА 30 ОТСТО - што предвидува Уредбата за кризна состојба во снабдувањето

Редукција на снабдувањето со парно, и во часовите, и во обемот. Ова е одредено со Уредбата за кризна состојба во врска со парното, или, како што се нарекува со целосното име Уредба за критериумите и условите за прогласување на кризна состојба во случаи на временски и природни непогоди, хаварии и нарушувања на пазарот на топлинска енергија во кризна состојба, начинот на снабдување со топлинска енергија во кризна состојба, како и правата и обврските на носителите на лиценци за вршење на дејности на пазарот на топлинска енергија.

Оваа Уредба, како што стои на самиот документ, стапила на сила од 15 јануари.

Ова се случува во време кога се планира управувањето со БЕГ и Топлана Скопје Север од петок неделава да се најде во рацете на ЕСМ, се до крајот на грејната сезона. Тоа, пак, доаѓа по владината одлука со цел да се реши проблемот со парното затоплување во главниот град, а скопјани според најавите на Владата, ќе треба да добиваат дополнителни три часа греење.

Министерот за економија, Крешник Бектеши, завчера изјави дека преку ЕСМ ќе се стабилизира пазарот на топлинска енергија, откако во решавањето на проблемот не се вклучија Градот Скопје и општините.

„Ние не субвенционираме приватни фирми и затоа е донесена одлука да се преземе од страна на ЕСМ, која е фирма во 100 процентна сопственост на државата, и ќе излеземе во пресрет на граѓаните, преку ЕСМ,а не преку БЕГ. Преку државната ЕСМ ќе се покрива разликата од реалната и постојната цена за корисниците“, изјави Бектеши.

Фактор постави прашања и до ЕСМ, и до кабинетот на вицепремиерот Фатмир Битиќи, колку ќе ја чини државата управувањето на ЕСМ со БЕГ, но се до подготовката на овој текст таков одговор не добивме.

Инаку, во Уредбата е наведено дека правата и обврските на носителите на лиценци се одредуваат согласно со Законот за управување со кризи.

Во време на кризната состојба можат да се преземат неколку мерки, а дел од нив се помала испорака на топлинска енергија.

Првиот степен е намалување на времето на испорака на топлинска енергија на потрошувачите за два часа дневно. Потоа, вториот степен е намалување на испорачаната топлинска енергија на деловни објекти и органи на државната и локалната власт за 30 отсто во однос на потребната топлинска енергија.

Инаку, како критериуми врз основа на кои се прогласува кризна состојба во снабдувањето со топлинска енергија се наведени состојбата на производствените и дистрибутивните капацитети на системот за топлинска енергија во земјава, расположливите количини на топлинска енергија од домашно производство во однос на планираните потреби и прогнозите на потрошувачка на топлинска енергија, како и нарушувањето на пазарите на енергија.

Како услови за прогласување на кризна состојба се наведени целосно или делумно нефункционирање на дистрибутивниот систем на топлинска енергија предизвикано од временски или природни непогоди или хаварии, траен испад на производствени капацитети за топлинска енергија поради хаварија или недостиг на енергенси за производство на топлинска енергија или неможност испадот да се покрие со расположливата резерва во производство на топлинска енергија, недостиг на топлинска енергија, како инепредвиден значителен пораст на цената на енергенсите за производство на топлинска енергија за одреден временски период.

Во Уредбата се предвидува и дека постојаното следење, анализирање и проценување на состојбата на пазарот на топлинска енергија во земјава, ќе го прави Комисија формирана од министерот надлежен за работите од областа на енергетиката, составена од осум члена и тоа по еден претставник од редот на високи раководни функции во Министерството, потоа Регулаторната комисија за енергетика, еден преставник од ЗЕЛС и пет претставници од носителите на лиценци на пазарот на топлинска енергија.

Мандатот на членовите на Комисијата изнесува четири години. Со работата на Комисијата раководи претседател кој е од редот на нејзините членови и се назначува од страна на министерот. Комисијата врз основа на доставените анализи врши проценка на состојбите со снабдувањето со топлинска енергија во земјава, изготвува и доставува до министерот информација со проценка на ризик од настанување на кризна состојба во снабдувањето, ја следи состојбата со погонската подготвеност на системите за производство и дистрибуција на топлинска енергија и му предлага на министерот преземање на мерки за обезбедување на сигурноста во снабдувањето со топлинска енергија, ја следи состојбата на пазарот на топлинска енергија и во соработка со носителите на лиценци му предлага на министерот преземање на мерки за ублажување на нарушувањата на пазарот на топлинска енергија, а и ги разгледува плановите за постапување во кризна состојба изготвени од операторите на дистрибутивните системи кои се доставуваат до Министерството за нивно одобрување согласно Законот за енергетика.

Проценката на ризик за настанување на кризна состојба се изготвува од страна на Комисијата врз основа на анализите подготвени од операторите, во соработка со останатите учесници на пазарот, за настанување на целосно или делумно нефункционирање на дистрибутивниот систем на топлинска енергија предизвикано од временски или природни непогоди или хаварии, потоа настанување на траен испад на производствени капацитети за топлинска енергија поради хаварија или недостиг на енергенси, можност за користење на алтернативно гориво за производство на топлинска енергија, недостиг на топлинска енергија и состојба на пазарот на топлинска енергија.

„По прогласување на кризна состојба Комисијата постојано ја следи состојбата и доколку пред истекот на рокот за кој е програлсена кризна состојба, состојбата на пазарот на топлинска енергија значително се подобри, Комисијата може да предложи превземените мерки од оваа уредба, да се сведат на минимум се до завршувањето на кризната состојба. По прогласување на кризна состојба Комисијата при следење на состојбата, доколку оцени дека не постојат причини истата да продолжи, министерот ќе и укаже на Владата на потребата за престанување кризната состојба“, се вели во Уредбата.

Особено се интересни мерките што се преземаат во кризна состојба.

Заради создавање услови за снабдување со топлинска енергија во услови на кризна состојба, во зависност од проценките може да се преземаат следните мерки. Прво, мерки утврдени во плановите од оваа уредба, склучување на договори за уредување на меѓусебните односи помеѓу вршителите на енергетските дејности на пазарите на енергија заради обезбедување на сигурност во снабдувањето, ограничување на потрошувачка на топлинска енергија, како и обезбедување на дополнителни количини на топлинска енергија. Финансиските средства потребни за реализација на мерките се обезбедуваат од сопствени извори на носителите на лиценци за вршење на енергетските дејности или од Буџетот на земјава во согласност со закон.

„Мерките за ограничување на потрошувачката при недостиг на топлинска енергија ги координираат операторите на дистрибутивните системи. Пред да започнат со спроведувањето на плановите операторите на дистрибутивните системи, како и производителите и снабдувачите со топлинска енергија прво меѓусебно соработуваат и разменуваат информации потребни за спроведување на мерките, потоа, ги искористуваат сите можности кои ги имаат на располагање за обезбедување на недостигот на топлинска енергија, па ги известуваат потрошувачите преку средствата за јавно информирање за примената на мерките утврдени со оваа уредба, како и за предвиденото времетраење на применетите мерки, а кога тоа е можно и во пократок временски рок. Операторите на дистрибутивните системи за топлинска енергија ја следат примената на мерките и доставуваат дневни извештаи до Комисијата“, се вели во Уредбата.

Во зависност од настанувањето на условите поради кои е прогласена кризната состојба, како и од обемот на недостигот на топлинска енергија, се применуваат следните степени на ограничување на потрошувачката на топлинска енергија, се нагласува во Уредбата.

Првиот степен е намалување на времето на испорака на топлинска енергија на потрошувачите за два часа дневно. Потоа, вториот степен е намалување на испорачаната топлинска енергија на деловни објекти и органи на државната и локалната власт за 30 отсто во однос на потребната топлинска енергија. Исто така, операторите на дистрибутивните системи за топлинска енергија прават проценка на недостатоците на топлинска енергија и даваат предлог до Комисијата за утврдување на степенот на ограничување на потрошувачката на топлинска енергија.

https://faktor.mk/vremeto-na-isporaka-na-parno-moze-da-se-namaluva-i-za-dva-chasa-a-zagrevanjeto-na-delovni-objekti-i-za-30-otsto---shto-predviduva-uredbata-za-krizna-sostojba-vo-snabduvanjeto-so-toplinska-energija

БЕГ БАРА ВЛАДАТА ВРЕМЕНО ДА УПРАВУВА СО КОМПАНИЈАТА Имаме пари за гас само до утре

Балкан Енерџи ДООЕЛ Скопје има пари за набавка на гас до крајот на утрешниот ден, велат од компанијата за производство на топлинска енергија, со предлог Владата времено да го преземе управувањето со компанијата почнувајќи од утре, па се до завршување на кризната состојба во оваа грејна сезона.

Соопштението го објавуваме интегрално:

„Производство на топлина Балкан Енерџи ДООЕЛ Скопје (ПТБЕ) во тековната грејна сезона при тешка енергетска криза успешно се справуваше со предизвикот да обезбеди континуирана испорака на топлинска енергија во топловодната дистрибутивна мрежа и корисниците на системот за централно греење.

Во четвртиот квартал во 2021 година и покрај големиот раст на цената на природниот гас на слободниот пазар, компанијата успеа да ги амортизира пазарните ризици и обезбеди растот на цените на гасот на берзите да не со одрази врз цената на топлината која се испорачува на корисниците. На тој начин потрошувачите во првиот дел од грејната сезона воопшто не ги почувствуваа последиците од енергетската криза.

Сепак енергетската криза продолжува и во новата 2022 година со висока цена на гасот на берзите која директно се одразува врз трошоците на работењето на компанијата. Одобрената тарифа за топлинска енергија од Регулаторната комисија за енергетика покрива незначителен дел од овие зголемени трошоци.

Владата и нашата компанија вложија големи напори да се покрие финансискиот јаз помеѓу набавната берзанска цена на природниот гас и одобрениот трошок во тарифата за производство на топлинска енергија кој за месец јануари 2022 година изнесува 9 милиони евра. Сепак поради постоење објективни пречки за обезбедување финансиски средства од државата, се уште не е најдено решение за овој горлив проблем.

Во меѓувреме од почетокот на грејната сезона ПТБЕ самостојно од своите ограничени тековни средства и приливи ја финансира набавката на природниот гас. Цената на гасот за месец јануари 2022 година согласно договорот со добавувачот на природена гас е определена како средна цена на јануарските фјучерси во месец декември 2021 година, кога цените на берзите достигнаа највисоко ниво. Добиваме голема помош од компанијата ТЕ-ТО АД која со своите испораки на топлинска енергија во системот ја намалува потребата за набавка на природен гас во износ од дополнителни 5 милиони евра. Владата се заложи за итно плаќање на доспеаните фактури на буџетските потрошувачи. Сепак, ликвидноста на ПТБЕ брзо се истоштува и има средства за набавка на гас до крајот на утрешниот ден.

Како општествено одговорна компанија информираме дека немаме повеќе ресурси да обезбедување финансирање на грејната сезона без државна помош за компензирање на тарифита за производство на топлинска енергија со што не ќе можеме да продолжиме со производство на топлина.

За да се обезбеди непрекинато производство на топлинска енергија во ПТБЕ, предложивме Владата да ја преземе во времено управување компанијата почнувајќи од 14.01.2022 се до завршување на кризната состојба во оваа грејна сезона“, соопшти Производство на топлина – Балкан Енерџи ДООЕЛ Скопје.

https://plusinfo.mk/alarmantna-informaci-a-od-beg-imame-pari-za-nabavka-na-gas-samo-do-utre/

СКОПЈАНИ ОСТАНАА БЕЗ ПАРНО? БЕГ не одговори на предлозите на владата

Неизвесно е што ќе се случува со парното во Скопје. Дали БЕГ како најголем снабдувач со топлинска енергија ќе остане без лиценца и кој ќе продолжи да ги снабдува скопјани со топлина, треба да одлучи Владата. Според последните информации Владата не добила одговор од БЕГ за предлогот за покривање на разликата од утврдената регулирана цена до реалната цена на чинење на топлинската енергија која ја испорачува. Нема одговор и на предлогот за обезбедување кредит на компанијата за подобрување на ликвидноста за да се справи со високите цени на гасот.

За проблемот, како што вчера најави, министерот за економија Крешни Бектеши ќе се расправа на денешната седница на владата и ќе се донесат соодветни решенија кои предвидуваат и одземање на лиценцата на БЕГ и препорака ТЕ-ТО да работи и за викенди за да обезбеди топлинска енергија за потребите на БЕГ.

Тој рече и дека владата е подготвена да покрие 100 отсто од разликата во моменталната и реалната цена на парното. На проблемот, како што рече работела посебна работна група која денеска пред владата треба да понуди решенија.

Трошокот за набавка на природен гас во јануари 2022 година во однос на јануари 2021 година е зголемен за 9 милиони евра.

Претседателот на РКЕ, Марко Бислимоски рече дека со предлогот за покривање на парите од разликата на актуелната и реалната цена се решава проблемот со набавка на гас.

-По повиците на РКЕ, а во координација со Владата, најдено е решение за сигурна и стабилна испорака на топлинска енергија. Во неколку наврати кажав дека сите страни мора да се солидаризираат и секој да помогне во рамките на својата надлежност. Граѓаните не можат и нема да го понесат товарот од енергетската криза – рече Бислимоски.

Од владата за Плусинфо изјавија дека економскиот тим е во постојана координација за да се донесат одлуки за ублажување на енергетската криза и непречено снабдување со електрична енергија и парно греење за граѓаните, а се разгледуваат и сите можни механизми за помош на компаниите за да се заврши грејната сезона без поголеми потреси.

Владата, дополнително ќе излезе во пресрет и ќе помага со механизмите кои и се на располагање со најмали можни последици да се преброди енергетската криза. Министерството за финансии обезбеди финансиски средства за БЕГ со кои може да набави гас. Парите се од Развојната банка во форма на поволен кредит од 8 милиони евра. Тие се понудени на компанијата, меѓутоа за кредитот БЕГ како приватна компанија треба да понуди гаранција според пазарни банкарски услуги. Дополнително, Владата помага за подобрување на ликвидноста на БЕГ производство со тоа што сите јавни и државни институции плаќаат пазарна цена за топлинска енергија. И за Топлана Скопје север, Владата прави заложби да се помогне во обезбедување на гас за производство на топлинска енергија за корисниците на топловодната мрежа. – велат од Владата.

Оттаму не ја исклучуваат можноста и за привремено одземање на лиценците на компаниите кои произведуваат и дистрибуираат топлинска енергија.

-Доколку компаниите не ги прифатат предлозите, тогаш се разгледува опција за времено преземање на работењето со компаниите во Скопје којшто се задолжени согласно со своите лиценци да обезбедат топлинска енергија на граѓаните на градот Скопје – велат од Владата.

Предлог до владата како да се реши проблемот со парното имаше и лидерот на ВМРО-ДПМНЕ Христијан Мицкоски. Во пост на Фејсбук тој констатира дека меѓу другото проблемот на ладните радијатори на скопјани за време на викенд е во тоа што ТЕ-ТО си склучил договор за јануари да продава пик профил од понеделник до петок, а во петок навечер до понеделник наутро не работи бидејќи нема економска исплатливост да произведува само топлина за БЕГ.

– Како да се надмине сето ова, да има топли радијатори и да има струја? Распишете веднаш тендер ЕЛЕМ (ЕСМ продажба) за набавка на струја (и така ви недостасува, па крадете наоколу) во периодите од денот кога ТЕ-ТО не работи со флексибилност од 0 до 200 мегавати, намалете со трошење на увозен и скап јаглен и намалете со трошење на хидроакумулациите, ШТЕДЕТЕ, ќе ви треба, ќе биде долга и напорна (енергетски) година. Така ќе имаат скопјани топли радијатори, ЕЛЕМ (ЕСМ) ќе штеди ресурс и ќе има струја (која нема скапо МЕПСО да ја плаќа како крадената од околните држави) – вели во постот лидерот на ВМРО-ДПМНЕ.

Маријан Ненов од невладината „Но пасаран“ пак вели дека е крајно време владата да го врати парното на скопјани и да го активира претпријатието ГЕС кое што го формира за тоа.

– Решение има, а тоа е да се предаде парното на Град Скопје како што планираше претходниот градоначалник, но притоа ќе треба да им се застане на пат на одредени олигарси кои го кочат процесот и се борат за сопствените профити. Веќе е формирано јавно претпријатие ГЕС кое треба да се стави во функција, а државата да му ја предаде на управување мрежата на Градот и да го реши проблемот со нејзина легализација. Моменталниот проблем немаше да го има ако снабдувачите навреме обезбедија природен гас и потребните резерви на мазут кои им се пропишани со правилата за снабдување со топлинска енергија – вели Ненов.

Сепак, останува владата да реши како ќе го приведе при крај овој проблем, а како ќе го реши ќе стане јасно по седницата на владата која е во тек.

https://plusinfo.mk/skop-ani-ostanaa-bez-parno-beg-ne-odgovori-na-predlozite-na-vladata/

Јас мислам дека на рај ова ќе заврши со превземање на БЕГ од ЕЛЕМ-Енергетика. Постоечко претпријатие под државна капа, и на крај тоа ќе излезе. Не е работата дали јас или било кој сака така, или па дека така треба, ама мислам дека тоа ќе биде исходот, вака едно предвидување на темата.