Надградба на ГТЦ

Тринаесет факти за Градскиот трговски центар

Архитектот Живко Поповски за проектот на ГТЦ ја добил државната награда „11 Октомври“ и „Борбина плакета“ – најголемата награда за архитектура во Југославија. За ГТЦ во 1967 година бил распишан југословенски конкурс, на којшто решението на Поповски извојувало прво место меѓу 23 решенија! Подоцна, Поповски добива и награда за животно дело.



- Планот и концептот на ГТЦ се учи како задолжителна лекција по предметот „Општествени згради“ на Архитектонскиот факултет во Скопје! За планот на ГТЦ тогаш било пишувано и во многу странски весници.
- Во својата функционалистичка основа, но и концепт, ГТЦ е продолжение на македонските традиции: првин тој е продолжение на балканската традиција за отворена чаршија низ која проаѓаме – како нашата стара чаршија. Во својата функционалност и решение, ГТЦ е продолжение на православните традиции на легендраниот македонскиот и балкански познат градител Андреа Дамјанов од 19-от век.
- Во своето модернистичко белило (модернистите сакаа бели фасади), ГТЦ е продолжение на белите фасади на Охридската куќа. Дури и самиот Корбизје (таткото на модерната) во своите патувања на Балканот се фасцинирал од Дебарската куќа. ГТЦ е традицоинален и патриотски до коска!
- ГТЦ не е бетон! ГТЦ е изграден од монтажни панели и челична конструкција – Монтажната градба е иднината на светската архитектура во која бетонскиот начин на градба пополека се напушта, како штетен по здравјето, гломазен и непрактичен. Со тоа ГТЦ е технички револуционерен за своето време, но и за денешното време! Денес во Македонија сè уште се гради со бетон и цигла, што е тотално назадно.
- Градењето на ГТЦ во 1973-та е еден историски инженерски потег, за кој само може да сонува денешното македонско градителство. Денешното македонско градителство за разлика од тогаш изобилува со аномалии- градежните фирми денес се мафиози кои штедат на хидроизолација, па затоа 90 одсто од новите згради во Скопје протекуваат, имаат лоша термичка изолација и лоша звучна изолација...денешните градежни фирми градат набрзина и без многу проверки.

- ГТЦ е „покриен“ плоштад – концепт кој е граѓански. ГТЦ е систем на покриени улици – концепт кој беше исклучително авангарден. ГТЦ е објект-случување ги поддржува сите идеи за движечки план на Модерната.
- ГТЦ е во координација со идеите на Кензо Танге за Скопје. Живко Поповски бил и дел од тимот кој работел на реализација на проектот на Танге. Всушност, постои една стара идеја на Танге која не била реализирана, а тоа е еден лебдечки футуристички мост кој ќе ги поврзува Новата железничка станица и „капче“ во ГТЦ. Посетителите на Скопје би можеле да дојдат до Скопје со воз и директно да прошетаат во ГТЦ.
-ГТЦ има 114.000 квадратни метри, што го прави еден од најголемите трговски центри на Балканот. Тој не е обичен „шопинг мол“, каков што е еден Сити Мол. Денешните шопинг молови се затворени (Рамстор, Сити Мол, ВЕРО) и не го поттикнуваат урбанитетот на градот. Тие немаат излози и немаа однос кон градот. ГТЦ за разлика од нив е класичен трговски центар чија цел не е профит, туку една граѓанска мисија
-ГТЦ е масивен објект кој не го оптоварува градот, за разлика од масивните шопинг молови. Тој се вклопува во контекстот. Живко Поповски на своите предавања велел: „како да направиш зграда која толку добро ќе се втопи во контекстот/опкружувањето што воопшто нема да ја забележиш дека постои”.
-ГТЦ е исклучителен пример на јавен простор – простор кој го дефинира градот. 70 одсто од неговата површина е отворена, како една агора во која со децении се развива јавниот живот на Скопјани. Во списанието „Млад Борец“ во 1990 Живко Поповски ја отркил својата љубов кон Скопје и своите детални планови за развој на Скопје. Поповски пишува: „Не прашувајте ме што ќе сторам јас за градот — прашајте се што ќе направиме заедно за Скопје“.



- ГТЦ е неверојатен спојувач на плоштадот, кејот на Вардар и паркот „Жена Борец“. Тој има природно ветреење – аерација – затоа во ГТЦ е пријатно во сите годишни времиња.
- Во 2007ма година, непосредно пред смртта, на Поповски му било доделено признание на Венециското Биенале за архитектура. Таквото признание е едно од најпрестижните во светот! Тогаш Поповски изјавил: „ Конкурсот ги презентира актуелните академски, архитектонски можни решенија, тој го презентира правецот во кој се движи архитектонската мисла денес во светот“.
- Нападот на ГТЦ е напад на урбано Скопје и на граѓанските вредности. Напад на македонската архитектура. Низ целиот свет објектите од Модерната од 60-те и 70-те веќе почнуваат да се заштитуваат како културно наследство. Точно е дека планот за доградба и реновирање на ГТЦ постои уште во 90-те години – но ГТЦ мора да биде реновиран само во својот автентичен израз.

http://www.skopjeinfo.mk/gradot/2034936167/trinaeset-fakti-za-gradskiot-trgovski-centar

Кажав од кои причини јас го избегнувам ГТЦ и многу луѓе што ги знам. А тоа значи дека ГТЦ од тие причини секојдневно губи многу пари. Не можеш да кажеш дека таквите дискусии не се издржани, бидејќи причините се субјективни. И да се согласам со тебе дека отвореноста е доблест, сепак кај мене негативностите ја надминуваат таа позитивна страна.

А постојат многу модалитети на затворање. Целосно, целосно со многу стакло, затворање само на коридорите и изоставање на надворешните локали, затворање без приземјето итн. Секој од можните начини треба да се изанализира, да се видат позитивните и негативните страни и да се престави со некаков рендер. Со квалитетно решение отвореноста дури нема да биде загрозена. Си има начини како се постигнува тоа во архитектурата.

Сити Мол е евтина лименка со дуќани и плагијат име, Сити Мол - Градски Трговски Центар (ГТЦ).

Јас до пред неколку години додека не почнав да излегувам низ чаршија или во мојата близина секогаш излегував во ГТЦ ,најпрво преку ден или во раните вечери на кафе (дали на кеј или во внатрешноста небитно, дури и горе на третиот кат често сум седел (мислам дека журнал се викаше) но таму затвораа во 11 часот па не е удобно да те бркаат)па потоа сум продолжувал кај било, дали Ванила, Миднајт или некое друго место не било битно.
Н23 е во право, зет ми има неколку пријатели од Шутка кој имаат дуќани во ГТЦ и истата роба од Шутка се продава и во ГТЦ само по 2 пати поголеми цени, но и тие дуќани функционираат. Јас на пример сеуште не сум видел некој да затворил тезга во ГТЦ Шопинг мол или во Елит шопинг центар. Адидас имаше малечко локалче сега земаат просторно трипати поголем локал, исто и со Анхоч како наша марка и продажен салон, ГТЦ го прави најголемиот промет.
Имав можност неколку пати неделно да одам во подземниот кат во ГТЦ до пред два месеци и можам да кажам дека прилично гужва знае да биде доле, кафулето кое се наоѓа кај стоилко има денови во кој неможеш да најдеш место во 12 часот (време за ручек).

Единствен спас на ГТЦ му е да се даде под концесија. Па концесионерот да си ги брка тие брендови и ексклузивни продавници. Затоа што моменталната состојба е катастрофа, раководството доаѓа на работа да пие кафе и да прочита весник. Еве и да се направи фасада и некоја инвестицја плус дали мислите дека тоа ќе се одржува со ова раководство. Сегашната состојба е катастрофа кој како му текне си прави си отвара сендвичари, нема никаков правилник кодекс.

pred nekoja godina vo viena imase referendum za slednive problemi: dali metroto da raboti cela vecer, cali strogiot centar da e pesacka zona, dali kucinjata da treba da nosat maski i slicni GRAGJANSKI problemi.

kaj nas, sega treba da frlime milioni evra za referendum za nesto sto treba da se podrazbira samo po sebe-pocit na avtorskite prava.

i ete, samo zatoasto na nekoj psihopat mu teknalo da go pravi GTC vo barok, sega treba da frlame pari za da mu pokazeme deka ne go sakame toa.

so tie pari mozevme da napravime uste 30 pesacki ulici ili uciliste.

Originally posted by ѓорче Забеган, биди појасен со твоите прогнози. Од што е загрозен и од што би бил, за да дојде до затворање?

од било кој следен трговски центар што би се изградил во земјава... не кажувам дека ке влезе во мизерија, ама еве да речеме, нема да се користи како пример за тоа што е потребно да се направи со ГТЦ... исто како што не се користат Рамстор мол и Веро центарот...

како и да е, не мора да гледаме кај нас, доволно е да се види по други земји во светов што се случува, само што таму ги има толку многу, што не е голем проблем

трговските молови се потрошен материјал... бидејќи немаат никаква важност, само се градат нови, а старите се рушат и пренаменуваат
ГТЦ не би го доживеал тоа благодарение на неговата структура и концепт

ќе го видиме кај ќе биде Сити мол со неговите брендови за неколку години, а може и за пократко...

А кои институции би требало да биде консултирани при таков проект?

Ги молам "неразумните" членови на форумов да не отвараат повторно дискусија за проектот СК14 поради тоа што "разумните" не утепаа со факти и аргументи.
Ви благодарам