Експропријација

Неопходен нов закон за експропријација

Дали станбена зграда е јавен интерес?

Експроприраното приватно земјиште кај Народна банка за изградба на супермаркетот „Веро“ во Скопје и за копање извор за минерална вода за „Силекс“, се дел од оспорувани постапки со кои на граѓани им беше присилно одземан приватен имот во полза на други што градат, а со образложение дека тоа е јавен интерес. Дали изградба на приватен деловен, станбен или стопански објект е јавен интерес и дали државата смее да го одреди тоа со закон, беа дилемите поставени на подготвителна седница на Уставниот суд, пред кој се најде Законот за експропријацијата. Иницијативи поднесоа професор Мирослав Грчев и адвокатката Весна Веселинова, кои оспоруваат одредби од законот бидејќи сметаат дека со нив се крши уставно загарантираното право на сопственост.

- Во законот треба да се направи разлика кои објекти се од јавен, а кои од поединечен интерес. За патишта и инфраструктура, на болници, училишта и слично, јасно е дека експропријацијата е неизбежна. Но, во измените на законот се посочува дека физичко или правно лице што сака да гради деловен, станбен или стопански објект може да експроприра земја на друг граѓанин. Значи ли тоа дека секој што сака да гради нешто може да ја употреби експропријацијата како средство за одземање туѓ имот и тоа со помош на државата - рече Грчев.Според Веселинова, со оспорените измени на Законот за експропријација, економскиот интерес на тие што сакаат да градат се претвора во јавен интерес.

Претставникот на Владата, Коста Билбиловски, рече дека одлуката за експропријација ја носи државен орган и дека приватниот и јавниот интерес некогаш се совпаѓаат.Правните експерти посочуваат дека со измените на законот се нарушува правото на сопственост на граѓаните.

- Измамите дозволуваат една приватна сопственост да доминира и да окрупнува на сметка на сопственоста на друг, а тоа се прави заради јавниот интерес - рече професор Борче Давитковски, кој учествувал во работната група за подготвување на овој закон во 1995 година. Ранко Максимовски, пензиониран судија во Врховниот суд, потсети дека при одлучување за ова прашање, Уставниот суд треба да ја разгледа и меѓународната Конвенција за заштита на човековите права, во која приватната сопственост е посебно заштитена. Правниците и претставникот на Владата се согласија дека законот е нејасен, хаотичен, а во дел и застарен и оти треба да се подготви нов.

http://dnevnik.com.mk/?ItemID=C3212B279198F843BA8A5B695F87BD08

• I. УСТАВЕН ОСНОВ ЗА ДОНЕСУВАЊЕ НА ЗАКОНОТ

Уставниот основ за донесување на Законот е содржан во член 68 став 1 алинеја 2 од Уставот на Република Македонија, според кој Собранието на Република Македонија донесува закони.

• II. ПРИЧИНИ ЗА ДОНЕСУВАЊЕ НА ЗАКОНОТ

Согласно Законот за енергетика ("Службен весник на РМ",бр.63/06 и 36/07), односите од сверата на енергетиката и дејностите на електричната енергија и пренос на природен гас и управувањето со системите за пренос на електрична енергија односно природен гас се дејност од јавен интерес и истите ги вршат јавните претпријатија, односно акционерски друштва основани од Владата на Република Македонија.
 Со одлука на Уставниот суд на Република Македонија бр.47/07 од 13.03.2008 година, овие дејности нема повеќе да ги вршат исклучиво јавните претпријатија или акционерските друштва основани од Владата на Република Македонија, како единствен акционер туку со лиценца за вршење на овие дејности ќе може да ги вршат и други субјекти кои не се во доминантна државна сопственост.
 При ваква состојба кога носител на лиценца е субјект кој е и сопственик на системот за пренос на електрична енергија и пренос на природен гас, а носителот на лиценца не го реализира јавниот интерес има потреба од промена на носителот на лиценцата, а за да не дојде до нарушување на јавниот интерес во вршењето на енергетската дејност се јавува потреба од промена на носителот на правото на сопственост на тие системи во функција на нивно користење.
Исто така заради непречено остварување на јавниот интерес се наметнува потребата од скратување на постапката при експропријацијата.
 Од тие причини се предлага и донесување на овој закон.

• III. ОСНОВНИ НАЧЕЛА ВРЗ КОИ СЕ ЗАСНОВУВА ЗАКОНОТ

Законот чие донесување се предлага се заснова на истите начела на кои се заснова и Законот за експропријација.

• IV. СОДРЖИНА НА ЗАКОНОТ

Содржината на законот е дадена во вид на Предлог за донесување на закон.

• V. ПРЕДЛОГ ЗА ДОНЕСУВАЊЕ НА ЗАКОН ПО ИТНА ПОСТАПКА

 Заради создавање на правен основ за вршење на дејност од јавен интерес неодложна е потребата истиот да се донесе по итна постапка, согласно член 175 од Деловникот на Собранието на Република Македонија.
__________________________________________________________________

ПРЕДЛОГ - ЗАКОН ЗА ИЗМЕНУВАЊЕ И ДОПОЛНУВАЊЕ НА
ЗАКОНОТ ЗА ЕКСПРОПРИЈАЦИЈА

Член 1

  Во Законот за експропријација ("Службен весник на РМ",бр.33/95; 20/98; 40/99, 31/2003, 46/2005 и 10/2008), во членот 2 по ставот 1, се додава нов став 2 кој гласи: 
 "Експропријација може да се врши на објекти, постројки и водови за пренос на електрична енергија односно пренос на природен гас за вршење на дејност од јавен интерес утврден со закон". 
 Ставовите 2 и 3 стануваат ставови 3 и 4.

Член 2

Во членот 3 по точка 3 се додава нова точка 4 која гласи:
 "4. За потребите на правни лица кои вршат дејност - пренос на електрична енергија односно пренос на природен гас."

Член 3

Членот 19 се менува и гласи:
 "Против решението на органот за експропријација може да се изјави жалба во рок од осум дена од денот на доставувањето на решението до Комисија на Владата на Република Македонија.
Против решението од став 1 на овој член може да се поднесе тужба до Управниот суд во рок од 15 дена од денот на доставувањето на решението.
 Тужбата не го одлага извршувањето на второстепеното решение.

Член 4

Во членот 20 став 1 бројот "15" се заменува со бројот"осум" и зборот "правосилноста" се заменува со зборот"конечноста".

Член 5

 Во членот 22, во ставовите 1 и 2 зборот "правосилноста" се заменува со зборот"конечноста".

Член 6

 Во членот 38 во ставот 1 зборот "правосилноста" се заменува со зборот"конечноста".

Член 7

По донесените првостепени решенија за експропријација пред денот на влегување во сила на овој закон, постапката ќе се спроведе според прописите што важеле до денот на влегување во сила на овој закон.

Член 8

 Овој закон влегува во сила осмиот ден од денот на објавувањето во Службен весник на Република Македонија.

__________________________________________________________________

О Б Р А З Л О Ж Е Н И Е


 I.ОЦЕНА НА СОСТОЈБИТЕ И ЦЕЛТА ШТО
  СЕ ПОСТИГНУВА СО ЗАКОНОТ

Согласно Одлуката на Уставниот суд на Република Македонија бр.47/07 од 14.03.2008 година, не може повеќе да постои монополска положба во вршењето на дејностите од сверата на преносот на електрична енергија и пренос на природен гас и истите можат да ги вршат покрај јавни претпријатија и акционерски друштва основани од Владата на Република Македонија и други субјекти.
 Заради обезбедување на јавниот интерес на објектите, постројките и водовите за пренос на електрична енергија односно пренос на природен гас и континуирано и непречено одвивање на овие дејности, потребно е усогласување на Законот за енергетика и Законот за експропријација односно овозможување да може да се врши експропријација на објектите, постројките и водовите кои ги сочинуваат овие системи.
 Тоа се овозможува со членовите 1 и 2 од Предлогот на закон со кој се создава правна основа да се врши експропријација на сопственоста на објектите, постројките и водовите за пренос на електрична енергија односно пренос на природен гас.
 Со членовите 3, 4, 5 и 6 се скратува постапката за експропријација во однос на влегувањето во владение на експроприраната недвижност заради непречена реализација на јавниот интерес.  

 Со вака предложеното решение ќе се обезбеди непречено вршење на дејностите од наведените свери односно спречување да се наруши системот за пренос на електрична енергија односно природен гас.

 II. ФИНАНСИСКИ СРЕДСТВА ЗА СПРОВЕДУВАЊЕ НА ЗАКОНОТ

Овој закон не повлекува дополнителни финансиски средства.

__________________________________________________________________

предлог на нацрт законот за изменување и дополнување на законот за експропријација

Предлогот за донесување закон за изменување и дополнување на законот за експропријација со предлог закон се најде на дневен ред на денешната седница на Собранието по итна постапка. Откако во владата вчера изјавија дека ваквиот предлог не бил на владина седница. Со новиот предлог закон државата во иднина ќе може да стане владател врз значајни енергетски капацитети. Во текстот на законот стои дека зградите, инсталациите, и линиите за трансмисија на електрична енергија или природен гас кои произведуваат активности од јавен интерес може да бидат одземени. Владиното образложение за ваквата одлука е дека законот ќе овозможи непрекинат и континуиран пренос на гас и струја. Затоа било потребно законот да биде во координација со новиот закон за енергетика чиј измени и дополнувања исто така се на дневен ред на собраниската седница. Професорот Абдулменаф БЕџети во првичната реакција вели дека имало недостатоци во претходното законско решение, но дека за сега не може да одговори за ефетите од новите решенија, поради отсуството на дебата, или расправа за овој закон во академската јавност:

,,Зависи што е целта на законот. Нема расправа, нема дебата, многу е набрзина."

Тој се согласува дека има потреба од одредена промена во делот кој ја прави експропријацијата, а потоа кој располага со земјиштето. Со старото решение, општините до сега беа тие кои располагаа со експропријацијата, што според него претставуваше кочница на развојот:

,,Општината која ја спроведува експропријацијата, во моментот кога завршува со експропријацијата, значи таа треба да најде средства за компензација. Во моментот кога завршува тоа му го пренесува правото на државата Македонија, т.е. влада. Тоа го кочеше развојот во оваа димензија, затоа што општините не беа заинтересирани да вршат експропријација, да трошат свои ресурси, за потоа тој ресурс да биде пренесен на државата. Ако тука е промената, колку што јас го знам проблемот, мислам дека тоа е во ред."

Во овој дел, според Беџети промената е добра, но треба да се види дали таа е политичка или системска и економска.

Radio Free Europe 18.07.2008

Правни работи / Недвижен имот и постапка за екпропријација на недвижности

1. НАДЛЕЖНОСТИ

Согласно Член 8 од Одлуката за организацијата, делокругот и начинот на извршување на задачите на администрацијата на Град Скопје (“Службен гласник на Град Скопје“ бр. 12/2005) Одделението за недвижен имот и постапка за експропријација на недвижности:

• води евиденција на недвижниот имот и имотните права и интереси на Градот Скопје;
• во соработка со другите сектори во рамки на градската администрација, подготвува среднорочен и долгорочен план за управување со недвижниот имот на Град Скопје;
• предлага мерки за заштита на недвижниот имот и заштита на имотните права и интереси на Градот Скопје;
• ги подготвува одлуките на Советот на Град Скопје и договорите за издавање под закуп, продажба и купување на имот на Градот Скопје;
• врз основа на предлозите изготвени од другите сектори, учествува во преговорите и ја спроведува постапката за експропријација на недвижности заради реализација на работи од јавен интерес;
• врши и други работи што ќе му бидат доверени.

1. 
   
2. КОНТАКТ
   Помошник раководител на секторот за правни работи:
   Антони Малинов           Телефон: 3297 260           е-мail: tonim@skopje.gov.mk
   Работно време: 08.30-16.30 часот

„Зградите, инсталациите и линиите за трансмисија на електрична енергија или природен гас кои произведуваат активности од јавен интерес можат да бидат одземени“.