Музејски комплекс „Македонска Борба“

Готова е восочната фигура на Гоце Делчев

Првите 40 восочни фигури, според договорот, треба да бидат изработени до 2010 година

Катерина Богоева

Осумнаесет восочни фигури, од сто и петте планирани, меѓу кои и фигурите на Јане Сандански, Гоце Делчев, Никола Карев, Ѓорче Петров, Крсте Мисирков, Методија А. Ченто и други, веќе се изработени од страна на Киевскиот музеј, кој на тендерот за изработка на фигурите за музејскиот комплекс - Музеј на македонската борба и Музеј на жртвите од комунизмот, учествуваше заедно со македонскиот партнер „Специјална опрема“.

„За реализација на проектот беа распишани два тендера. Првиот во 2007 за изработка на 40 восочни фигури на истакнати личности од македонската историја. По разработката на проектната програма на музејскиот комплекс, во која беа вклучени еминентни професори и историчари, беше одлучено дека има слободен простор и дополнителна потреба од нови 65 восочни фигури, за чија изработка беше распишан тендер во 2009 година“, појасни вчера портпаролот на Министерството за култура, Анита Јованоска, напоменувајќи дека првите 40 восочни фигури, според договорот, треба да бидат изработени до април 2010 година, додека останатите до крајот на 2011 година“. Портпаролот во оваа прилика, немаше информација дали веќе изработените фигури се префрлени во Скопје и дали јавноста ќе може да ги види пред да бидат изработени во планираниот конечен број.

Во музејскиот комплекс Музеј на македонската борба и Музеј на жртвите од комунизмот кој сеуште се гради во Скопје, ќе бидат застапени восочни фигури на истакнати личности од македонската историја, односно, како што напоменува Јованоска, на сите оние кои оставиле трага во историјата на македонското револуционерно движење, револуционери, дејци, личности од сите струи и фракции на внатрешномакедонската револуционерна организација.

Восочните фигури на личности со сомнителна улога во македонската историја ќе предизвикаат дополнителен хаос во националната историја, велат историчарите по најавите дека во музејскиот комплекс Музеј на македонската борба и Музеј на жртвите од комунизмот, кој се гради во Скопје, ќе бидат сместени восочни фигури на Мара Бунева, Ванчо Михајлов и на други контроверзни личности од македонската историја. Восочните фигури се изработуваат во Киевскиот музеј во соработка со украинско-македонскиот партнер „Специјална опрема“. До сега се готови 18 фигури, кои се чуваат во просториите на „Специјална опрема“ во Скопје. Изработката на една фигура чини 15.000 евра, односно нешто повеќе од 1,5 милиони евра за сите фигури. Тие ќе бидат сместени во објектот што се уште е во изградба, а неговото завршување се најавува за почетокот на следната година. Според нашите информации, место планираните 40 восочни фигури, како што беше најавено, во музејот ќе бидат поставени 105 восочни фигури. Токму меѓу овие дополнителни 65 фигури се наоѓаат и тие што предизвикуваат реакции меѓу стручната јавност.
- Многу се манипулира со историјата и таа се политизира. Веќе не се знае што е добро, а што е лошо, што е исправно, а што не е. За јавноста е збунувачко ова форсирање на одредени личности и минимизирање на други. Се создава хаос околу тоа што е македонско, а што е антимакедонско - вели историчарот Александар Литовски. Според него, со ваквото воздигнување контроверзни личности се губи националниот критериум, односно почнуваме да ја проблематизираме националната идентификација.
И за академикот Блаже Ристовски е неприфатливо некој да си игра со македонската историја.
- Не можам да говорам прецизно затоа што немам конкретна информација кои се фигури се ставени таму. Но, мора да се биде внимателен и одговорен пред историјата при решавањето кој се ќе биде ставен во тој музеј. Затоа што од таму ќе учат наредните генерации за нашата историја - вели академикот Ристовски. Од Министерството за култура велат дека при изработката на восочните фигури што ќе бидат сместени во Музејот на македонската борба и жртвите на комунизмот била консултирана стручната јавност и било водена сметка да се нагласува улогата на личности што го одбележиле периодот во кој живееле. - За реализација на овој проект беа распишани два тендера. Првиот во 2007 година за изработка на 40 восочни фигури на истакнати личности од македонската историја. По разработката на проектната програма на музејскиот комплекс во која беа вклучени еминентни професори и историчари, беше решено дека има слободен простор и дополнителна потреба од нови 65 восочни фигури, за чијашто изработка беше распишан тендер во 2009 година - вели портпаролката на министерството за култура, Анита Јовановска. Според неа, првите 40 фигури треба да бидат изработени до април 2010 година, а другите 65 до крајот на 2011 година. - Во музејскиот комплекс ќе бидат застапени восочни фигури на истакнати личности од македонската историја, односно сите тие што оставиле трага во историјата на македонското револуционерно движење, револуционерни дејци, личности од сите струи и фракции на оваа внатрешно-македонска револуционерна организација - објаснува Јовановска.