Верски објекти (општо)

Потемнува бисерот на византиската уметност

     
Без здив остава фантастичниот живопис во црквата „Свети Ѓорѓија“ во Старо Нагоричане, кој на неколку нивоа ја раскажува целата историја на христијанството. Но во црквата нема светло што ќе ви овозможи јасно да ги видите деталите на фреските, кои делумно се оштетени и од влага


     
     
Црквата „Свети Ѓорѓија“ во Старо Нагоричане, споменик на културата од 1313 година, со еден од најубавите живописи од византискиот период - дело на солунските зографи Михајло и Евтихиј, е оставена на грижа и чување на локалното население. Уште при самиот влез во црквата без здив ќе ве остави фантастичниот живопис, еден од највпечатливите на византиското фрескосликарство, кој на неколку нивоа ја раскажува речиси цела историја на христијанството. Но во црквата нема светло што ќе ви овозможи јасно да ги видите и деталите на прекрасните фрески.

Клучевите од црквата ги има момче од селото, кое живее во непосредна близина. Тој вели дека се случува со месеци да не дојде ниеден претставник на некоја институција, вклучувајќи го и локалниот свештеник, кој, како што велат селаните, одржува служби само за поголемите празници.

- За црквата се грижиме јас и братучед ми на доброволна база, со мала помош од градоначалникот на општината. Не се сеќавам дека дошол некој повисок претставник од МПЦ да ни каже нешто во врска со црквата. Таа практично стои отворена без никаков надзор. За да ја осветлиме за посетителите, носевме струја со кабли, но сега и светилките се прегорени - вели Оливер Серафимовиќ, кој заедно со братучед му, практично, се домаќини на храмот.

Како последица на тоа веќе се направени помали штети од несовесни луѓе. Откорнати се таблите со информацијата дека црквата е споменик на културата, а неодамна е ишарана и влезната врата.
- Полицијата, која е стационирана во непосредна близина, воопшто не реагираше. Сега веќе и локалното население сé поретко доаѓа во црквата, бидејќи и свештеникот речиси не се појавува - вели Серафимовиќ.

Конзервацијата нема да почне наскоро

За обемниот проект за конзерваторско-реставраторски зафати на архитектурата и фреските на црквата, кој датира од 2009 година, од програмата ИПА на Европската комисија, одобрени се околу 1,5 милион евра. И Министерството за култура, според нивните правила, ќе учествува со одредена сума. Но поради обемната администрација, тој тешко ќе може да се реализира до наредната година.

- Освен за конзеравторско-реставраторски зафати на црквата, камбанаријата и старите гробишта во дворот, средствата се наменети и за реконструкција и адаптација на запуштеното училиште во близината. Тоа треба да се претвори во мал етнолошки музеј, како и да се уреди малиот селски плоштад зад црквата - вели Кристина Бицева од Управата за заштита на културно наследство.

Според процедурата, прво треба да се склучи договор меѓу Европската комисија и Министерството за култура, по што ќе следуваат дополнителни истражувања и изработка на конзерваторски проект.
- Проектот е одобрен, но средствата сé уште не се доделени. Се работи за обемен зафат на комплетна конзервација и реставрација на архитектурата на црквата и фрескосликарството - вели Бехиџудин Шехапи, директор на Националниот конзерваторски центар, кој ќе раководи со работата.

Целиот проект било во план да заврши за три години, односно до 2012 година. Приоритет на Националниот конзерваторски центар ќе биде конзервација на фрескосликарството, кое при досегашните зафати не е најуспешно изведено.

- Во најалармантна состојба се фреските во горните делови што се нагризани од влага. Основно правило е конзервацијата да се направи со исти или слични материјали - велат оттаму.

Избледувањето и лупењето на фреските од горниот дел на црквата се должат и на несоодветниот покрив од керамиди, кој го заменил оригиналниот во 1990-тите. Во 2006 година црквата е ставена на листа на Европската комисија на најзагрозени споменици во земјава.

Модерни студии, лоша состојба на терен

И додека трае целата административна врева, портата на црквата е оставена отворена. Секој што ќе посака може да влезе. Во црквата нема струја, а застарените инсталации претставуваат опасност од пожар. И покрај интересот на туристите да го видат овој бисер на византиската уметност, во црквата не може да се најде публикација со неопходните информации. Единствена е публикацијата за знаменитостите на целата општина Старо Нагоричане, која може да се купи само од жителите на селото.
- Додека се прават модерни студии за оправданост, црквата е оставена во влага, без светло и необзебедена. Штета е што ваков капитален споменик што се наоѓа на само два километри од магистрален пат е оставен во ваква состојба. Управата треба да направи напор колку-толку да го одржува овој споменик, пред да почнат обемните зафати - вели Панче Велков од здружението за културно наследство „Македонида“.

По инсистирање од селаните, градоначалникот поставил рефлектори околу црквата, кои сега повторно не работат. По пат на лични донации од хумани луѓе тие успеале да направат и чешма во дворот.
Фрескосликарството во „Свети Ѓорѓија“ е визуелна историја на речиси целото христијанство прикажано преку циклусите фрески со помали димензии, кои претставуваат сцени од животот на Исус Христос, свети Ѓорѓија, свети Никола, Богородица. Исклучително редок мотив има фреската што го претставува исмејувањето на Христос (кое вака прикажано го има уште само во црква во Србија и во Ерусалим). Несвојствени се и фреските на камениот олтар, со претстава на светителот св. Ѓорѓија и Богородица, чии места се заменети, спротивно на вообичаените канони. За раритетна се смета и фреската „Тајната вечера“, бидејќи наместо правоаголна, претставена е елипсоидна маса.

Легендата за срната
Необична легенда е врзана за изградбата на старата црква од византискиот император Роман Диоген во 11 век. Се смета дека првата црква е изградена како храм на благодарност кон пустиникот и светител Прохор Пчињски, за кого се претпоставува дека престојувал во пештера во близината на црквата. Според легендата, која сé уште е жива меѓу локалното население, Роман Диоген ловејќи по околните шуми ранил срна, која побегнала во пештерата во која таа живеела со светецот. Диоген следејќи ја трагата на крвта стигнал до засолништето на старецот, кој го замолил да не ја убива срната. Тој му прорекол дека кога ќе се врати во Цариград ќе стане византиски цар. Откако пророштвото се обвистинило, Диоген во знак на благодарност ја подигнал црквата.      
     
Автор: Мимоза Петревска -Георгиева

Вознесение на пресвета Богородица - Сарамзалино (Св.Николе)



Успение Господово - Горобинци (Св.Николе) - 13 години во изградба

Св. Илија  - Битуше

Св.Архангел Гаврил Ченто-Маџари





Edited by Makedonij - 08-Feb-2013 at 11:19

Точно
42° 0'7.63"N  21°27'25.79"E

http://img834.imageshack.us/i/skopjecrkva.jpg/

Црквава се наоѓала во центарот на Скопје, валда е срушена за време на земјотресто. Дали има некој повеќе инфромации за неа? btw многу убаво изгледа


Edited by HugoGoulding - 18-Mar-2011 at 02:40

Те сфаќам, но од моето познавање бакарот или потемнува како на Соборниот Храм, или пак оксидира, при што станува зелен - т.е. има бакарна патина. Да остане вечно таков, не верувам дека е возможно, дури ни со адитиви, или?

Па бакарен е кровот.

Originally posted by Makedonij

Еве одговор од општината:

Во врска со поставените прашања на општинската веб страна.

Originally posted by mitatos Се сложувам со тебе Македониј, требало да се чува тој стариот стил на градба што постоел кај нас од тогаш, но сигурно не направиле такво нешто од причина да не заличи на црква, повеќето нови џамии во македонија, и пошироко во балканот у последно време се градат по Арапски стил.