Прво, неочекувано за реактивирање на рудникот има голем интерес од познати странски компании. Тие бараат почетната цена да биде повисока од утврдената во поништениот тендер кој заврши на 4 овој месец.

Второ, познати светски корпорации побарале приоритет во новите услови задолжително да биде изградба на топилница близу ископот.

Процените се дека инвестициониот влог и бројот на вработените ќе биде многу поголем од досега планираните 300. До 20 јуни сите заинтересирани ќе треба да ги достават понудите, а владата да реши кога ќе го распише тендерот.

Тајмиште располага со 150 милиони тони високо квалитетна железна руда. Идниот газда без проблеми би можела да работи 30 години и покрај резервите кои гарантираат сигурна експлоатација од 100 години.

Поради тоа Тајмиште го меркаат познати компании од Америка Турција, Англија, Бразил, Мексико, а деновиве интерес пројавиле и компании од Русија и Кина.

На Тајмиште чека и Кичево. Ќе бидат вработени најмалку 500 работници, а во следната година уште 100 работници во рудникот за железо.

Индиректно во производниот процес преку други фирми со 500 вработени кои ќе бидат ангажирани околу експлоатацијата и функционирањето на рудникот и топилницата.

Зоран Момироски

Под Огражден лежат речиси 790.000 тони бакар и дури 130 тони злато, ексклузивно дознава „Капитал“. Податоците од десетгодишните детални геолошки истражувања на американско-бугарската компанија Фелпс доџ Вардар, кои се држеа во тајност, покажуваат дека месноста Иловица го крие досега најголемиот рудник за бакар и злато во Југоисточна Европа.

Ексклузивните податоци до кои дојде „Капитал“ покажуваат дека со рудни наоѓалишта од точно 789.250 тони бакар и 130 тони злато, Иловица располага со рудни резерви четири пати поголеми од потенцијалите на радовишки Бучим. Останатите детали од децениското истражување кај Огражден сè уште не се обелоденуваат во јавноста.

Дека Иловица е на чекор до отворање рудно окно покажува и фактот што Министерството за економија веќе е во постапка да му издаде концесија на канадскиот инвестициски фонд Еуромакс, кој пак, во ноември минатата година ја купи Фелпс доџ Вардар, со што ги наследи сите геолошки истражувања во Иловица.

„Во процесот на истражување на потенцијалите на овој локалитет досега инвестиравме над четири милиони долари, а во следниот период планираме да инвестираме неколку стотици милиони долари во целосна изградба на рудникот и сите придружни објекти. Висината на инвестицијата ќе зависи од големината на рудникот“, изјавија од Еуромакс ексклузивно за „Капитал“.

Од Министерството за економија потврдуваат дека веќе ги скенирале сите информации од целокупниот извештај на Фелпс доџ Вардар, компанија која од 2002 година почна да ги истражува скриените рудни богатства во Струмичко. Неофицијалните информации до кои дојде „Капитал“ покажуваат и дека најдлабоките бушотини под планината Огражден, Фелпс Доџ Вардар ги направил на 850 метри под земјината површина, кои биле пресудни за комплетирање на сликата за Иловица, македонското Елдорадо.

Од Министерството за економија тврдат дека веќе тече постапката за да им доделат концесија за експлоатација на минералните суровини на канадски Еуромакс, фирмата-сопственик на Фелпс доџ Вардар.

„Сега се води постапка за додeлување концесија за експлотација на фирмата Фелпс доџ Вардар. Процедурата за регулирање на концесијата за експлоатација е во тек, односно се прибираат мислења од надлежни органи за да се усогласи просторот кој е предмет на барање на концесија за експлоатација од аспект на животна средина, земјоделство, шумарство, води, пристапни патишта, споменици на културата и друго. По ова следува постапка на нивно проследување во владина процедура за носење одлука за доделување концесија и склучување договор за концесија“, велат од Министерството.

Ќе никне ли најголемиот рудник за бакар и злато во ЈИЕ?

Иако потенцијалниот инвеститор во Иловица не кажува колку би ги чинело отворањето надворешен ископ на рудата кај Иловица, анализирано според досегашните рудни резерви на кои лежи Огражден, градоначалникот на општина Босилово, Љупчо Колев, проценува дека отворањето рудно окно е инвестиција од околу 700 милиони евра.

Мештаните од Иловица со нетрпение очекуваат децениски најавуваната инвестиција конечно да се случи, со што очекуваат економски да заживе овој дел од Македонија.

„Во Југоисточна Македонија ова е заспана мечка, која треба да се разбуди. Ова ќе придонесе за целокупен развој на економијата. Со години се зборува дека во Иловица има огромни наоѓалишта на бакарна и златна руда. Но, некои од соселаните низ годините велеа и дека од работниците на терен слушнале и дека се откриени количества ураниум, но никој ништо не потврди со сигурност“, изјавуваат жители на Иловица.

Отворањето рударско окно, можеби најголемо на просторот на Југоисточна Европа, на македонската економија може да ѝ донесе повеќекратни придобивки. Претседателот на Македонската асоцијација за рударство, Николајчо Николов, потврдува дека ако кај Иловица навистина се отвори рудник со надворешен ископ, тоа ќе биде рудник чии капацитети ќе бидат дури четири пати поголеми споредено со ископот на радовишкиот рудник за бакарна руда Бучим.

http://www.kapital.com.mk/mk/dneven_vesnik.aspx/83134/kje_se_vadat_bakar_i_zlato_od_ilovica_!_se_otvora_najgolemiot_rudnik_vo_jie_!.aspx?iId=2704

• Македонија

Десетгодишните истражувања покажале дека над селата Иловица и Штука се крие наогалиште кое има околу 4,5 пати повеке руда во споредба со ископот на Бучим.

Канадската компанија „Еуромакс Рисорсис“ неодамна беше премет на анализа од „Цезарс Рипорт“, агенција која се занимава со истражување на пазарот и која го посети проектот Иловица во кој „Еуромакс“ истражува бакар и злато. Иловица се наоѓа северно од грчката граница во близина на Струмица.

Актуелната проценка за ресурсите во наоѓалиштето Иловица на канадската компанија е 99,5 тони злато и 728 илјади тони бакар, но „Цезарс“ во својот извештај објави дека очекува овие бројки да се зголемат на 140 тони злато и 1,137 милиони тони бакар, кога ќе биде извршена новата проценка подоцна во текот на ова тромесечје од годинава.

Проектот е отворен во сите насоки, но воглавно кон исток и југоисток, „па постои значителен потенцијал за нагорна корсекција на ресурсната база,“ се вели во ивештајот.

„Нашите главни прашања во однос на Иловица се ниската концентрација и откопувањето на рудата. Просечната густина во моментов изнесува 0,32 грама на тон злато и 0,23 отсто бакар (според проценките од 2008 година), при што од овие количества можат да се откопаат 60 отсто. Сепак, ние сметаме дека нивото на откопување би можело (и би требало) да оди нагоре, откако ќе се направат дополнителни металуршки тестови,“ се вели понатаму во извештајот.

„Цезарс“ смета дека „најдобро решение за Иловица и за Еуромакс би било проектот да биде продаден на голема меѓународна рударска компанија, откако ќе биде извршена новата проценка или за се најде партнер за заедничко вложување.“

http://www.plusinfo.mk/vest/34172/Ilovica-treba-da-se-prodade-na-golema-rudarska-kompanija-smeta-Cezars-Riport

Многу прогнози велат дека оваа 2012 година ќе биде една од најтешките години на економски план. Каква година очекувате Вие? Како ќе работи Бучим годинава?

Бидејки веќе влеговме во вториот месец од оваа година, сметам дека и прогнозите за оваа година можат да бидат пореални од оние пред крајот на 2011 година. Јас мислам дека 2012 година по многу нешта ќе биде една од поспецифичните и неизвесни години во последната деценија и оценката „тешка“ може да биде релативна и да не се почувствува подеднакво во сите сектори.

Специфичноста и неизвесноста на оваа тековна година пред сè зависи од финансиските проблеми на повеќе држави-членки на Европската унија и начинот колку успешно ќе се решава европската криза. Иако ние сè уште не сме членка на Европската унија, како мала земја сигурно ќе ги почувствуваме проблемите. Но, ова е тема на која треба да дадат оценка и проценка одговорните во државата. Јас би се сконцентрирал на состојбата во Бучим и како претседател на Македонската асоцијација за рударство при Стопанската комора на Република Македонија, накратко ќе се обидам да дадам прогноза како ќе работи овој сектор.

Бучим веќе има усвоено план за работа за 2012 година и предвидена е работа со полн капацитет и со сите вработени кои денес ги имаме, повеќе од 650 луѓе. Реалното производство во 2012 година ќе биде зголемено за повеќе од 25%, сметано на производството на бакар.Имено, Бучим од 2005 година од кога е сопственик фирмата Солвеј до денес произведува околу 8.000 тони бакар годишно, а годинава оваа бројка треба да ја надмине количината од 10.000 тони бакар.

При ова веднаш да нагласам дека се работи за ново производство на катоден бакар во новоизградената фабрика за лужење и производство на катоден бакар. Аналогно ќе биде зголемен и вкупниот приход, чиј износ ќе зависи од цената на бакарот на берзата. Она што зависи од нас ние сигурно ќе го направиме, затоа што овој колектив добро и хомогено работи веќе осма година.

Каков профит ќе оствариме зависи од цената на бакарот на светските берзи, но сепак очекуваме дека и оваа деловна година ќе ја завршиме успешно.

 Какви се прогнозите како ќе се движат цените на бакарот и металите годинава?

Ова прашање навистина е тешко да се одговори, но ако денот по утрото се познава тогаш тековната година во поглед на цените на металите ќе биде поволна. Притоа да нагласам дека ние во Бучим никогаш посебно не сме се радувале на многу високите цени на бакарот на берзата, од причина што ниту едно зголемување не оди само. Односно, ако сите цени се зголемуваат, профитот, кој е крајната цел може да биде и помал. Само да споменам два факта. Електричната енергија учествува со околу 30% во цената на чинење на бакарот, а нафтата со 9%. Овие два енергенси секогаш предизвикуваат или дирекно учествуваат во зголемувањето на цените. Притоа ако ги додадеме евентуалните нови жаришта надвор од Европа, кои може да влијаат на цената на нафтата како што е Иран, тогаш неизвесноста е уште поголема.

Во оваа пригода не би сакал да пропуштам да нагласам дека Бучим преработува апсолутно најсиромашна руда на бакар во светот и дека нас први нè погодуваат сите негативни тенденции. Но, бидејќи јас во мојот живот сум голем оптимист, очекувам успешно да продолжиме да чекориме напред.

 Со кои резултати ја завршивте минатата година? Дали таа беше успешна за Бучим?

Изминатата 2011 година ја завршивме успешно и со профит, иако тој секогаш може да биде поголем.Ланската 2011 година за Бучим ќе остане забележана по многу работи врзани за неговата историја и тоа за нас, раководството, е од големо задоволство.Во почетокот на 2011 година добивме концесија за детални геолошки истраги на два нови локалитети: Боров дол и Кадиица Метал. Првиот локалитет е на оддалеченост од нашиот рудник од 8 километри и треба да претставува континуитет на работа на постоечкиот рудник во периодот 2020-2030 година, бидејќи рудата е во сулфидна форма и соодветна на постоечката технологија во Бучим.

Во 2011 година се трудевме да решиме некои проблеми од доменот на археологијата и да овозможиме услови за целосни геолошки истраги.

Вториот е на локалитетот на Пехчево каде што извршивме истражувања во 2011 година и првите резултати се поволни. Останува да се направи уште многу, а познато е дека геолошките истражувања чинат многу пари. Но, сепак ако продолжат нормалните текови во стопанството, реално е да се очекува дека во реонот на Пехчево ќе никне нов рударски капацитет од кој ќе се добива катоден бакар.

Минатата 2011 година е карактеристична за Бучим и по тоа што на 30 декември е добиен првиот катоден бакар од новоизградената фабрика за лужење. Оваа инвестиција вредна 11 милиони евра и во која се вработени нови 65 работници, по многу нешта е важна и значајна и за Радовиш, но и за Македонија.

Како прво, од неа за прв пат во Македонија се добива катоден бакар (готов производ) кој ќе се продава директно на пазарот. Второ, овој проект дефинитивно го решава долгогодишниот еколошки проблем со загадување на водите во регионот и во Македонија, и со него Бучим се симнува од списокот на жешките точки од картата на Македонија од аспект на екологијата.

Во новоизградената фабрика е применета најсовремена технологија и е направен целосно затворен систем на кружење на водите.

Солвеј секоја година инвестира по 5-6 милиони евра во Бучим

Колку руската компанија Солвеј, која е сопственик на Бучим, има инвестирано досега во компанијата?

За дел од ивестициите веќе кажав. Конкретно, Солвеј инвестира секоја година просечно по 5-6 милиони евра и тука лежи одговорот за континуираното остварување на добри резултати. Нашиот сопственик, за разлика од многу други, прво дава па бара. Во земјава има и такви кои купуваат фирми, извлекуваат од нив што може да се извлече и исчезнуваат. Тоа не е добро за Македонија.


Државата мора редовно да ги плаќа обврските

Неликвидноста на претпријатијата во Македонија е еден од поголемите во државата и тоа прашање мора системски да се решава и реши. Прво, државните претпријатија мора поредовно да си ги исполнуваат платежните обврски, а потребно е да се донесе строг закон за ликвидирање на фирмите кои не си ги исполнуваат своите обврски, затоа што тие се само штета и прават нереална привидна слика и за државата и за самите себе.Просто е несфатливо, а кај нас долго постои тој факт, дека нешто може да се земе, а да не се плати. А тоа е навика на многу фирми и штетата се мултиплицира врз целата економија.

 Бучим е меѓу најголемите и најпрофитабилни компании во Македонија. Каде го продавате вашиот производ?

Засега ние имаме само еден купувач, тоа е наша фирма-сестра. Целокупното количество бакарен концентрат се преработува во Бугарија, а на тој начин целокупното производство се извезува. Немаме проблеми со пласманот и досега немаме ниту една рекламација.

 Многу компании се жалат на ликвидноста како голем проблем во работењето. Како и дали овој проблем го чувствува Бучим и имате ли некој предлог или совет како може тој да се надмине?

Ние немаме проблем со ликвидноста. Но, овој проблем го чувствуваме кај многу наши партнери.Неликвидноста на претпријатијата во Македонија е еден од поголемите во државата и тоа прашање мора системски да се решава и реши. Прво, државните претпријатија мора поредовно да си ги исполнуваат платежните обврски, а потребно е да се донесе строг закон за ликвидирање на фирмите кои не си ги исполнуваат своите обврски, затоа што тие се само штета и прават нереална привидна слика и за државата и за самите себе.

Просто е несфатливо, а кај нас долго постои тој факт, дека нешто може да се земе, а да не се плати. А тоа е навика на многу фирми и штетата се мултиплицира врз целата економија.

 Каков е вашиот однос со банките, кредитирањето и ризикот? Како гледате на ова прашање?

Ние како Бучим немаме проблем со кредитирањето кај банките. Главно користиме кредит од Комерцијална банка и истиот го цениме како коректен и на обострано задоволство.Јас почнувам да го разбирам стравот на банките од ризиците, бидејќи сме сведоци на многу превари, невратени кредити, затворени или незавршени објекти. Сметам дека мерките и понатаму треба да се заоструват и кредитите да ги добиваат само фирми кои навистина нешто ќе направат и придонесат и за вработувањето, и за себе, и за државата.

 Кои се, според Вас, најголемите предизвици со кои се соочуваат компаниите и македонската економија?

Еден од проблемите е ликвидноста и тука навистина нешто итно треба да се преземе.И покрај многуте подобувања во законската регулатива, сè уште многу е присутен бирократскиот однос на администрацијата. Денес многу полесно ќе постигнеш договор со највисокото државно раководство за важни прашања, но администрацијата е трома и тоа мислам дека ги нервира сите стопанственици, а многу од нив поради тоа се откажуваат од понатамошни чекори кои му се нужни на нашиот живот. Сигурен сум дека големиот проблем на невработеност би се ублажил со квалитетниот развој на стопанството. Многу работи треба да се упростат, скратат и поедностават, секако без доза да се врши злоупотреба.

Од друга страна, мислам дека немаме доволно квалитетни идеи за профитабилни вложувања кои исто така ќе ни ја подобрат економијата, а охрабрувачките реклами на ова поле ги сметам за позитивни.

 Колку руската компанија Солвеј, која е сопственик на Бучим, има инвестирано досега во компанијата?

За дел од ивестициите веќе кажав. Конкретно, Солвеј инвестира секоја година просечно по 5-6 милиони евра и тука лежи одговорот за континуираното остварување добри резултати. Нашиот сопственик, за разлика од многу други, прво дава па бара. Во земјава има и такви кои купуваат фирми, извлекуваат од нив што може да се извлече и исчезнуваат. Тоа не е добро за Македонија.

 Кои се Вашите идни планови за Бучим? Инвестиции, вработувања?

Во претходните прашања веќе споменав за инвестициите кои досега се направени и кои треба да се направат. Но, фактот дека имаме направено долгорочен план за развој на Бучим, дека постојано се инвестира во одржувањето на постоечката опрема и набавка на нова опрема, ме прави сигурен дека резултатите нема да изостанат.

Отворањето на новите рудници ќе резултира со вработување, концесиски надомест и сите благодети кои ги носат новите инвестиции.

http://www.kapital.com.mk/mk/magazin/79832/investiciite_se_zasluzhni_za_dobrite_rezultati_na_buchim.aspx