Противпожарна заштита

Туривме пепел на авионите

Два од трите авиони што ги такса Дирекцијата за заштита и спасување веќе неколку месеци фаќаат прашина на шпански аеродром бидејќи Владата се' уште не дала банкарска гаранција за долгот од 8 милиони евра

Македонија и годинава е неподготвена за борба со пожарите бидејќи авионите што беа купени веќе неколку месеци стојат на аеродром во Шпанија и нема да бидат испорачани бидејќи Владата не дала банкарска гаранција за долгот од околу 8 милиони евра. Според договорот што го потпиша Дирекцијата за заштита и спасување и шпанската фирма „Аир Трацтор Еуропе“, два од трите авиони вредни 10 милиони евра требаше да стигнат во јуни, а третиот во август годинава.

Побаравме одговор зошто се доцни со испораката на воздухопловите и кој си игра со безбедноста во државава во време кога има зголемен ризик од пожари и веќе беснеат големи огнени стихии во соседните земји. За две години во Македонија изгоре шума во вредност од 26 милиони евра, а долгот на Владата кон фирмата е 8 милиони евра. Десетина дена од Дирекцијата не ни даваа ниту една конректна информација упатувајќи не' да се јавиме наредниот ден. За наше чудење, страната што постојано притиска да се достават авионите, не е таа што треба да ги заштити шумите, туку токму фирмата „Ер тректор Јуроп“.

Авионите од типот „ Ер тректор АТ-802А“ биле опремени и потполно подготвени пред да почне летото бидејќи така инсистирале од Владата, но сега нашите институции молчат и не бараат да се достават. Дека авионите се таксани за Македонија покажува само македонското национално знаме, кое е ставено на нив. „Дневник“ разговараше со Хуго Арцео, кој како претставник на компанијата во март годинава дојде во Македонија и со директорот на Дирекцијата, Шабан Салиу, го потпиша договорот за набавка на авионите.

- Нашата компанија, во согласност со договорот, подготви два од трите авиони, а последниот ќе биде готов за кратко време. Извршивме набавка на потребната опрема за авионите, ги модифициравме според барањата на македонската Дирекција и тие долго се подготвени за достава. Од друга страна, Дирекцијата не ги исполни своите обврски од договорот. Не е даден акредитив за другите 80 отсто од парите, ниту е извршен избор на пилоти, механичари и технички персонал, кои ние требаше да ги обучиме - вели Арцео.Тој е зачуден од односот на нашите органи, бидејќи, иако испратил три официјални барања да се спроведе договорот, никој не му одговарал. Од друга страна, директорот Шабан Салиу два пати немаше одговор што се случува со авионите. Ни рече да се јавиме по минатонеделната владина седница, кога требало да се разговара за ова прашање. Го почитувавме неговото барање и кога му се јавивме по седум дена повторно ни рече: „Јавете се наредната недела по владината седница“.Во меѓувреме авионите фаќаат прав во Шпанија.

- И покрај тоа ние останавме доследни до договорот и ги почитувавме постојаните инсистирања на Дирекцијата авионите да бидат подготвени пред летото. Важно е да се напомене дека авионите се направени според специфичните потреби за гаснење пожари во Македонија и во никој случај не може да му се продадат на некој друг -објаснува Арцео. Тој бара надлежните служби во Македонија да се држат до договорот и да достават банкарска гаранција за парите.

- Имаме разбирање за економската криза во светот, па и во Македонија. Убедени сме дека Владата, која е сериозна и ориентирана кон ЕУ, ќе остане доследна на мултимилионскиот договор - вели претставикот на шпанската фирма. Го прашавме Арцео дали планираат да поведат судски спор за наплата на парите, но тој одговори дека засега нема такви планови.

- Предвидено е и двете страни да имаат право на надомест на штета ако не се почитуваат одредбите од договорот, но бидејќи крајниот рок е 31 декември годинава, останува многу време да се исполни договореното, но сепак се доцни со два битни елемента - акредитивот и изборот на пилотите - вели тој. Авионот е производ на компанијата „Ер тректор“ со седиште во Олнеј во Тексас, а овластен претставник за територијата на Европа е шпанската компанија „Аир Трацтор Еуропе“. Во регионот вакви авиони имаат Хрватска и Црна Гора.

Се полни за 10 секунди

Македонија во март потпиша договор со шпанската фирма „Ер тректор Јуроп“ за набавка на три авиони-амфибии за гасење пожари. Владата даде само 20 отсто од од 10 милиони евра и се' уште не отворила акредитив за другите 80 отсто. Акредитивот е банкарска гаранција и најсигурен начин на плаќање во меѓународната трговија. Авионите имаат капацитетот од 3.104 литри вода и потребни се 10 секунди за целосно полнење на резервоарот за вода. Потрошувачката на гориво е околу 800 долари за час, а авионот може да лета во услови на голема надморска височина и температури до 49 степени.

Нема пилоти за авионите

Авионите и да бидат доставени ова лето, нема да може да се употребуваат од едноставна причина што Дирекцијата не обезбедила пилоти. Во договорената цена за набавка на авионите вклучена е и обука за шестмина пилоти, тројца инженери и двајца одржувачи на авионите.

- Проблем е тренингот на пилотите бидејќи тој не може да се заврши за неколку дена. Целиот процес на селекција и тренирање на луѓето трае од два до три месеци - вели Хуго Арцео. Но, шпанската фирма и за овој проблем нуди помош авионите веднаш да се стават во употреба штом се испорачаат.

Првиот „лет“ на аеромитинг во Франција

И покрај тоа што се' уште не стигнале во Македонија, противпожарните авиони веќе ја пишуваат историјата и прв пат авион со македонски национални ознаки бил изложен на прочуениот аеромитинг на аеродромот „Бурже“ во Париз, Франција.

На 18 јуни еден од авионите на кој може да се види знамето на Македонија бил изложен пред илјадници посетители на митингот.

Тесни улички, паркиралишта и тротоари пренатрупани со возила или непрописно оградени дворови најчесто го попречуваат пристапот на противпожарните возила и ја забавуваат интервенцијата во итни случаи. Секоја пристапна уличка, тревник или пешачка патека е узурпирана од автомобили, а новоникнатите градби покажуваат дека инвеститорите алчно го приграбуваат и последното парче од парцелата за градење и наместо да го употребат за итни случаи, му даваат комерцијална намена. Неодамнешниот случај со пожарот кој ја зафати Македонската опера и балет покажа дека никој не води сметка за слободен простор за противпожарните возила. - Иако стигнаа навреме, пожарникарските возила немаа пристап до зградата, па неколку минути кружеа за да пробаат да влезат од друга страна. За тоа време командирот се караше со една вработена која со автомобилот го блокирала влезот во паркингот, додека другите пожарникари мораа да ги отстрануваат столпчињата поставени на тротоарот како заштита од непрописно паркирање. Загубија драгоцени минути додека успеаја да се пробијат и да почнат со гасење на пожарот “ вели очевидец на пожарот кој минатата недела се случи на покривот на Македонската опера и балет. Во противпожарната бригада на Скопје се немоќни да се справат со овие проблеми, кои им пречат речиси при секоја интервенција. - Проблемите почнуваат уште од тргнувањето, кога по улиците се судруваме со некултурата на возачите. Но најмал пристап имаме на паркинзите. Таков беше случај и со Операта, каде што наидовме на буквално блокиран простор, па наместо да ја ставиме опремата за две-три минути, тоа го направивме за четири-пет минути. Тоа е губење време, но не можеме да направиме ништо “ вели Благоја Менковски, командир на Противпожарната бригада на Скопје. Според него, проблемот го има во сите населби, а најлош е пристапот во центар, особено делот околу кејот на Вардар каде што воопшто нема улици. Урбанистите велат дека законите пропишуваат стандарди со кои се внимава да се остави слободен простор околу објектот, но од проектираното до изведеното има разлика. - Кога се прави проект, секогаш се внимава да се направи пристап од сите страни. Во проектирањето се почитуваат прописите, а после кога ќе се изгради објектот, настануваат пропустите. Нема добра инспекција, па затоа на терен добиваме градби со повеќе катови и со поголема површина од претходно планираното “ велат од Заводот за урбанизам и проектирање и додаваат дека законот одредува пристапните патеки до објектите да бидат широки 5,5 метри.