Инфраструктура (општо)

1 јануари 

За годинава е најавено продолжување на изградбата на пругата кон Бугарија, што во неколку наврати го побара и бизнис заедницата. Колку пари се планира да бидат вложени во железничката инфраструктура ?

- Согласно националната програма за железничка инфраструктура, за 2009 година во буџетот на Министерството за транспорт и врски се предвидени средства во висина од 180.000.000 денари кои се наменети за надградба и модернизација на постојната железничка инфраструктура. Паралелно на ова, за 2009 година се предвидени и 610.000.000 денари за доизградба на железничкиот дел од Коридорот 8 во Република Македонија. За подобрување на возниот парк на транспортната компанија, предвидена е набавка на 50 товарни вагони и два патнички дизел моторни четвороделни воза.

До каде е постапката за издавање на патиштата под концесија и стартот на електронскиот систем за наплата на патарините?

- Го спроведовме повикот за покажување иницијален интерес за концесии на патишта на кој се јавија четириесетина компании. Предвидено е предмет на концесија за период од 35 години да бидат патните правци: Романовце – Узем, Стенковец – Блаце, Гостивар – Требеништа, Ќафасан – Битола, Велес – Меџитлија, Велес – Обел и Миладиновци – Штип. Концесионерот ќе има конкретни услови и рокови кои се однесуваат на изградба на дадените патни правци на ниво на автопат за период од 6 години, одржување на патиштата и наплата на патарина од страна на концесионерот, како и предавање на патиштата на Владата по завршување на периодот на концесија, со тоа што ќе оставиме и простор за поддршка од страна на Владата во процесот на изградба на автопатиштата заради рентабилноста и кратките рокови кои ќе бидат поставени пред идните концесионери.

Колку од општините доставија проекти за изградба на локалните патишта, кои се роковите и износот на средства со кои ќе се поддржи подобрувањето на тој дел од патната инфраструктура?

- Со цел подобрување на патната мрежа во Република Македонија, Владата обезбеди до сега највисоки инвестиции во висина од 120 милиони евра. Само преку проектот со Светска Банка, за реконструкција на 11 регионални патишта се обезбедени средства во висина од 34 милиони евра за периодот од 2009 до 2010 година, додека 34 милиони евра се предвидени за општините во Република Македонија со цел реконструкција на локалната патна мрежа за периодот од 2010 до 2012 година. Исто така, за реконструкција на 9 регионални патни правци преку проект со Европската банка за реконструкција и развој (ЕБРД) се обезбедени средства во висина од 25 милиони евра за периодот од 2009 до 2010 година, додека постапката за реализација на проектите за локални патишта преку проектот со ЕБРД ќе се реализира во периодот од 2010 до 2012 за што се обезбедени средства во висина од 25 милиони евра. Апликации за искористување на средствата кои ги обезбедивме од Светска Банка во рамките на проектот за реконструкција на локалната патна мрежа доставија само 33 општини. Сите пристигнати проекти подлежат на ревизија од страна на Градежниот факултет во Скопје, со цел да се испита дали се квалитетно изработени, што претставува основен предуслов да бидат целосно реализирани. Агенцијата за државни патишта достави дописи до сите општини чии проекти имаат забелешки во рамките на оваа ревизија, да ги имплементираат и во најкус можен рок повторно да ги достават.

Следен чекор по доставување на проектите ќе биде повторна проверка и откако ќе се добие финално позитивно мислење, ќе се подготви техничката документација со што ќе може да почнат тендерските постапки. Доследната имплементација на овој проект ќе значи драстично подобрување на локалната и регионалната патна мрежа во Република Македонија, активност со која ќе бидат овозможени повеќекратни придобивки кои се однесуваат на пристапноста и проодноста од и до населените места во земјава, но истовремено со подобриот пристап ќе се спречи засилената миграција од село во град изминативе години и ќе се овозможи поеднаков локален економски развој, а во таа смисла и подобар пристап за влез на странски инвестиции.

По пролонгирањето на стартот на договорот со турски ТАВ за модернизација и изградба на аеродромите во државава, со каква динамика ќе се одвува тој процес, колку од земјиштето што е предмет на договорот е спорно и како ќе се надмине проблемот?

- Во моментот се врши експропријација на земјиштето на аеродромите во Скопје, Охрид и на локацијата каде е предвидена изградба на карго-аеродромот во општините Штип и Св. Николе, но целиот процес е во завршна фаза. По барање на турската компанија, Владата на Република Македонија, донесе заклучок за продолжување на рокот за влегување во сила на Договорот за концесија за развој, финансирање, користење и одржување на аеродромите „Александар Велики“ – Скопје, „Св. Апостол Павле“ – Охрид и за изградба на новиот карго-аеродром во Штип. Продолжувањето на рокот е резултат на глобалната економска криза поради која настанаа непредвидливи случувања. Тие претставуваат настан од виша сила чие појавување не можеше да биде разумно предвидено на датумот на потпишување на Договорот за Концесија. Согласно новиот рок, ТАВ ќе почне со оперирање и инвестирање во аеродромскиот систем во Македонија на 31 август 2009 година. За таа цел, ќе се потпише анекс кон Договорот за концесија.

По стапувањето на договорот во сила, почнуваат да течат роковите за реализирање на предвидените инвестиции – 20 месеци за завршување на градежните работи на аеродромот „Александар Велики“ во Скопје, 12 месеци за аеродромот „Св. Апостол Павле“ во Охрид и 36 месеци за изградба на карго-аеродром во Штип. Инаку, во тек е процесот за избор на консултант кој ќе врши постојан надзор над реализација на Договорот за концесија за градба, реконструкција и користење на аеродромот „Александар Велики“ во Скопје, аеродромот „Св. Апостол Павле“ во Охрид и изградба на карго-аеродромот во Штип, со што ќе се обезбеди постојана и стручна контрола над имплементацијата и извршувањето на обврските кои произлегуваат од договорот кој го потпишаа Владата на Република Македонија и компанијата „ТАВ“ од Република Турција.

Редовниот авиопревозник МАТ неодамна побара помош од државата со мораториум на дел од долговите и лобирање за надминување на проблемот со Еуроконтрол? Како ќе настапи државата?  

- Односите помеѓу „МАТ“ и „Еуроконтрол“ претставуваат односи помеѓу една приватна компанија и една меѓународна организација. Оттука, Министерството за транспорт и врски нема директна надлежност во процесот на решавање на нивните билатерални односи.

Континуирано објавувате огласи за продажба на градежно неизградено државно земјиште низ целата држава. Какви се резултатите од тие активности во поглед на привлекување инвестиции, какви се плановите за наредната година и соработуваат ли општинските власти?

- Министерството за транспорт и врски активно се заложува за создавање поволен амбиент за дополнителен развој на градежништвото во Македонија и создавање услови за проширување на обемот на работа во оваа област. Во периодот од октомври 2006 година до октомври 2008 година, Министерството за транспорт спроведе голем број постапки за отуѓување на неизградено градежно земјиште, сопственост на Република Македонија, во приближна вредност од 40 милиони евра. Во 2008 година распишавме педесетина објави за отуѓување на градежно земјиште сопственост на државата во постапка за јавно наддавање и најголем дел од нив се завршени, а почна изградбата на нова клиника во Ѓорче Петров, како и на нов трговски центар и на хотелот на Радиссон во центарот на Скопје, како резултат на постапки за јавно наддавање за отуѓување на државно градежно земјиште.

Градежниот пазар во Македонија долги години се врзува со епитетите хаос, дивоградби, вработувања на црно.... Каква е вашата оценка за состојбата со градежништвото и какви се повратните информации од контролите на Градежниот инспекторат?

- Состојбата со градежништвото во земјава од аспект на досегашните контроли на Државниот инспекторат за градежништво и урбанизам вршени по децентрализацијата укажува на слаб капацитет на поголем број од општините во управувањето со градежниот процес. Имено, констатирано е дека поголем дел од единиците на локалната самоуправа во Македонија располагаат и работат со планови постари повеќе од десет години, кои не се ажурирани согласно позитивната законска регулатива, што претставува голем проблем и основ за незаконски дејствија. Исто така, управните постапки не се завршуваат до крај или се одолговлекуваат, со што не се постапува во законски предвидените рокови, а општините не се во потполност кадровски опремени како во надлежниот орган за спроведување на плановите, така и во инспекциските органи. Согласно Законот за просторно и урбанистичко планирање и Законот за градење, единиците на локалната самоуправа треба континуирано да ја следат реализацијата на планската документација, да ја ажурираат и усогласуваат согласно со Законите и подзаконските акти и да отпочнуваат постапки за измени и дополнувања или донесување на нови планови. Токму од овие причини, Министерството за транспорт и врски, како ресорно Министерство ги предложи усвоените измени во законската регулатива од оваа област со што очекувам дека дополнително ќе се воведе ред во сферата на градежништвото и урбанизмот, а Државниот инспекторат за градежништво и урбанизам во 2009 година континуирано ќе врши зајакнати контроли над сите учесници во процесот на градење на територијата на целата држава, со цел доследна имплементација на законските решенија. Со цел засилување на контролата во делот на просторно планирање, во тек е изработката на измени и дополнувања на Законот за просторно и урбанистичко планирање, кои ќе ги предложиме, а со нив ќе се елиминираат недореченостите во постојната законска регулатива во однос на контролата и одземањето на ингеренциите на локалната самоуправа, а ќе се воведат и построги санкции за одговорните лица кои нема да постапуваат во согласност со законот.

До каде е постапката со евалуацијата на доставените понуди за физибилити студијата за гасоводниот систем и кога македонските граѓани ќе можат да ги намалат трошоците во домаќинствата со користење на природен гас?

- Ние го започнавме капиталниот проект за гасификација на Република Македонија, со кој е предвидено да се доведе гасификациска мрежа до индустриските капацитети и домаќинствата во поголемите населени места во земјава. Со искористувањето на природниот гас како алтернативен енергенс ќе се намали побарувачката за електрична енергија. Изработката на физибилити студијата треба да ја покаже економската и финансиската оправданост за изградба на целата гасоводна мрежа, но и да ги дефинира стратешките услови и фазите на временска реализација на гасоводниот систем. На меѓународниот тендер кој го објавувме понуди доставија 3 конзорциуми составени од компании од Германија, Полска, Бугарија, Словенија и од Македонија. Наскоро треба да заврши целокупната тендерска процедура и да го објавиме најповолниот понудувач. Во меѓувреме, Владата формираше Меѓуминистерски комитет, кој ќе ги одобрува периодичните извештаи доставувани од економскиот оператор кој ќе ја изготвува студијата. Ова тело ќе дава согласност и насоки за најбрза реализација на предложените магистрални гасоводи кои паралелно би се проектирале на повисоко ниво и најбрзо би се извеле. Најповолниот понудувач ќе има обврска во рок од два месеца по склучување на договорот да предложи најмалку еден правец од магистралните гасоводи, за кој, по давањето согласност од страна на Меѓуминистерскиот комитет за негова реализација, ќе изработи тендерска документација во која ќе бидат утврдени и критериумите за избор на компанија која ќе ја изготвува проектната документација, како и критериумите за избор на ревидент на проектната документација на приоритетни делници од магистралниот гасовод.

Кои се следните активности во телекомуникацискиот сектор ?

- На почетокот на 2009 година очекувам дека ќе биде заокружена изработката на Стратегијата за развој на широкопојасен интернет. Со воведувањето на широкопојасниот интернет ќе се овозможи воведување на информатичкото општество во сите општествени сегменти. Оваа стратегија ќе ги дефинира насоките и конкретните мерки за забрзано воведување и користење на широкопојасниот интернет во Република Македонија. Исто така, ќе предложиме измени и дополнувања на законската регулатива во оваа област со цел имплементација на новите пакет-директиви на Европската Унија кои се однесуваат на електронските комуникации и медиумите, од кои е најважна Директивата за аудиовизуелни медиумски услуги. Измените во Законот за електронски комуникации и Законот за радиодифузна дејност ќе придонесат и за подобрување на состојбите во секторот за електронски комуникации, во насока на создавање на амбиент за развој на информатичкото општество, односно спроведување на политиката и програмата на Владата и ќе се отстранат, односно допрецизираат одредени решенија во постојниот закон кои создаваат бариери за влез на нови инвеститори и нови технологии. Во Македонија веќе е почната постапката за дигитализација на медиумите. Имено, Агенцијата за електронски комуникации веќе објави оглас за доделување три комерцијални мултиплекси за дигитална телевизија, а ЈП „Македонска телевизија“ ќе добие еден мултиплекс за пренос на содржините на јавниот радиодифузен сервис.