Поттикнување на дискусијата меѓу институциите, научната, стручната, деловната јавност, локалната самоуправа и донаторската заедница, како и споделување предлози за натамошни активности на надлежните институции, искуства и добри практики за да се забрза развојот на пазарот за ширење на услугите за енергетска ефикасност, а со тоа и да се постигнат поставените национални индикатори за заштеда на енергија беше главната цел на денешната конференција на тема „Подобрување на енергетската ефикасност во Република Македонија“, со која претседаваше министерот за економија Ваљон Сараќини.

Имено, подобрувањето на енергетската ефикасност, како една од целите на енергетската политика, е приоритет за Министерството за економија и Владата на Република Македонија, бидејќи претставува важен сегмент за економијата во земјата, кој овозможува создавање нови работни места, подобрување на квалитетот на животот за граѓаните, намалување на увозот на енергија, подобрување на шансите за пристапување во ЕУ и заштита на животната средина.

„Во таа насока донесовме Стратегија за унапредување на енергетската ефикасност во Република Македонија до 2020 година, како и првиот Акционен план за енергетска ефикасност, а како потписници на Договорот за основање на Енергетската Заедница, треба да постигнеме национална индикативна цел за енергетски заштеди од најмалку 9% во 2018 година, поради што треба да обезбеди стапка на пораст на енергетските заштеди на годишно ниво од најмалку 1%. Со реализација мерките кои се предвидени, пак, со Акциониот план ќе се постигнат вкупни финансиски заштеди од околу 1.360 милиони евра, според либерализирани пазарни цени“, истакна Сараќини во своето излагање.

Тој објасни дека покрај изготвените стратешки документи и регулатива, Министерството за економија во досегашниот период реализираше неколку проектни активности во областа на енергетската ефикасност. „Од нив би ги издвоил реализацијата на ГЕФ Проектот за одржлива енергија, со грант од 5,5 милиони американски долари преку Светска банка, стимулативните мерки за надоместување на дел од трошоците за купени и вградени сончеви термални колекторски системи во домаќинства, при што досега се субвенционирани 1.420 домаќинства, а искористени се средства во износ од 21.869.672 денари, како и Кампањата за штедење на електрична енергија“, изјави министерот за економија.

Неговиот колега, министерот за животна средина и просторно планирање Адеми стави акцент на глобалниот предизвик – борбата со климатските проблеми предизвикани  од зголемената потрошувачка на енергија  и потребата за менување на структурата на горивата и обемот на потрошувачка на фосилните горива. „Економскиот раст не може да се разгледува без земање предвид на проекциите за емисии на стакленички гасови, на среден и на долг рок. Со други зборови, тоа значи обезбедување на услови за т.н. зелен раст. Потребни се проценки на потенцијалот за намалување на емисиите на стакленичките гасови, особено во секторите енергија и транспорт, како и проценка на трошоците од нивните идни ограничувања“, рече Абдилаќим Адеми.

На конференцијата беа презентирани Стратешката рамка во областа на енергетската ефикасност и Националното законодавство во предметната област, активностите на локално ниво коишто ги презема ЗЕЛС, како и оние на меѓународните финансиски институции во Република Македонија. Компаниите за производство и снабдување со електрична енергија, ЕЛЕМ и ЕВН, ги претставија своите активности кои ги преввземаат заради заштеда на енергија, а членки на стопанските здруженија во Република Македонија ги запознаа присутните со деловните активности на компаниите кои придонесуваат за унапредување на енергетската ефикасност, пред се’ во градежниот сектор. 

Учесниците на конференцијата ги слушнаа и добрите практики за имплементација на проекти за подобрување на енергетската ефикасност во индустрискиот сектор, а меѓународното искуство во предметната област го пренесе д-р Константин Димитров, претседател на Центар за енергетска ефикасност на Македонија (МАЦЕФ). Според него, енергетската ефикасност не е веќе обврска, туку станува потреба на државата, а преку финализираната регулатива и проектите кои се превземаат од страна на институциите, Македонија е на добар пат да го оствари зацртаното. „Оваа конференција е одлична можност да видиме до каде сме и што се’ можеме да направиме за да постигнеме подобри резултати, пред се’ заради нас самите“, истакна Димитров.