Урбано дивјаштво

Никој не ни кажува кој што прави, кој што руши. Точно дека ѓубретарниците во зградата не се функционални и во минатото беа извор на заразни болести. Но нивното заградување и преградување е бесправно. Комшиите најчесто покрај нив со реновирањето на становите ги рушат оџаците или противпожарни скалила што е недозволиво и опасно тврдат загрижените соседи

Во скоро едномилионската престолнина во текот на годината несомнено е дека се гради, реновира, преградува и доградуваат становите во станбените објекти а за тоа ретко се бара дозвола што од куќниот совет или консултира стручно лице, надлежен орган и слично. Резултат на тоа се дивозаградените противпожарни скалила, светларници, ѓубрарници и во некои случаи дури и цели мезанини. Точно е дека со Законот за градење, дозволена е секакво интерно преуредување или реновирање на сопствениот стан но не негово проширување, кое ќе претставува општа опасност за останатите станари.

Според последните податоци од Државниот завод за Статистика на територијата на Град Скопје највеќе вакви бесправно изградени објекти од типот, заградени скалила, огради, гаражи предничи Општината Чаир, која со околу 10 отсто од вкупниот број на дивоградби кои биле срушени на територијата на Скопје таа доминира. Не многу различна е ситуацијата и во останатите населби.
- Никој не ни кажува кој што прави кој што руши. Точно дека ѓубретарниците во зградата не се функционални и во минатото беа извор на заразни болести. Но нивното заградување и преградување е бесправно. Комшиите најчесто покрај нив со реновирањето на становите ги рушат оџаците, па понекогаш и делови од некој носечки столб или противпожарни скалила што е недозволиво и опасно. Меѓутоа ретко се санкционира самоволието кај нас па скоро сите на кој им се може, окупираат квадрати за кои доколку би ги граделе би требало да платат и по илјада евра комуналии, вели жител од населбата Дебар Маало, засегнат од градежните активности на своите соседи.

Милан Пижула, општински градежен инспектор во Општината Центар, ја потврдува.
- Повеќе сограѓани при уредувањето на станбениот простор, знаат од подруми да направат станови, воведуваат вода, струја па и канализација. Тие најчесто сами и нестручно тоа го чинат а тоа и претставува општа опасност. Законот е дециден и конкретен а општината Центар се придружува кон него. Во таа насока граѓаните можат да го пријават самоволието на соседите во ресорната општина а таа би требало веднаш да интервенира, објаснува Пижула.
Инаку со Законот за градба покрај заштитата од бучава, смет, и слично пропишува дека кривично се гони секое бесправно градење кое во зависност од делото санкцијата се одредува со парична казна од 150 до 360 дневни глоби.

На балконот скара, на тревникот перална

Градот три години никако да ја усвои одлуката со која најави дека Скопје ќе заличи на Љубљана, односно ќе се казнува за сушење алишта на тераси, за миење возила пред згради, за изронета фасада...

Раат немам од соседите што живеат под мене. Секој ден готват на терасата. Особено неподносливо е кога ќе распалат скара. Не се дише од чадот. Не можам ни да излезам на тераса. Никој не ги казнува, немаме каде да се обратиме. Мислев дека живеам во град, ама ова е бетер од село, се жали Лиле Г., која живее во Карпош.

Нецивилизираното однесување на скопјани зазема се' поголем замав поради немање регулатива за казнување на ваквите појави. Терасите на колективните објекти граѓаните ги претвораат во кујни, шпајзови, во сушални за алишта. На балконите, освен што се готви, може да се видат наредени тегли, обесени низи со пиперки, шкафови и креденци, а честа е појавата да се тресат и теписи или, пак, чаршафи со трошки врз главата на соседите. Дворовите на зградите, пак, служат за миење возила, и тоа од јавни хидранти, за перење теписи или за правење зимница. Се троши јавна вода, се гази и се уништува зеленилото со распалените ќумбиња, но и со прашокот со кој се мијат возилата.

- Пред една година Општина Аеродром дозволи граѓаните да ги користат хидрантите во парковите со цел тие да го полеваат зеленилото. Но, она што јас гледам е дека тие постојано се злоупотребуваат за миење или ладење на улиците или, пак, се оставаат отворени по цели денови да вртат и тоа во најголемите жештини - вели граѓанка од Аеродром.

Градските власти пред три години наголемо најавуваа усвојување на одлука за комунален ред во Скопје, со која ќе забранат сушење на алишта на тераси и миење возила пред станбените објекти. Исто така, со неа требаше да биде уреден и изгледот на фасадите на објектите, паноата низ градот, како и надворешниот изглед на дуќаните. Беше кажано дека нејзиното носење е со цел Скопје да стане метропола по примерот на Загреб и Љубљана. Но, до ден-денешен одлуката се' уште не дошла на дневен ред на седница на Советот на Град Скопје. Од Градот изјавија дека не се откажуваат од неа, но не кажаа кога точно ќе профункционира во практика.

- Правилникот за комунален ред на Град Скопје, кој беше најавуван во 2006 година, не беше донесен, затоа што требаше да се усогласува со многу закони, поточно да се прават големи измени во постојната законска регулатива. Овие прашања со сигурност во некаква форма ќе се регулираат, затоа што во изминатиот период беше донесен Законот за јавната чистота. Освен тоа, и градоначалникот Коце Трајановски во својата програма им посветува посебно внимание на чистотата и на урбаниот изглед на Град Скопје - изјавија од Одделението за односи со јавноста.

Од Градот сметаат дека Правилникот ќе има посебно значење затоа што би требало да претставува основа за подобрување на вкупните комунални состојби во Скопје. Уверени се дека доколку ја усвојат ваквата одлука, таа нема да остане само „мртва буква“ на хартија. Сметаат дека на терен таа ќе функционира, без разлика на менталитетот на нашите граѓани, кои не се навикнати да бидат казнувани за вакви нешта.Иако се прецизирани нештата за кои ќе се санкционира, висината на казните за непослушните граѓани допрва ќе се утврдува.