„Макпетрол“ се задолжи со 4,85 милиони долари за да купи гас

21.12.2010 | 10:33 Извор: Макфакс Прочитано: 152 пати Испрати на пријател Сподели на Facebook Зголеми го фонтот Намали го фонтот

Компанијата за дистрибуција и трговија со нафтени деривати и природен гас „Макпетрол“ склучи договор со „Gazprom Export“ LLC од Русија за купопродажба на 130 милиони кубни метри природен гас, во кој е вклучено и количеството неопходно за пробната работа на „ТЕ – ТО“ АД Скопје.

За да го склучи овој договор пред неколку дена „Макпетрол“ склучи договор со НЛБ „Тутунска банка“ за издавање платежна гаранција во корист на „Gazprom Export “ LLC на износ од 4,85 милиони долари. Гаранцијата му се издава на „Gazprom Export“ како покритие за обврските на „Макпетрол“, што ќе настанат врз основа на Договорот за снабдување со природен гас. Во третиот квартал од годинава „Макпетрол“ работеше со добивка пред оданочување во износ од 185,9 милиони денари.

http://tocka.com.mk/index12.php?ID=28204

Со обновен далновод Тетово ќе има доволно струја   Сите 133 нови столба на трасата од далноводот Вруток-Полог-Тетово треба да бидат поставени во текот на годинава        Како што велат од државниот преносен оператор МЕПСО, со замената на старите столбови ќе се отстрани ризикот од испади на далноводот и прекините во снабдувањето на Тетово со електрична енергија, поради кои во три наврати овие две години целиот град немаше струја со часови. Трасата, со вкупна должина од 33 километри, почна да се обновува во 2008 година, со замена на бетонските столбови со челично решеткасти столбови, кои имаат алуминиумски профили. Досега е завршена првата делница од 7,5 километри, како и половина од втората делница, а поставени се седумдесетина од вкупно 133 столба. Останува да се заменат уште столбовите што се наоѓаат на потегот меѓу Гостивар и Тетово.

http://www.novamakedonija.com.mk/NewsDetal.asp?vest=11211914276&id=10&prilog=0&setIzdanie=22179

Топланата во Македонска Каменица пак ќе почне со работа

http://kanal5.com.mk/default.aspx?mId=44&egId=14&eventId=70803

Граѓаните ќе избираат од каде ќе купуваат струја

Берзата на електрична енергија треба да биде регионална, за да има ликвидност во задоволување на потребите и на понудите, што ќе придонесе да се појави здрава конкуренција
Интервју со Димитар Танурков, директор за производство на струја во АД ЕЛЕМ Неодамна Собранието го донесе новиот закон за енергетика. Што тој ќе промени во работењето на ЕЛЕМ и какво ќе биде неговото влијание врз граѓаните? - За поздравување се заложбите на Владата за донесување на новиот закон за енергетика. Тој го дополнува претходниот, од 2008 година, следејќи ги препораките од ЕУ-директивите за либерализација во делот на снабдувањето со електрична енергија, иако суштински не менува ништо во односите помеѓу компаниите-учесници во енергетскиот сектор, ЕЛЕМ, МЕПСО и ЕВН. Во делот на работата и функцијата на АД ЕЛЕМ, обврските за набавување и за испорака на електрична енергија се намалуваат, поради тоа што се остава дистрибутивната компанија сама да си ги набавува потребите од електрична енергија за покривање на загубите при нејзината дистрибуција. За мене лично, ова не е најдоброто решение, бидејќи има технички тешкотии за неговата примена, а не како што се зборува, поради задржување на монополската позиција на АД ЕЛЕМ. Секогаш кога се пристапувало кон либерализација во светот, усогласувањата на моделите на пазарите на електрична енергија се правеле по детално проучување на спецификите на државите, за да не се направат грешки. Сето тоа што беше предложено од енергетската комисија е добро, но доколку Македонија има развиен пазар, како на пример Германија, каде што електричната енергија може да се набавува на часовно ниво и каде што пазарот е ликвиден. Но со оглед на тоа што Македонија нема развиен пазар, мислам дека дистрибутивната компанија тешко ќе може тоа сама да го прави на отворен пазар, бидејќи структурата на потрошувачката на електрична енергија кај нас се одликува со големи разлики во потрошувачката во текот на денот и ноќта. Дали либерализацијата може да ја поскапи струјата за крајните потрошувачи? - Со либерализирањето на снабдувањето се подобрува состојбата, бидејќи се воведува конкуренција, а со тоа граѓаните ќе имаат можност да избираат кој ќе им продава електрична енергија, нормално во зависност од цената и од квалитетот на услугите. Повеќе пати читам и слушам дека со либерализацијата на снабдувањето ќе се зголемела цената на крајните потрошувачи, што е апсолутно неточно, особено во делот на малата индустрија т.е. малите претпријатија. Малата индустрија со сегашните тарифи плаќа и по двапати повеќе од увозната цена на електрична енергија. Доколку се либерализира пазарот, промени ќе претрпат и тарифите, а со тоа и цените. Мислам дека развојот на малата индустрија во голема мера е закочен поради високите цени што ги плаќа за киловат-час и услугите што ги добива за тоа. Какви се производствените резултати на компанијата и проекциите за увоз на струја? - АД ЕЛЕМ за 2010 година има произведено 6.462.271 мегават-часа, што е 7,4 проценти повеќе од планираното за 2010 година и најголемо производство досега, особено во делот на производството на хидроцентралите, кое изнесува 2.184.831 мегавати. Успеавме минатата година да го намалиме увозот за 35,3 проценти, што би значело заштеда од околу 13 милиони евра. Веќе подолго време во експертската јавност се дискутира за функционирање на регионална берза за електрична енергија. Што тоа практично значи и кои се очекувањата? - Либерализацијата на пазарот на електрична енергија, а со тоа и транспарентноста и конкурентноста, се директно условени со функционирање на берза на електрична енергија, чија работа мора да е комплетно независна од сите учесници на пазарот. Иднината на електроенергетскиот систем во Македонија ја гледам во таква околина. Без воспоставување на берза, која транспарентно ќе ја дефинира цената на електричната енергија, базирана на понуди и побарувања, тоа не може да се спроведе. Со воведувањето регионална берза, повеќе нема да постојат регулирани цени на електричната енергија за производството и снабдувањето, ценовната политика на компаниите нема да биде основана на трошоците на работа, туку на условите на пазарот. Какви се плановите во делот на проектите и инвестициите за оваа година? Во тек се активностите за поставување транспортен систем за ПК Брод-Гнеотино од 17,32 милиони евра, изградба на ХЕ „Света Петка“, модернизација на Блок 2 во ТЕ „Битола“. Оваа година ќе почнат и инвестициите за модернизација и ревитализација на котлите во ТЕ „Битола“, изградба на ХЕ „Бошков Мост“, изградба на ветерна фарма „Богданци“, изградба на браната „Луково Поле“ и доводот на „Корабски води“, имплементација на ЕРП-систем

http://www.novamakedonija.com.mk/NewsDetal.asp?vest=2181194433&id=10&prilog=0&setIzdanie=22210

Македонскиот електропреносен систем оператор АД „МЕПСО“ склучи договор за изградба на 110 киловолтен далековод ТС „Битола 3“ – ТС „Битола 4“ со изведувачот – конзорциум составен од „Електромонтажа“ и „Електроисток Изградња“ од Република Србија.

Договорот е во вредност од 2,4 милиони евра и е дел од целокупната инвестиција за новиот далековод вредна 3,5 милиони евра. Договорот денеска го потпишаа Дејан Бошковски, генерален директор на МЕПСО и Миленко Бабиќ, претставник на конзорциумот, во општина Битола. „Со неговата изградба формираме прстен во кој ги поврзуваме трите најголеми трафостаници во битолскиот регион – најголемиот производител на електрична енергија во нашата земја. Новосоздадениот прстен значи зголемување на сигурноста во напојувањето со електрична енергија на битолскиот регион, засилување на доверливоста на електроенергетскиот систем и значајно подобрување на напонските прилики во југозападниот дел на Република Македонија. Токму овие новосоздадени вредности се остварување на врвниот приоритет на АД „МЕПСО“: непречен ток на електричната енергија, пренос до сите точки на мрежата, стабилна и доверлива работа на нашиот електроенергетски систем.Овој далековод, е највредна инвестиција во преносната мрежа за потребите на Пелагонија во последните десетина година„, вели Бошковски. Со овој проект АД МЕПСО ќе ги поврзе со нов двосистемски 110 kV далековод двете трафостаници со што ќе обезбеди формирање енергетски прстен за регионот на Битола, што значи формирање меѓусебна врска на трафостаници, приклучени на преносната мрежа, во овој регион кој е најголем производител на електрична енергија во Република Македонија. Оваа инвестиција ќе обезбеди зголемена доверливост во управувањето на електроенергетскиот систем, ќе ги подобри напонските прилики во регионот на Битола и стабилноста на преносната мрежа, информираат од „МЕПСО“. Оваа инвестиција АД МЕПСО ја реализира во соработка со својот традиционален кредитен партнер Светската банка, под покровителство на Владата на Република Македонија. Далеководот е во должина од 12 километри, а значајно е тоа што за прв пат во земјава ќе се постави подземен проводен кабел, на една од делниците на далеководот, кој ќе замени проводници и далеководни столбови. Битолскиот регион е врвен приоритет за „МЕПСО“. Со денешната инвестиција „МЕПСО“ во преносната мрежа во регионот на Битола заокружува инвестиција вредна околу 9,5 милиони евра, реализирана во последниве 5 години.

http://www.time.mk/read/7ae2141b66/3b75ed91a0/index.html

Заем за транспортен систем за јаглен Скопје, 25 февруари – „Електрани на Македонија“ (ЕЛЕМ) потпиша договор за заем во висина од 16 милиони евра за набавка и монтажа на опрема за транспортниот систем за јаглен Брод Гнеотино - Суводол.

Вкупно се потребни 18,5 милиони евра, за реализација на овој проект, за кој ЕЛЕМ ќе вложи 2,6 милиони евра, а останатите се заем од „Дојче Банка“.

„Овој капацитет ќе биде наменет за континуиран, брз и ефикасен транспорт на јаглен од извозната рампа во Брод Гнеотино до истоварното место во Суводол. Вкупна должина е 10  километри и ќе се заокружи процесот на производство и испорака на јаглен кои ќе го продолжи векот на работа на РЕК Битола во наредните 20-25 години“, изјави Влатко Чинговски, директор на ЕЛЕМ.

Според, министерот за финансии, Зоран Ставрески, со овој договор ќе овозможи поголема стабилност на енергетскиот систем во Македонија и е значајна долгорочна инвестиција за подобрување на стопанството во земјата.

http://daily.mk/cluster3/f8432e2b0276e3815aee790bccc38534/614379

Француски грант од 495.000 евра за градење на термодинамична централа во Битола Францускиот конзорциум составен од консултантските компании Согреа и Карбониум во наредните 18 месеци ќе изработи физибилити студија за градење на термодинамична (соларна) централа во Суводол кај Битола. Студијата треба да ја испита економската исплативост и техничката физибилност на проектот, да го предвиди неговото развивање, да ја одреди најдобрата местоположба на електраната и да прецизира дали ќе се гради автономна централа со инсталирана моќност од 50 мега вати или, пак, хибридна варијанта која ќе служи само за загревање на водата во РЕК Битола, односно да биде замена за дел од јагленот што се користи за таа намена. Реализацијата на пилот проектот што ќе се одвива во три фази практично ќе започне утре со посета на Битола. Во првата фаза од околу три месеца ќе се дадат техничките решенија, втората фаза ќе го прецизира конкретниот концепт за централата, а третата најдобрата понуда за изработка. Тоа, како што беше истакнато на денешната прес-конференција во АД ЕЛЕМ го овозможува грантот од 495.000 евра доделен од Министерство за економија и финансиии на Франција. - Со реализацијата на овој проект АД ЕЛЕМ очекува производство на 104 милиони киловат часови чиста соларна енергија која ќе придонесе за заштита на околината со анулирање на емисија од 94 милиони килограми Јаглероден двооксид годишно, рече директорот на АД ЕЛЕМ Влатко Чинговски. Тој посочи дека производството на електрична енергија од обновливи извори на енергија е многу важен дел од работата и развојот на АД ЕЛЕМ, компанија која сака да го имплементира европскиот принцип 20:20:20, односно 20 отсто од енергијата до 2020 година да се добива од обновиливи извори на енергија и со тоа за 20 отсто да се намали емеисијата на сткленички гасови во атмосферата. - ЕЛЕМ покрај усвојувањето на нови соларни технологии во наредниот период ќе продолжи и со реализацијата на останатите прокети за производство на електрична енергија од обновливи извори на енергија како што се ХЕЦ Бошков Мост, Луково Поле и ветерната електрана во Богданци, истакна Чинговски и додаде дека по 18 месеци ќе се направи техно-економска анализа дали и кога евентуално ќе се гради сончевата електрана. Директорот на ЕЛЕМ рече дека доколку се усвои втората варијанта сончевата енергија да се користи како супститут на јагленот за загревање на водата во РЕК Битола на годишно ниво за 20 отсто ќе се намали потрошувачката на јаглен. - Тоа ќе зачи дека на секој пет години за една година ќе се продолжи животниот век на РЕК Битола, рече Чинговски. Францускиот експерт Лорент Перес изработката на студијата ја оцени како можност за трансфер на нов вид технологии и искуства од европските земји за ЕЛЕМ и Македонија. - Во првите 5-6 месеци од изработката на студијата ќе се знае кој е техничкиот избор што ќе биде направен. Доколу се гради соларна електрана со инсталирана моќност од 50 мегавати изградбата ќе чини околу 225 милиони евра, доколку, пак, се гради хибридна варијанта изградбата ќе биде многу поевтина, прецизира Перес. Францускиот амбасадор во Македонија Жан-Колд Шлумберже нагласи дека новиот проект со ЕЛЕМ е продолжување на одличната соработка која постои уште од 2004 година со проектот за трансформација на ТЕЦ Неготино во гасна централа. - Проектот во Битола на Македонија ќе и овозможи да го зголеми производството на електрична енергија и да се здобие со иновативнни техники и намалување на ефектот на стаклена градина. Со него се потврдува одлуката на Франција да ја придружува Македонија на патот кон приклучување во Европската унија, рече Шлумберже. Во искористениот дел од рудникот Суводол, ЕЛЕМ има расположива површина за соларните панели и неопходни инфраструктурни предуслови за изградба на електрана, како и постоечка 100/6,3 киловолтна трафостаница за нејзиното поврзување.http://www.kurir.mk/makedonija/ekonomija/21627-Francuski-grant-od-495000-evra-za-gradenje-na-termodinamicna-centrala-vo-Bitola

Ова треба да се протурка што побргу. РЕК Битола нема неограничен рок на траење. Со секој изминат месец, проектов губи од својата исплатливост. Ако почекаме уште некоја година, воопшто нема да ни се исплати да го правиме.

Со над 200 илјади евра инвестиции во општината Студеничани, енергетската компанија ЕВН во рок од три месеци ќе изгради два нови трансформатори во село Студеничани и еден во Батинци. Трансформаторите ќе бидат со капацитет од 400 киловати со можност да се зголеми до 800. Според ЕВН, изградбата на трафостаниците ќе влијае жителите на оваа општина да имаат редовно и квалитетно снабдување со електрична енергија

Градоначалникот на оваа општина, Фати Исени вели дека чекорот на ЕВН покажува за нивната посветеност за решавање на проблемите на жителите од Студеничани. Исени вели дека сега жителите треба да ги плаќаат редовно сметките.

„Тие ќе почнат со инвестирање во Студеничани и Батинци, градејќи три трафостаници, две во Студеничани, и една во Батинци. Исто така, ќе се зајакне и мрежата на далноводот, верувам дека за неколку месеци, до есен жителите од општината ќе имаат доволно струја. Од друга страна ние земаме обврска да разговараме со жителите, да апелираме да се зголеми нивото на плаќање на сметките"

Според австриската компанија, нивото на наплата на сметките за електрична енергија во општина Студеничани е многу ниска, додека жителите и општинските власти велат дека се плаќаат над 30 насто од сметките.
Невзат Мамути

http://daily.mk/cluster3/4ee87a674d542b48c9bddec71a186d33/651213

Влатко Чингоски, директор на АД Електрани на Македонија

-Имавте крајно успешна и рекордна година, со извонредни постигнувања во електропроизводството. По изминатите три месеци, каков е стартот на ЕЛЕМ во оваа, евидентно, и политички и економски турболентна година?

- Изминатата 2010 година беше една од најуспешните и можеби најуспешна година на АД „Електрани на Македонија“, со максимално производство, со минимален увоз на струја, и со најголем процент на пласиран вишок на електрична енергија. Нашата цел не беше да постигнуваме некакви рекорди, значи можеше уште да се произведува, но не го правевме тоа, бидејќи сакавме годинава да ја почнеме со нормално високи коти за тој период, со цел да можеме да обезбедиме долгорочно квалитетно и економски најприфатливо производство на електрична енергија.

Според трендот, и годинава повторно имаме солидно електропроизводство, намален увоз на електрична енергија и, како што сега стојат работите, не очекува уште една  успешна година. Ќе видиме како ќе се движат дотоците, хидрологијата, а засега, некаде 37 отсто од вкупното предвидено производство на хидроцентралите е веќе реализирано. Што значи, може да се надеваме на солидна година.  

- Ваквото рекордно електропроизводство лани влијаеше и за намалување на увозот на електрична енергија, а со тоа и за значителни финансиски заштеди.
- Да, увозот на електрична енергија од година во година е се помал. Водиме политика на континуирано намалување на  увозот. Тука зборувам само за увозот на електрична енергија за тарифните потрошувачи, бидејќи сме задолжени да увезуваме само за нивни потреби. И, можам да кажам дека од 2008 до денес, тој увоз е намален за преку 70 проценти.

Ако во 2008 биле увезени над 950 гигаватчаса, 2010 ја завршивме само со 284 GWh, што е за 71% помало увезено количество електрична енергија. A, oд финансиска гледна точка, од околу 80 милиони евра, дадени во 2008 за увоз на електрична енергија за потребите на квалификуваните потрошувачи, минатата година ја завршивме само на 13 милиони евра.

Тоа намалување од над 84 отсто резултираше со тоа што како компанија имавме незначително учество во новата цена на електричната енергија. Доколку имавме поголем увоз, тоа за жал, ќе се рефлектираше и на цената на киоловатчасот за граѓаните. Нашата цел е да го намалиме увозот на струја, да можеме од сопствена електрична енергија да ги задоволиме потребите и тоа да не влијае значително врз цената на произведениот киловатчас. 

- Истовремено, ЕЛЕМ успеа и да ја зголеми продажбата на произведените вишоци на електрична енергија од домашниот електроенергетски систем...
- Паралелно со зголеменото производство на струја и намалувањето на увозот, имаме и зголемување на продажбата на вишоци електрична енергија, преку аукции, и тоа за последните три години за речиси 30 пати. Ако во 2008 сме продале само 22 GWh, во 2010 продадени се на пазарот во Република Македонија преку 670 GWh електрична енергија. Најголемиот дел повторно е пласиран во државата, на големите потрошувачи, кои сега купуваат електрична енергија слободно на пазарот.

Индиректно, преку 10 проценти од вкупното производство на електрична енергија сме го пласирале повторно кај големите потрошувачи. Она што често се слуша како барање од квалификуваните потрошувачи, “сакаме дел од колачот на државните електрани“, значи тие го имаат тој дел, но не директно, туку индиректно преку трговците, бидејќи така бараат македонските закони и европските директиви.

Тоа значително влијаеше за редуцирање на цените, зашто ако ја имате таа енергија на пазар, нема да се увезува и тоа значи дека ќе се стабилизираат цените на подолг рок.

-Во каква кондиција е денес системот, со оглед на електропроизводствените резулати кои бараат големи напрегања?
- Состојбата е стабилна, а тоа значи дека сите капацитети што ни се на располагање, се во функција и нормално ги извршуваат своите активности. Тоа ни дава за право да сметаме дека во текот на годинава ќе немаме поголеми проблеми со производството на електрична енергија за потребите на системот, односно за потребите на тарифните потрошувачи.

Притоа, ги реализираме и ремонтите кои се дел од редовните активности и ги имаме земено предвид при изготвувањето на енергетскиот биланс. Однапред сме испланирале кој објект колкав период нема да е во функција, и заради тоа, таков енергетски биланс нудиме на пазарот. Годинава очекуваме да произведеме 6.075 GWh електрична енергија и тоа е пресметано врз основа на расположивоста на нашите производствени капацитети.

Годинава  ќе следат и ремонти. Во РЕК Осломеј, ќе имаме околу 15-дневна нега само на првиот блок на РЕК „Битола“.Што се однесува до ТЕ „Битола 2“, тој термоблок ќе биде во редовен модернизациски период од 90 дена надвор од функција, како што беше лани првиот блок, а ремонт ќе имаме и на третиот блок. Значи, генерално ќе ги завршиме сите планирани активности, предвидени со планот за ремонти и за модернизација во РЕК Битола.

Ќе има ремонт во траење од 45 до 60 дена во Осломеј, а во хидроелектраните ќе ги реализираме неопходните зафати кои се појавуваат во текот на самата работа. Останатите зафати, на рударската опрема, на транспортните системи за јаглен, ќе течат во континуитет според воспоставениот план и динамика.    

-Во јавноста, и покрај успешните производствени резулати се вртат информации дека во енергетиката, вклучувајќи го и ЕЛЕМ, инвестициските активности не се на задоволително ниво.
- Оваа теза често се слуша по медиумите. Инвестициите во енергетиката не се така брзо видливи, ниту, пак, се од таков карактер да може обичниот човек да ги забележи. А, дека не се инвестира во енергетиката, едноставно не е точно. Впрочем, тоа го докажува и податокот дека за минатата година ЕЛЕМ неодамна доби награда од Стопанската комора на Македонија за најголем инвеститор, со околу 55 милиони евра инвестирани во енергетиката.

Некој ќе каже, во оваа област е инвестирано само кога ќе се види нов објект. Такви објекти во енергетиката не се градат за помалку од три години. Така што не може да се каже дали се инвестирало, или не, бидејќи станува збор за големи инвестиции, за чија реализација се потребни подолги рокови.

Одговорно тврдам  дека вакви инвестиции, како што сега има во ЕЛЕМ, немало со години. Сведоци сте дека направивме модернизација на првиот блок во РЕК Битола, што не е направено од почетокот на неговото пуштање во употреба. Значи, 1982 е пуштен првиот блок, а 1988 третиот блок и оттогаш досега, толку голема инвестиција во РЕК Битола за првпат е направена. Извршивме набавка на багери, сега го монтираме транспортниот систем, направивме модернизација на турбините во “Енергетика“, работиме на модернизација на хидроелектраните, неодамна излезе тендерот за надвишување на браната Леуново, со што ќе ја дигнеме работната кота на акумулацијата на Мавровското Езеро.

Значи, инвестиции има. Генерално кажано, ЕЛЕМ инвестираат и ќе продолжат со тој циклус, бидејќи тоа е неопходно. Дојдено е време кога без инвестиции не можеме да обезбедиме сигурно и долгорочно снабудување со електрична енергија. Факт е дека овие добри производствени резултати ни овозможија, без поголем притисок врз цената на киловатчасот, да ги направиме овие силни инвестиции и понатаму ќе одиме во истата насока.

Нашите планирани инвестиции се за секоја година најмалку 40 милиони евра, некогаш повеќе, некогаш помалку, зависно од тоа како ќе се реализираат тендерите, односно како ќе се изнајдат финансиски средства. Сепак, не зависиме само од наши пари, туку и од финансиските институции, кои ни помагаат преку поволни заеми. 

- ЕЛЕМ станува еден од клучните играчи кога е во прашање тендерот за реализација на проектот за изградба на ХЕЦ “Чебрен“ и “Галиште?
- Oва е еден од најприоритетните проекти не само на ЕЛЕМ, туку и на Владата. Задоволни сме од тоа што имаме 16 понуди, и очекувам дека од нив ќе произлезат барем седум-осум сериозни кандидати. И, со нив ќе може да се оди во втората фаза, кога се очекуваат финансиските понуди, односно количеството акции кое ќе му се додели на ЕЛЕМ.

Овој проект е многу значен и во поглед на стабилноста на енергетскиот сектор. Првпат ќе имаме реверзибилна електрана, која ќе може да ни помогне во балансирање на ноќни вишоци и дневни недостатоци на електрична енергија.

Ќе може да правиме трансфер помеѓу вишоците, што сега ги продаваме по регулирана цена, а ноќната енергија секогаш има некоја пониска цена, и наместо тие вишоци да се продаваат, ќе се оптимира, со тоа што би се пумпала водата во “Чебрен“ и утредента, кога ни е потребна, наместо да ја увезуваме таа енергија, може да ја пласираме во системот. На тој начин, уште повеќе ќе се намали увозот, а ќе се избалансира и дневниот дијаграм во македонскиот електроенергетски сектор.

- Како го оценувате моделот што го одбра Владата со тендерот?
- Мислам дека тоа е еден од најдобрите модели. Не можеме да одиме сами и целосно да го исфинансираме овој проект, бидејќи станува збор за висока инвестиција, а од друга страна, добро е да имаме сериозен партнер, зашто овие проекти не се само од национално значење, туку се и регионални.

Ни треба некој партнер, со кој ќе направиме компанија, која ќе излезе и надвор од границите на државата и ќе продава електрична енергија на локалниот, односно и на регионалниот балкански пазар. Затоа е добро со ваков проект да вклучиме и некоја реномирана странска компанија во тој бизнис. Владата не ги дели двете хидроелектрани при реализацијата, како што се слуша во јавноста, туку дава малку поголем простор во годините за реализација, за да може и двете електрани да се изградат.

Тоа не значи дека инвеститорот би се откажал од градењето на “Галиште“, како што се шпекулира. Едноставно, станува збор за силна инвестиција во вакви, да речам, лоши економски услови на светско ниво, и не можете да очекувате дека некоја компанија ќе дојде и двете електрани веднаш ќе ги изгради. Владата тоа го антиципира и дава период по изградбата на “Чебрен“, со дел од средствата што ќе се генерираат од неговото производство, да се враќаат дел од кредитите, а останатото да се инвестира во “Галиште“.

Никако не се  форсира само градењето на “Чебрен“, а “Галиште“ да се реализира само по желба. Никој не е наивен, ако има профит од таа работа да не го гради “Галиште“ и да работи само со “Чебрен“. Условите на пазарот ќе ги дефинираат моментот и почетокот со градба на едната, или другата електрана.

- Што предвидува годинешната инвестициска програма на ЕЛЕМ?
- Годинава имаме амбициозна инвестициска програма. Пред се, да ги споменам: изградбата на главниот транспортен систем за јаглен од Брод–Гнеотино до Суводол, завршување на модернизацијата на вториот блок на РЕК Битола, завршување на ХЕЦ „Света Петка“, која планираме да биде реализирана до крајот на годината, а веќе почнуваме и со втора фаза на ревитализација на хидроелектраните.

Тој проект стартува со тендерот за надградба на браната Леуново, а во мај-јуни че има тендери за нова опрема за нашите хидроелектрани. Истовремено, активно работиме на подготвување на тендерот, што го очекуваме есенва, за првата фарма на ветерници кај Богданци, потоа тендерот за изградба на ХЕЦ „Бошков мост“ и подготвителните работи и изборот на консултант за изработка на тендерска документација за акумулацијата Луково Поле.

Тоа се неколку проекти, на кои сме годинава насочени и очекуваме дека ќе придонесат не само за стабилизирање и зголемува на електропроизводството, туку и за зголемување на инвестициите во делот на енергетиката, воопшто.

- Последниве години се случија речиси сериски пропаѓања на тендерите за изградба на енергетски проекти. На што се должи тоа, и што да се направи за конечно да имаме нивна позитивна завршница?
- Не би се согласил со таквата констатација, која се генерира и се врти тенденциозно во јавноста. Тука, најчесто е во игра “Чебрен“, но досега имавме само два тендери, кои се продолжуваа и секое продолжување некој го третира како да е нов тендер. Тоа не е така. Досега, за овој проект имавме еден тендер, кој беше неуспешен заради промената на Владата, кога во Министерството за економија, на местото на министерот Рафајловска дојде министерот Бесими.

Вториот тендер беше оној што пропадна есеноска, поради економската криза и актуелниот, е трет тендер за “Чебрен“ и “Галиште“. Можам одговорно да кажам дека сите тендери што ги работи ЕЛЕМ, се успешни. Еден месец порано, или подоцна, ние ги реализираме тендерите. Зошто имаме неуспешни тендери? Станува збор за сериозно големи тендери, што многу ретко се прават во светот. На пример, да имаше ваков проект во Германија, за капацитети како “Чебрен“ и “Галиште“, никогаш немаше да има тендер. Едноставно, тамошната Влада ќе побараше стратешки партнер, или некоја од компаниите, кои се доволно финансиски моќни и ќе ги направеше двете електрани. Да имаше ЕЛЕМ ваков развоен тренд како сега, во еден период од десет години ние можевме сами да земеме кредити од 600 милиони евра и да ги изградиме “Чебрен“ и “Галиште“.

Проблемот е, што долги години, прво цената на електричната енергија не е соодветна, да може да создаде акумулација на капитал што може да го обезбедиме сами, и второ, проблемот е дека банкарите поради економската криза станаа многу рестриктивни во финансирањето вакви проекти. Тешко ќе најдете некоја банка, која ќе ви даде 500 или 600 милиони евра за ваков проект. И тие два моменти доведоа до ситуација да немаме доволно заинтересирани партнери и нема доволно финансиски средства на пазарот за брзо и едноставно пласирање на пазарот на пари.

- Цената на струјата е едно од најважните енергетски прашања, со пошироки имликации и за севкупните економски и општествени текови во државата. Пред крајот на минатата година, речиси сите енергетски компании искажаа незадоволство од одлуката на РКЕ и од одлагањето на корекцијата на цената на електричната енергија за овој период. Какви се Вашите очекувања и барања?
- Цената е клучен фактор за обезбедување долгорочен стабилен и т.н. одржлив развој на електроенергетскиот сектор. Без реална цена на производот, не можете да опстанете во ниту еден економски бизнис, а најмалку во нашиот. Доколку немате соодветна цена, не можете да ги надоместите трошоците што ќе ги направите за да ја испорачате електричната енергија. Затоа, треба да се има цена која ќе овозможи развој, а не само поврат на капиталот на компанијата.

Имавме случаи кога поврат на капиталот не можеше да се обезбеди. И ако тоа не се обезбеди, значи компанијата постепено се деградира и се доаѓа во безизлезна ситуација, во која не само што немате сила да изградите нов објект, туку немате финансиска моќ ни да го задржите она што веќе го имате. Не можете да ги задржите сегашните електрани, а не да градите нови. Електричната енергија мора да има таква цена, која ќе овозможи стабилно работење, обезбедување поврат на капитал и дел за инвестиции, за да може да ги одржувате на ниво, но и да ги надградувате и да градите нови објекти.

Тоа, во овие 20 години го немаше во Република Македонија. Цело време електричната енергија се смета како некоја социјална категорија, со која треба да има мир во државата. Тоа е апсолутно погрешно, бидејќи на краток рок дава резултати, од надвор гледано луѓето имаат релативно евтина струја и сите се задоволни, но на долг рок може да доведе до ситуација во еден момент цената да се покачи двојно или тројно. Се трудиме минимално да правиме корекции во цената, бидејќи одиме, пред се, со намалување на трошоците до максимално ниво.

- Сепак, реагиравте на малата корекција на цената?
- Реагиравме во јануари и сега во март, кога се менуваше цената, затоа што сметаме дека дел од оние трошоци што ги имаме не ни ги призна РКЕ. Лани тоа беа трошоците во рударството, за откопот на јаловина и вадењето јаглен не ни беа признати онака како што навистина со фактури ги докажавме, туку беа признати како процент од вкупните трошоци.

Годинава не ни се признаваат трошоците за сопствена потрошувачка. Не може да произведете електрична енергија ако немате и дел од сопствена потрошувачка. Тоа не е голема ставка, но мора да биде земена предвид при изготвувањето на самиот трошковник за работењето на компанијата. Во секој случај, промената на цената од страна на ЕЛЕМ е околу 0,54 проценти, што е апсолутно минимално кон граѓанството. Доаѓа некаде 0,01 денар промената на цената на киловатчасот, а тоа е резултат на оптималното работење.

Тоа ни овозможи да немаме поголем притисок за покачување на цената. И тоа е, може да кажеме, најголемиот успех на компанијата. Имаме инвестиции, солидно производство, а не правиме притисок врз цената на киловатчасот.    

- Конечно минаа измените на Законот за енергетика. Каде се наоѓа во нив ЕЛЕМ и што очекувате корекциите?
- Секој закон треба да е прилагоден на условите во кои се носи и во кои треба да е платформа за работа. Мора да повторам, во 2008 направивме револуционерен скок во пристапот на пазарот на електричната енергија, кој сега се покажува дека бил многу исправен. Со примената на тој закон, компаниите од енергетскиот сектор станаа ликвидни и стабилни. МЕПСО се исчисти од своите долгови, ЕЛЕМ стана профитабилна компанија, нема проблеми со снабдување електрична енергија на граѓанството, а очекувам, односно верувам, дека и кај ЕВН има позитивности во работењето. 

Edited by lslcrew - 30-Mar-2011 at 18:11