2012 - година на големи инвестиции во сите приватни болници!

Верица Јорданова

Додека реформите во македонскиот јавен здравствен систем каскаат и не даваат резултати, граѓаните сe повеќе се свртуваат кон приватните болници и поликлиники. Услугата, квалитетот и пристапот се навистина на европско ниво. Проблемот и за граѓаните-осигуреници на Фондот за здравствено осигурување и за приватните болници, чии инвестиции од година во година растат, е што сe се плаќа од џеб. Граѓаните се ставаат во нерамноправна положба, а нереформираниот систем само пропаѓа. “Капитал“ го поставува прашањето: До кога?

Македонците сe почесто и сe помасовно својот лек го бараат и наоѓаат во приватните болници и поликлиники. Бадијала месечните уплати за здравствено осигурување кога добивањето на услугите, за кои плаќаат, оди многу бавно и тешко. Дека оваа констатација не е претерување и преувеличување на реалноста, потврдува и статистиката. Речиси сите приватни болници во Македонија бележат драстичен пораст на бројот на пациенти. Побарувачката секојдневно расте, исто како и довербата на пациентите во здравствените установи во кои услугата се добива на професионален, високостручен и квалитетен начин. Првата приватна општа болница во Македонија, Ремедика, која постои од 2005 година, бележи фасцинантен 100 процентен раст на бројот на пациенти, по сите основи. Заклучно со 2010 година во хирургијата има зголемување на операциите од 100%, во породувањата порастот изнесува 30%, а во гинеколошките интервенции и операции дури 80%.

Приватното здравство дефинитивно е во подем. Сите поголеми и посериозни субјекти од оваа дејност најавуваат сериозни и големи инвестиции во нови објекти, нова софистицирана опрема, нови методи на лекување и секако најважното - инвестиции во квалитетот и компетенциите на лекарите.

Ремедика годинава почнува голем проект за просторно проширување со изградба на нов објект. Акцентот ќе биде ставен на неврохирургијата, со набавка на софистицирана опрема на европско ниво. И Систина најавува 10 милиони евра инвестиција во нови 6.000 метри квадратни во кои ќе се сместат онколошки центар, педијатрија, проширување на кардиохируршкиот дел и изградба на два бункери за радиотерапија.

Следната година во Скопје и Неуромедика ќе почне со изградба на болница од помал капацитет, пред сe за потребите од хоспитализирање на своите пациенти.

Новата болница на Филип Втори на 22 илјади метри квадратни би требало да биде целосно готова во следните две до три години. Интенцијата е таа да биде регионален хируршки центар, кој освен кардиохирургија ќе има и многу нови оддели и дисциплини.

Доколку ова се почитува од сите во болницата, тогаш успехот е неминовен. Медицинскиот директор на Ремедика, професор доктор Андреја Арсовски вели дека пред пет години му било незамисливо дека Ремедика ќе биде просторно тесна за сите пациенти кои се лекуваат овде, што сега се случува и е повод за ширење на болницата. Приватното здравство е успешно, вели тој, затоа што се прави правилен избор на опрема и на кадар, се работи тимски и флексибилно според потребите на пациентите. Едноставно кажано сегашната состојба со македонското здравство може да се опише како борба на системи. Едниот систем кој не успева веќе 20 години да се прилагоди на промената на економскиот систем во државата и друг систем кој за да опстои мора секојдневно да се прилагодува на сите тие потреби.

“Менаџирањето во приватна и државна болница, здравствена установа е тотално различно. Ние имавме 10-годишно искуство во менаџирање на едно мало породилиште кога практично се учевме на грешките. Пробувавме различни модели на функционирање, а со тек на време воспоставивме принцип на раководење на пирамида. Во болницата мора дефинитивно да има два дела - медицински и економски, но сите се во служба на лекарите, кои се главниот мотор во една болница“, објаснува Орце Камчев, генерален менаџер на Систина.

Тој вели дека освен финансиската мотивација, еден еминентен доктор или професор од клиника за да премине во приватен сектор мора да види и да се увери дека станува збор за нешто навистина сериозно што најлесно се гледа преку нивото на другиот кадар и техничката опременост и условите за работа.

Арсовски од Ремедика, кој во минатото бил и директор на Клиничкиот центар вели дека непроменетиот, сложен систем на носење одлуки во државниот сектор кој е спор, долг и нефлексибилен не овозможува брза реакција и прилагодување кон променетите услови и барања на пациентите. Спротивно, еден од главните адути во приватниот сектор е токму флексибилноста, брзината и навременоста, тоа што е клучно во медицината.

Разликите во државното и приватното здравство се огромни. Менаџментот на Систина се сомнева дека е возможно да се реформира македонското јавно здравство од причина што “никој не сака да си ги напушти дуќанчињата“.

Набавената нова здравствена опрема од страна на државата во вредност од 100 милиони евра, за нив не претставува ништо посебно затоа што “авион без пилот“ никаде не може да ве одведе.

Првиот човек на Неуромедика, Емил Угриновски, смета дека пристапот со набавката на нова опрема е целосно по обратен редослед. Наместо прво да се обучат лекари и да се направат тимови, прво е набавена опрема за која нема ни доволно просторни и технички услови за сместување и најважното – нема кој да работи со неа и да поставува правилна дијагноза.

Ваквата состојба, како и долгите термини за закажување снимања, прегледи и операции неминовно ги пренасочуваат пациентите кон приватните клиники. Но, луѓето добро упатени во здравството велат дека и покрај зголемениот број пациенти во приватните клиники, на долг рок конкуренцијата на приватното здравство треба да биде јавното, што сега не е случај во Македонија.

Професорот Арсовски, кој има искуство и со проектот на Светска банка за реформа на здравствениот систем е дециден дека само со симбиоза меѓу приватниот и државниот сектор може да се подигне нивото на здравствена заштита.

“Знам дека ќе оди тешко, но алтернатива на тоа нема“, вели тој.

Еден од предлозите како да се подобри нивото на здравствена заштита во земјата доаѓа од менаџментот на Систина, преку воведување на јавно-приватно партнерство. Што подразбира тоа?

Одредени сегменти кои ги нема во јавното здравство да се понудат на јавно-приватно партнерство на приватните. На тендер да се избере најдобрата понуда, а тој што ќе го добие проектот да добие бесплатно земјиште од страна на државата. Притоа, обврската ќе биде да се прифати ценовникот на Фондот, што значи дека осигурениците во новата болница ќе ги плаќаат услугите кои важат и во државното здравство. Предуслов за да се реализира оваа идеја е конечно да се изработи медицинска мапа на земјата, која ќе покаже во кои региони кои дејности недостигаат, колку кадар и опрема. Денес, без таа анализа и стриктни податоци секоја набавка на опрема е како ветер во магла!