Урбано дивјаштво

Железата на тротоари, казните во фиоки

Несовесните имаат предност, па инвеститорите слободно си оставаат песок, шут, железа или цемент на тротоарите. Причина за ваквото однесување е слабото спроведување на законите

Тротоарите во Скопје не ги присвојува само Јавното претпријатие „Градски паркинг“, за профит од паркирање, туку и инвеститорите што градат некој објект. Стана практика несовесните да имаат предност, па на тротоарите нема што нема - песок, шут, железа, цемент, а пешаците завршија на улица. И покрај тоа што пред една година се донесе Законот за чистотата, во кој се предвидуваат ригорозни казни, вообичаена глетка и понатаму е градежни работници спокојно да сечат железа или да мешаат малтер не само на тротоарите туку и на самата улица. Исто како и пешаците, загрозени се и возачите, затоа што многу често не можат да се разминат со друго возило поради купиштата песок и друг градежен материјал истурен од несовесни инвеститори.

- На улицата Иван Милутиновиќ, зад Универзална сала, е хаос. Цела година инвеститорот што гради катна гаража градежниот материјал го остава од двете страни на улицата. Едвај поминуваат и пешаци и возила. Пред некој ден ќе ја дупнев гумата од колата на распосланите железа. Потоа кој ќе ми ја плати штетата - вели жителка на Тафталиџе која редовно ја користи оваа улица.

Има два закона според кои инвеститорите може да бидат казнети, Законот за градбата и оној за јавната чистота. Инвеститорите мора да ги чуваат материјалите внатре во градилиштето и да не ги загрозуваат минувачите. Но, и покрај казните што може да се изречат според двата закона, никој не е доволно загрижен за да воведе ред.

Од Општина Центар изјавија дека инспекторите се ревносни на терен.

- Инспекцијата на Општина Центар редовно ги казнува или ги опоменува тие што го прекршуваат Законот за јавната чистота. На територијата на општината оваа работа ја извршуваат двајца инспектори. Само за последните два месеца се изречени пет казни и тоа на едно правно лице и четири на физички лица - изјави Јовица Ацковски, портпарол на Центар.

Казните, според Законот, се движат од 50 евра за физичко лице до 500 евра за правно лице. Оние што не можат да ја платат казната, може да ја одработат со општокорисна работа, откако ќе бидат ангажирани во функција на некое јавно претпријатие како „Комунална хигиена“ или „Паркови и зеленило“.

Во општина Карпош, пак, неодамна градоначалникот Стевчо Јакимовски го обвини Министерството за внатрешни работи дека ги раскопува улиците и тротоарите по населбите, за да постави оптички кабли и каПмери, а потоа не ги враќа во првобитната состојба. Јакимовски се закани дека изведувачите на градежни работи строго ќе се казнуваат ако ги прекршуваат законите.

Од Општина Карпош велат дека годинава евидентирале 314 прекршувања на Законот за јавната чистота. За 297 прекршоци биле изготвени записници, по што создавачите на сметот сами си го отстраниле, а 17 лица платиле глоба од 50 евра. Сите прекршоци се извршени од физички лица, односно Општината Карпош изминатиов период не утврдила дека некое градилиште го прекршува Законот.

Законот за јавната чистота, освен општинските инспектори, го спроведува и полицијата. Во септември министерката за внатрешни работи Гордана Јанкуловска изјави дека резултатите од примената на Законот за јавната чистота покажале дека државата се соочува со голем проблем на несовесност.

- По 12 месеци од примената на Законот за јавната чистота има околу 34.000 прекршувања, што потврдува дека се соочувавме со голем проблем - изјави министерката.

Таа смета дека понатамошното казнување ќе придонесе во подигнувањето на јавната свест за заштита на животната средина.

Јорданка Ивановска

Законот за градба е недоречен, но општините можат
да го бранат изгледот на населбите

Снежана Калабакова


Хаосот што владее во урбанизмот се рефлектираше и врз ликот на станбените згради во населбите. Нарушен е унифицираниот надворешен изглед на објектите, на кои наместо еднакви тераси со идентични огради, се забележува шаренило од надворешни градби. Со тоа фасадата на зградата дава грда слика. На иста вертикала може да се забележи една тераса со модерна метална ограда, а терасата над неа, пак, е во сосема друг стил и е оградена со поинаков градежен материјал. Секој станар не само што користел материјали по свој вкус, туку во согласност со сопствените потреби ја пренаменил терасата и ја претворил во соба или во кујна.

Експертите велат дека, за жал, Законот за градба во тој дел е недоречен. Оваа појава не ја контролираат ни општините, кои би можеле со носење сопствени одлуки да го спречат шаренилото на фасадите на зградите. На тој начин би можеле самите да се погрижат за воведување ред и естетика на населбите. Некои од општините воопшто и не размислувале за оваа проблематика, а во други, во одделенијата за урбанизам коментираат дека за оваа работа највиновни се градоначалниците што го дозволуваат таквото градење.

Засега единствена и за пример во спречувањето на оваа појава е Општина Аеродром, која неодамна донесе одлука со која ќе му стави крај на хаосот. Според таа одлука, сите станари што ќе ги доградуваат терасите, ќе мораат да го зачуваат унифицираниот изглед на зградата.

„Целта на оваа одлука е да се спречи шаренилото и урбанистичкиот хаос и да се воведе ред. Терасите ќе се оградуваат согласно со проектот на станбената зграда. Нема да ги уриваме веќе доградените тераси или балкони, но следните што ќе се градат ќе бидат со дозвола од Општината. Граѓаните што ќе сакаат да ги прошируваат терасите, ќе треба да достават проект што треба да биде одобрен од секторот за урбанизам. Со проектот нема да смее да се нарушува изгледот на основниот објект и на околината“, вели градоначалникот Ивица Коневски.

Слободан Невенов, раководител на секторот за урбанизам во Општина Бутел вели дека не можат да се условуваат граѓаните какви тераси и огради да имаат, бидејќи тоа не е пропишано во Законот за градба. Но, исто така, не размислувале ниту за тоа да се запре невкусот со шаренило на зградите.

„Никогаш немало закон со кој станарите не смеат да го менуваат ликот на терасите. Но, секако дека треба да се запази естетиката и дека тие треба да бидат во еднаква боја и материјал. Фасадите на објектите му го даваат ликот на градот, кој не треба да се нагрдува. Со одлука на општините, градежните инспектори и урбаната полиција можат да дејствуваат во тој дел“, објасни Омер Фејзи, раководител на секторот за урбанизам во Чаир.

Кафеани проширени на сметка на статиката

Станарите од една зграда до „Мавровка“ се жалат дека кафеанџиите ги поткопале темелите

Снежана Калабакова

Станарите од трикатната зграда на булеварот „Крсте Мисирков“ број 57, веднаш до ТЦ „Мавровка“, се исплашени за својата безбедност, бидејќи дуќанџиите од приземјето презеле градежни зафати со кои ги поткопале темелите. Луѓето се жалат дека кафеанџиите зафатиле од потпорните ѕидови, а го узурпирале и заедничкиот простор пред станбениот објект со цел да си ги прошират локалите. Со ваквата узурпација станарите автоматски се спречени да си го откупат дворното место што и' припаѓа на зградата.

Поплаките на граѓаните се упатени директно на адреса на Општина Чаир и до градоначалникот Изет Меџити, бидејќи, според нив, тие не смеат да дозволат бесправно ширење на кафеаната „Скупи“ и на ресторанот „Тиволи“. Станарите сметаат дека Општината не треба да им даде право на дуќанџиите да градат и да ги прошируваат локалите на земјиште што и' припаѓа на зградата.

Со градежните зафати што ги преземаат газдите за реновирање на дуќаните се уриваат потпорните столбови на зградата. Ова го прават со цел кафеаните да добијат во висина и во ширина, поради што го поплочуваат и го заградуваат зеленилото, па си прават тераси. На тој начин се затвора пристапот до станбената зграда, па станарите, како што велат, биле принудени со свои пари да направат посебен влез за да можат непречено да си доаѓаат дома. Но, и покрај тоа налето пристапот им го блокираат масите и столовите од ресторанот „Тиволи“.

„Газдата на овој ресторан копаше под целата тераса од првиот кат, проширувајќи го долниот дел од ресторанот, при што ги поткопа и темелите на зградата. Му пречеа во проширувањето и притоа не размислуваше за нашата безбедност, туку за својата материјална корист. Немоќни сме пред Општината Чаир и не можеме ништо да постигнеме. Преку овластен адвокат, со препорачано писмо, испративме петиција потпишана од сите станари. Во неа спомнавме дека ни е загрозена безбедноста поради бесправното градење и копање од страна на сопствениците на ресторанот ’Тиволи‘ и кафеаната ’Скупи‘. Но, од Чаир се' уште немаме никакво известување“, објасни еден станар, кој сакаше да остане анонимен.

„Нема ништо спорно во проширувањето на ресторанот и на кафеаната, бидејќи нивните сопственици уредно се обратија до Општината за добивање дозволи. Реакциите на станарите не се наместо. Тие не може да живеат во центар на град, а да очекуваат да имаат комодитет како да живеат во Топанско Поле. Сопствениците на дуќаните не се мои блиски луѓе и обвинувањата на станарите се неосновани“, вели градоначалникот на Чаир, Изет Меџити.

Енвер Кадри, сопственик на ресторанот „Тиволи“, тврди дека ги поседува сите дозволи, па дури и дозвола од Градот за поставување урбана опрема, бидејќи и тој е дел од таа станбената зграда. „Зарем би дозволил мојот реномиран ресторан, кој неодамна доби награда за еден од најдобрите во Скопје, да работи нелегално“, вели тој.

Со газдата на кафеаната „Скупи“ не успеавме да го исконтактираме. За кафеаната нема телефонски број во Службата за информации.