Гасификација

Пошто не се кадарни да постават прашање од таков тип кога добиваат наредби, сега ќе гледаме пресови, плачења по телевизии, па Ленин е крив, Чифлиганец е крив итн. И нормално, енергетска криза е, не сме ние криви.

Добра ни е стратегијава. Чекаме цените да си растат, а во меѓувреме се враќаме на мазут, јаглен, редуцираме парно, возен ред итн. Место пола Влада да моли во руска амбасада, друга половина да бара алтернативи (Катар, САД) и како знае и умее да обезбеди долгорочни договори, они играчки со Данела и БЕГ си играат. Купи ден продај политика.

Цената на метанот – „поздрав“ од Русија



Тоа ни е „поздрав“ од Русија, нема лутење – вака еден енергетичар во неформален разговор го искоментира драстичното поскапување на метанот во Македонија, кој од почетокот на годинава има енормно поголема цена – 110 денари за килограм, што предизвика и панична реакција на Јавното сообраќајно претпријатие во Скопје и барање помош од Владата.

И, навистина, ако се споредат цените на ЦНГ, компресираниот природен гас, или популарно наречен метан, кај нас со други земји, вклучувањето на алармот е очекувано. Според Фуело.нет, интернет страница која ги следи цените на горивата, произлегува дека порастот на цената на ЦНГ во Македонија е меѓу највисоките, за цели 136,5 отсто за само еден месец (до Нова година чинеше 46,5 денари за килограм).

Цената на ЦНГ во Србија, според оваа интернет страница, е непроменета – килограм метан таму чини 94,5 српски динари, или повеќе од двојно поевтино отколку во Македонија. Во Бугарија ЦНГ покапе изминатиот месец за 12,9 отсто, од 2,48 лева на 2,8 лева за килограм, во Словенија за минимални 1,9 отсто, од 0,927 на 0,945 евра за килограм, во Грција цената на ова еколошко гориво остана иста – 0,837 евра за килограм, исто и во Холандија (1,031 евро) и во Швајцарија 1,49 швајцарски франци…

Позначајни поскапувања имало во Австрија, 15,63 отсто (од 1,043 евра на 1,206 евра за килограм), во Турција за 62,55 отсто, од 5,02 на 8,16 турски лири итн. Отскокнува единствено Германија, каде што (доколку не станува збор за некоја грешка) метанот поскапел за неверојатни 3.701 отсто, од 1,047 евра на 39,80 евра за килограм, покажуваат податоците на Фуело.нет!

Како што може да се види, и според процентот на поскапување и според цената во евра, ова гориво кај нас сега е најскапо во Европа што сигурно дава поинаква слика за економската исплатливост на 33-те еко автобуси кои се набавија со кредит од Европската банка за обнова и развој во износ од 10 милиони евра и за кои првата рата стигнува за плаќање кон крајот на овој месец во износ од околу 1 милион евра.

„Договорот за заем бр. 08- 117/1 од 28.01.2019 година на вкупен износ од 10.000 илјади евра со рок на враќање на 14 еднакви полугодишни рати, започнувајќи со отплата на 31.01.2022 година, а последниот датум на отплата е 31.07.2028 година. Заемот е предмет на променлива каматна стапка. Целта на Договорот за заем е да му помогне на Заемопримачот во модернизацијата на автобуската флота преку купување автобуси на CNG со цел да се обезбеди зголемена оперативна ефикасност. Салдото на 31.12.2020 година по основ на овој кредит изнесува 607.571 илјади денари“, се вели во Годишниот извештај за работењето на ЈСП во 2020 година.

Во извештајот за првите девет месеци од минатата година, пак, меѓу другото се вели дека за метан во овој период биле потрошени 24,04 милиони денари или околу 390,8 илјади евра (во структурата на вкупните трошоци за гориво учествувал со 2,2 отсто), речиси за 3,5 пати повеќе од истиот период 2020 година кога за таа намена биле потрошени 6,8 милиони денари (околу 111,7 илјади евра) или во структурата на трошоците учествувал со 0,6 отсто.

Во тој извештај уште се вели дека во периодот јануари-септември лани ЈСП остварило вкупен приход од 1,03 милијарди денари, а расходите изнесувале 1,18 милијарди, односно била остварена загуба од работењето во износ од 147,6 милиони денари (околу 2,4 милиони евра).

Оттука, произлегува дека годинава, доколку се задржи истата потрошувачка на метан, за девет месеци би требало да се издвојат околу 56,8 милиони денари или околу 924 илјади евра, што сепак го става под знак прашање тврдењето на директорот на ЈСП „Скопје“ Иван Илиевски дека новата цена ќе се одрази на работењето со оглед на тоа дека претпријатието е во лоша финансиска состојба.

„На метан возат 33 нови автобуси на МАН. Лани за нив горивото чинеше околу 1 милион евра, со новата цена ќе требаат 2 милиона евра. Затоа бараме да ни помогне Владата, а Регулаторна комисија да ја замрзне цената на метанот“, изјави деновиве Илиевски, иако официјалните извештаи кои ги има и на интернет страницата на претпријатието, покажуваат поинакви податоци.

Исто така, чудно е и што со призвук на уцена вели дека ако не се исполнат барањата и ако не може ниту Град Скопје да даде дополнителни субвенции, тогаш како последна опција е да се редуцира возниот ред, односно да се задржи зимскиот возен ред, со оглед дека (врз основа на податоците од извештаите на ЈСП), претпријатието на крајот на септември лани располагало со вкупно 378 автобуси, што значи дека учеството на оние што возат на метан е под девет отсто.

Дали проблемот со цената на метанот сега се користи и во политички цели, на релација локална и централна власт, а на штета на обичните граѓани? Познавачите не го отфрлаат ваквото размислување, па студеното објаснување од Владата дека досега официјално не добила никакво барање за помош од ЈСП „Скопје“ поради зголемената цена на метанот, како и пораката ЈСП прво да се обрати за помош во Град Скопје, под чија надлежност е, го доведуваат во корелација со она што е случува во Собранието, каде што поради инатењето на опозицијата не можат да се донесат низа законски решенија.

Како што е познато, од ЈСП „Скопје“ побараа измени и во Законот за енергетика, со цел метанот да се стави во делот на регулирани горива за кои ќе биде надлежна Регулаторната комисија за енергетика, но од таму велат дека цената на метанот не е регулирана и во други држави, односно се определува на пазарот.

Регулаторната комисија за енергетика единствено ги утврдува тарифите за пренос и дистрибуција на природен гас, ние не издаваме лиценци за трговија со ЦНГ, затоа што пазарот на природен гас е либерализиран веќе седум години. Одлука за замрзнување на цени носи Владата. Природниот гас кој се транспортира во посебни боци, при што истиот е во компримирана состојба, ЦНГ или често викан „метан“ може слободно да се тргува без лиценца. Набавката и продажбата на компресираниот природен гас може да го врши секое правно и физичко лице за свои потреби. Цената на овој енергенс не е регулирана и истата слободно се формира од страна на трговците со ЦНГ“, соопштија од РКЕ.

Познавачите велат дека дури и да биде регулирана цената на метанот, ќе мора да бидат признаени трошоците – набавната цена на горивото, на што ќе треба а се додаде и соодветна маржа, која можеби би била и повисока од онаа која сега ја пресметува „Макпетрол“, а која е извонредно ниска и не ја оптоварува многу крајната цена. Покрај тоа, постројките за полнење на метан исто така се значајни инвестиции, од околу 1 милион евра, што исто така ќе мора да се земе во предвид. Така, како што стои на интернет страницата на „Макпетрол“ компанијата е инвеститор на станица за компримиран природен гас во кругот на ЈСП Скопје што служи за полнење на автобусите. Максималниот капацитет на постројката изнесува стотина автобуси за седум до осум часа.
„Врз база на тоа искуство „Макпетрол“ самостојно инвестира во проекти за проширување на примената на компримиран природен гас под назив метан и за други комерцијални возила на територијата на РМ“, се вели во информацијата.

Нашата земја, односно „Макпетрол“ се снабдува со природен гас од руски „Гаспром“, од каде што лани наплатувале по околу 240 долари за нормален метар кубен, а годинава цената е околу илјада долари за нормален метар кубен.

Како што стојат работите, решението сепак ќе мора да се бара на релација ЈСП „Скопје“ – Градот Скопје и Владата, или можеби да се чека да се стабилизира, односно да падне цената на енергенсите.. А, дали до такво нешто ќе дојде е прашање од милион долари – што би се рекло, тоа никој не може со сигурност да го предвиди во овој момент.

https://nezavisen.mk/cenata-na-metanot-pozdrav-od-rusija/

Кај нас гасифакицијата ќе заврши уште не почната...барем со овие цени

Се извинувам ако е оф-топик, ама сепак поврзано со гасификација.

Додека кај нас сеуште гасот не е стигнат до домаќинства, во Њу Јорк, забранет е за новоградби:

Reuters Article

Одбиваат 2 евра за метар квадратен – жителите на Чајлe бараат повеќе за земјата каде поминува гасовод

Се жалат дека со проектот за гасоводот, кој поминува низ нивните земјишта, им се одзема имотот без договор и без никаква најава. Жителите на село Чајле, општина Гостивар, велат дека од државата добиваат само по 2 евра за метар квадратен, што според нив е нереална сума. Велат дека градежните работи почнале без никаква најава и дека нема да дозволат такво нешто.

„Кај нас велат 2 евра за метар квадрат, да, еден метар квадратен за 2 евра, тоа е една кутија цигари, во тие еден метар можеш да садиш 100 садници пиперки, да имаш храна за децата, а не пошто зошто да ти ја земат“, вели сопственик.

„Проблем, доаѓа гасот тука и без потписот на мојот татко, пред еден ден го заправ булдожерот и компанијата повика полиција и рекоа да не приведат од наше земјиште. Дека лажам дека не е мое, а ние имаме документи и од нашето земјиште сакат да не пратат во затвор. Тие одлучиле, ти даваат 2 евра и ти станува газда во твоето земјиште, така излегува. Никој ниту не прашал, но крадецот не те прашува тој има сила, полиција, војска и доаѓа во твоето земјиште и ти вели ќе те пратам во затвор, ќе те убијам. Те убива во твоето земјиште! Каква демократија е ова?!“, додаде жител.

Од месната заедница на село Чајле велат дека не биле известени за почетокот на градежните работи и дека сумата кој им се нуди на жителите е многу мала.

„Жителите на Чајле и земјиштето кое го гледате не е за 2 евра, земјиштето вреди многу повеќе. Јас бев во институциите кои го спроведуваат проектот кои плаќаат паушално, овие средства ги земале од европските држави и треба да платат врз основа на експертизата, во консултации со сопствениците на земјиштата, со согласност од земјоделците и тогаш да почнат со работа“, посочи Синан Елези.

Директорот на Енергетски ресурси, Бајрам Реџепи, тврди дека нема градежни работи во ниту една парцела каде не е завршен процесот на експропријација. Додава дека цената не ја одредуваат тие.

„Јас имам целосно разбирање за жителите на Чајле, но треба да објасниме дека вреднувањето на земјиштата не го правиме ние и не зависи од нас. Сите овие оценувања ги прави Бирото за судски вештачења и единствениот орган кој може да ги смени овие оценувања е Основниот суд на Гостивар. Сите сопственици кои не се согласуваат со оценувањата и не потпишуваат соодветен договор, ние самите ќе ги пратиме во Основен Суд со цел сопствениците да немаат трошоци“, посочи Бајрам Реџепи.

Проектот на гасоводната мрежа во село Чајле има дистрибутивна точка кон Гостивар, но сопствениците предупредуваат дека нема да дозволат почеток на работите доколку не добијат гаранција дека нивните земјишта ќе бидат соодветно вреднувани.

https://mk.tv21.tv/odbivaat-2-evra-za-metar-kvadraten-zhitelite-na-chajle-baraat-poveke-za-zemjata-kade-pominuva-gasovod/

Ако некои се интересува ,на този сайт ежедневно може да гледа как се движи подаването на газ от България към Македония.
Всъщност може да се наблюдават газопреносните системи на всички европеиски държави.
https://www.entsog.eu/

https://transparency.entsog.eu/#/points/data?points=bg-tso-0001itp-00036exit%2Cmk-tso-0002itp-00036entry

Edited by Galileo - 02-Oct-2021 at 18:39

БЕЛГРАД ЌЕ БИДЕ ЦЕЛОСНО ГАСИФИЦИРАН ДО 2022: Во Македонија процесот каска

Генералниот директор на ЈП „Србијагас“, Душан Бајатовиќ изјави дека до крајот на 2022 година, Белград ќе биде целосно гасифициран, додека гасификацијата на цела Србија ќе трае пет до седум години.

Бајатовиќ посочува дека во следната година, благодарение на забрзаниот процес на гасификација што го најави претседателот на Србија, Александар Вучиќ, сите топлани во Србија ќе можат да се префрлат на гас.

„Тоа не е мала работа“, посочи Бајатовиќ и додаде дека сите топлани во Белград, освен една, се поврзани со гас.

Тој наведе дека законот ќе им овозможи на оние кои имаат диви објекти, и поднеле барање за легализација, со писмени докази дека не се на големи инфраструктурни објекти, да можат да бараат гасни приклучоци.

Посочи дека гасната врска ќе чини 780 евра со ДДВ за три години, што, додаде, е околу 20 евра месечно на рати.

Бајатовиќ, меѓу другото, рече дека планот е до крајот на годината да има 30,35 илјади приклучени на гас во Србија, доколку е можно, што, додаде, ќе го зголеми вкупниот број потрошувачи за околу десет проценти.

https://faktor.mk/belgrad-kje-bide-celosno-gasificiran-do-2022-vo-makedonija-procesot-kaska

Порталб.мк: Ветувањето за гасоводот во Гостивар сѐ уште неисполнето, завршени се 75 отсто од работите

Изградбата на гасоводната мрежа од Скопје, до Тетово и Гостивар, сѐ уште трае, но не со исто темпо како на почетокот од овој проект, бидејќи оптимизмот е намален, а рокот ветен од надлежните органи е поминат, пишува Порталб.мк.

Од Министерството за транспорт и врски за Порталб.мк велат дека од вкупно 86 километри, досега е инсталирана мрежа во должина од 53 километри. Тие се оптимисти дека оваа работа може да заврши до крајот на годината.

„Досега е инсталирана мрежа со цевки во должина од 53 километри, вкупната должина на овој проект е 86 километри, односно досега се реализирани 75 отсто. Согласно планот за динамика, се очекува годинава да заврши изградбата на гасификација Скопје – Тетово – Гостивар“, истакнаа од ова министерство.

Новинарите на Порталб се обидоа да контактираат со Општина Тетово во врска со ова прашање, но оттаму не сакаа да коментираат.

Едно од главните ветувања на актуелната градоначалничка Теута Арифи, врз основа на физибилити студијата која ја чинеше општината 6 милиони евра, беше гасификацијата на градот. Според оваа студија, прво се планира гасификација на училиштата, а потоа и на целиот град, вклучително и домаќинствата.

Од Општина Тетово во текот на 2018 година изјавија дека им било ветено дека работите околу гасоводот ќе завршат во текот на 2020 година.

„Според разговорите што ги водевме, нормално неофицијални, со директорот за енергетски ресурси, тие се оптимисти дека Тетово ќе биде вклучено во главната траса. Со работата е стигнато до гостиварска страна, и има голем оптимизам дека до 2020 година, овој прашање ќе биде затворено“ изјавија од Општина Тетово, за весникот КОХА во 2018 година.

Од друга страна, Општина Тетово ги нема исполнето своите задолженија за овој процес, а тоа е формирање на јавно претпријатие за гасификација. Бидејќи, секој град што е вклучен во процесот има свое претпријатие, а централната компанија е во Скопје.

Покрај тоа, во 2019 година директорот на Енергетски ресурси ма РСМ, Бајрам Реџепи, вети дека на крајот на 2020 година граѓаните на полошкиот регион ќе бидат снабдени со природен гас. Но, тоа не се случи.

„Гасификацијата ќе заврши во првата половина на следната година, во втората половина од годината ќе бидат направени тестирања, согласно стандардите за гасификација. Значи, на крајот на следната година ќе ја завршиме целата постапка за ставање во функција на овој гасовод и целиот полошки регион ќе може да се снабдува со природен гас“, изјави Бајрам Реџепи во декември 2019 година.

Инаку, Владата обезбеди 90 милиони евра за гасоводната мрежа долга 204 километри. Еко активистите постојано повикуваат природниот гас да се донесе во полошкиот регион, со оглед дека тоа е еден од најзагадените региони во земјата.

Иако беше едно од главните ветувања на градоначалничката Теута Арифи, шансите гасификацијата на Тетово да заврши во преостанатите месеци од мандатот, се мали. Денес, во средината на април 2021 година, од Министерството за транспорт и врски велат дека поголемиот дел од обврските се завршени, но дека сепак сè уште има работа.

https://meta.mk/portalb-mk-vetuvanjeto-za-gasovodot-vo-gostivar-sѐ-ushte-neispolneto-zavrsheni-se-75-otsto-od-rabotite

Можеби најдобра опција е да се градат гасни централи како Те-То во Скопје и колатерланата топлинска енергија да се користи за парно греење, а струјата нормално за сите останати потреби. не зборавам заради безбедносите предизвици, туку изгледа дека и економски е поисплатливо да се изгради една гасна централа отколку да се изповрзат толку многу домаќинства на гас. Рачунајте и дека треба сите уреди бела-техника по дома да ги менуваат луѓето, што никој не го зима во предвид во математикиве.