Новата депонија не е закана за комуналците

Проектот за изградба на регионална депонија кај струмичкото село Добрашинци, на местото на досегашната, влегува во завршна фаза, а во трката за иден концесионер останаа три компании од Австрија и една од Италија. Која ќе го добие управувањето со идната депонија, во која ќе се складира отпадот од 10 општини од југоисточниот дел на државата ќе се знае за неколку месеци. Од повеќето состаноци на координативното тело на градоначалниците од југоистокот досега е познато дека општините се согласуваат да продолжи изградбата на депонијата и да се собира и транспортира отпадот. Неизвесно е само дали ќе бидат затворени дивите депонии, бидејќи од тоа ќе зависи висината на цената за собирање на отпадот.

- Можноста за затворање на дивите депонии во југоисточниот регион не е исклучена. Најверојатно ќе се случи да се побара опција да се понуди формирање цена со и без затворање на дивите депонии - вели Каја Шукова од Министерството за екологија.

Оттаму уверуваат дека комуналните претпријатија од регионот нема да згаснат, бидејќи идниот концесионер од нив ќе го преземе само собирањето на отпадот.

- Никој не размислува да се укинат јавните претпријатија во регионот, бидејќи знаеме дека тие не се занимаваат само со собирање на отпадот, туку и со вода, јавни зеленила, гробишта итн. Тоа укажува на фактот дека ЈП нема да бидат укинати. Само делот што е за управување со отпад ќе биде даден на концесионерот - додава Шукова.

Во струмичкото комунално претпријатие велат дека собирањето и транспортот на отпадот учествува со триесет отсто во нивните приходи. Со изградбата на новата депонија ќе останат без тој приход, но се песимисти дека сегашната цена од 2,6 денара од квадратен метар за отпад ќе остане иста.

- Дали цената за собирање и транспортирање на отпадот ќе се формира како досега по квадратен или кубен метар или, пак, според килограми, ќе зависи од тие што претендираат да го добијат управувањето со депонијата, односно да предложат цена која ним ќе им одговара. Тие како приватни концесионери мора да имаат добивка од сето тоа - вели Панче Орцев, директор на ЈПКД „Комуналец“.

Новата регионална депонија ќе има капацитет од 1,2 милион кубни метри. Ќе се простира на површина од 12 хектари, а нејзината изградба ќе чини 22 милиона евра. Проектот е поддржан од италијанското министерство за животна средина, а планирано е во депонијата да се депонира цврст отпад за период од 25 години.

На повидок решение за велешката депонија

Странски фирми се заинтересирана за преработка и дислокација на депонијата со згура во близина на Велес, остаток од тридецениската работа на Топилницата. Две компании се јавиле на конкурсот од Министерството за животна средина и просторно планирање, едната понуда била прифатлива, па се очекува таа да го добие решението за користење на депонијата.

Инвеститорот предлага активна ремедијација и две варијанти за затворање на индустриското жариште. Згурата што е складирана на депонијата за индустриски отпад на МХК „Злетово“ ќе се транспортира и преработува надвор од Македонија. Министерството има намера овој наследен проблем да го затвори за жителите на Велес, но не соопшти детали од каде е компанијата која има подобра понуда, ниту за која цена ќе биде дадена на користење. Додека траел конкурсот депонијата ја посетиле фирми од Израел, Бугарија и од Албанија.

Депонијата е извор за загадување на Велес со тешки метали. Таа е тешка 1,7 милион тони и во неа има 8 проценти цинк и 1 отсто олово, што овозможува нејзина економска експлоатација, сметаат стручњаците. Градот долго ги чувствува проблемите со загадувањето, бидејќи жариштето и по седум години од затворањето на Топилницата. Велешките екологисти резервирани околу можноста да се реши проблемот.

- Ако се случи некоја компанија да ја преработува депонијата тоа е одлично решение и треба да се поддржи. Но, треба да се има предвид и за каква фирма станува збор, дали таа е сериозна, какво искуство има и слично. Во очекување на тие информации, го поддржуваме надлежното Министерство во настојувањата да го отстрани овој црн рид над градот, кој и натаму им го загорчува животот на велешани - изјави д-р Ненад Коциќ, претседател на Еколошкото друштво „Вила Зора“.

Во меѓувреме, оваа невладина организација заедно со Општина Велес засади седум илјади рози на јавните површини, во училиштата и градинките во градот. На овој начин преку кореновиот систем се отстрануваат тешките метали опасни по здравјето, олово и кадмиум, кои ги има во велешката почва до 50 сантиметри длабочина. Ова е прв таков зафат на Балканот. (П.П.)

Четири компании во трка за изградба на депонија во струмичко

Од вкупно шесте кои ја поминаа првата фаза за конкурентен дијалог за финансирање, проектирање, изградба и управување со регионалната депонија за цврстиот комунален отпад во југоисточниот регион, три од Австрија и една италијанска компанија денеска ги доставија своите понуди со првичните технички решенија.

- Втората фаза на конкурентниот дијалог е поделена на две фази. Ова е првата фаза. Сега се само првичните решенија и се недоработени решенија, значи се работи само за концепти. Во втората фаза ќе се достават подетално разработени решенија каде што ќе видиме конечно каков тип на решение се нуди и каков финансиски план за работа - вели Каја Шукова, претседател на Комисијата за избор на концесионер на регионалната депонија Шапкар.

Врз основа на избраното решение компаниите кои остануваат во трката за иден концесионер ќе ги изготват своите финансиски планови за работа.

Според најавите најверојатно името на идниот концесионер би требало да биде познато некаде кон крајот на годината кога се очекува да заврши и последната трета фаза.

Регионалната депонија во Струмичко ќе биде изградена на површина од 12 хектари и ќе чини над 20 милиони евра.

Во периодот на експлоатација кој ќе трае 25 години треба да се депонира околу 1.200.000 метри кубни цврст отпад од вкупно десет општини од југоисточниот плански регион.