„Злетовица“ во потрага по 60 милиони евра

Надлежните од Јавното претпријатие хидросистем „Злетовица“ распишаа меѓународен јавен повик за консултант, а паралелно преговараат за кредит од меѓународните финансиски институции од 60 милиони евра.

Со ова почнаа активностите за подготовка на техничка документација за изградба на системот за наводнување на 4.100 хектари земјиште и изградба на неколку хидроцентрали предвидени со втората и со третата фаза од повеќенаменскиот ХС „Злетовица“.

Јавниот повик е објавен во еден од западноевропските весници, во кој се објавуваат вакви слични огласи. Од „Злетовица“ најавуваат дека тендерот со објавената содржина деновиве ќе биде огласен и во некој од македонските национални печатени медиуми. Станува збор за меѓународен јавен повик, на кој се очекува да се јават компании што го имаат потребниот бонитет и искуство на ова поле.

Паралелна изградба

- Во наш интерес е да се избере квалитетен консултант кој ќе ја води работата рационално и квалитетно. Со веќе отпочнатата тендерска постапка работите за втората и за третата фаза ќе се одвиваат паралелно, со иста динамика и цел, со што ќе може да се очекува и истовремено завршување на предвидените објекти - изјавија надлежните од Јавното претпријатие ХС „Злетовица“.

Парите за распишаниот тендер се добиени преку грант во висина од 1 милион евра, одобрен од Европската инвестициска банка.

Паралелно со тендерската постапка за избор на главен консултант течат и преговорите за обезбедување поволен кредит за отпочнување и на градежните работи за двата фазни система.

Заинтересирани шпански фирми

Според пресметките за завршување на двете преостанати фази на „Злетовица“, системот за наводнување на 4.100 хектари и изградба на предвидените проточни хидроцентрали, ќе бидат потребни околу 60 милиони евра.

- Изминативе денови интерес за учество на тендерот за избор на консултант покажаа две компании од Шпанија, но постои најава од уште неколку реномирани европски компании. Првата фаза од тендерската постапка се очекува да заврши до 5 јуни - изјави Стојан Миланов, директор на „Злетовица“.

Преостанатите фази најпрофитабилни

- Заинтересираност за одобрување кредит има од ЕИБ, но засега постои воздржаност од каков било одговор. Официјалните одговори ќе произлезат по изготвената физибилити-студија и анализите за економската оправданост за изградба на двете преостанати фази, за кои нема сомнение дека ќе бидат и најпрофитабилни - велат во Јавното претпријатие на хидросистемот во Пробиштип.

Оттаму потенцираат дека само со завршување на овие две фази може да се очекува добро економско работење и на самото јавно претпријатие, а со тоа и да се обезбедат пари за да се врати јапонскиот кредит.

Трајче СТРОИМАНОВСКИ

„Злетовица“ чека европски пари

Раководството на хидросистемот уверува дека ЕИБ ќе одобри кредит за втората и за третата фаза

Иван Бојаџиски


ШТИП - Европската инвестициона банка ќе ги кредитира втората и третата фаза од „Злетовица“. Ова уверување доаѓа од раководството на регионалниот хидросистем по минатонеделната посета на заменик- генералниот директор на Европската банка на Македонија и разговорите во Владата и во Министерството за земјоделство.

Според проектите, за двете фази се потребни 55,5 милиони евра. Од нив 36,5 милиони евра ќе се инвестираат во реализацијата на втората фаза со која се предвидува наводнување на 4.100 хектари обработливо земјиште, од кои 3.100 во Пробиштип и уште илјада хектари во Кратово. Во реализацијата на третата фаза, со која е планирана изградба на неколку хидроцентрали, ќе бидат инвестирани 19 милиони евра.

„Високиот претставник на ЕИБ беше задоволен од проектите и најави заинтересираност на банката финансиски да застане зад нивната реализација. Денес делегација на ЕИБ повторно доаѓа во Македонија за да ги продолжи разговорите во Министерството за земјоделство. Се надеваме дека можеби уште денес ќе се донесе и конечно решение за кредитирањето. Во секој случај добивме прилично сигурни гаранции дека оваа европска банка, со мошне поволен кредит, ќе ја поддржи комплетната реализација на регионалниот проект што содржи повеќе компоненти, од економски преку развојни до социјални“, вели Стојан Миланов, директор на „Злетовица“.

Регионалниот хидросистем е најголем проект што се реализира во источниот регион во последните две децении и еден од најголемите во нашава држава. Првата фаза, со која се обезбедува водоснабдување на шест општини во источна Македонија, е речиси завршена, а свечениот момент на нејзино официјално предавање во употреба се очекува во почетокот на декември година. Но, „Злетовица“, без реализација на двете преостанати фази, нема да биде самоодржлив проект, односно нема да може сама да го отплатува кредитот за првата фаза во висина од 82,5 милиони долари што ни го даде Јапонската банка за техничка соработка, зад кој како гарант стои државата.

„Сите три фази се еднакво важни за регионот. Сепак, последната е најпрофитабилна. Предвидува изградба на неколку хидроцентрали што ќе произведуваат 48 милиони киловат-часови електрична енергија. Толку троши Пробиштип со целата своја индустрија“, појаснува Миланов.

Идната среда во Пробиштип треба да дојде директорот на Јапонската банка за Југоисточна Европа. Заедно со консултантскиот тим што го предводи тим-лидерот Јоиро Имазава, а кој во Пробиштип е од денот кога почнаа работите на „Злетовица“, ќе се направи последната инспекција. Ако се констатира дека се' е в ред со реализацијата на првата фаза, тогаш ќе има виза за официјално пуштање во употреба.

Во Пробиштип една зграда е опремена со скада-центар од кој компјутерски ќе се управува со системот. Високософистицираната опрема ја монтираа експерти од словенечката компанија „Искра“. Во меѓувреме, обилните есенски дождови ја полнат акумулацијата „Кнежево“. За четири месеци, од кои три беа многу сушни, акумулацијата е исполнета до десет проценти. Моментните врнежи овозможуваат езерото дневно да се полни по половина метар.

Озон ќе ја чисти водата од „Злетовица“

Техничката документација до фаза на изградба на филтер-станиците во општините од источниот регион, кои со вода за пиење ќе се снабдуваат од хидросистемот „Злетовица“, ќе ја изработува шестчлена јапонска екипа. Информацијата беше официјално најавена по состанокот во Пробиштип меѓу преставници од јапонската владина агенција „Џајка“ и градоначалниците на Штип, Кратово, Карбинци, Свети Николе и на Лозово.

- Изработената техничка проектна документација општините ќе ја добијат бесплатно. Се работи за значајна техничка помош, бидејќи поголем дел од општините кои треба да ги користат услугите од „Злетовица“ не се во состојба сами да обезбедат пари за изготвување на потребната документација - изјавија неколкумина градоначалници по завршувањето на состанокот.

Пробиштип е една од општините која има најголема потреба од ваква помош. Во пробиштипската локална самоуправа велат дека поседуваат готова документација за филтер-станица, работена пред 5-6 години, која не ги исполнува сегашните потреби и стандарди. Поради тоа, стручните лица од консултантската екипа од Јапонија прават подготовки за нова проектна документација.

Засега е сигурно дека досегашниот начин на пречистување на водата за пиење по пат на хлорирање ќе биде напуштен. Според најавите, најверојатно ќе се прифати предлогот пречистувањето на водата да се врши со озонирање. При набавката на потребната опрема предвид се неколку технолошки варијанти, кои во зависност од капацитетот и квалитетот чинат од 1 милион до 1,7 милион евра.

- Која од варијантите ќе биде одбрана ќе зависи од расположливите финансиски средства. Од голема важност при одлучувањето ќе биде и предлогот што ќе биде понуден од страна на јапонскиот консултантски тим, кој овие денови ќе почне со изработка на проектната документација - изјави градоначалникот на Општина Пробиштип, Тони Тоневски.

Надлежните во Пробиштип очекуваат техничката документација да ја добијат до крајот на годината, по што ќе следуваат и потребните тендерски постапки за избор на фирма која ќе ја изработи потребната опрема за филтер-станицата во Пробиштип.

Покрај снабдувањето на населението со чиста вода во локалната самоуправа прават планови за водоснабдување и на индустријата.

- Во овој период кога претстои обемна работа околу проектирањето и изготвувањето на техничката документација ќе бидат разгледани и потребите и на стопанските капацитети за нивно снабдување со техничка вода - изјавија во Општина Пробиштип.

Трајче Стројмановски