Облакодери во Скопје (општо)

Кулите од 160 ката се научна фантастика за Скопје

Изградбата на кулата „Бурџ“ во Дубаи

Облакодери со сто и повеќе ката можат да градат многу малку градежни оперативи во светот

ДЕСПИНА ТРАЈКОВСКА
БИЛЈАНА АНГЕЛОВСКА

Научна фантастика, апсурден урбанистички екстремизам, визија создадена од незнаење или, пак, пуста желба за медиумска реклама. Вака некои стручни лица и поголем дел од јавноста го коментираат проектот на Општина Аеродром да гради три сто и шеесеткатници. И авторот на идејата, градоначалникот Кирил Тодоровски, свесен е дека таа е утопистичка, но, сепак, смета оти е реално изводлива и претставувала предизвик за развој на европска општина.

Токму општинските и градските власти треба да се занимаваат со реални нешта и, пред се', со решавање на секојдневните комунални проблеми во кои Скопје се' уште недозволено се задушува, а не енергијата да ја насочуваат кон нереални проекти, коментираат некои.

„Не ни е потребен екстремизам, треба да постои поголемо достоинство и скромност кај надлежните, во случајов кај Општина Аеродром. Недозволиво е таа сега да не' насочува на дискусии за проект што е создаден од несериозност, а можеби и од желба за саморекламирање“, вели архитектот Минас Бакалчев, според кого Скопје првенствено треба да ги реши елементарните проблеми со кои се соочува, почнувајќи од јавниот превоз, па се' до хигиената.

Ако, пак, за некои е приоритетен урбанистичкиот развој, за пример, посочува Бакалчев, треба да се земат градовите што ни се блиски од секој аспект, како што е Љубљана. „Незамисливо е да се споредуваме со Дубаи, кој е неколку светлосни години помоќен од нас, првенствено гледано од економски аспект, па натаму“, додава Бакалчев. Тој се сомнева во изведбата на планот на општинарите и се надева дека некој помоќен во старт ќе им ја пресече футуристичката визија за јавноста непотребно да не се фокусира во таа насока.

Скептик за вториот Менхетен во Скопје е и директорот на Институтот за земјотресно инженерство и инженерска сеизмологија, д-р Михаил Гаревски, иако вели дека за оваа научна фантастика, гледано од сеизмички аспект, изведбата на облакодерите е изводлива.

„Кога може облакодери да се градат во Токио и во Сан Франциско, каде што сеизмолошката активност е многу посилна отколку во Скопје, тогаш нема зошто да не може да се гради и овде. ИЗИИС може да проектира без проблеми такви објекти, опфаќајќи ги потребните параметри за сеизмика, ветер и слично. Би гарантирале за нивната издржливост, но проблеми ќе се јават отпосле, во однос на организацијата на облакодерите, на пример, заштита и реакција при евентуални пожари, поставување, функционирање и одржување на лифтовите. Тоа се многу посложени зафати отколку на вообичаено високите градби“, вели Гаревски. Тој проценува дека изведбата на еден таков објект сигурно би чинела 3-4 милијарди долари.

Според неговите сознанија, македонската градежна оператива досега немала искуство во изградба на такви објекти, а мал е бројот и на оперативите воопшто во светот кои граделе вакви облакодери. Ова го потврдуваат и градежниците кои потенцираат дека за изведба на такви комплексни градби е потребна специјална механизација и дополнителна обука на оперативата.

Градежниците укажуваат дека секоја поголема катност на објектот создава свои проблеми. Потенцираат дека по земјотресот во Скопје важел норматив според кој не се граделе објекти повисоки од 21 кат, па затоа во Скопје и нема повисоки облакодери. „Иако сега е сосем ново време, има нова технологија, нова опрема и се' може да се изведе. Ништо не е неизводливо само ако некој има доволно пари да плати таква опрема, ние можеме да градиме, за нас нема да претставува проблем“, велат од една од најголемите наши градежни компании.

Иако засега не ја коментираат футуристичката идеја на Аеродром, оти се' уште не им е доставена на хартија, голема е веројатноста облакодерите на Тодоровски да ја доживеат истата судбина како и владините стокатници во Центар, за кои Градот даде негативно мислење, односно достави 15 забелешки. По претпоставка дека урбанистичкото решение за сто и шеесеткатниците ќе биде слично на стокатниците, од Градот неофицијално како нерешено ќе го постават прашањето за инфраструктурата.

За да се реализира таков утопистички проект во Аеродром, и воопшто во Скопје, потребна е комплетно нова инфраструктура, бидејќи постојната не ги задоволува ниту сегашните потреби, а не, пак, за сто и шеесеткатници. Една од забелешките поради кои Градот најверојатно негативно ќе се изјасни за облакодерите е тоа што нема да може да се реши прашањето во однос на безбедноста во случај на пожар. Скопската противпожарна бригада е опремена за интервенции до 14. кат.

Градот Скопје финансиски е немоќен да ја изгради инфраструктурата оти таа, како за споредба, за стокатниците било проценето дека ќе чини 170 милиони евра.

Инаку, идејата за сто и шеесеткатниците е во процедура за ставање во урбанистичка рамка, која се' уште не е стасана на разгледување до надлежните инстанции. Според градоначалникот на Аеродром, Кирил Тодоровски, трите облакодери во кои би инвестирала странска компанија би имале комерцијално-станбена намена, а би се изградиле на просторот измеѓу бензинската станица „Макоил“ и комплексот на касарната „Гоце Делчев“. За реализација на проектот ќе треба да се менува и Генералниот урбанистички план на Скопје.