Енергетика (општо)

Владата одвои десетина милиони евра за спас на енергетската мрежа на државните компании МЕПСО и ЕЛЕМ.Предвидено е во следниве три години да се инвестира во далекуводи и транформатори.Според вицепремиерот Зоран Ставревски дел од средствата веќе се проектирани во државниот буџет за идната година.

МЕПСО деновиве има проблеми со санација на далекуводот во реонот на Гостивар,што е лоциран на приватен имот и поради тоа од компанијата бараат помош од надлежните институции.Со поправката на далекуводот ќе се надминат честите дефекти и проблемот со недостаток на електрична енергија во Гостивар и Тетово.

http://vecer.com.mk/?ItemID=0429B1802953E2478F45A54797DE6B3A

Трите енергетски блока на ТЕ “Битола“ во октомври произведоа за 6 % повеќе електрична енергија од планираната, согласно енергетскиот биланс за 2008 година, односно од почетокот на годинава досега. Со тоа производството на електрична енергија е поголемо за 2 % од зацртаното согласно енергетскиот биланс на државата, соопшти денеска ЕЛЕМ.

“И рудникот ’Суводол’ во изминатиов период покажува добри производни резултати и континуирано, без посериозни проблеми ги задоволува потребите на термоелектраната со јаглен. Покрај фактот што површинскиот коп Суводол е на крајот на својата експлоатација, а новиот коп Брод-Гнеотино во фаза на отварање, во РЕК ’Битола’ не се чувствува недостиг на јаглен. Напротив, депонијата има преку 300.000 тони  резервен јаглен, количини што одамна не се забележени во овој период од годината.

Македонија е енергетски неефикасна земја

Максимално да се искористат водните потенцијали и обновливите извори на енергија и што повеќе да се користи природниот гас, порачуваат академиците

Македонија е енергетски неефикасна земја. Губи премногу енергија, долго не инвестира во нови енергетски капацитети, поради што е увозно зависна. Ова е заклучокот на истражувањето на Македонската академија на науките и уметностите за домашниот енергетски сектор, кое ќе биде основа за создавање национална стратегија за енергетика.Академиците предупредуваат дека ако не се подобрат постојните енергетски извори и не се изградат нови, ќе се соочиме со забавување на целата економија, огромен трговски дефицит и недостиг од ресурси.

- Со оглед дека цената на енергијата ќе расте, може да се заклучи дека и во 2020 година ќе имаме многу високи трошоци за енергија во однос на развиените земји. Тоа ќе ја намали конкурентноста на нашата економија - вели академик Глигор Каневче.Македонија увезува 80 отсто од потребната енергија. Од увоз се снабдуваат вкупните потреби од нафта и нафтени деривати и природен гас, како и дел од електричната енергија.

- Едно е сигурно, цената на увезената електрична енергија на пазарот постојано расте. Цената на нафтата може да се менува. Но, цената на електричната енергија нема да го сопре порастот - вели академик Томе Бошевски.

КЛУЧОТ Е ВО ГАСОТ

Според анализата на МАНУ, треба да се искористат максимално водните потенцијали, јагленот и обновливите извори на енергија (мали хидроцентрали, сончева енергија, ветерот и биомасата). Државата треба да ги обезбеди сите предуслови за поголемо искористување на природниот гас. Долгорочно гледано, според МАНУ, Македонија не треба да отфрла опции за инвестирање во енергетски капацитети во регионот и изградба на нуклеарна централа.Еден од главните предизвици, според експертите, е да се намали потрошувачката на струја во домаќинствата. Посебен проблем претставува тоа што во Македонија, голем дел од домаќинствата се греат на струја.

- Учество на електричната енергија во домаќинствата е повеќе од два пати поголемо во однос на другите европски земји. Карактеристично за европските земји е големото учество на потрошувачката на природниот гас во домаќинствата. Кај нас, се уште не се користи природниот гас во домаќинствата и поради тоа два пати е помало учеството на нафтените деривати во однос на развиените земји. Во таа смисла треба да се преземат мерки за воведување на природниот гас во домаќинствата и за поголемо учество на нафтените деривати, како течен нафтен гас и масло за ложење на сметка на електричната енергија - се вели во првичниот извештај на академиците.

Од аспект на потрошувачката на енергијата во индустријата, посебно е анализирана челичната индустрија. Експертите посочуваат дека клучно е однесувањето на мал број на компании, енергетски интензивни и силно зависни од движењата на светскиот пазар на челик и легури. Вкупната потрошувачка на електрична енергија во Македонија, ако се исклучат овие големи потрошувачи, во последните 17 години расте со просечна стапка од 2,02 отсто.

УЗДИ ЗА ГОЛЕМИТЕ ПОТРОШУВАЧИ

- Мора да се зауздаат големите компании, чија потрошувачка на електрична енергија од 2003 година наваму расте за дури 11 отсто годишно. Ако се изземат тие, растот на потрошувачката кај остатокот од индустријата е релативно прифатлив - вели академик Бошевски.Професорите и' порачуваат на Владата да усвои долгорочна стратегија за енергетика и да подготви акциски план за забрзан економски развој во кој детаљно ќе биде прецизирана улогата на државата во енергетскиот сектор.

- Целосно да се искористи гасоводот и постепено да се воведат пазарни цени на енергијата. Индустријата треба да се преструктуира, да се подобри еколошката состојба и да се зајакнат кадровските и институционалните капацитети - порачува академик Каневче.

Според сценариото за развој на електроенергетскиот систем, кое го подготви академик Томе Бошевски, Македонија до 2020 година ќе мора да ги изгради планираните хидроцентрали во Бошков мост, Црн Камен, Галиште, Чебрен и Велес со вкупна инвестиција од 1,3 милијарда евра. Трите гасни централи: „ТЕ-ТО“ Скопје, „Железара“ и ЕЛЕМ треба да се пуштат во погон до 2013 година. До 2025 година треба да почнат да работат и сите планирани термоцентрали на јаглен од длабински јамски коп: „Битола 4“, „Неготино“ и „Мариово“.

За термоцентралите, академик Бошевски предвидува дека ќе биде потребна инвестиција од скоро две милијарди евра. Паралелно со изградбата, ќе се исклучуваат постојните термоцентрали „Неготино“, „Осломеј“ и „Битола 1 и 2“.

ИНФО-Не се штеди

Македонија троши премногу енергија, не се штеди и не се користат обновливите извори. МАНУ препорачува Владата да усвои итно стратегија за енергетика со акциски план. За изградба на нови хидро- и термоцентрали, се потребни повеќе од три милијарди евра инвестиции.

http://dnevnik.com.mk/?ItemID=90A45A53B4E611488479A50FD6674F89

Времето на евтина струја, поради скапиот увоз, изминува, и државата итно мора да инвестира во нови термоцентрали, порачаа вчера академиците на МАНУ. Нивните анализи покажуваат дека околу 80 отсто од потребите на струја Македонија ги задоволува од увоз, по цени и до трипати повисоки од домашното производство. Констатираат дека производството од домашните капацитети е недоволно, а скапиот увоз само ќе ја турка нагоре цената за потрошувачите.
"Треба да се инвестира во нови капацитети за да ја намалиме зависноста од увоз, оти цената на струјата од увоз ќе се зголемува. Таа сега се движи околу 110 евра и е трипати поскапа од она што му се признава на ЕЛЕМ. Значи, цената на струјата сигурно ќе расте. Но тоа не е проблем само во Македонија туку е присутен во сите европски земји каде што тенденција е цената на струјата да се израмни со 70 евра за мегават-час, а цената на струјата во земјава се движи околу 30 евра за мегават-час", изјави вчера академик Томе Бошевски.
Критики за македонскиот енергетски систем, како и за недоволната независност на Регулаторната комисија за енергетика има и во извештајот на Европската комисија, за што академикот Глигор Каневче вели:
"Факт е дека Регулаторната комисија работи добро. Не може да се постигне целосна независност на телото, бидејќи овие тела никаде не се сосема независни. Но Комисијата работи максимално професионално".
Академиците посочија и дека изградбата на нови капацитети ќе ја засили и стабилноста на енергетскиот систем во државава.

http://www.vest.com.mk/default.asp?id=159363&idg=8&idb=2519&rubrika=Makedonija

Без инвестиции опасност за системот

Наташа Стојановска	Коментари (1)

Козјак

Секоја минута измината без инвестиции во енергетиката е сериозна опасност за стабилноста на системот.

Ревитализација, модернизација но и отворање на нови термо, хидро - капацитети, рудни наоѓалишта. Без ова, само ќе се бројат дефекти.

„Јас мислам дека е е една минута до дванаесет за да почнат инвестициите во енергетиката, изјави Григор Каневче, академик.

Инвестициите одамна ги нема.

„Имавме интензитет до 70 и 83 година со изградбата на третиот блок требаше тоа континуирано да продолжи но се се сведе само на изградба на ХЕЦ „Козјак“, вели Илија Андонов Ченто, академик.

Македонија со години не направи добра енергетска стратегија. „Си дозволивме да трошиме и јаглен и се без да размислуваме за развој“, рече Благоја Георгиевски, рударски инженер

Експертите порачуваат да се следат странските примери.

„Во Норвешка семеен бизнис се малите хидроцентрали. Се обучуваат земјоделците како да изградат и тие да користат“, вели Илија Андонов Ченто.

Но тука е и албанското сценарио. Со генератори во секој дом. Власта уверува дека тоа нема да ни се случи нам.

Во меѓувреме проектите чекаат во фиоките, а повисоката цена на струјата ќе биде запишана на сметките од ноември.

Енергија за иднината се создава во Белене

Младен Чадиковски	Коментари (0)

Проектот за атомската централа чини 4 милијарди евра

Мало гратче на бугарско-романската граница со огромен потенцијал да стане енергетски џин на Балканот. Што претставува атомската централа во Белене? А1 на местото на настанот.

Фронтмените на атомската централа не пречекаа со порака - Македонија мора навреме да се пријави и да закупи струја ако сака да ја избегне енергетската криза.

„Може да се водат отворени разговори за Македонија да си учествува со свои средства во изградбата на проектот. Било дали ќе биде во вид на процентно учество, или во вид на авансно плаќање на електрична енергија која подоцна ќе се користи. Постои можност за тоа“, изјавија од атомската централа.

Изградбата почна месецов - чини четири милијарди евра. Инвеститор е бугарската компанија „Нек“ со 51 процент. За останатите 49%, битка бијат германски РВЕ и белгиски „Електрабел“.

Овој проект не мина без контроверзи. Противниците, екологистите сметаа дека нуклеарните централи се опасни жаришта.

Раководството уверува дека Белене е последен крик на модерната технологија, а граѓаните се надеваат дека нема да биде балкански Чернобил.

„Франција има 50 нуклеарни централи, никој ништо не се пожалил. Една дури има и во Париз и сите си живеат мирно. Ова е добра инвестиција во нашиот град, добра перспектива, многу млади ќе се вратат во градот“, велат граѓани на Белене.

На ова место за пет години треба да се подигнат двата реактора на најголемиот проект во енергетиката на Балканот.

„Сакаме да се заштитиме од променливите цени на нафтата и јагленот. Едноставно да бидеме во состојба на независност од надворешните извори на енергија“, рекоа од централата.

Речиси сите земји во регионот се соочуваат со ист проблем. Недостаток на струја, истрошени термо централи, слаби водни ресурси.

Изградбата на нуклеарните централи беше само идеја која не дочека да биде ставена ниту на хартија. Во Македонија предизвикуваше дебата само во академските кругови.

Многумина сметаат дека изградбата на нуклеарната централа може да претставува пресвртница во енергетската стратегија и за другите земји во опкружувањето.