сепак збунува прецизноста околу тајмингот поместен на тоа готвачкиот блог линкуван погоре
~
од друга страна циклонот Тамара пред две години ем го очекуваа ем знаеја дека ќе биде озбилен проблем, па пак настрадаа 86 лица и настана апокалиптична штета ширум цел регион [1] претежно српски територии [2][3]
Каде на WeCh прочитаа дека невремето не може да се предвиди? Или во крв им е лажењето?
веројатно изјавата е поместена во видеото од линкот [1] но дефакто точно е дека ваков вид на облак и празнење не е возможно однапред да се предвиди, бар не денеска со оваа технологија, но можеше да се предвиди кои се најкритичните точки и таму населението да биде локално предупредено, впрочем истите овие места при секое невреме имаат помалку или повеќе одредена поплава
08.08.2016 - УХМР: СЕ СЛУЧИ ДОСЕГА НЕЗАБЕЛЕЖАН ФЕНОМЕН
Многу е тешко да се предвиди невремето што го зафати Скопје, повторија денеска од Управата за хидрометеоролошки работи
Големиот број жртви во саботното невреме ги изненади сите, а дел од граѓаните причината за големиот број настрадани ја гледаат и во ненавременото предупредување за смртоносната бура. Од Управата за хидрометеоролошки работи денеска потврдија дека иако во набљудувачкиот систем на УХМР овој процес во саботата се покажувал како поизразена атмосферска нестабилност карактеристична за овој период, многу тешко можело да се предвиди како системот ќе еволуира.
„Појдовни услови за формирање и развој на овој тип на невреме се продорот на ладен воздух во областа на Џеновскиот Залив, формирање на висински циклон и придружни фронтални бранови, кои постепено се поместуваа преку централните делови на Апенинскиот Полуостров и централен Јадран. Дента, областа на централен Балкан и Македонија се наоѓаа во предниот дел на тој систем. Во југозападно струење на висина се изврши транспорт на влага од јужните делови на Јадран и Јонско Море во континенталниот дел и Македонија. Овој комплексен систем имаше многу сложена динамика, и под влијание на орографија, вегетација (површински процеси) и други фактори се случува раздвојување на облачните структури, стагнирање и соединување што понекогаш во науката е многу тешко да се предвиди. Тоа се случи и на 6 август“, појаснија вчера од Управата.
Невремето не можело да се предвиди (иако е најавена таква катастрофа 12 часа однапред на http://estofex.org/ за Скопје и Tетово, податок што го прикажав на претходната страна од оваа нишка), но колкав дебил треба да бидеш за да не знаеш дека бесправната сеча и оголувањето на планините неминовно доведува до лизгање на земјиштето, опасни свлечишта и поројни буици, дека каналите за одводнување треба да се чистат, а не да се дозволи да бидат обраснати со трева и внатре да се фрлаат школки од автомобили, бела техника и автомобилски гуми? Или да не знаеш фекалната канализација за колку куќи ти е предвидена и да ја оптовариш двојно, или да не знаеш во каква состојба ти е атмосферската канализација и сливниците...(упс, оваа и ја немаш, бидејќи приоритет ти беа споменици, галии и тркала).
Според Weather Channel невремето во Скопје речиси е невозможно да се предвиди
Невремето кое го зафати Скопје во саботата, однесе 22 животи и оштети многу домови во населените места во скопско е дел од анализите на светските и стручните медиуми.
Според експертите од американскиот Weather channel, обилниот дожд кој се истури над главниот град на нашата држава бил ненадеен и многу тежок да се предвиди, а американските метеоролози го споредуваат со невремето кое можело да се види во Западна Вирџинија на почетокот на јуни и во кое загинаа 23 лица, уништи 1200 домови и причини огромна материјална штета.
Weather Channel е еден од многуте медиуми ширум светот кои известуваат за ужасната природна катастрофа во Македонија. Британски Телеграф, за невремето напиша: „Обилен дожд, силен ветер и засилено електрично празнење го погодија градот и неговите северени предградија, доцна саботата. Специјални сили на полицијата, единици на армијата и противпожарни единици беа пратени во најпогодените подрачја, како и во населените места Стајковци, Смилковци и Арачиново. Стотици домови и возила беа уништени од поплавите, патиштата се се уште непроодни, а неколку региони се без електрична енергија“.
Покрај Телеграф , за невремето со слична реторика пишуваат и CBS News, The Wall Street Journal, BBC, CNN….
Ваквите временски непогоди, со обилни дождови и силни електрични празнења се се почести насекаде низ светот, истите резултираат со многу изгубени човечки животи и големи материјални штети, без оглед на големината или моќта на земјата.
навистина, она што изненадува е колку голем дел од сограѓаните не се свесни за обемот на штетата и несреќата која го зафати скопско поле, дури и државата не прогласи ден на жалост ами само знамињата на пола копје ги спуштија, а некои и во очи ден по несреќата отвараа нови базени, мислам невидено на 30км од нив катастрофална трагедија а тие кутрите мора на закажаното да се веселат, можеби и огномет имале да не е трагично ќе биде смешно плус тука е и инаетот на граѓаните самоиницијативно да распределуваат помош, небаре црвен крст е нечиј партиски огранок, доколку веќе сакаат некому да помогнат искрено нека понудат свој дом односно доколку имаат вишок простор за домување како привремено згрижување на некој од 1.500 поплавени семејства, ко што тоа го направи пејачот Ѓорѓи Крстевски [1]
Зошто нe изненадуваат катастрофите?
Стариот систем на заштита го урнавме, нов не изградивме
Скопје се соочи со големото невреме што беше уредно најавувано од хидрометеоролозите неколку дена пред тоа. Но, ете, пак бевме изненадени и тотално неподготвени. Впрочем, како што невино и со светоглед на колатерални жртви се изненадуваме кога среде зима ќе натрупа снег, кога ќе тргне топењето на снегот во комбинација со пролетниот дожд, па ќе надојдат реките, па кога ќе фатат летните жеги и реките ќе пресушат... И сe така до последново цунами предизвикано од обилен дожд. Не е наивно кога цели населби ќе се претворат во куп отпад, кога ќе згаснат за миг десетици животи, кога целоживотниот печал ќе ви го однесе водата, кога среде навидум организирана и функционална државна заедница во урбанизиран амбиент ќе осамнете сами како среде пустина.
Зошто е така?
Пред да тргнеме да обвинуваме некого, што ни е најлесно во миговите на очај и болка, а е прва општа експертиза на пубертетските карактерни структури со психопатски и социопатски симптоми (отсуство на чувство за лична одговорност, рудиментирана совест, саможивништво и ситаџиство, отсуство на солидарност, емотивна кастрираност, отуѓеност од заедницата), ајде овој пат да видиме зошто невремето се претвори во катастрофа и кај кого треба да ја бараме одговорноста? Белки од доживеаното ќе извлечеме корисни поуки за иднина при слични изненадувања.
Се казнивме самите.
Kако прво, отсуство на превентива. Не е доволно метеоролозите да објават можност од невреме. Мора да постои организирана служба за рано предупредување, која вклучува заштитни мерки, мобилна ефикасност во организација на масовна евакуација на луѓето од потенцијалните загрозени простори. Значи, не по несреќата да се упатуваат апели до доброволци и волонтери за помош на загрозените, туку претходно воспоставен систем на цивилна самозаштита. Ние тоа го имавме до пред 25 години. И успешно, а без ниту една оправдана и логична причина го разрушивме само за да демонстрираме дисконтинуитет со минатото.
Се казнивме самите. Затоа сега ќе се импровизираат прифатни центри, кризни локални штабови, ќе се вртат телефони во фирми за да даруваат вода и храна. На времето секоја населба, секое маало, секоја општина имаше месни заедници кои се грижеа за локалниот живот на заедницата. Имаше пунктови и задолжени локалци за катастрофични ситуации како поплави и земјотреси, но и за прва помош при секов вид епидемии, воени инвазии и сл. Не требаше да се чека владата и државните институции да се фаќаат како врска за помош. Ниту некој добар организатор како Груевски да го постројува државниот врв, владата, министрите, армијата. Секој во опсегот на својата мини-заедница си ја вршеше својата утврдена граѓанска обврска. Солидарноста и припадноста кон заедницата се подразбираше. Сеир во кризни ситуации не тераше ама баш никој. Вклучително и децата. Зиме никој не чекаше дома да натрупа снег за да се санка. Сите веднаш се фаќавме за лопатите. Немаше сол за улиците, а сепак беа чисти и во возна состојба. Kупиштата снег се товареа во камиони и исфрлаа во Вардар. Лете загреаниот асфалт наутро и навечер го ладеа прскалки, барабар со цревата на сопствениците на куќите и зградите. Тогашната војска по автоматизам беше вклучувана како помош за настраданите подрачја оти беше обучувана и организирана како одбранбена и народна. А не како сега по моделчето на НАТО, за завојувачки војни, окупации и инвазии на трети држави. И не треба да им се лутиме на војниците професионалци што не им помагале на унесреќените жители на Стајковци, Сингелиќ и Ченто во чистењето на шутот. Не се обучени за тоа, ниту па платени за такви нешта. Хуманоста не им е во описот и пописот на работните задачи, иако Нано Ружин своевремено нe убедуваше во спротивното. Треба да се лутиме на самите себе и на нашите политичари што во опиеноста од натоизацијата сосема заборавиле на добрите искуства од нашето минато, па сега мораат во живо да фаќаат врски со сегменти од државниот систем и да импровизираат организираност при тотална бирократизација преку канцерогениот модел на партиски книшки.
Kако секое добро организирано домаќинство со одговорен домаќин, така и државата, односно секоја општина, мора да има спремни алатки за ситуации не дај боже. Уредно спастрени, прецизно попишани и згрижени и законски заведена персонална одговорност. Мора да има и мобилна алтернативна комуникациска мрежа во услови на отсеченост. Мора да има резерва на основни производи за прехрана и хигиена, свеќи, газија, ламби и прва помош, која постојано ќе се обновува на три, шест месеци и година. Ваквите мерки им ги спасија животите на голем број сараевчани во првите недели од војната во деведесеттите години. Ова е неопходен дел од секоја самоодржлива државна заедница. Искуство!
На парче и за профит.
И, конечно, за да не бидеме од оние што и по десетилјадно континуирано цивилизациско искуство, а заради комоција, мрзеливост и недоговорност никогаш не разбраа дека дождови ќе има поплави исто така, дека ќе дуваат и силни ветришта и бури и торнада, ајде еднаш сите да ја препрочитаме историјата на човештвото и да го утврдиме градивото дека човекот уште на почетокот на цивилизациите се справувал со овие природни појави преку регулација на реките, со функционални и корисни канали, со управување со водите преку нивно насочување во сакан правец, а за општи цели на заедницата. Да кохабитираш успешно со природата ни е дадено. Ако сакаме и знаеме, нормално. Оти ние од инает с` уште не знаеме како да се грижиме за каналите, па државата трипати по ред ни држеше лекции со цела расположива механизација и работна рака така што чистеше речни корита и одводни канали. Скопјани, тетовци, селата прилепени до градовите, ете, уште си тераат мајтап со вакви „ситници“ кои за миг можат да им го однесат и животот и сe што стекнале со труд. Лани во Шипковица, оломлани во Полог, во Струмичко и каде с` не. Скопје е посебна приказна. Градено во котлина, на плитка почва (во центарот извира вода на 3,5 метри длабочина, што им е познато на сите градежници), а под која врие од подземни води, па уште и на трусен расед, уште нема „специјалци“ за превентива при сигурносно градење на патишта, мостови, домови, улици, што подразбира од квалитет на материјал до начин на изведба и рок на траење. Секој си работи на парче и за профит. И општини, и фирми и администрација. Одговорност? Лична или институционална нема. Ние барем не сме чуле дека некои од општинските или градските одговорни биле осудени за небрежност или смрт на жители.
Посебен проблем како и во оваа катастрофа се свлечиштата од планините кои се буквално на места опустошени од крадците на дрва. Не е никакво олеснување ситаџиски да се рече, први жртви на ваквите несреќи се токму оние што заработувале од незаконското сечење на дрвјата кои се прва брана од вакви цунами-поплави. Напротив. Поука на место би била дека на Македонија ~ требаат чести акции за пошумување на оголените планини за луѓето во котлините да живеат побезбеден живот.
Впрочем, така или поради вакви катастрофи,во педесеттите години од 20 век наново е пошумено Водно од самите скопјани. И, секако, потребни се интензивни програми за култура на живеењето во заедница, што подразбира одговорност и солидарност и ќе го опфаќа целото општество. На Македонија ~ требаат и заштитни ѕидови за спречување на свлечиштата. Чисти канали што водат до акумулациите, разгранета атмосферска канализација, која ќе го следи растот на градот.
На крајот и треба што побрза реализација на проектот „Вардарска долина“, кој од ООН го откупи НР Kина, а неговата реализација од геополитички себични причини го блокира владата на САД негирајќи го и игнорирајќи го повеќекратниот национален интерес на Македонија. Kако, на пример, регулирање, контролирање и употреба на длабоките или подземни води. Ова се спаѓа во пакетот на водење добра државна политика, без ад хок-импровизации или импотентни дневни сеирџиски критизирања од оние што не умеат самостојно ни вода да се напијат, а камоли кому било да му помогнат во неволја.
се прашувам зошто и до сега при ДЗС немаа ваква залиха
09.08.2016 - Набавени се нови 1.180 пумпи, дел се веќе во функција
Владата набави нови 1.180 пумпи, од кои дел веќе се на терен. Останатите како што ќе пристигнуваат така ќе се ставаат во функција. Дирекцијата за заштита и спасување (ДЗС) досега имаше околу 85 пумпи, ова го соопшти директорот на оваа институција Шабан Салиу.
Ние имаме големи, моќни пумпи, за 3.000 литри во минута. Неколку веќе се приклучени таму, рече Салиу, како што посочи, постојано е на терен овие три дена.
Најзагрозени подрачја се Стајковци, Ченто, Сингелиќ, Страчинци, Булачани, Виниче, Црешево, Камник, Раштански Пат и други. Освен ДЗС, на терен се и министерствата за одбрана и за внатрешни работи, како и останати субјекти кои можат да ни дадат одредена помош. Максимално се грижиме прво да ја санираме инфраструктурата бидејќи има срушено многу патишта, рече Салиу.
Најави дека постојано ќе бидат на терен се додека не се врати состојбата во нормала, по улиците и во куќите. Апелираше доколку има доброволци, да им се приклучат и да помогнат во погоденото подрачје. Помош досега има од Бугарија, Србија, а се најавува и од БиХ и од други држави.
Тој информира дека имаат ангажирано тимови кои се потребни за работа со механизација и со пумпите кои се поставени во најважните точки. Во моментов има околу 250 возила и механизација на Дирекцијата и од одредени градежни фирми.
Го активиравме механизмот за заштита и спасување во Брисел и добивме можност за влегување во картите на Коперникус. Тоа се сателитски снимки, каде ќе имаме прегледност во секоја куќа што се случило, во поглед на штетата, рече Салиу.
Најави дека наскоро ќе дојдат експерти од Брисел за да се утврди која е причината за толку голема несреќа.
Салиу потенцира дека во моментов на терен се 276 вработени во ДЗС, распределени на четири точки. Според него, има координација меѓу институциите, а тој е во постојана комуникација со министерот за транспорт и врски Владо Мисајловски.
Одговарајќи на новинарско прашање, Салиу рече дека досега се починати 22 лица, а како исчезнати се водат три или четири лица. Салиу рече дека синоќа разговарал со градоначалникот на општина Илинден Жика Стојановски, каде има поплавено делови и додаде оти и таму ќе упатат пумпи.
Салиу рече дека имале дежурства и оти знаеле дека се подготвува невреме, со дождови. - Нема апсолутна одбрана во моментот кога врне дожд. Никој неможеше да претпостави дека ќе се случи ваков настан, рече Салиу.
Директорот на ДЗС информира дека не може се да се санира во еден ден. Правиме се што е во наша надлежност и моќ и максимално им помагаме на сите настрадани семејства. Организирана е и достава храна. Најважно е да се исцрпат водите, калта и да се изврши санација на теренот за да не се шират заразни болести. Некаде најверојатно има и угинат добиток. Месното население постојано се снабдува со вода за пиење, рече Салиу. Тој очекува за два-три дена да се покажат првите резултати, односно подобрување на теренот од активностите за санација на штетите. Шабан Салиу изрази сочувство до семејствата на загинатите и настраданите во поплавите.
И додека припадниците на армијата, потпомогнати од полицијата, веќе трет ден на терен помагаат во отстранувањето на последиците од катастрофалните поплави што беа предизвикани од силното невреме што ги погоди Скопје и околината, сѐ уште не запира да тече матната и калива вода што одзеде 21 човечки живот, многумина повреди и направи огромна материјална штета. Сериозноста на ситуацијата, за жал, вчера не беше сфатена кај голем дел од граѓаните на Скопје во зафатените региони, кои со своите автомобили го блокираа пристапот на службите за помош и евакуација. Иако институциите помогнаа оваа катастрофа да не биде поголема, сепак нивното ограничување во движењето во текот на изминатиот ден во зафатените региони, дури слободно може да се каже и попречувањето во работењето на стручните служби, поради несовесноста на граѓаните, беше сериозно.
Збунетоста, дезориентацијата и конфузноста на граѓаните што се наоѓаа на самото место, но и оние што од одредени причини сакаа да се најдат на местото на настанот, поради стресната психичка состојба, причинија сериозни опструкции во работата на службите за итна помош и на другите служби за помош и интервенции. Ваквиот феномен не се случува првпат. Честопати и при секојдневна интервенција на медицинските возила за брза помош, и при вклучена сирена за приоритет на возилото, другите учесници во сообраќајот не прават отстапки при своето движење и не го пропуштаат возилото на брзата помош. Ваквата појава уште повеќе излезе на виделина со последниве случувања. Очигледно е дека кампањите од ваков тип, запознавањето на граѓаните и нивната едукација од оваа област, во иднина ќе треба да добијат на интензитет. Бидејќи појавата има повеќе аспекти: хуманитарен, етички, морален...
Што се однесува до улиците што водат до Сингелиќ, Стајковци и до Смилковци, тие се проодни, но на места со длабоки локви вода и кал, кои движењето го прават небезбедно и несигурно. Водата во некои од куќите што беа најмногу зафатени од поплавите достигнува и до два метра. Целата покуќнина е потопена, а поголем број од жителите на овие населби немаат каде да ја минат ноќта. Делови од Ченто, Стајковци, Инџиково и од Црешево сѐ уште немаат електрична енергија и стрпливо чекаат пумпи што треба да го испумпаат вишокот вода. Растрчано месно население со солзи во очите спасува што може да се спаси. Во пеколната ноќ велат се спасувале самите, утрото донело страшна слика.
- Катастрофа, ова е досега невидено. Цела ноќ ја минавме на вториот кат од куќата, а кога се симнавме сабајлево во дворот што да видиме, кршови од автомобили. Во еден од нив најдовме две тела. Најпрвин мислевме дека се вреќи со ѓубре, но кога се повлече водата видовме дека се тела - страшно - раскажува вознемирено еден од жителите на Стајковци.
Друг жител на населбата Сингелиќ, чија куќа била погодена во поплавите, вели дека во моментот немаат никакви услови за живот. Тој и неговите сожители веќе три дена со натчовечки напори се обидуваат да им помогнат на најзасегнатите.
- Апелирам до надлежните институции, кои и да се, колку што е можно итно да ни обезбедат средства за хигиена и дезинфекција, облека и вода за пиење. Сѐ ми се поплави, немам што друго да облечам, единствено оваа облека што веќе трет ден ја носам на себе. Немаме никакви услови за живот. Струја нема, водата е загадена, во недостиг сме и со храна, единствено што ни останува е валканата облека на нас - раскажува Енвер Аметај, жител на населбата Сингелиќ.
Тој вели дека е благодарен во овој момент единствено на армијата на Македонија, која заедно со соселаните помогнала да ги извади својата болна мајка и целата покуќнина од својот дом и да обезбеди пристап за излез до главната улица. Енвер објаснува дека во овој момент луѓето не ја сфаќаат сериозноста на природната непогода што ги зафатила и бара да се воведе забрана за движење на цивилните возила во тие региони, бидејќи, според него, тоа дополнително ја драматизира и отежнува и онака хаотичната ситуација.
Негов сожител, четириесет и петгодишниот Боби Стојановски раскажува дека е полн со тага, болка и жалост за настраданите, но во исто време е убеден и дека ќе има подобро утре. Вербата дека сонцето повторно ќе го огрее Скопје и калта ќе замине не го напуштила.
- Сѐ што имав стекнато во мојот живот за миг ми го однесе водата. Целата стока ми се удави, механизацијата, автомобилот, поседите и нивите ми се поплавија. Штетата е непроценлива во евра... Ниту некој дошол да нѐ праша, ниту да ни каже. Водата ќе нѐ однесеше сосе децата... Но живи сме, здрави сме. Народот вели додека си жив ќе се снајдеш за сѐ, па и за ова. Благодарен сум му на бога што нѐ зачува во тој момент кога надојде водата. Против природата не се може. Верувам дека ќе застанеме на нозе повторно со моето семејство, иако ни е многу тешко во овој момент - раскажува Боби.
Сепак некаде нервозата на граѓаните беше и повидлива и при посетите на политичарите, на кои им порачаа што им треба итно. Премиерот Емил Димитриев и министерите за труд и социјална политика и за финансии, Диме Спасов и Кирил Миноски, и вчера беа во посета засегнатите скопски села. Министерот Спасов при посетата на Стајковци, едно од најпогодените села, информира дека во моментов има доволно количество храна и вода што на граѓаните ќе им се делат по населените места. Наедно беше упатен апел населението да соработува со тимовите што се на терен и работат на санирање на штетите.
Димитриев и Спасов најавија дека сите жители од загрозените и поплавените подрачја ќе имаат слободни пет работни дена за да се фокусираат кон расчистување на домовите.
Премиерот Димитриев посочи и дека тимови од Комисијата за процена на штетите веќе од вчера биле излезени на терен, а по извршената процена средствата ќе им бидат префрлени на граѓаните. Според премиерот, наскоро ќе започне и исплатата на еднократната парична помош за семејствата што загубија некој член по апокалиптичното невреме во Скопје. Во меѓувреме општинските власти во повеќе македонски градови, заедно со Црвениот крст, се вклучија во акциите за собирање помош и за санирање на последиците од поплавата во скопско-тетовскиот регион.
Дополнително, може да донирате на телефонскиот број на Црвениот Крст Скопје – 143-400 од сите мобилни оператори.
08.08.2016 - 'На „Фејсбук“ формирана група за помош на поплавените семејства во Скопје'
На социјалната мреж Фејсбук е формирана група Хуманитарна помош за поплавените семејства во Скопје на која може да се добијат информации за <span>потребната помош од волонтери, помош во вид на донации, информации за нови собирни места за помош, за расположливите човечки ресурси за директна помош, како информации за состојбата на терен.
Иницијаторите на фејсбук групата апелираат сите граѓани, кои се активни на оваа социјална мрежа и сакаат да помогнат, да се зачленат во групата.
Администраторите и модераторите на групата се организирани со континуирани дежурства и за логистика, давање помош, обезбедување контакти за итно интервенирање и повикување надлежни институции, теренски активизам итн. Се работи во смени, поради потребата и од теренска активност во којашто активно учествуваат и администраторите и модераторите на групата. Во групата има достапен упатен администратор или модератор, 24 часа, се наведува во соопштението.
09.08.2016 - Црвениот крст бара да се затворат пунктовите, и само тие да собираат помош за поплавените
Почнувајќи од денеска, сите пунктови на кои се собира хуманитарна помош за населението погодено во катастрофалните поплави кои се случија изминатиот викенд ќе бидат затворени, информираат од Црвениот крст.
Од таму велат дека помош за настраданите ќе се собира во магацините на Црвен крст во Момин Поток и во училиштето Наум Наумовски Борче, а од таму активистите на Црвен крст со камиони ќе ги дистрибуираат директно до оние граѓани на кои најмногу им е потребна помош.
– Целата организација околу донациите од денеска ќе ја преземе Црвениот крст. Секој што сака да донира, тоа може да го направи во Момин Поток или училиштето Наум Наумовски Борче, а ние од таму со камиони ќе носиме од куќа до куќа – велат од Црвен крст.
Најпотребни продукти се конзервирана храна, бебешка храна и пелени, вода за пиење, средства за хигиена, средства за дезинфекција, лопати, гумени чизми и кофи.
Претходно, на социјалните мрежи се појавија обвинувања и негодувања дека хуманитарната помош донирана од граѓаните, која доброволци ја собираа на неколку пунктови во Скопје, не им се дава на оние на кои им е најпотребна, туку се препродава или пак се остава сред село и секој си зема она што сака без оглед дали има потреба од тоа, а голем број граѓани од поплавените подрачја не можеле да стигнат до вода или облека. Некои граѓани даваат предлози, продуктите да се обележуваат со маркер за потоа да не можат да се продаваат.
Досега вкупно се собрани 139.885 евра од кои 52.308 од Фондот на солидарност и 87.577 од телефонскиот број за донации.
Жиро сметката на Фонд на солидарноста каде што граѓаните можат да донираат е 300000001327966 ДБ 4030984271620 – Комерцијална банка
Податоци за сите кои сакаат да донираат во странска валута:
NAME OF THE ORGANIZATION: MACEDONIAN RED CROSS
BANK NAME: KOMERCIJALNA BANKA AD SKOPJE
BANK ADDRESS: UL. ORCE NIKOLOV NO.3, 1000 SKOPJE, MACEDONIA
BANK ACCOUNT: 300000000000133 25730522-11
SWIFT CODE: KOBSMK2X
IBAN CODE: MK07300701000001228
Од Црвениот крст апелираат граѓаните да ги следат инструкциите за помош за поефикасно справување со последиците од несреќата.
ако веќе споредуваш споредувај со соседство, но ти бараш профи метео вебсајт, а реално ние немаме ни адекватен одводен проект за скопската обиколкница, што заедно со ерозијата излегува дека се главните причини за поплавата на с.Стајковци
мислам дека ова конечно мора да ги разбуди сите фактори во државата да ако веќе се нафатиле да работат во некоја служба тоа да го прават совесно и пожртвувано, а не декларативно нишај врата земај плата, таквиот транзициски табиет потпрен врз плеќите на титоизмот доведе до тоа и индетитет да продадеме, и 20 милијарди од приватизацијата да дозволиме да се испустат, а конечно и војна да не стрефи иако сето тоа можеше уште предвреме политички да се изменаџира со леснотија доколку бар малку совеста им работеше на одговорните, та зар во тие прилики не отидоа еден куп животи курбан на прва, што од сиромаштија, криминал, наркоманија, стрес-болести итн. ова сега е само еден извичник на цел тој транзициски епитаф, сите се за греота бидејки сеуште живеат грото по тој апашки аршин на коегзистенција! патем за Јужна Србија имало издадено портокалов аларм а кај нас официјално саде опуштена прогноза бар така звучи ова многу дожд [1] дури и на готвчки блог со поозбилно предупредување [2]
РТС анализира: Зошто само Скопје се најде на удар на големото невреме?
Во гостувањето на вестите на РТС, метеорологот Недељко Тодоровиќ кажа дека циклонот го помина овој регион и нема опасност од нови непогоди. -Тој облак бавно се преместуваше, па големо количество вода падна на едно место во појас од 5 до 10 километри, рече Тодоровиќ.
Прогнозата на екстремни појави е исклучително тешка работа и иако нашите метеоролози ставија портокалов метеоаларм за југот на Србија, тое не е гаранција за долната граница на врнежи. Покрај метеоролошките услови дополнителни проблеми при вакви непогоди создаваат и неисчистените канали, но и самата конфигурација на теренот. -Скопје е во котлина, а околу се планини и водата бара пат за да помине.
Попатно собира камења, гранки и понекој автомобил, така што конфигурацијата на теренот во голема мера ги диктира последиците од непогодата, рече Тодоровиќ. Српскиот метеоролог објасни дека облаците вообичаено брзо се движат и брзо се полнат.
Во случајот на Скопје според него, облакот бил исклучително спор и ја испуштил сета вода што ја имал на релативно мал простор. Според него, во наредните денови не треба да се очекуваат поголеми врнежи во овој регион.
Еве како се прави тоа во развиена држава, а не како во нашата - полан со разни шабани и бескорисни партиски паразити.
Еден сајт обединува следење на временска прогноза од час во час, следење на сеизмичка активност, следење на вулкански ерупции и лава, следење на водостој на реките, следење на санти мраз и следење на загаденост.
08.08.2016 - СРПСКИ СПЕЦИЈАЛЦИ СО ГОЛЕМ БРОЈ НА ОПРЕМА И ТЕХНИКА ТРГНАА КОН СКОПЈЕ ДА ПОМОГНАТ
Министерството за внатрешни работи на Србија соопшти дека денеска упати помош за Македонија во механизација и луѓе за санирање на последиците од поплавите предизвикани од временските неприлики. Како што се наведува во соопштението, околу 20 припадници на пожарникарско-спасувачките единици на српската полиција тргнале кон Македнија за да помогнат на граѓаните.srbija-pomos
На пат кон Македонија тргнале повеќе теренски возила и камиони со неопходната опрема и пумпи, како и дваесетина припадници на противпожарните и спасувачки единции при министерството за внатрешни работи на Србија.
Српскиот министер за внатрешни работи Небојша Стефановиќ вчера разговараше со мнистерот за внатрешни работи на Македониј Митко Чавков, на кој му понуди помош околу заштитата и спасувањето на жителите, како и во санирањето на теренот.
Заедно со МВР на Србија помош испраќа и град Белград.
ЈКП за водовод и канализација на Белград кон Скопје упати специјално комбинирано возило „вома“ со комплетна технологија за одзатнување на канализации, испумпување и усисување.
ЈКП Градска чистота од Белград исто така испраќа фекална цистерна со голем капацитет на усисување, а Јавното водоводно претпријатие „Белград вода“ привремено ќе отстапи две пумпи со среден капацитет од 2.000 литри о минута.
Со наведената техника во комплет доаѓаат и целосни тимови со цел што побрзо да се отстранат штетите од поплавите!
08.08.2016 - Бугарски спасувачи помагаат во испумпување вода во настраданите подрачја во скопско
Бугарските спасувачи и пожарникари во моментов се во една од најпогодените населби на Скопје, објави агенцијата БГНЕС.
Николај Николов, директор на бугарската Дирекција за заштита на од пожари е во Скопје и изјавил дека од Софија се испратени два тима за пребарување и спасување, а од бугарската противпожарна служба уште два тима за испумпување вода.
„Првата задача за нашите луѓе е потрага и спасување на евентуално настрадани луѓе, а втората е испумпување вода“, изјавил Николов.
Тој најавил средба со кризниот штаб, на која се сумира што е исполнето во изминатото деноноќие и што претстои понатаму, додавајќи дека сите организации работат координирано.
Според него претстојат многу напори на сите тимови – под раководство на македонската влада и градоначалникот на Скопје работат сите потенцијални сили кои можат да се вклучат – армијата, полицијата, пожарникарите, волонтери, комуналните служби.
“Така ќе биде во наредните 10-15 дена додека се исчисти сето додека се дезинфицира и дератизира”, појасни директорот на Генералниот директорат “пожар и заштита на населението”. [1]
09.08.2016 - ЕУ го активираше механизмот за помош на Македонија
Тим од технички експерти денеска ќе пристигне во земјата за да ги процени штетите и да им изготви препораки на националните и локалните власти. Сочуство за жртвите од САД и Германија.
ЕУ го активираше механизмот за цивилна заштита за да и помогне на Македонија да се справи со последиците од катастрофалните поплави. Одлуката била донесена на барање на македонските власти, се наведува во соопштението на Европската комисија.
Тим од технички експерти денеска ќе пристигне во земјата за да ги процени штетите и да им изготви препораки на националните и локалните власти.
„ЕУ е подготвена да и помогне на пјр Македонија. Во контакт сме со државните власти во Скопје и со други земји кои учествуваат во Механизмот за да се искоординира брз одговор на барањето. Испратен е хуманитарен експерт, а ќе биде испратен и тим за цивилна заштита“, соопшти комесарот за хуманитарна помош и кризен менаџмент, Христот Стилјанидес (на насловната фотографија).
Американскиот Стејт департмент изрази сочуство до семејства на жртвите и настраданите во поплавите.
„Сочуствуваме со македонските граѓани додека ги оплакуваат загинатите, им пружаат помош на повредените и ги санираат големите штети“, изјави портпаролката на Стејт департментот, Елизабет Трудо.
Германската амбасада во Скопје изрази длабока жалост за жртвите од невремето.
„Нашите мисли и нашето сочувство се со жртвите, повредените и нивните семејства“, сооошти амбасадата.
08.08.2016 - Нишани испрати телеграма со сочуство до Иванов: Албанија е со вас
Претседателот на Република Албанија Бујар Нишани денеска упати телеграма со сочувство до македонскиот претседател Ѓорге Иванов по природната катастрофа што ја зафати Македонија.
Во телеграмата Нишани наведува дека со голема загриженост ги следи вестите за жртвите, повредените и за огромната материјална штета во поплавите предизвикани од невремето во неколку населби и села во Скопје.
- Со длабока болка им искажувам најискрено сочувство на семејствата на загинатите и поплавените, Вам, на граѓаните на Скопје и на цела Македонија и Ве уверувам дека во овие тешки мигови јас и албанскиот народ сме со Вас и Владата на Македонија, стои во телеграмата.
Нишани додава дека се надева на брзо надминување на оваа природна несреќа и враќање што побрзо на нормалниот живот на граѓаните на Скопје и цела Македонија.
Инаку, Владата на Албанија денеска одлучи да испрати првична помош во износ од 100.000 евра за санирање на последиците во настраданите подрачја во Македонија. Владата претходно искажа подготвеност да помогне со се што може.
08.08.2016 - Бугарски европратеник и пратеник на ГЕРБ доброволно помагаат во Скопје
Бугарскиот европратеник од ГЕРБ / ЕПП Андреј Новаков и пратеникот и претседател на Младите ГЕРБ Георг Георгиев се во Скопје, каде што помагаат за отстранување на штетите кои беа предизвикани од невремето и поплавите во македонската престолнина, соопштија од прес-центарот на ГЕРБ. Тие се дел од волонтерска иницијатива која има за цел да помогне во оперативната активност на службите за борба со катастрофи во Македонија.
„Вклучени сме како волонтери“, соопшти европратеникот на личната страница на Фејсбук.
Денес двајцата се вклучија во снабдувањето со гориво за постројки за одводнување.
– Дополнителни тешкотии тука се создаваат од фактот дека електричната енергија е прекината. Беше тешко да се најде бензинска пумпа која работи. Водата е загадена и е непогодна за пиење. Остануваме тука за да помагаме во сè од што има потреба локалното население и кризниот штаб – објасни Андреј Новаков.
– Ја делиме нивната вознемиреност од катастрофата што ги снајде. Се случило и во Бугарија. Тука сме за да помогнеме – рече Георги Георгиев.
Тој вели дека со Новаков помагале при расчистувањето на куќата на постара двојка, погодена од поплавите.
– Им помогнавме со физичка сила при расчистувањето. Ги користиме и пумпите, обезбедени од бугарските власти – додаде Георгиев.
08.08.2016 - Македонија НЕМА систем за заштита од поплави
Природата завчера беше жестока, но не и нескротлива. Иако наврнаа огромни колични вода, не може само поројниот дожд да се обвини за над дваесет човечки жртви и огромната материјална штета. Професорот на Природно-математичкиот факултет во Скопје, Ивица Милевски тврди дека доколку во земјава постоеше интегриран пристап за справување со непогоди, поплавите можеби немаше да однесат ниту еден човечки живот, пренесува Телма.
– Секој ќе спомне дека е природна непогода, но само еден пример ќе ви кажам. Во Риека пред две – три години имаше 250 милиметри врнежи за 2-3 часа, па немаше речиси никаква материјална штета. Зошто? Затоа што превентивно беа изработени дрнажни канали и има одлична атмосферска канализација. Штетите беа минимални, а врнежите беа 3-4 пати поголеми од оние во Скопје.
Професорот Вулнет Палоши пак потсетува на ланските поплави во Шипковица во кои имаше шест жртви. Очигледно надлежните институции се инертни и не ги учат лекциите кои ни ги испраќа природата, вели Палоши.
– На сите знаци што ни ги дава природата треба многу итно да реагираме, а не владата и локалните самоуправи да се препукуваат кој за што е надлежен. Нема смисла да се губат човечки животи, а ние да си префрламе кој што не направил.
Професорите главните причини за катастрофалниот епилог ги лоцираат во несоодветната одводна инфраструктура. Голем дел од дренажните канали не се исчистени со години, а очигледно и при градењето на обиколницата околу Скопје не било земено предвид дека може да дојде и до вакви врнежи.
– Се направи застој кој предизвика натрупување огромни количини вода. Според наша проценка, околу 2-3 милиони кубни метри вода од обиколницата кон подножјето на Скопска Црна Гора што е навистина една помала вештачка акумулација и тоа предизвика огромна водопропусна моќ за уништување од такви размери.
– Тоа се прави врз база на анализи на сливното подрачје, кои води треба да се примат во кој период. Тука ако е направена некоја грешка во анализите или во одобренијата за неадекватни хидролошки решенија тогаш се лучува ова.
Милевски истакна дека неопходно е да се преземат итни мерки за воспоставување систем за заштита од поплави, со оглед на тоа што според прогнозите, во наредниот период се` почесто ќе се случуваат обилни врнежни на дожд.
не е лошо да се размислува и за портабл технологија при кризи, но нам копачите не ни се на број, та дронови би вметнале во плановите за итна помош, анализа или спасување, нив ги немаме импровизарано нит кај специјалците а не пак ЦУК да ги имплементира, иако не е некоја филозофија бар за координирање да имаат десетина кои со ir-камери при секакви услови би го мапирале и пребарувале теренот [1][2][3] треба само волја и нешто ноу-хау за и ваква алатка добијат на поклон од владата, особено ако ова сега и се потенцира како неопходно за идни непогоди, но во ЦУК нели се срамат да кажат дека уште копачите им се фрка а не пак софистицирана опрема, ех ИПА фондови та ако немаме ние имаатда помогнат тоа европеите и во однос искуствата и во однос опремата, може се лажам но ми делува дека службите на апансаз реагираат околу приоритетите, институционалната помош и соработката
еве уште една реална иронија, што мислите денес поштетнo е да бидеме поплавени или да не закачи земјотрес, лично незнам со оглед дека со озбилна пплава сум немал искуство, но затоа скоро сетив јак земјотрес [1]
во секој случај народот треба да е поучуван како да се однесува за време на непогоди, а народ ко за сеир баш тогаш камерата в рака, наместо акалот пред очи, а сега Донирајте и Помагајте кој колку може и знае
освен државата односно недоносените стратегии, искилавениот урбанизам и сите општествени болести, она што е индиректно виновно за скопскава метео бомба а што го вергла и Миленко е и тоа харп-от, и навистина америте се криви за се' [1] ајде не баш за се', но за многу што околу сето ова имаат и самите тие кабает
на сето ова фали уште езотериско објаснување, односно што ако харпот е духовно индуциран, и што ако духовите се без копас, нормално во тој случај само Молитва јасно пропратена со Покајание, преумување, одвикнување од навиките на стариот адам пардон ева, за да не не' фтаса и побетер! но бадијала сето тоа доколку не се жибее Литургиски, просто заедничката молитва е онаа која е најплодоносна за нас, односно заедништвото и ќе не избави и при непогоди и при кризи и при бродоломи, но нели посесивниот индивидуализам не ни дозволува себичноста и гордоста да ги надминеме со леснотија, дали!?
навистина, природата не е крива што живееме во себични времиња, каде место да функционираме како заедница, ние функционираме на сите нивоа невозможно индивидуалистички, дури и политиката претежно рефлексно му враќа на народ од арачот! но каде се тука претпријатијата, каде се тука богатите, каде се тука комшиите, сите си го гледаат само своето гајле, она ако може нешто у двор да приберат а не да дадат / споделат, навистина себичноста сите ќе не отепа, а ова и допрва ќе биде се поизразено било тоа удрило природна (поплави,земјотреси,суши,пожари,епидемии,метеори) економска или политичка непогода
ерозијата излезе е главниот кривец за поројот од Раштак до Булачани нормално дивосечата како и секогаш прва спона на куршлусот, потем сливните канали, а на крај и сета терсене урбанизација, камо денот на дрвото да беше впрегнат уште при самото осамостојување а не дури скоро та чии ефекти ќе се гледаат дури за десетина години, а посекако на критичните места требаше да се оди со багрем, заради дополнителна вредност и медоносен со оглед дека истиот пушта екстра голем систем на корења итн. итн.
во најмала рака требаше но и сеуште треба да се направат достапни сите хазард-мапи до јавноста, да се укаже на ризичните точки и да се интервенира онаму каде може, имаме на лагер и примери по комшилук со слична географија ко скопската ко што е Загреб [1] незнам зошто надлежните во министерствот за екологија не пуштат срце и сите ризици неги ажурираат постојано и јавно преку ГИС-от на катастарот
Заедно со http://estofex.org/ и овој сајт за предвидување на земјотреси http://www.world-earthquakes.com да си ги ставите во bookmarks зашто се виде дека од македонските таканаречени медиуми нема никаква корист.
Koга ќе влезете на сајтот, одете на Earthqake Forecasting и долу со жолто-кафеава боја ќе видите Press the - Generate a Key - button. Ќе кликнете на правоаголникот десно од него кај што пишува Generate a key и во жолто-кафеавиот правоаголник лево ќе ви се појави Secure EFS key, па тогаш ќе може да кликнете на крајниот десен правоаголник каде пишува View и да ја видите прогнозата за земјотреси во следните 48 часа за целиот свет!
верувам брзо ќе се стабилизира состојбата, иако допрва треба да се внимава на евентуални зарази, но не верувам дека ќе извлечеме поука како risk management [1][2][3] нит од овие поплави ко ни од ланските во Пелагонија, еве утрово во соопштението за доброволци за санација од непогодите кое беше пуштено од градските власти се бара доброволците ако имаат да си понесат и алат со себе, кој век живееме тоа ние!? нејсе, од сета оваа несреќа само дополнително може да се извлече заклучок колу е неоходно да имаме Цивилна (територијална) Одбрана која не само што би имала своја опрема за кризи и непогоди, туку постојано би ги лоцирала сите критични точки, а во сослух со геолозите, метереолозите и општините би интервенирале превентивно, што побрзо толку подобро имајки предвид дека и за понатака се најавуваат слични непогоди на балканите [1]
иако се знае кои се најкритичните точки од поплави и клизишта во случајов во скопско поле, сеуште нема јавна хазард-мапа за скопската метропола, дали ризик-картите не ги вадат за да не креваат галама, или бидејки антикризните мерки ги туркаат програмски а програмите каснат во костец приоритетите навистина незнам, но очигледно е дека властите играат на карта на прв дојден прв услужен, па ако некоја општина направи правовремено "план за справување со кризи" и утврди каква помош и треба дури тогаш и ќе се разгледува кога и како истата да и се достави, најчесто во форма после свадба тапани! а доплнително и покрај се што се случуваше и се најавуваше до сега, за чудење е немарноста околу искористување на ИПА претпристапните фондови во овој правец, а што е подвлечено и во следниов текст каде само о.Пехчево се посочува како исклучок ...
нормално сето ова треба како смерница да е опфатено во скопскиот просторeн план но дали е така, ем без ТО единици во секој реон тешко да може брзо да се интервенира, еве Коце вели дека службите излегле уште во 7 вечерта за да интервенираат но заради отсечениот сообраќај стигнале до најпогодените точки дури во 9, а сето тоа можеше да биде и поекспресно доколку постоеја локални единици за територијална одбрана, бидејки сигурно во околината има најмалку 10 багери кои ако се имало евиденција каде се во секое време, бар денес ова со gps е лесно изводливо доколку на тоа и се обврзани преку регистрацијата, нормално дека секоја ТО единица експресно би реагирала, би било логично ко таква без посебна дозвола сите неопходни средства па и во приватна сопственост и' да ги употреби во вондредни околности, a што пак би требало и законски и кампањски да е покриено за да нема застој при интервенциите, слично ко што и секоја државна служба кога е неопходно може да се послужи со вашето возило и без ваша согласност ...
но интервенција со багери на алувијално тло ко скопско поле кое и така лежи на вода мислам нема да биде многу од помош, тука дефинитивно треба да се размислува за евакуциски планови и пред се активна инфо-поука за жителите како треба да се однесуваат при вакви непогоди, но сето тоа сеуште е на ниво на службен план, кој се надевам веќе е и ГИС имплементиран преку катастарот [1] идеално во отворена и континуирана соработка со институтите и факултетите во земјава
Во Законот за заштита и спасување се утврдени мерките за заштита и спасување, при што се дефинирани местото, улогата и задачите на сите субјекти во извршувањето на функционалните мерки, активности за заштита и спасување на
населението и материјалните добра и со нивно доследно планирање, подготвување и спроведување во голема мера би се намалиле опасностите од појава на природни непогоди и други несреќи, односно последиците предизвикани од истите би биле помали или незначителни.
Заради посебноста и доверливоста на оваа област од особено страешко значење за Републиката Градот Скопје, за планирањето на просторните аспекти за заштитата и спасувањето, потребно е изготвување на посебен плански документ - Анекс на Генералниот урбанистички план на Град Скопје за ЗАШТИТА И СПАСУВАЊЕ во посебна постапка и процедура во согласност со Законот за заштита и спасување со целосе ангажман на Дирекцијата за заштита и спасување.
...
7.9. Мерки за заштита и спасување
Мерките за заштита и спасување се однесуваат во случај на пожар, во случај на
воени разурнувања и во случај на природна катастрофа. Градбите лоцирани врз основа на класите на наменска употреба на земјиштето не индицираат технолошки
катастрофи.
Мерки за заштита од пожар
Од урбанистички аспект противпожарната (ПП) заштита се потпира на следното:
− сообраќајна инфраструктура со нивелманско решение и со проектни
елементи на улиците;
− Елементи на партерот, како потпорни ѕидови, огради, ормарчиња за електро,
односно телекомуникациски инсталации, насади и други партерни елементи,
како бариери за движење и интервенција на ПП-возилата;
− Надворешна хидрантска мрежа;
− Водење на другата инфраструктурна мрежа.
Ширините на сообраќајната мрежа, овозможува интервенција на противпожарните
возила. Максималните падови на сообраќајната мрежа се движат во граници на
нормалата и овозможуваат движење на ПП-возилата, како и други интервентни
возила.
Со урбанистичка документација од пониско ниво за секоја четврт поединечно
, обврзно да се почитуваат растојанијата на улиците до површините за градба за
секоја наменска употреба на земјиштето поединечно како и за градбите во истите,
односно елементите на партерот, за непречена манипулација на ПП возилата.
Обврзно да се предвиди надворешна хидрантска мрежа околу четвртите,
површините за градба на секоја наменска употреба
на земјиштето како и градбите и
комплексите на градби во истите, а нејзината поставка да е во согласност со ПП
норми и стандарди.
Водењето на другата инфраструктура да биде во инфраструктурни коридори,
подземно поставени на дозволени безбедносни меѓусебни растојанија.
Другите елементи за противпожарна заштита да се утврдат со посебниот елаборат
за противпожарна заштита како составен дел на урбанистичката документација од
пониско ниво во делот на условите за градба, посебно за секоја градба или
комплекс на градби во рамките на површините за градба за секоја наменска
употреба на земјиштето поединечно.
Мерки за заштита од воени разурнувања
Примарната сообраќајната мрежа овозможува:
− брза и непречена евакуација на корисниците во планскиот опфат,
− брз пристап на екипите за спасување и нивните специјални возила,
− непречена интервенција во кругот на катастрофата,
− штетите да се сведат на минимум,
− брза санација на последиците.
За инфраструктурната мрежа не се предвидуваат посебни урбанистички мерки од
аспект на заштита од воени разурнувања.
Во урбанистичката документација од пониско ниво во условите за градба да се
овозможи растојание од најблиската градба до уличната мрежа минимум половина
од висината на градбата, односно во граници кои, при разурнување на градбите
овозможуваат проодност на сообраќајниците на кои се поставени.
Можни се директни воени воздушни удари на инфраструктурната мрежа и нивно
оштетување.
Другите елементи за заштита од воени разурнувања, да се утврдат со посебниот
елаборат за заштита од воени разурнувања, како составен дел на урбанистичката
документација од пониско ниво во делот на условите за градба, посебно за секоја
градба или комплекс на градби во рамките на површините за градба за секоја
наменска употреба на земјиштето поединечно.
Мерки за заштита од природни катастрофи
Земјотрес со поголем интензитет е можна природна катастрофа на градот Скопје и
Скопскиот регион. Во планскиот опфат се предвидува асеизмична градба, како
можна превенција. Во случај на можни разурнувања, примарната сообраќајна мрежа обезбедува:
− брза и непречена евакуација на корисниците во планскиот опфат
− брз пристап на екипите за спасување
и нивните специјални возила,
− непречена интервенција во кругот на катастрофата,
− штетите да се сведат на минимум,
− брза санација на последиците.
За инфраструктурната мрежа не се предвидуваат посебни урбанистички мерки од
природни катастрофи.
Другите елементи за заштита од земјотреси, како природна катастрофа, да се
утврдат со посебниот елаборат за асеизмична градба во урбанистичката документација од пониско ниво во делот условите за градба на статиката и динамичката анализа на градбите, како составен дел на Основниот проект.
You cannot post new topics in this forum You cannot reply to topics in this forum You cannot delete your posts in this forum You cannot edit your posts in this forum You cannot create polls in this forum You cannot vote in polls in this forum
Quote 
да не е трагично ќе биде смешно 
Topic Options
