Св. Кирил и Методиј - Велес

По сто и педесет години откако во Велес е изградена последната црква, соборниот храм "Свети Великомаченик Пантелејмон", од неимарот и градител Андреја Дамјанов, велешани лани започнаа да градат нов сакрален објект во центарот на градот. Црквата "Свети Кирил и Методиј" што Македонската православна црква ја гради со помош на Општината и граѓаните веќе го привлекува погледот со автентичната архитектура. Објектот го градат врвни македонски градители од Пустец, Албанија. Ним им се придружи уште еден врвен уметник, кој е копаничар. Велешанецот Љубомир Бисин е исправен пред најголемиот предизвик во својата уметничка кариера - изработка на иконостасот за новата црква.
"Кога човек мечтае за поголеми работи во животот тие се исполнуваат ако си подготвен да се носиш со мечтаењето. Во мене тлееше желба јас да изработам иконостас и да ја отсликам духовната големина и убавина на велешкиот и македонски бисер на сакралната уметност 'Свети Великомаченик Пантелејмон'. Бог ги услиша моите молби и се случи во мојот роден град да добијам шанса и да изработам иконостас во црква која сите велешани ја гледаат како секојдневно е се повисока и поголема и се наоѓа во центарот на градот, а ќе го носи името на сесловенските просветители 'Свети Кирил и Методиј'", вели Љубомир Бисин.
Наредните три години, секојдневно, во работилницата овој копаничар и неговиот помошник Игор Лесков ќе ги изработуваат деловите од иконостасот чии димензии изнесуваат 9,80 метри во ширина и 7,70 метри во висина. Бисин со длетото и чеканот в раце има задача да ја изработи резбата од оревово дрво на површина од точно 41 м2. За да биде што потраен иконостасот, избрано е најквалитетно парено оревово дрво. Во долната зона, каде што се наоѓаат постаментот со големите поли или китабиња, ќе се користи плитка резба со флорални мотиви. Во подзоната на иконостасот, место на кое вообичаено се сместени малите поли, ќе се користат мотиви од Стариот завет на левата страна на иконостасот и мотиви од Новиот завет на десната страна. Над нив се наоѓа галеријата на престолни икони во чија централна позиција се сместени царските двери или влезот во олтарот. Средниот дел на олтарот, кој завршува со архитрав, предвидено е да се изработи во скрозирана резба со традиционални македонски мотиви во кои доминира лозата. Во овој дел од иконостасот се наоѓаат и празничните икони. Архитравна греда, изработена во плитка резба, ќе ги дели празничните од апостолските икони со триптихот. Ламји и богословки изработени во резба ќе ја красат акротеријата со крстот и распетието, на самиот врв, најгоре на иконостасот.
"При изработката ќе ги користам традиционалните мотиви на македонската резба. Тука, пред се, мислам на Охридската и Дебарската школа, кои преферираат мотиви од флората и фауната - цветови како див трендафил, ружа, лале, нарцис. Според пишани документи, ермении и книги на наши постари мајстори, исто така, може да се констатира дека тие многу често употребувале и животни. Птиците, елените, ламјите, но и бројни барокни елементи се дел од копаничарската традиција на македонскиот простор", вели Бисин.
Изготовени се цртежите за долната и средната зона на иконостасот. Според нив се изработени влезните врати на олтарот на иконостасот. Скиците за иконостасот, кој не е праволиниски, туку каскаден и во ширина и во висина со повеќе прекршувања, се дело на архитектот Тања Паскали од Охрид.
"Изработката на иконостасот комплетно ќе биде завршена за околу три години. Во тоа време е планирано и монтирањето на металната конструкција на која ќе биде поставено делото, а дотогаш ќе ја завршам и изработката на владичиниот трон", вели Бисин.
Овој велешки копаничар досега имал две самостојни изложби, а изработил многу икони и над 200 копаници што веќе се продадени на љубители на македонската резба во земјата и во странство. Негова изработка е и мебелот во Ликовниот салон во Велес. Мечтае да оформи резбарска школа и Велес да стане еден од центрите на македонската резбарска традиција. Во работилница на Бисин од неодамна го печат занаетот две млади момчиња од градот.
Убавка Јаневска