НА ЛОКАЛИТЕТОТ ГАБАВСКИ РИД НА ВЛЕЗОТ ВО ОХРИД

Се разоткрива тврдината на Филип Втори Македонски

На Плаошник откриени 1.500 квадратни метри мозаици

Никола Упевче, академски сликар, конзерватор и реставратор

Плаошник би го вброил меѓу најзначајните и најатрактивните локалитети на оваа територија

Симон Илиески

Откриени чевли од 2 век

Покрај чевлите и дрвените садови стари 18 века, во гробницата во Конче се пронајдени и садови и други предмети од бронза, стакло и од керамика и еден чифт налани

Два чифта женски кожени чевли од римско време открија археолозите завчера истражувајќи гробница на археолошкиот локалитет Грајнов Дол, оддалечен два-три километри од селото Конче во истоимената општина. Археолозите од штипскиот Завод и музеј и нивните колеги од другите градови, што учествуваат во истражувањето, велат дека гробницата, според првичниот увид, најверојатно потекнува од 2 век. Покрај чевлите и дрвените садови стари 18 века, во гробницата се пронајдени и садови и други предмети од бронза, стакло и од керамика и еден чифт налани. Научниците пронајдоа и тоалетно ковчеже, обвиткано со бронзено синџирче, во кое има три мали шишиња. Археолозите претпоставуваат дека во гробницата била погребана жена, најверојатно тогашна великодостојничка.

- Откриените садови од дрво од овој период се најверојатно први во Македонија, можеби и на Балканот. Дрвото е органски материјал и тешко опстојува подолг период. Ете, имавме среќа. Ретки се и чевлите кои се вонредно убаво изработени, со повеќе декорации и за тоа време со многу високо технологија. Веројатно биле многу модерни и скапи. Колку што знам, од овој период во земјава досега се пронајдени само еден чифт обувки и тоа сандали, при ископувањето на западната некропола на Стоби во 1992 година - изјави раководителот на проектот, Трајче Нацев, археолог од штипскиот Завод и музеј.

Лани во подножјето на истиот локалитет беше откриена вредна ритуална погребна кочија. Годинава археолозите продолжија да го истражуваат наоѓалиштето. Ископувањата почнаа пред еден и пол месец. По ископани повеќе од 900 кубни метри земја, археолозите завчера стигнаа до вредното откритие. Станува збор за специфична катна гробница со ѕидана основа од непечени тули.

- Копавме 45 дена и почнавме да губиме надеж. Сосема на крајот наидовме на овој вистински мал археолошки бисер. Секој археолог би посакал ваков наод барем еднаш во својот живот. Содржината на гробницата ги надмина сите наши очекувања - рече струмичкиот археолог Ване П. Секулов.

Археолозите завчера попладне почнаа да ги вадат вредните предмети од гробницата. Тие се предадени на конзервација. Истражувачите вчера ги вадеа и коските на покојничката, кои ќе бидат однесени на антрополошка анализа. Теренот на археолошкиот локалитет кај Конче деноноќно е обезбедуван.

- Ова е значајно археолошко откритие од 2 век, со многу ексклузивни наоди. Затоа и ние сме многу често присутни овде, уште од ланското ископување на ритуалната кочија. Во соработка со МВР ги презедовме сите безбедносни мерки за заштита на локалитетот - истакна археологот Звонимир Николовски, инспектор за заштита во Управата за заштита на културното наследство.

Откриени мермерни глави во Стибера

Артефакти карактеристични за периодот на енеолитот, и тоа керамика со врежување и графитно сликање, фигурини, камени алатки и коски, се пронајдени на археолошкиот локалитет "Св. Атанасиј" недалеку од селото Спанчево.

Ова е резултат на сондажните истражувања започнати минатата година, кога на овој локалитет беше пронајдена фигура на машка глава од периодот на енеолитот, редок археолошки предмет во овој дел на Македонија, па и пошироко.

Според изјавата на археологот Илинка Атанасова, во изминатите триесетина дена се работеше на два сектора - северен и јужен, со цел да се определат просторните рамки на наоѓалиштето кај Спанчево.

Во северниот сектор се отворени две сонди во продолжение на минатогодишните. Во јужниот сектор е откриен еден култен објект, кој е отворен во кружна основа со дијаметар од 18 метри од кој засега е откриен надворешниот простор на неговата јужна половина. Аналогни такви објекти во најблиското опкружување се откриени во кумановскиот регион на локалитетите Пелинце и Татиќев Камен.

Во Црквиште се санираат штети од дивите копања

Локалитетот Црквиште, с. Мородвис, Кочанско

Од локалитетот во с. Мородвис, кој е на европската листа на културно наследство, однесени се и значајни парчиња

Катерина Богоева

Археолошкиот локалитет Црквиште, во кочанското село Мородвис, кој досега повеќе пати, особено во 2003 и 2004 година, беше изложен на големи насилни оштетувања од страна на дивите копачи, деновиве повторно е во фокусот на интерес на археолозите од Музејот на Македонија. Со финансиски средства од 250.000 денари, археолошкиот тим кој го чинат и млади археолози, предводен од кустосот - советник Кирил Трајковски, работи на санирање на штетите на овој споменик на културата кој има висока вредност и е вброен во македонската листа на Регионалната програма за културното и природното наследство на Југоисточна Европа.

„Во завршна фаза се започнатите хемиски и физички анализи, кои се потребни за понатамошната, планирана конзервација, санација и реконструкција на една од четирите цркви. Иако овој црковен комплекс ги исполнува сите критериуми за влегување на европската листа за заштита на културните вредности, тој сеуште се соочува со нерешени имотноправни проблеми, но и со проблеми за негова целосна безбедност“, вели Трајковски.

Напоменува дека годинава на археолозите од Македонија, но и од три соседни земји, ќе им бидат пренесувани искуствата за примена на недеструктивни методи во археолошките истражувања, кои не се користат во земјава. Планирани се и аероархеолошки испитувања во функција на дигитална компарација со досега добиените резултати.


Дел од впечатливата камена пластика

Како истражувач на доцноантичкиот и средновековен археолошки локалитет од 1980 година, Кирил Трајковски посочува дека историјата на градската населба почнува во 4 век, продолжува во петтиот, кога е изградена ранохристијанската базилика и гробницата. На крајот на 9 век, на веќе срушената црква била изградена нова, поврзана со Брегалничката мисија, за во 11 век да стане епископски, владички центар, кој во следниот век ќе биде и разрушен. Кон крајот на 13 век, е подигната нова, скромна, помала, но со многу оригинален план, четврта црква. Најголема штета досега претрпела гробницата, а од црквите во изминатите 10 години биле однесени и многу примероци на камена пластика.

„Се' е документирано, се надевам дека во иднина однесените вредности ќе може да ги ставиме на Интернет и да бараме да се вратат назад“, вели тој.

За најатрактивен архитектонски споменик на локалитетот Црквиште се смета епископската базиликална црква, седиштето на епископијата Мородвис, чија внатрешност била организирана и украсена во духот на 11 век, со доградби и преправки во следните два века.

Поради потврдените високи вредности, како и што стои во направената проценка за влез во Регионалната програма за културното и природното наследство на Југоисточна Европа, се очекува да пополни дел од синџирот археолошки локалитети што се од интерес на туристите, како и на студентите /професионалци и да поттикне скромна економска подршка на генерално сиромашната земјоделска општина.

http://utrinski.com.mk/?ItemID=61DC680EC395714E95266BBFBDBF9374

Во септември археолозите ќе ги продолжат минатогодишните ископувања на локалитетот Кале кај селото Згрополци. Стручњаците веруваат дека во овој локалитет, кој е од македонско-хелинистичкиот период и кој се наоѓа на десетина километри од античкиот град Стоби, ќе откријат поголем број непознатици за животот и културата на жителите кои живееле во него

Археолози од Народниот музеј од Велес и оваа година ќе ги продолжат ископувањата во античките локалитети "Латински гробишта", недалеку од селото Раштани и "Кале" во близина на селото Згрополци.

На локалитетот Латински гробишта археолозите ќе вршат ископувања на станбен објект, кој што во 2006 година, случајно беше откриен, при извршување на градежни работи на новите велешки градски гробишта.

Локалитетот, според раководителот на проектот, археологот Анита Василкова Мидоска, е од древниот антички период. Во наредните триесетина денови тројца археолози и петнаесет работници планираат да извршат целосно истражување на објектот, да ја откријат неговата намена и секако да пронајдат предмети и накит со што ќе можат да ја заокружат целината и хронологијата на овој локалитет во кој се уште се кријат многу тајни.

"При ископувањата во 2006 година откривме 21 гробница со инхуминирани покојници со ориентација запад-исток, што е ретко и што го нема во други локалитети. Во гробовите не пронајдовме никаков накит или предмети што јасно ни кажува дека локалитетот е од доцниот антички период", ни рече археологот Василкова.

По завршувањето на истражувањата на овој локалитет во текот на септември археолозите од Народниот музеј од Велес ќе ги продолжат минатогодишните ископувања во локалитетот Кале кај селото Згрополци. Стручњаците веруваат дека во овој локалитет, кој е од македонско-хелинистичкиот период и кој се наоѓа на десетина километри од античкиот град Стоби, ќе откријат поголем број непознатици за животот и културата на жителите кои живееле во него.
Средствата за продолжување на истражувањата во локалитетот Латински гробишта ги обезбеди општина Велес, додека Министерството за култура за локалитетот Кале обезбеди финансиски средства во висина од 100.000 денари.