[А2] Деве Баир - Ќафасан

Околу автопатот треба да се гради целата економско-туристичка стратегија на Охрид, а не обратно, велат охридските хотелиери

Охрид цела деценија по изградбата на автопатот Скопје-Гостивар останува отсечен од Македонија и од Европа поради 130 километри планиран, а неизграден автопат. За делницата за Охрид досега се пропаднати неколку проекти и тендери и никако не се наоѓа маж за да го реализира овој проект, кој охридските угостители и бизнисмени го сметаат за „камен-темелник на каков било иден развој на градот“.

Од Агенцијата за патишта потврдуваат дека за таа цел е изготвена и студија за концесискиот проект, во која меѓу другото, е содржана пошироката економска оправданост на концесијата. Но, никој од надлежните институции не одговара на прашањето што е планирано за во иднина и како ќе се решава овој порблем.

Според последниот тендер што го објави Министерството за транспорт и врски во средината на ноември 2009 година, за давање под концесија на два пакети веќе изградени, но и на нови патни правци по Коридорот 8 во источниот пакет се нудеа под концесија патишта во должина од 177,5 километри, а во западниот 196 километри. На западната страна се Стенковец-Блаце, Гостивар-Ќафасан, Требениште-Охрид, Струга-Подмоље и Гостивар-Тетово-Скопје, за чија изградба се потребни 558 милиони евра.

Од концесионерите се бараше да ги изградат, да ги доизградат и да ги реконструираат предвидените патни правци за најмногу осум години, а потоа со нив да стопанисуваат 35 години, но и истовремено и да ги одржуваат и да наплаќаат патарина. Иако првично заинтересираност пројавија дури 48 странски и домашни компании, во завршната фаза ниту една не поднесе понуда за концесионирање на македонските патишта.

Проекти на хартија, реализација нема

Според првичниот план, кој е стар неколку децении, Стража требало да се премости со тунел долг осум километри, сличен на железничкиот, кој е во употреба уште од 1967 година. Но, според усвоените планови кои беа дадени на тендер, трасата е променета. Почнувајќи од Гостивар, главно се движи кон запад и потоа преминува на исток од постоечкиот пат. Таа поминува низ шумско земјиште по слична траса како железницата, но два километри западно од пругата се качува по стрмниот планински гребен. По гребенот трасата се среќава со постоечкиот пат и продолжува јужно кон Кичево, генерално на западната страна од постоечкиот пат. Од Кичево на југ патот го следи постоечкиот, каде што доаѓа до дното на долината и има полесна хоризонтална проекција.

Кај Требениште идниот автопат се дели на две делници. Првата, како целосно нова делница, оди до Струга, а потоа до граничниот премин со Албанија и завршува кај Ќафасан. Втората делница го следи постоечкиот пат и поминува преку Подмоље и завршува во градот Охрид.

Доколку градбата на сите овие делници започне истовремено, временскиот период потребен само за изградба на овој патен правец е околу шест години од склучувањето на договорот за градба.

Автопатот би значел економска преродба за регионот

Охридските стопанственици и туристички работници се согласуваат за едно - дека воопшто нема потреба да се разговара за придобивките кои би ги донело автопатско решение од Скопје за Охрид. Тие велат дека во секоја книга може да се прочита за благодетите од ваков проект.

Филип Мишевски, заменик-генерален директор на хотелскиот комплекс Метропол, смета дека околу автопатот треба да се гради целата економско-туристичка стратегија на Охрид, а не обратно.

„Од посебно значење е поврзаноста на Охрид со автопат за Скопје. Тоа ќе значи придобивки и за туризмот и за стопанството, а општо и за граѓаните на Охрид. Како општина, не само што сме заинтересирани, туку поддржуваме и подготвени сме да помогнеме каква било иницијатива која ќе се покрене за ова прашање, кое не е важно само за градот, туку како дел од Коридорот 8 е значајно за целата држава“, вели Мишевски.

Автопатот не е значаен само за туризмот. Голем бенифит од него очекуваат и останатите компании од Охрид кои се занимаваат со производство. Љупчо Иловски, заменик-генерален директор на фабриката за сигурносни појаси СИПО, вели дека е природно да се очекува зголемување на можностите за бизнис.

„Градењето автопат првенствено ќе значи скратување на патот, што во секој случај, ќе има позитивно влијание и врз стопанството. Нашите производи побрзо и поевтино ќе стасуваат до посакуваните дестинации и ќе имаме аргумент плус за соработка, бидејки ќе бидеме поповрзани со регионот“, вели Иловски.

Во локалната самоуправа железничкото и автопатско поврзување на Охрид со Европа го сметаат за основа за каков било развој.