Државата сака монопол на ветерниците

Катерина Попоска

Иако до 2020 година Македонија мора 12% од произведената енергија да ја добие од ветар, ветерните електрани засега се само проект на хартија. Дека состојбата на терен ќе оди тешко, доказ е непостоењето квалитетна и детална студија - Атлас на ветрови. Последната датира од 2005 година и е само прелиминарна. Но, како пречка се појавуваат и законите и амбицијата на државата да има ексклузивно право во производство на електрична енергија од ветар.

Според законите, максимално дозволениот инсталиран капацитет за производство на струја од ветар, која ќе се откупува по субвенционирана тарифа, на цела територија на Македонија е 150 мегавати. Оттука, ако се реализира инвестицијата на Електрани на Македонија и на приватната фирма Инвал Македонија за изградба на ветерници, простор за влез на нов инвеститор нема.Директорот на ЕЛЕМ, Влатко Чингоски, неодамна во интервју за “Капитал“ изјави дека секоја сериозна држава треба да размисли кој е бенефитот ако бизнисот со ветерници и го препушти на некоја приватна компанија.

“Инсистирам ЕЛЕМ да гради ветерници. Ако, на пример, во ноќните часови произведуваме струја од ветар, може да затвориме некоја од хидроцентралите, па водата ќе ја чуваме. Поради интензитетот на ветрот, ако не произведуваме струја од некоја хидроцентрала, може да пумпаме вода во неа и да ја чуваме за друг ден. Замислете, ако се работи за приватна фирма, која на најмал ветар ќе ја уклучи ветерницата, ќе го фактурира тоа за 89 евра по мегават-час на МЕПСО, а ние ќе мора да го намалиме производството, и како државна фирма ќе изгубиме 30 евра регулирана цена. Таа енергија државата ќе ја чини 130 евра, бидејќи прво на приватната фирма ќе треба да и платиме 89 евра, а нејзината енергија ќе има приоритет. Одговорна држава мора ова да го има предвид. Државната компанија треба да биде прва во овој проект за да ги видиме сите импликации што ќе се појават на пазарот“, вели Чингоски.

Според CIA Factbook, а и официјалниот сајт на ЕЛЕМ е тука некаде (годишното производство и потрошувачка)

Electricity - production:
6.819 billion kWh (2010 est.) country comparison to the world: 101
Electricity - consumption:
8.189 billion kWh (2010 est.) country comparison to the world: 94

Канадската дијаспора сака да инвестира 34 милиони евра во ветерници

Претставниците на компанијата на чие чело е македонски иселеник преку партнерство со фирма од земјава планираат да изградат 27 ветерници во близината на Богданци.

Изминатиот период го испитуваат потенцијалот на ветерот во југоисточна Македонија. Регионот веќе важи како еден од најпогодните за производство на електрична енергија од ветер и инвестиции во него веќе најавија и други компании.

- Нашиот интерес е заради поволностите и поддршката што ги нуди државата, но и барањата на ЕУ секоја земја да произведува обновлива енергија во извесен процент, што ја прави оваа дестинација актрактивна. Инвестиција од 34 милиони евра е значајна како сума, а ќе го подобри енергетскиот капацитет на земјата и ќе вработи македонски стручњаци - вели Васко Пастенаров, претставник на Трилиум Холдинг.

Трилиум Холдинг направиле првичен контакт со Агенцијата за странски инвестиции и за енергетика, а проектот го презентираат и пред инвеститори кои би вложиле дополнителен капитал.

Очекуваат потребните дозволи за изградба и вклучување во енергетскиот систем на земјава да ги добијат во текот на 2012-та, по што би влегле во следната фаза на инвестицијата. Покрај ветерниците заинтересирани се и за изградба на мали хидроцентрали.

Трилиум Пауер во Канада инвестира во најголемиот ветерен парк на слатки води на континтентот на Северна Америка. Ќе гради 800 ветерници на езерото Онтарио кои треба да заменат неколку електрани на јаглен кои се пред затворање.