Улогата на архитектурата во општеството

Za ova stanuva zbor- se rapisuva konkurs, studentite pravat proekti zatoa sto ISTOVREMENO i temata na nivnite programi e "slucajno " ista. Nikoj nikogo ne zloupotrebuva vo bukvalna smisla na zborot, no razrabotkata i ideite, pa i vo slucaj koga ne bi se zemalo edno resenie tuku bi se iskoristile samo nekoi segmenti , spored mene  e neeticka, i mi preci toa nekako. Samo, ova e najmal problem vo sporedba so nekoi drugi, iako ne e za zanemaruvanje. Nikoj ne moze da im zabrani na profesorite da dadat tema za izborna za Filharmonija kaj MNT i istovreme da ima takov konkurs, samo ke se krenat ramenici i sega sto?ete se sluci, ema tuka nisto sporno. samo nekako nemav prilika dosega da pocnam da zboruvam za ova, sega nekako mi se "razvrza" jazikov , samo da ne stane prazna i suvoparna debata

Malku ke zastranam , no ne mozev da izdrzam: vo vremeto koga jas studiram, nam ni bese kazuvano vo poveke navrati deka TOA sto go crtame na fakultet, znaci tie proekti,nezavisno, NE SMEEME da gi koristime nadvor od fakultetot ili ponatamu kako referenci zatoa sto tie se sopstvenost na fakultetot, neli bile pod korekcii, pod nadzor na visokokvalifikuvani eksperti- doktori ,magistri profesori vo tekot na nivnata izrabotka. OK.ne znam kolku bese toa sfateno i prifateno i dali voopsto nekoj dojde do stepen nekoj takov "iskoregiran" proekt ili vo toa vreme-program da bide "iskoristen" na drugastrana, no samata "preporaka" bese dovolna. Megjutoa, edno nesto ne sfativ ni den denes,(kolku i da zvuci naivno), kako toa se rabotea temi koisto nekako sosem slucajno se poklopuvaa so odredeni aktuelni konkurski vo drzavava?Neli e toa zloupotreba i neli se crpat taka idei , pa najposle , vo najmala raka moze da bidat i edna dobra analiza za start vo proektantskiot proces. (Ova trebase da bide retoricko prasanje)
Znaci, koga sme kaj avtorskite prava, za eden student ili apsolvent, seedno, mozebi i ne bi mozelo da se kreva prasina,iako i ova e diskutabilno,no kako i da e, negovite kvaliteti ili proektantski moznosti sekako ne se daleku zad kriteriumite na nekoi arhitekti. Ne ednas se slucilo na konkurs podobro resenie da ima kandidat arhitekt apsolvent od negoviot profesor, iako OVA NE E PRAVILO. Vo sekoj slucaj, nezavidna e sostojbata i ne veruvam deka podlezi na nekoja regulativa ili podzakonski akt, iako ne e za zaobikoluvanje, a sekako i situacijata za realiziranite dela na arhitektite koi vo tekot na vremeto se menuvani od strana na sopstvenicite ne e nisto podoba. No sepak ostanuva nadez deka rabotite ke se smenat ponataka, no treba da se istrae.

ова се пегла преку договор помеѓу нарачателот и испорачателот  не е проблем доколку некој ова го дефинирал со клаузула во договорот, проблем е доколку нема никаква согласност од авторот за ваквите корекции, на крајот цел дил доколку се сведе на купи продај од гранапче не гледам штое спорно доколку некој си поигра со проектот, но тоа значи за секоја измена и дополна на оригиналот или користиње само на одредено решение од истиот, повторно треба нов проект т.е. печат од истиот или некој трет архитект...

значи кај нас нема законска регулатива која ги уредува попрецизно овие односи, страните се упатуваат на облигационо право на крај, а правен лек може да се бара само на суд, но не и во општина или министерството каде евентуално некоја неусогласена заврзлама би се запрела на време!

ова што го велам е по инерција, зошто се немам сретнато со сличен момент досега, но немам ни чуено за некој подзаконски акт, регулатива, правилник, како сакате кажете, архитектурата иако уметност, бидејќи применета подлежи како таква и на корекции или прилагодувања, но дали и во колкава  мера е ова законски дефинирано навистина незнам, но според она што го имаме на терен очигледно е дека како еснаф архитектите не се разликуваат многу од занаетчиите во чаршија!  

@lsl

Во принцип можеш и на една уметничка слика да и доцрташ некои работи откако ќе ја купиш и легално ќе биде во твоја сопственост. И никој не ти може ништо. Но не е во тоа поентата нели?

Оддамна се имам мислено околу една појава меќу архитектите кај нас, оддмана се мислев ама незнаев како да го "спакувам" муабетот. Значи еве што ме копка уствари цело време.

Многу пати сум приметил дека архитектите инсистираат на авторски права за одреден објект. Сега неколкусостојби и правила не ми се јасни во целиот овој проектанстко-градежен домен. Еве да речеме јас како инвеститор се решам да градам зграда нормално ќе ми треба и проект. Идам кај архитект и "добар ден-добар ден", "вака и вака". Значи архитектот ми изготвува проект за кој јас плаќам договорена сума пари. После тоа нормално пристапувам кон изведба на објектот кој се гради по урнек проектот. Е сега што доколку јас како сопственик на објектот решам да правам измени на објектот?! Јас предходно го имам одкупено проектот по кој сум градел и сите аправа што селдат со него. Ме занима како е уредено тоа законски. Дали јас со одкупување на проектот ги наследувам и комплетно сите авторски права или доивам едноставно дозвола за уникална и единствена изведба на проектот не и авторски права врз проектот.

Целово време не треба да заборавиме и дека објектот е исклучиво сопственост на сопственикот, но не и на архитектот. Единствена shared-сопственост е во проектот (кој е нели авторски или не одкупен).

Ова прашање малку ме заинтригира пошто многу пати го имам слушано, е еве сега денеска го актуелизиравме со City-Galery, а актуелно е и со собрание, мање-више и со гтц.

Доколку е потребно дополнителни облигациони односи (права/обврскки/привилегии) меѓу архитектот и инвеститорот тогаш јас тоа дополнително би го уредил со посебни клаузули во договорите, за да биде начисто работата уствари под каква лиценца е одкупен проектот. Оние на wikipedia лиценците можат да бидат супер урнек за ваквите законски одредби и клаузули во договорите. Но доколку јас лично би го уредувал законски ова, би го уредил така да инвеститорот комплетно ги наследува и авторските права, јер нели он дал пари и е муштерија. Архитекти немојте да ми замеравате, можеби некогаш ова може да сезаегне и некое ваше единсвтвено животно дело, но сметам дека архитектурата треба да му служи на општеството, а не општеството да и служи на архитектите. (Но оффенс)

ArchiTechTone, ептен не грешиш, исто како и lslcrew.

Па не гледам причина да треба некој архитект да му се даде реален ангажман за да треба да мрдне со рапитографот! Каде пишува дека секој проект треба да доживее и реализација. Па еве гледајте што прават светските архитекти, неможеш да ги приберешеш дома цел ден некои макети и проекти цртаат иако само 1% од тоа се реализира во стварност. Кај нас се чека покана, а не конкурс, и како референца во CV се земаат само објекти кои се изведени и ништо повеќе. Чест на исклучоци но малку нека стават прст на аркада целава анархитектонска фела! Ако сакаат да се докажуваат треба да понудат до сега барем десетина концепти на развој на градот, па да се создаваат табори кои ќе застапуваат тези, а не да легачат и да чекаат покана некој да им понуди објект и притоа на конкусрсот да гледаат како навредлив за нивните уметничк-невронски вијуги или па да чекаат на некое интервју и притоа новинарот да треба да им чупа со клешти одговори од уста. Транзиционите згради се само последица на ваквата зачмаеност. Да имало некоја школа предходно (арх факултет е условно речено техничката школа, но зборам за школа од типот на групирање и творење поради слични архитектонски ставови) немало да има вакви згради. Школата архитектонска мора постојано да оддржава кондиција со макети и модели, со "проекти во празно" зашто инаку ако губи континуитет и се дешава елементарна непогода како транзиционата анархитектура.

Уште еднаш не сакам да наредам никого од архитектите, напртов да ги пофалам исклучоците, како еве на пример архитектоне што имаше доблест да седне и со неархитеки, а да разговара со нас за овие теми. Ретко кој од архитективе го може ова.


Edited by lslcrew - 12-Mar-2009 at 14:27

http://www.build.com.mk/forum/forum_posts.asp?TID=78&PID=33393#33393

Ја ценам стручнаоста на сите споменати во текстот и во најголем дел се слагам со нивните ставови, но само со една работа неможам да се сложам, а тоа е констатацијата на Грчев дека требало да се иде на нов обејкт, чисто колку да има пазар за рахитектите. Архитектурата треба да му служи на општеството, а не општеството да им служи на архитектите. Тука малку ме испровоцира ваквиот став, другото све си е на место!

Edited by lslcrew - 12-Mar-2009 at 14:29

Па и да ја имаме Хипократовата заклетва, пак ќе имаме некој "што ќе вади бубрези на црно". Хипократовата заклетва вбрутен ја спомна во контекст на целиот шит што се проектира, без разлика дали дошол од умот на архитектот или на нарачателот. Ова прашање законски не е возможно да се уреди. Незнам ако би го формулирале освен ако не ни проработи чувството за естетика и барем малку совест пред да гради нешто никакво. Тука грешката ја гледам и  малку кај Архитектонскиот факултет кој не успева низ годиниве да вади уметници него техничари и експерти за техничко рачно цртање, а уметноста и стиловите ги учат како нешто минато. Јас барем од страна вакви заклучоци имам изведено, па ако грешам ќе ве молам да ме поправите.

znachi...prvo sho treba da se vovede na arhitektonski fakultet e "hipokratova zakletva"!
i da se uchi studentot na toa ,deka ako ne odbie vekje osmislen investitorski proekt ne e arhitekt !..jas so moevo skromno iskustvo od dve godini rabota sum odbil dva..i vistinski sum gord na tie dva potega iako vo periodot nemav leb da jadam...znachi moralni graditeli se 2% vo nashava ni drzhava.....drugata rabota shto treba da se uchi e "mokj na ubeduvanje"...znachi da go ubedish prokletiot investitor deka greshi i deka VAKA e podobro,shto e izuzetno teshko bidejkji toj so samite negovi baranja ti nastapuva so konkretni idei shto se analizirani vo negovata glava i gi zadovoluvaat samo negovite potrebi ,a okolinata e sekako zanemarena..Zatoa i momentalno najdobrite svetski arhitekti se povekje menadzeri nego graditeli...neodamna na arhfakultetot beshe gostin hrvatskiot top 10 arhitekt Hrvoje Njiric (momentalno mu e sajtot under constraktion) i zboruvashe za negoviot stil na menadziranje na proekti..choveche tipov bukvalno gi lazhel i flertal investirorive...primerot so nekoja nastreshnica prema koja investitorot imal neverovatna odbivnost. so pomosh na presmetki mu dokazhal deka so pomosh nejzina kje zarabotuva za 10% povekje mesechno...i taka red drugi primeri...sakam da kazham i da go potvrdam tvojot muabet deka vo soodnos na opshtestvenite priliki vo koi zhiveeme treba da go dovedeme i obrazovniot proces..znachi studentite da se uchat na realni situacii i da posetuvaat rabotilnici vo malku poshiroki edukativni oblasti