Облакодери во Скопје (општо)

Спроти „Холидеј ин“ се планира да никнат три стокатници меѓусебно споени со станбени блокови на 10 ката

Идејата на Владата во строгиот центар на Скопје да изгради голем станбено-деловен комплекс во кој ќе доминираат три стокатници денес ќе се најде пред советниците од Општина Центар, кои ќе треба да го утврдат Нацртот на Детаљниот урбанистички план за Големиот ринг.

Футуристичката замисла подразбира изградба на Менхетен во Скопје, поточно на паркингот спроти „Холидеј ин“ да никне повеќенаменски комплекс со три облакодери меѓусебно споени со станбени десеткатни блокови, училишта, градинки, кина, подземен паркинг на неколку нивоа, како и пешачки мост преку Вардар. На ваков начин Владата има цел Скопје да го стави на листата светски модерни градови, прв град во Европа со стокатница.

Доколку некогаш и се реализира оваа идеја, тогаш Македонија ќе може да се спореди со Јапонија, бидејќи Скопје како Токио со облакодери ќе и' пркоси на сеизмичката активност на земјиштето. Замислата е провокативна и наиде на поделени мислења кај стручната јавност.


Од сеизмички аспект, според директорот на Институтот за земјотресно инженерство и инженерска сеизмологија, проф. д-р Михаил Гаревски, нема пречки ИЗИИС да проектира стокатница и притоа да ја гарантира истата сигурност како за секој друг објект, бидејќи овие високи објекти не се чувствителни на локални земјотреси. „Облакодерите не би го почувствувале земјотресот од 1963 година. Евентуално би можеле да бидат почувствителни на далечни земјотреси, како во Романија, но и тоа не би предизвикало никакви проблеми“, вели Гаревски. Според него, во случајов најголем проблем ќе биде да се најде сериозен инвеститор, бидејќи се работи за огромна инвестиција, со оглед на тоа што ќе мора претходно да се изготват посериозни студии и за сеизмичките параметри и за сложената организација и сложена технологија на самата изведба на објектите.

Оптимизмот на проф. Гаревски не го делат сите урбанисти. Дотолку повеќе што станува збор за централната зона на главниот град, која според Генералниот план на Скопје треба да се решава на посебен начин со меѓународен конкурс и тоа генерално, а не интегрално. Според урбанистите, повторно се тргнува во обратен правец, па ќе се носи ДУП без претходно да се направи каква било измена во ГУП. Значи, ако се сака се' да биде законски, пред се', треба да се ревидира ГУП, во него да се вметнат сите измени, бидејќи Скопје сега има нови граници, а потоа да се носи нов ДУП со кој ќе се овозможи изградба на стокатници.

Оттаму, велат урбанистите, ако Владата сака да гради според своите желби, би требало рамноправно да учествува во финансирање на ГУП на Скопје, па потоа да ги каже своите идеи и желби. Од друга страна, пред да се преземат конкретни чекори на ваква бесценето вредна локација, мора однапред да се знае зошто ќе се гради токму тоа, каква ќе биде намената, кој и што ќе се смести во тие објекти, жители, фирми, институции.

Се работи за огромен простор со стотици илјади квадрати за кои задолжително мора да има претходна анализа за потребите и побарувањата. Оттаму, најголем дел од урбанистите не се баш убедени дека инвестицијата тешка неколку милијарди евра ќе биде оправдана. Ако воопшто дојде до реализација на идејата, бидејќи е тешко да се поверува дека има инвеститор кој би вложил толку многу пари токму во Македонија.

Јасмина Силјановска од Архитектонскиот факултет појаснува дека 300 метри висок објект мора да биде најмалку 300 метри оддалечен од соседниот објект, а за да постојат градинки и училишта, прописите предвидуваат од 25 до 35 квадрати двор по ученик. Тоа, во овој случај е неизводливо, бидејќи локацијата го нема потребниот капацитет. Друг проблем е инфраструктурата, бидејќи под плоштадот е комплетната водоводна, канализациска и електрична инсталација на Скопје, додека сообраќајниот проток и сега е во катастрофална состојба. За урбанистите е неизбежно прашањето и за начинот на одржување на објектите, вклучувајќи ги брзите лифтови, греењето, водата, противпожарната заштита, со еден збор, мониторингот на зградите.

Имајќи ги предвид сите овие работи, веројатно е оправдан скептицизмот со кој домашната стручна јавност гледа на владината идеја со изградба на облакодери Скопје да го внесе во 22 век.

Утрински - Билјана Ангеловска - 21.06.2007