Европската банка за обнова и развој одобри заем од шест милиони евра на ПЦЦ Хидро Дооел за изградба на четири мали хидроцентрали.

Хидроцентралите ќе бидат распространети на различни реки во земјата, а ќе имаат вкупен капацитет од 4, 1 мегавати.

“ЕБОР со задоволство го поддржува со долгорочно финансирање, вториот проект за обновлива енергија од приватниот сектор. Оваа инвестиција претставува потврда на континуираната поддршка на Банката за македонската програма за концесии на мали хидроцентрали, укажува на деловната оддржливост на малите проекти за обновлива енергија, со кои се придонесува за решавање на астечките потреби за енергија во Македонија“, вели Елена Урумовска, претставник на ЕБОР за Македонија.

Ова е втора инвестиција на Банката во приватниот сектор на генерирање на енергија во Македонија и се финансира преку директна кредитна линија за инвестиции во одржливи извори за енергија на Западен Балкан.

Македонија е земја која располага со огромен потенцијал на обновливи енергии. Вода, сонце, ветер... бесплатно. Време е за фини нешта, време е за искористување на обновливите извори на енергија.

Во овој текст ќе се задржиме на состојбата со малите хидроцентрали во Македонија. Мораме да признаеме дека за разлика од некои проекти кои се поврзани со другите извори на обновлива енергија, на овој план навистина почна да се работи во Македонија - не само на хартија туку и на дело. Европската банка за обнова и развој (ЕБОР) се согласи да одобри пари за почнување на проектот за изградба на мали хидроцентрали во Македонија. Министерот за економија на Македонија и претставници на ЕБОР веќе имаат потпишано договор, со кој ќе се одобри кредитот за обезбедување на константно ефективно изведување на проектите за изградба на мали хидроцентрали во државава. Проектот за изградба на мали ХЕЦ (хидроелектрични централи) се состои од околу 400 мали хидроцентрали, распоредени во сите делови на територијата на Македонија. Колку за споредба, во првите 15 членки на ЕУ има околу 15.000 мали хидроцентрали. Во новопримените членки има уште околу 3.500 мали ХЕЦ. Во Италија има околу 2.500, во Франција 2.000, а во Норвешка над 1.000 мали ХЕЦ. Сосема е јасно дека иднината на човештвото лежи во обновливите извори на енергија.

Малите хидроцентрали претставуваат објекти кои служат за произведување на чиста „еколошка“ електрична енергија, без загрозување на животната средина и нејзините станари. Некои од условите, потребни за реализација на еден ваков проект (мали ХЕЦ), се доволен константен тек на реката од која се зафаќа водата и што е можно пострмен пад на водата. Малите хидроцентрали се предвидени за брзотечни водни текови со што поголема висинска разлика. Количината на произведена енергија е во правопропорционална зависност од количината на вода, односно протокот на вода во дадениот водотек.

ГРАДЕЊЕ

Малите хидроцентрали кои ќе се градат на територијата на Македонија ќе имаат поединечен капацитет од околу 1000 kW, (поточно кажано, капацитет од 0,6 MW до 1,5 MW) или пресметано како годишно производство на електрична енергија во износ од 4.500 MWh. Инаку, од произведени 1000 kWh електрична енергија дневно можеме да снабдиме со струја околу 40 просечни македонски семејства. За потсетување, 1000 kWh = 1 MWh. Понатамошната математика ја оставаме на вас, читателите. Во поглед на намалувањето на испуштените количини на стакленички гасови (посебно CO2), доколку направиме груба пресметка, со секоја изградена мала хидроцентрала на територијата на нашата држава ние на годишно ниво ќе го редуцираме количеството на CO2 за околу 4000 тони! На ова треба да го додадеме и редуцирањето на другите стакленички гасови како азотните (NOx) и сулфурните (SO2) оксиди, гасови кои исто како и CO2 предизвикуваат шетни последици по здравјето на целокупната флора и фауна. Постоечките мали хидроелектрани на територијата на Македонија веќе имаат значаен удел во производството на електрична енергија во државата. Во 2009 година од овие капацитети се добиени 168 GWh, а минатата година 249 GWh електрична енергија. Доколку сè оди како што треба, нашата држава во наредните години ќе произведува задоволувачка количина електрична енергија од обновливи извори на енергија. Искористувањето на водните текови е можеби едниствениот обновлив извор на енергија кој влегува на голема врата во Македонија, во поглед на искористување на алтернативните извори на енергија. Македонија е земја која сè повеќе треба да се стреми кон обновливите енергии, и тоа поради три факти.

Првиот, заштита на животната средина, нешто кон кое треба да се стремиме, нешто кое се постигнува со користење на обновливи извори на енергија. Вториот, гледано од економски аспект, со се поголемото искористување на слободно кажано „бесплатни“ извори на енергија, се намалува количеството на увезена електрична енергија, односно се заштедуваат пари кои ќе можат да се алоцираат во промовирање на други обновливи извори на енергија или промовирање на други позитивни еколошки практики. На овој начин, а тоа е третиот факт, се стремиме кон принципите на концептот наречен одржлив развој. Нашата држава изобилува со природни богатства и обновливи извори на енергија. Зошто истите да не ги искористиме? Од природата за човекот, од човекот за природата. Симбиоза.

Никола Нешкоски, дипл.инж. за жив.средина (НВО ,,Еко - Логик“)

Ќе се пролонгира рокот за Чебрен и Галиште?!

вторник, 14 јуни 2011, 15:58