Хидроелектрани

Македонија и Косово заеднички ќе ја градат „Луково Поле“

Акумулацијата ќе ги полни со дополнителни 65 милиони кубни метри вода ХЕЦ „Вруток“, „Равен“ и „Врбен“

Маја Томиќ

Македонија и соседно Косово најавуваат интензивна соработка во областа на енергетиката. Проектот - акумулација „Луково Поле“ е еден од заедничките за кои постои посебен интерес од двете страни, а за што беше разговарано во понеделникот, на последната средба на министерот за економија, Фатмир Бесими, на Косово. Предвидувањата се акумулацијата да се изгради во северозападниот дел на Македонија, на границата со Албанија и со Косово, односно на Шарпланинскиот и на Корабскиот масив, при што половина од акумулацијата ќе се наоѓа на косовска територија. Нејзината изградба ќе се финансира со средства од двете држави, а се планира да се бараат средства и од меѓународни финансиски институции. Вредноста на инвестиција изнесува 31,6 милиони евра, а рокот на изградба е предвиден да трае четири години. Во првата фаза од проектот треба да се гради доводот „Корабски води“, со што инвестицијата ќе достигне близу 40 милиони евра. Овој довод ќе биде со должина од 20 километри и тој ќе ги зафаќа водите од потоците и ќе ги носи до акумулацијата „Луково Поле“.

Основна цел на „Луково Поле“ е да се зафатат поголеми количества вода од двата планински масива и тие потоа да се префрлат во мавровскиот систем, преку постојните хидроцентрали „Вруток “, „Равен “ и „Врбен “. Нивото на Мавровското Езеро би се зголемило за 10 метри, а со дополнителните 65 милиони кубни метри вода, овие хидроцентрали ќе бидат константно обезбедени со вода преку цела година.

Најзначајната придобивка за нашата земја од овој проект ќе бидат дополнителните 114 милиони киловат-часа струја. Доколку се реализира планот за изградба и на четврта централа на мавровскиот систем - „Црн Камен“ на Радика, новите количества на струја за земјава би изнесувале околу 141 милиони киловат-часа. Изградбата на „Црн Камен“ е планирана како втора фаза од проектот.

Инаку, идејата за реализација на „Луково Поле“ не е нова, за неа уште во 80-тите години од минатиот век била изготвена хидролошка студија, а потоа и техничка документација, што значи дека ги има сите технички предуслови за да се започне побрзо со нејзината изградба. Дотолку повеќе што ќе се користат постојните капацитети од мавровскиот систем, што тоа ја прави инвестицијата посигурна, а го скусува и рокот на изградба.

Македонските хидроцентрали учествуваат со 15 отсто во вкупното производство на струја, не затоа што нема доволно вода, туку поради недостиг од капацитети, односно нови инвестиции. Затоа, експертите постојано нагласуваат дека, во услови кога потребите за увозна струја растат, неопходно е поголемо искористување на домашниот воден потенцијал, со што ќе се редуцира увозот на скапа електрична енергија.

Владата очекува 62 милиона евра инвестиции во мали хидроцентрали

Договорите за концесии за 65 централи ќе се потпишуваат по изборите

Нови мали акумулации на Треска

Планирана е изградбата на две нови акумулации по долината на реката Треска и тоа „Брод-1“ во непосредна близина на Македонски Брод и на „Лавчани“ на нејзиниот извориштен дел. Станува збор за големи инвестициски зафати, поради што за изградба на овие акумулации на кои се планирани хидроцентрали се бараат странски инвеститори.

На притоките на Треска може да се изградат уште десетина мини-електрани со малку пари и да бидат ставени во функција. Ваков капацитет повеќе од дваесет години успешно работи на Беличка Река во општината Другово. На Беличка Река и на помалата Јудовска, според истражувањата, може да се инсталираат уште три мини-централи, од кои едната е поврзана со изградба на акумулација што ќе се употребува за наводнување на десетина хектари ораници.

За идните инвеститори интересни се и двете планирани централи на Ехлоечка Река, притока на Треска, во нејзиниот извориштен дел, бидејќи станува збор за респектабилен хидропотенцијал. На оваа река пред триесетина години електрична енергија произведуваа турбините на една од првите мали централи изградени на почетокот на 50-тите години од минатиот век. Интересно е тоа што за овие капацитети се заинтересирани и домашни фирми што својата иднина ја гледаат во обновливите извори на енергија.

Три понуди за „Чебрен“ и „Галиште“

До предвидениот рок, односно до вчера, интерес за учество во постапка за претквалификација на меѓународниот јавен повик за пријавување на интерес за учество во доделување концесија за вода за производство на електрична енергија од хидроелектричните централи „Чебрен“ и „Галиште“ на Црна Река искажале три реномирани европски компании. Станува збор за „ЕНЕЛ СпА“ од Италија, „РВЕ енд ХСЕ“ од Германија и Словенија и „Вербунд“ од Австрија.

Комисијата за тендерските активности за мали и за големи хидроелектрични централи ќе изврши евалуација на доставените пријави и ќе изготви листа на компании што ги исполниле условите согласно со јавниот повик.

Мавровско Езеро дневно расте по половина метар

Езерото се полни од растопениот снег од Бистра, Кораб и Шара