Скопска чаршија

Убавината на секоја чаршија е уникатноста која се создава од различноста на секое дуќанче со унифицирање токму тоа се убива.

Не знам колку ќе се сложите, но од дамна имам еден став за чаршиите низ МК, пред се битолската и скопската. Според мене со исклучок на неколку објекти низ нив (анови, амами и поголеми џамии), збирот од руинирани мали објекти во форма на продавници, кафанчиња и портетко (за жал) по некој занаетчија, воопшто не изгледа убаво, колку и ние да си мислиме дека е така. Со доста странци сум разговарал и нив име интересна и различна од тоа што се навикнати џаршијата но никако убава, ги потсека на азиски и афрички сиромашни градови и никако не изгледа европски. Во градови како Софија, Белград, Солун, Атина уште од дамна се ослободија од нив. Но еве, кога сме ги наследиле и кога веке ги имаме како маала, населби или како и да сакате да ги наречите, барем да ги средиме и колку-толку да личат на нешто.

Прво нешто што секогаш сум сметал дека треба да се направи е да се прочистат од невредните објекти низ нив. Не може, објект без ниту еден кат, кој буквално изгледа како руинирана гаража да биде заштитен како културно наследсто. Сметам дека таквите објекти треба да се рушат или доградат во објект со уште еден кат. Но никако повеќе од тоа и никако да се зголемува маркицата за градба. Се разбира тоа би било во трошок на сопствениците на дуќаните и во соодветен стил. Како пример би изгледалодавам во првата слика (да се занемари нереновираноста) од џаршијата од БТ каде сите објекти следат градежна линија и изгледаат складно, додека во втората слика има примери на такви објекти кои треба да се доизградат со уште еден кат.



Како второ, кога сме кај излозите. Не мислам дека треба да се претерува соидејно решение и тие да имааат унифициран изглед. Доволно е да се каже само дека на пример треба вратите и прозорците да се дрвени и кафени и дека капаците треба да се класични и метални. Патем, повеќето од златарите низ скопската џаршија и сега имаат убави излози. Целосна не потребна промена на нивниот изглед

Трето, кога сме кај рекламите. Тука треба да има сериозна промена. Јас не би унифицирал фонтови и букви како што е предлогот. Целосно би ги отстранил рекламите или евентуално би ја пропишал нивната локација за поставеност и големина. Додека на стаклените површини во форма на лепенки воопшто не е потребно ограничување на реклами.

Четврто. Како се тие поплочени. Скопската си е некако ок, но битолската и прилепската со гранитни плочи никако, се губи целосно амбиентот.

Петто. Отстранување од видикот на разни чирови како лимени настрешници, клима уреди, глупави немалтерисани доградби и најбитно средување на кабли и бандери.

И за крај, не треба да заборавиме зошто ние уствари сме ги заштитиле овие објекти или маала. Не е поради нивниот архитектонски изглед и убавина туку поради нивната функција. Дуќаните мора да бидат со традиционални прдавници и зачувани традиционални занаети (да има произвотство и продажба). Тука е потребна сериозна финансиска поддршка. Што ќе ние нас чаршија со милион турбофолк кафичи и кафани и продавници кои продаваат кинеско и турско ѓубре.

правете разлика помеѓу унификација на дуќаните и уредување/реновирање на чаршијата... гледајќи од искуство, ништо чудно и чаршијава сега да не им е доволно барокна и дуќаните да пропаѓаат ради тоа...

проблеми како „ZLATAR XHEMO" и руинирани гаражи, се решаваат на комплетно поинаков начин

прво и основно, најголем проблем на чаршијата се произволните знаци и тенди, руинираноста на најголем дел од објектите и губењео на духот, што е нешто малку потешко за решавање
гаражата може и си остане гаража, ако е реконструирана и во нејзе си има соодветна институција

Originally posted by stratus Тие гаражи се направени пред ~120 години, на нивно место претходно имало други полоши гаражи. Што значи и во минатото објектите низ чаршијата еволуирале, но главната незина цел била таа истата. Така што, уште еднаш ќе повторам, на овие гаражи им треба рушење и доградба до понормални објекти, не мислам дека со тоа ќе се фалсификува историјата по примерот со објектите на Ск14. Најбитно е да се задржи и доживее намената на чаршијата, да има дуќани за продажба и производство на традиционални добра. На пример продавници за традиционално вино (како тие што ги најавуваат), традиционално сирење (како тие во Берово или Галичник), пекари, продавници за билки и чаеви, за органска и здрава храна. Потоа производство и продажба на дрвени предмети, традиционални музички инструменти, предмети за домакинство, народни носии, теписи итн итн... Но никако кинески продавници и бутици со турска облека за нив има место во Буњаковец и Беверли. Не знам и што би барале тука какви било институции, невладини, туристички агенции итн Доколку не знаеме како да се среди. Комотно можеме да направиме аналогија на нашите (ориенталните) чаршии со централните стари пазари низ западна европа. Тие се максимално средени, продаваат традиционални тамошни доброа, но никаде нема унифицираност. Не мислам ни дека Башчаршија и Истанбулската се како што треба средени за од нив да земеме пример како, каде што пола од стоката што се продава е на улица.

па баш дека се стари 120 години треба да си останат...
сепак како што кажа и самиот, најповеќе битна е содржината на дуќанот
естетиката на просторот се состои во уредноста и одржаноста, нешто што многу луѓе сеуште не го разбираат кога се бунат за изгледот на некој објект

според мене, во чаршијата треба да се исфорсира враќањето на занаетчиски работилници и дуќани, фала богу што сеуште има барем една шака од нив во чаршијата, не вклучувајќи ја златарската уличка... а во 21-ви век повторно се враќа потребата од рачно изработени производи
затоа и викам дека негувањето на духот и поентата на чаршијата е малку потешко да се изведе, со оглед на трговската сосстојба во која е чаршијата денес... треба малце подетално планирање за сето тоа

ова што го викаш ти, традиционално ова, традиционално она, звучи како да сакаш од чаршијата да направиш етно село

Мислам дека не може да се наметне традиционална роба ако за истата нема пазар. Во Капали Чарши имаш такви кои продаваат традиционални производи, ама имаш и фејк-бренд ташни, фудбалски дресови, џиџимиџарници, мобиљари и што не.
Само кладилници/казина ни под разно.


Рушење или надградба на невредни објекти исто не може со сила.. ама ако има интерес треба да се пази како ќе се спроведе т.е. да одговара на стилот на чаршијата.

Реклами може и како „спојлери“ (нормални во однос на излогот) ама без современи материјали: пластика, неонки и сл. и во ограничена големина (како белата реклама за адвокат на првата фотка)
   

Originally posted by stratus Не знам колку ќе се сложите, но од дамна имам еден став за чаршиите низ МК, пред се битолската и скопската. Според мене со исклучок на неколку објекти низ нив (анови, амами и поголеми џамии), збирот од руинирани мали објекти во форма на продавници, кафанчиња и портетко (за жал) по некој занаетчија, воопшто не изгледа убаво, колку и ние да си мислиме дека е така. Со доста странци сум разговарал и нив име интересна и различна од тоа што се навикнати џаршијата но никако убава, ги потсека на азиски и афрички сиромашни градови и никако не изгледа европски. Во градови како Софија, Белград, Солун, Атина уште од дамна се ослободија од нив. Но еве, кога сме ги наследиле и кога веке ги имаме како маала, населби или како и да сакате да ги наречите, барем да ги средиме и колку-толку да личат на нешто. Прво нешто што секогаш сум сметал дека треба да се направи е да се прочистат од невредните објекти низ нив. Не може, објект без ниту еден кат, кој буквално изгледа како руинирана гаража да биде заштитен како културно наследсто. Сметам дека таквите објекти треба да се рушат или доградат во објект со уште еден кат. Но никако повеќе од тоа и никако да се зголемува маркицата за градба. Се разбира тоа би било во трошок на сопствениците на дуќаните и во соодветен стил. Како пример би изгледалодавам во првата слика (да се занемари нереновираноста) од џаршијата од БТ каде сите објекти следат градежна линија и изгледаат складно, додека во втората слика има примери на такви објекти кои треба да се доизградат со уште еден кат. Како второ, кога сме кај излозите. Не мислам дека треба да се претерува соидејно решение и тие да имааат унифициран изглед. Доволно е да се каже само дека на пример треба вратите и прозорците да се дрвени и кафени и дека капаците треба да се класични и метални. Патем, повеќето од златарите низ скопската џаршија и сега имаат убави излози. Целосна не потребна промена на нивниот изглед Трето, кога сме кај рекламите. Тука треба да има сериозна промена. Јас не би унифицирал фонтови и букви како што е предлогот. Целосно би ги отстранил рекламите или евентуално би ја пропишал нивната локација за поставеност и големина. Додека на стаклените површини во форма на лепенки воопшто не е потребно ограничување на реклами. Четврто. Како се тие поплочени. Скопската си е некако ок, но битолската и прилепската со гранитни плочи никако, се губи целосно амбиентот. Петто. Отстранување од видикот на разни чирови како лимени настрешници, клима уреди, глупави немалтерисани доградби и најбитно средување на кабли и бандери. И за крај, не треба да заборавиме зошто ние уствари сме ги заштитиле овие објекти или маала. Не е поради нивниот архитектонски изглед и убавина туку поради нивната функција. Дуќаните мора да бидат со традиционални прдавници и зачувани традиционални занаети (да има произвотство и продажба). Тука е потребна сериозна финансиска поддршка. Што ќе ние нас чаршија со милион турбофолк кафичи и кафани и продавници кои продаваат кинеско и турско ѓубре.

Денес се може да се направи со идеи и пари. Битолската Стара чаршија има убава симетрија и може да се направи доста атрактивна и убава, но тоа зависи пред се колку општината и државата се спремни да вложат во истата.

Еден цел Вуковар разрушен го изградија и реновираа, а ние тука правиме муабет за две улици

Ја мислам дека државата воопшто не треба да ги чечка чаршиите тие треба да се во надлежност на локалните самоуправи. Државата има многу поважни работи на кои треба да посвети внимание.

Коментарот ми се однесуваше за тоа како треба да функционираат работите во нормална држава кога сите би си ја гледале работата. Иначе секако дека Општина Чаир, а особено Градоначалникот (Изет Меџити?) треба мнооооогу да учат за тоа како треба да се води Општина.