Скопје на Кензо Танге

architecture must have something that appeals to the human heart
ќе речам Шекерезада Рулз во нашта колективна потсвест!
со неокласиката брутализмот бидна од бетон-киборг трансформер-шампаста!
сигурно може да се жонглираат и други аналогии,
но апансас вака излегвит!
запрашај се!?
дали кој живее заради киборг киборг стануе
дали трансфоримиран киборг моит да пируети да праи
дали Кензо бил на некаква терапија додека бил тука можеби Лозова

~

туку и понешто за пост #471 нишка СкоПоЗем

батето ја утнал институција [1] она каде да пржи исклучивост [2] иако во право е кога вели ниту бруталистички музеј можеме да исполираме, а не пак средновековна или античка уникатна поставка од архи-визури, тоа Крушево ни ојде пополека во пластика, уште Скупи да ојди во ламарина, но еве брутализам е прв на очигледен системски удар, само незнам зошто пак и пак фокусот на елитите им е во бркање кривец меѓусобно наместо да фатат некаков правец да сега смиксаните брутални и неокласични градски патини да ги пеглаат Пејсажно, комотно ставајќи така повтрно акцент на брутализмот кој за да отскокнува може да оди со минимал зелени интервенции, отпојќе мов-осани [3] додека то новата еклектика да ја извозат фрактално озеленото за доволно лесно да се сторат конекции [3] меѓу овие неврзани урбани муабети ... Просто Мора веќе еднаш ваквиот вакум да се затвори за што помалку академско депре онанирање да има подома и понадвор, а како фокусот би одел потака, наместо трајно да сме заробени во ваквата фатаморгана од фрустрации, претежно на вона-би архи-елити кои еве сега веројатно ѓалат што навидум нивните не ја опраиле работата иако ветувале хилта-стаил рефурбишмент оф затскриен брутализам, хм, и дамбетер оние претходни со Ск’14 само го подзатнаа или замаскираа брутализам, додека овие го здрмаа у глава [4][4] само уште не сум разбрал каква етикета му имаат лупанато на нивнио касапана урбанлук!? КензоТ да беше жив ќе си стореше харикири, и тоа двапати!

интересно во однос 1965-та и старто на тотал-брутал обновата на Скопје треба да се знае и на која музика се возеле меѓународните, кога хит бр. 1 бил Вули Були [1] скопјани сигурно се возеле на ПГБНБ [1] или нешто дооригинално годината [1] у вториот случај логично фанкериум кој влијаел и на "самоуправнта" имплементација при што сите чекале на чакало од својот папа, и папале што папале, битно брутализмот не биднал папак туку папок од кој се родило едно ново Скотје ко модерна урбана џунгла во која новопридојдените се радувале што може да се пентарат во висококатници освен на планина, истражувајќи го бетонот ако не друго ко Поштари Милицајци и Остали Службеници, а локалцитците пак сигурно си рекле ау кобечно ќе ни биде погледо од високо бар за миг од кај некој Роднина Пријател Колега пи новопечените бетонски блокои фи перото на јапонеци и книгата на југословени, сигурно ако некаде се осеќале асли југословенски тоа биле скопските грАЃАни, агатувале тие во новите статични спејсшипои од архи-денес-метузалеми, мислам кога ќе се види по запад колку и како се одржуваат во живот сличните бруталистички пандани посекако ова кај нас се раритени архи-експонати кои сеуште го красат скопското урбано јадро само тро накинџурени денес со разни црева тенди кабли по фасади или импровизирани настрешници по кровои ...

клучен хоризонт во сето ова е што иако системски учипено-отупен си бил Народ имал каде како и зошто да развива креативно-фантастична-надеж за подоброто Утре кое го чекале низ рати селејќи се од населба во населба во се’ поубав и поубав стан натака за време и пост земјотресната обнова, но ксметот кој го немаа мнозина во транзицијата пост екс-ју фијаското кога истата таа креативност наместо да ја збрчат сега назад во природната џунгла кајнас Планињето мнозина не само што тука дозаглавија туку главењето и го надградија, прво со транзициски индивидушализам и реформација '90-ти, а потоа и со еклектички институционализам и ренесанса во ’00-ти, токму релевантно прашање е сеуште кој од овие два е поголема урбанистичка непогода и колку архитектноска амортизација помеѓу минатото и утрешнината во сегашноста, да речеме мискале ли миксале од секогаш а ќе миксаат и понатака локалните Аги кому како му сече му се може или сака СЕ’ додека системо не се отвори подобно за да Народ им подземе сатарстанскио табиет под свое та тој да проба здружено да стори амортизација на сета Скопска Урбанизација, што логично не би го чинел виа скапи зелени проекти ко оние на ПетреШ денеска туку логично би изнедрил посуптилна Зелена саморегулација [1] фокусирана на модуларност заради кинетичко-зелен-перформанс [1] а евентуално Градо тоа да го дозаокружи уникатно урбано-автопатски [1] па и минималистички терал онака антииндијанско-пешачки средишно-булеварски [1] со акватични жардињери [1] така со вишоко парите во градската каса би финансирал т.е. подржувал дршка од лопата за лостање кон Урбана Анимација за Младо и Старо низ Хајтек Разгласи заради ПСВ (Постојано Самообновливо Веселење) по сите Скопски Плоштади каде јубилејно би веселе Народ разни локални Оркестри Кудои Бендои ТТрупи Куклари и Кукли така наместо еднаш во годината да му носат градските очуи по некој балканец ако не скапо платен локалец, просто постојано целогодишно да имаат причина зошто да скубнат од 4-ри ѕида особено денес знаејќи дека во затворен простор коронирано без редовно шизење надвор циркулација липсуе, но тоа ет муабет за на друго место [2][2][3] заклучок во и за овој пасус би било Овој Град и без да сака има Кративни Жители постари понови сите фино завозени на локалните неолитски антички средновековни и нововековни изблици на енергија која да не се удбалитичарските филмои сигурно ќе бликаат и од Врв Планина а не само низ најконектираниот урбан автопат од цевасти конекции [4] на кои им фали посекако инспекција за да не се случи да се запуши сообраќај а за што најнеопходно е што регуларно проширување на ресајкл терминалот [4]


Edited by Zelenikovo - 17-May-2020 at 05:58

Originally posted by Zelenikovo дали Кензо бил на некаква терапија додека бил тука можеби Лозова

Нешто појако ќе да е.

Originally posted by Zelenikovo да фатат некаков правец да сега смиксаните брутални и неокласични градски патини да ги пеглаат Пејсажно, комотно ставајќи така повтрно акцент на брутализмот кој за да отскокнува може да оди со минимал зелени интервенции, отпојќе мов-осан

Ова е супер

Originally posted by Zelenikovo у вториот случај логично фанкериум кој влијаел и на "самоуправнта" имплементација при што сите чекале на чакало од својот папа, и папале што папале, битно брутализмот не биднал папак туку папок од кој се родило едно ново Скотје ко модерна урбана џунгла во која новопридојдените се радувале што може да се пентарат во висококатници освен на планина, истражувајќи го бетонот ако не друго ко Поштари Милицајци и Остали Службеници, а локалцитците пак сигурно си рекле ау кобечно ќе ни биде погледо од високо бар за миг од кај некој Роднина Пријател Колега пи новопечените бетонски блокои фи перото на јапонеци и книгата на југословени

А за ова треба поопсежна анализа, и тоа на повеќе полиња.
______________________________________________________________
Штета што не бил изграден свемирскиот брод на Константинов Барем МЕПСО да се надгради во бруталистичкава одличност.

извор


извор

Edited by Staro Skopje - 17-May-2020 at 10:19

26.07.2020Кензо Танге го замислувал Скопје како мост помеѓу хуманоста и иднината: Интервју со Јасминка Намичева, архитект Фото: Б. Грданоски Лејла Сабит На денешен ден, пред 57 години, во 5 часот и 17 минути, земјотрес од 6.1 степен според Рихтер го срамни Скопје со земја. Загинаа 1.070 лица, повеќе од 4.000 беа повредени, околу 200.000 останаа без покрив над главата, 28.000 домови беа оштетени и нешто повеќе од 15.000 станови беа урнати. Први што им пристигнале на помош на скопјани беа војниците и граѓаните од поранешните југословенски републики, а веднаш потоа почнаа да пристигнуваат помош и спасувачки екипи од целиот свет. Според тогашните извештаи, 87 странски нации испратиле најразлична помош за Скопје и помогнале во изградбата на новото Скопје. Од тогаш и Скопје го носи епитетот „град на солидарноста“. Проектот на врвниот јапонски архитект Кензо Танге (добитник на Прицкеровата награда) за новиот град засекогаш го смени урбаниот пејсаж на Скопје. Тој, заедно со неколку познати архитекти од Јапонија (Исозаки, Курокава) и интернационален тим на урбанисти и архитекти, како и архитекти од Македонија помогна повторно да се изгради Скопје. Во интервју за „Независен“, Јасминка Намичева, кустос- советник и архитект во Музејот на град Скопје меѓу другото открива како е реализирана идејата за изгледот на постземјотресно Скопје и колку од проектот на Танге е реализирано досега. Како Кензо го замислувал Скопје? Проектот на Танге бил базиран на прелиминарниот Мастер план и студиите преземени од Град Скопје во соработка од Обединетите нации, при тоа манифестирајќи систем со кој механизмот на современото општество би можел да биде трансформиран во просторна структура. Овој структурен систем би продолжил да креира мост помеѓу постојаната прогресивна цивилизација и константниот (БРЕ) фактор на хуманост. Колку од неговиот проект е реализирано досега? За да одговориме на ова прашање е неопходно да го знаеме процесот на разработките на планот. Имено, на 29 септември 1965 година во Заводот за урбанизам и архитектура на Скопје, председателот на Градското собрание на Скопје, Благој Попов, го примил изготвениот Основен урбанистички план на Скопје, на чија разработка учествувале преку 150 стручни лица од Полска, Грција и Југославија. Експертите од „Полсервис“ од Полска го работеле Регионалниот и Генералниот план. Соработниците од „Докисјадис“ од Атина учествувале во разработката на становањето, транспортот и инфраструктурата. Соработниците од Заводот за урбанизам и архитектура на Скопје учествувале во подготовката и на обете работи. На 10 октомври 1965 година, на Градскиот саем била отворена изложбата „Скопје во иднината“ на која бил прикажан Основниот генерален урбанистички план, како и конкурсните решенија за централната површина на градот, помеѓу кои е и проектот на Кензо Танге, добил 60% од добитната награда, која ја делел со хрватскиот тим на урбанистите Радован Мишчевиќ и Федор Венцлер. За да ни стане јасен амбиентот во кој биле реализирани идеите од планот на Танге, значајна е изјавата на председателот на Градското собрание на Скопје, Благој Попов. „Генералниот урбанистички план – визија за утрешното Скопје – го доби својот епилог. Работен во извонредна кооперација со Обединетите нации и многу организации, планот претставува еден од најзначајните потфати на меѓународната солидарност, изразена во совладувањето на последиците од стихијата од 26 јули 1963 год. Содржината на овој многу значаен акт е во комплексната студија и решението, кое овозможува иднината на Скопје да се заснова на современи научни и технички сознанија од урбанизмот, но и други области“, рече Попов. Планот во текот на процесот на разработка доживеал девет верзии, до моментот на реализација на првата етапа до 1971 година, во кои биле трансформирани поголемиот дел од идеите, особено во деталите за централното градско подрачје од Кензо Танге. Овој план бил предвиден за реализација до 1981 година, кога најголемиот дел од објектите биле започнати или завршени. Идејата на Танге за спроведувањето на структурната реорганизација на градот била преку елементите наречени „Градски зид и Градска порта“. Таа идеја била разработувана по 1965 година во форма на детален елаборат на реконструкциската шема од тимот на соработници кој го составил Танге, а во кој биле вклучени архитектите Садао Ватанабе, Арата Изосаки и Јошио Танигучи, како и експертите за земјотресно инженерство Тошихидо Хисада и Кивоши Мито, но во соработка со второнаградениот загрепски тим и архитекти од Заводот за урбанизам на Скопје. Во Градската порта било планирано вкрстување на сите постојни сообраќајни системи, односно циркулацијата на автомобилите, автобусите, пешаците како и железницата -чија изградба била впрочем и започната но никогаш не била целосно завшена во замислената форма. Портата е јазол кој ги опфака комуникациските функции но и деловните операции, при што современиот брз меѓуградски сообракај се трансформира во локален сообраќај додатно разложен во вертикала со пешачки зони и простори за паркирање за да се ослободи централното јадро од непотребен автомобилски сообракај. Така, од градската порта била создадена нова оска на градот од исток кон запад долж текот на реката Вардар. Вториот структурен елемент во планот на Танге – Градскиот зид, составен од станбена зона со висококатници поврзани со хоризонтални станбени блокови, со ослободени партерни зони и непречени пешачки траси. За жал оригиналната идеја на Танге и за станбените блокови била видоизменета, но генералната урбана структура била испочитувана. Дали имате сознанија дали Танге го посетил обновеното Скопје? Бил во посета на Скопје во мај 1965 година при презентацијата на проектот. Зошто токму Танге е меѓу архитектите кој добил покана да учествува на конкурсот за обнова на Скопје? Кој одлучувал за тоа? Во 1964/65 година Обединетите нации застануваат зад обновата на Скопје, со одлуката да биде распишан конкурс на повик, за реконструкција на градот кој претрпе околу 70 отсто оштетувања на архитектонскиот фонд, особено во централното градско јадро. На конкурсот биле повикани да учествуваат осум стручни тимови, кои во тој момент на светската урбанистичка сцена претставувале најреномирани проектантски студија од кои четири странски архитектонски фирми: од Холандија Ван дер Брок и Бакема; од Италија Луиџи Пицинато; од САД Морис Ротивал; и од Јапонија Кензо Танге. Танге веќе го реализирал урбанистичкиот план за Токио. Од југословенските проектантстки бироа биле повикани: Славко Брезовски од Скопје; Александар Ѓорѓевиќ од Белград; Радован Мишчевиќ и Федор Венцлер од Загреб и Едуард Равникар од Љубљана. Претставници од Обединетите нации биле оценувачкото жири предводено од Директорот на проектот на ОН, Адолф Циборовски (урбанист кој учествувал во обновата на разрушена Варшава во Втората светска војна) од Полска; Љубе Пота, директор на Заводот за урбанизам на град Скопје и Ристо Галиќ, директор на Институтот за планирање и архитектура. Во мај 1965 година било прогласено дека добитната награда ја делат со 60 проценти проектот на Кензо Танге и со 40 проценти проектот на Радован Мишчевиќ и Федор Венцлер. Оригиналната макета за изгледот на постземјотресно Скопје на Кензо Танге се чува во депото на Музејот на град Скопје. Има уште една макета за изградбата на Скопје по земјотресот во 1963 година, која за среќа не беше уништена во пожарот во кој до темел изгореа бараките на поранешниот Институт за урбанизам на град Скопје и се наоѓа во рацете на главниот акционер на објектите на Институтот за урбанизам, Менди Ќира. Која е разликата меѓу тие две макети? Макетата која се наоѓа во Музеј на град Скопје е онаа со која тимот ја презентирал својата работа на конкурсот – значи претставено е идејното решение за Централното градско јадро, додека макетата која се наоѓаше во Институтот за урбанизам на град Скопје, е презентација на дел од планот околу Транспортниот центар и оската исток-запад. Во каква состојба е сега макетата на Музејот на град Скопје? Во 2008 година кога во Музеј на град Скопје за прв пат беше формирано одделение за Историја на урбанизам, архитектура и дизајн, започна акција за прибирање на предмети и веднаш беа преземени активности за санација на збирката со макети од нашиот искусен конзерватор Никола Кекеновски, при што макетата од студиото на Кензо Танге, како и и макетата од хрватскиот тим Мишчевиќ-Венцлер, беа конзервирани и заштитена во соодветна амбалажа за складирање, која пак е сместена во транспортни контејнери, по што тие беа подготвени за изложбена презентација, како во земјата така и во странство. Макетите по секој поголем транспорт подлежат на ревизија од музејските конзерватори и евентуални ситни санации заради фрагилноста на материјалот од кој се изработени, но засега се во добра кондиција за изложување. Дали досега беше изложувана за јавноста или се чува во депоата? Досега беше многупати прикажувана на значајни изложби. Ќе почнам од последната презентација во јуни 2019 година: „Скопје – Град, архитектура и уметност на солидарноста“ во Културниот центар во Краков, Полска; во 2018 во Музејот за модерна уметност – МОМА, Њујорк, САД; 2014 во GTA-Insitut fur Geschichte und Theorie der Architectur, Цирих, Швајцарија; 2013 – „Два града, две реки“ – Музеј на град Осиек, Хрватска/Музеј на град Скопје; 2012 – „Метаболизам – Градот на иднината“ во Mori Art Museum, Токио, Јапонија; 2012-„Незавршени модернизации: Помеѓу утопија и прагматизам“ – Модерна галерија, Марибор, Словенија; 2010 – Арт Биенале, Тренто, Италија. Бидејќи во Музеј на град Скопје, сѐ уште не постои постојана музејска поставка која го презентира урбаниот развој на градот, соодветните музејски предмети од нашите збирки за жал сѐ уште се чуваат во депоатаp, но секако кога за презентирање во контекст на времени изложби постојат услови, ние секогаш сме ја презентирале на јавноста не само макетата од студиото на Кензо Танге, туку и онаа која е од истиот конкурс, но дело на хрватскиот тим урбанисти Мишчевиќ-Венцлер, како и други експонати од истиот период. Лани, макетата беше дел од изложбата на МСУ „Скопје – Град, архитектура и уметност на солидарноста“ во Краков, Полска. За прв пат полската колекција на МСУ беше изложена во земјата донатор, а беше изложена и во Музејот на модерна уметност во Њујорк-МОМА. Дали тоа значи дека за темата Изградба и солидарност со Скопје, многу внимание се посветува во светот и има интерес? Во последните години особен интерес светската архитектонска јавност појавува за архитектонските зданија создавани во периодот на СФРЈ, особено за оние кои биле создавани со белегот на бруталистичката архитектура. Скопје, токму како резултат на постземјотресната изградба и идејата за обнова во современ урбан центар, ја имал таа среќа повеќето новопланирани јавни и колективни станбени објекти да бидат проектирани од домашни архитекти кои ја застапувале оваа архитектонска стилска идеја. За тоа сведочат и неколкуте изложби во важни светски културни центри кои беа реализирани во изминатите години. Особен интерес покрај архитектурата, побудува и феноменот на извонредната солидарност која целиот свет ја демонстрираше по земјотресот во 1963 кон граѓаните на Скопје, што резултирало со брзо опоравување од катастрофата, но и со трасирање на патот за создавање на град со современи урбани и архитектонски концепции. Во 2012 по повод 50 годишнината од скопскиот земјотрес и 100 години од раѓањето на Кензо Танге, неговиот син Пол Норитака Танге претстојуваше во Скопје. Дали вие се сретнавте со него ? Не се сретнав. Се има впечаток дека архитектите – македонски, југословенски и светски – заслужни за воскреснувањето на Скопје по земјотресот полека тонат во заборав. Да споменеме само неколку, заедно со нивните дела: ГеоргиK Градскиот архив '66, сту.дом ГоцеД '69, ХМРИ '72, ИЗИИС '78; ЈанкоК дсу НиколаКарев '69, Мед.Це. '73, Пошта '74 и во '79-'80; ЖивкоП, ЖивкоГ, ЛидијаМ и ТихомирА – ГТЦ '73; Марко Мушич УКИМ Св. Кирил и Методиј“ '74; РадомирЛ и ОлгаП – НБМ '74; БорисЧ МАНУ '75; МСУ е подарок од полската влада '70 проект на ВацлавКлишевски, Јежи Мокшињски и Еугењуш Вјежбицки. Зошто е креиран таков амбиент? Не би рекла дека тонат во заборав, особено последниве години кога не само домашната архитектонска јавност туку и светската е со зголемен интерес за бруталистичката архитектура во СФРЈ, особено во Скопје и Македонија од периодот на седумдесетите и осумдесетите години на 20. век. Сепак, недоволна е, и недостасува поинтензивна институционална подршка за финансирање на истражувања генерално на целокупното архитектонско наследство на град Скопје, од сите културни слоеви на градот, и секако печатење на монографски изданија кои ќе ги пласираат овие културни вредности. Oсобено внимание сметам дека е неопходно да се обрне на архитектите кои учествувале во изградбата на градот и кои сѐ уште можат да ни дадат мноштво релевантни податоци за развојот на архитектонската мисла и кои бездруго би требало да ги вреднуваме како живо културно наследство. Вие сте и архитект. На што личи денес Скопје? Скопје е денес град во кој е ампутиран најголемиот дел од неговата архитектонска физиономија градена со столетија. Град кој, за жал, приличи на детските боенки каде еден нацртал глава од слон, а другиот додал тело од зебра. Сликата за градот стана уште поискривоколчена со атакот од стиропорните новокомпонирани згради од „Скопје 2014“, со што на градот, кому историската судбина не му дозволила да го одминат природните катастрофи, земјотреси, поплави, пожари и воени разурнувања, му беше додадена и судбината да биде најисмеван град од светската архитектонска заедница. Град во кој, за жал, постои недоволно чувство и политика за зачувување, обновување и заштита на вистинското архитектонското наследство, независно дали станува збор за оние објекти создадени по 1963 година по стандардите на модерната архитектонска мисла или пак за оние кои биле подигнати пред стотина години, а кои всушност еднакво се важни во исцртувањето на одната линија на развојот на градот. Сведоци сме на тивко разјадување на ионака малиот број преостанати објекти кои можеа да ја раскажуваат богатата градежна традиција на градот и деградирање на старата скопска чаршија до степен на непрепознатливост. Секаде во светот експертите за архитектонско наследство се трудат да ги истражат и реконструираат историските објекти до степен на примена на автентични материјали и градежни техники, додека кај нас несериозниот приод е пресликан во денешниот несоодветен изглед на Старата чаршија. Најсвеж е примерот со објектот на Старата железничка станица, во кој од 1972 година е сместен Музејот на град Скопје, за која сме сведоци дека во последните десетина години најгрубо се девастираше околниот простор како составен дел од перонскиот сегмент на објектот, а сега со изградбата на новите објекти околу станицата ќе биде вклештена помеѓу неонските реклами на грандиозниот објект кој ја проголтува, со што сосема ќе биде нарушено нејзиното значење како лендмарк и меморија за катастрофата за која еве по 57 години се обидуваме да евоцираме спомени. https://nezavisen.mk/kenzo-tange-go-zamisluval-skopje-kako-most-pomegju-humanosta-i-idninata-intervju-so-jasminka-namicheva-vish-kustos-vo-muzej-na-grad-skopje/

испуштен е дирегенто то Битолскио Хрват

~

Макетата од Плано на Радован Мишчевиќ и Федор Венцлер од Загреб и Едуард Равникар од Љубљана




Макетата од Плно на Јапонците

веројатно компресор за куполи на надувување

туку сега разбрав дека гпГранит некаде '68/9 имале изготвено концепт-проект за Скопски Трамвај со 6 или 7 траси низ цело Скопје, но заради мањак средства се пролонгирало проектирање и трасирање ... муабетов е од Татко ми кој цел живот го минал таму, та немам двојба дека било така т.е. сигурно имаат идеен проект во архива на Проектантско в Гранит кој бил изготвен од работна група на која веројатно главен инжињер бил Иван Стојковски кој подоцна '98ма предложува идеен проект за трамвајска траса по Кеј (Душан е лапсус во следниот линк) [1] за истиот официјално '02-ра да е одбиен од РистоП, a евентуално ко проект да види бел ден футуристички сред Вардар [2] со оглед постојно запушениот Кеј од мостои, иако ваква идеја би била склет за проточност на Вардар при висок водостој (но тоа евентуално може да се реши со отворање на хиперлуп цевките за проток на вода, доколку се оди со нив приземно во самото корито, или пак да се пробие екстра канал кон евентуален скопски линк за Вардарска Долина) ... чинам негова идеја е и онаа за Зелено Маџир Маало [3]

немам абер само дали КензоТ&ко замислувале Трам Траси и дали некаде тоа е наведено!, или пак гпГранит самоиницијативно понудил свој концепт т.е. идеен проект ...


Edited by beTon - 22-Aug-2023 at 18:08

Шкупљанце град на недовршени проекти
А да најдет некој денешен Кензо Танге да си дојси тим и да го потсреди то шо можи да се потсреди ?

Originally posted by beTon од една страна сме имале ксмет ...

... а од друга сме биле баксуз сузукито да му го дадат на битолец да ни го фризира [1] хм ко асимилиран загрепчанец не ни може да се надева на лејбл Битолчанец туку ко ехо забораено в деминутив си ет битолец!, туку сега кој да го опраи?, хм можеби некој внук на друг битолец кој за беља го убедиле да се доживует ко београџанец [2] а во костец негоите печалбарски дострели [2][2][2][2] и наште автентични потенцијали [3] конечно ова неговово би било тертип за вкусен натпревар меѓу народите [4] та како спин ако не друго убо би било вака да привлечеме внимание и наместо да се чека на мекдоналд фарми да се покани LCP да отвори ланец пицерии, можеби и чисто симболично ко франшиза, а ден потоа да се свестиме дека имаме ширум светот мнозина уметници архитекти урбанисти и што не од Иселеници кои може да бидат поканети од ААМ на некој тематски еФорум за да споделат свое мислење во однос какво и да е пеглање на скопските визури, олдскул њускул или олд~њус~Кул за ко добри кулинари сетне Народ да се зафати со вкусно зачинување на својата реалност од урбана вона~би~идила!, но нормал кај нас и да се одважи некој за ваква идеја испопокани на континуирана јавна дебата едикојси белосветски метросексуалци та може поарно и да забораите на идејава!

но бар нека срочат за наши експерти волни за дебата постојано да пеглаат потенцијал низ потенцијален иден ако не скорешен еФорум на ААМ!, хм може мислите поарно е такво нешто да се стори на Катедра кај Грчев!?, не е ни битно!, битно од некаде да тргне муабетот како и од она што го имаме максимум да извлечеме бар во однос одржувањето ако не друго!, иако убо би било како брутализам пример се' што е тангента остнато да се прибелижи контурно светлосно пример со тенки пр. зелени лед траки (зависно кој месец како ви годе) за потенцијално од Кале перспектива би се насетиле бруталистичките егземплари од скопски зданија!, не дека ваквата идеја е незнам колку неопходна или уникатна но ето некаков креативен начин како се' она утре што би било дополнително донакитено со интервенции од Пејсажен Урбанизам в Мал Ринг ако не другде да не биде така и дополнително дозагушено, незнам може имаме капацитет таквите ПУ Инсталации да се фолдабл та во одреден дел од денот и да се потсобираат за да во полн сјај светне во својта изворна форма дадена тотал брутал појава!?, мислам не ми мерите на досеткиве небаре готово речено сторено, туку нека ви бидат урнек дека од јавно кажани идеи глава неболи туку истите би се рецнале од некого соодветно навремено, наместо некој на сличен начин онака партиски да ви ги протнува на мала врата пошто му се сонило дека така треба, каде со тој памет и во 21-ви век незнам, но мора конечно да заврши таквата пракса на која единствено што може е постфестум по медиуми анамнези да се расфрлаат или во најдобар случај да се орнизира неколкудневен симпозиум од ко по обичај Иселеник, мислам риспект и за тоа, но од тоа ефект само за во Космос в Чршија!, ајт бар има каде да се опораи Чоек после дневна обиколка на скопскио урбан епицентар!, хм дали е можно онакво нешто ко инсталација од тензилни светлечки контури да се изведе во однос тангевата визија за Градска Порта почнувајчи од Нова Железничка па до Плоштад?, којзнае може со ласери некој може да ја проектира!?

Edited by beTon - 02-Sep-2023 at 00:10

аф, Абе сФе ет Саглам само веќе Луѓе што немат!, мислам онакви Домакинлук в Пазуви што држат!, а може и ги има ама Фатиле сеница на тераса па не им дошло до штимање центрифуга!?, како малџии така и голџии, навистина голем лик в Скопје не се најдвит веќе а и поарно!, нека си дреме!, вака чунки некој Мал ќе успее да ја завергла работа на арно натака!?, иако последнио дали дека од Ѓорче а се праел ко од БуПешта та зарибан муабет дотера, бар во очите на сите оние кои Бруталистичко Скотје го доживуеле ко спејс шатл, нормал ним еклектика не можеш да им протнеш на БИМАС!, зато ко под казна им протече в сред Центар ко Крем врз Саке, иако ја и то не го доживуем трагично туку ко баш мотивација за да свртиме на Вино без адитиви и остали конзерванси, што велам низ Винова Лоза да дотераме до Пејсажен Урбанизам ...

инаку за то Олдскул Тајфата Билдери се' најдобро да кажам малку е бидејќи едни од ретките што и појќе од ентузијастички за роднио град беа засукале фокус но ќе да кренаа раце кога видоа дека ама баш никој од експерти не ги рецка ниту индиректно, иако сите Билд си го читаа!, та белким најонака пробаа со игнор да повлечат внимание, ама еве сеуште никако да се распламти дебата по било кој основ макар и за прометеј дали е она или тоа [1][1] а не па дали некој идеограм му летнал на КеТа от шинтоизам у скопско котле [2] битно остало сведоштво дека некој треба бар абери да архивира ако не друго, та Слава Богу се наоѓаат сеуште ОТБ Братја, прашање е само кога како пак би влетале средсело наоро!?, за што чинам добра поука ет некој да смогне сили и на Билд штембил да му поклони [3] е веќе тогај со по некоја Трајна Градска Барака ем проектчина бар за Архи Естетитка Етика и Едукација макар и само ко Архи 3д Работилници за Малџии [4][4][4] така чинам форумов пак ќе Лета Плови и Вози ем Радост Пак Ќе Биде ... кузнај може и до 3Д Катедра на АФ ќе стигне муабето ...

... дефинитивно и да бидне в некое друго Здружение волја за негување на постземјотресната реконструкција и сите нејзини убаи и неубаи страни, пак на Билд почнало ем не е збор за некој реликт туку Жив Урбанизам како појава та треба ако не друго при Студенстски Сојуз на Градежен да смогнат сили и Билд 3.0 да го впрегнат најкреативно а експертски во погон, нешто налик доекспертски ефорум на евентуален иден при ААМ (ко 2.0), а за што убо би било бар еден професор да ги уценует студенТи ајт камо покажи општествена одговорност макар и во однос ученото онака шерувајќи помошни материјали за Скрипти та да добиеш прелазна, и чинам така тукашниов Народен Муабет ќе си добие и своја институционална верзија!, а тоа пак потенцијално така може и час поскоро во сите области невладино да повлече нога за вистински димензионирана а континуирана јавна дебата!, иако чинам за такво нешто ќе треба и законски кураж т.е. да се воведе норма дека ако сакаш Граѓанско Здружение евала бујрум се' на ачик да ти е' та сетне и од заеднички буџети проекти да се финансираат, е' тогај може да се понадеваме дека и Парајгладери ќе има на Градски а зошто не и Државнио Грб!, ајт таму доволно ет Соколи ...


Edited by beTon - 02-Sep-2023 at 17:55

вториот повоен ГУП за Скопје [1] ко што наведува НоемиЧ (на следнио МАРХ цитат) имал јасна цел Скопје освен екстра ретрофутуристички експеримент на цијам-ци да биде и конзумеристички хевен за балканци!, што логично и ќе биднело случај ако и бар половина од кензовиот вижн видел бел ден, а не па цел!, што може да се насети и от проекциите за милениумски популациски бум на ciam-ци "The Master Plan envisaged for long-term (4 million population ‘after 2000’)" [2][2]

Originally posted by МАРХ Планот предвидува(л) хиеархија на 4 центри (по еден) за секоја (урбана зона) ГЛАВЕН ГРАДСКИ ЦЕНТАР > Центар На ДИСТРИКТ (Аеродром, Карпош, Чаир) > Центар На Населба > ем Локален Центар Сите центри содржат соодветни комерцијални, деловни, административни и културни програми кои ги задоволуваат различните потребите на жителите

видено от денешна перспектива оската Јужен Булевар ~ 3таМакБриграда како урбан автопат требало да ги врзе 3-те поголеми трговски спотои од едната страна на Вардар а 4-тиот од спунт да ет Т конекција преку централниот (та чунки за Трговија да цвета сред 4 милиона скотска популација!?), интересно е дека истите требало да се врзат и железнички т.е. со ЛРТ (тогај го викале надземно метро) што до некаде е комплетирано како источен но фали и западен ринг сега веројатно би требало на столбои покрај јужната сообраќајна артерија [3]-[3][3][3]-[3][3][3] т.е. Дистрикт Центар Аеродром то би било (односно Лисичарките кај де'бе'ка [4]) фактички сега имаме еден нов сегмент од ваквите идеи (на страна оној основнио в Центар) но и тој железнички не е никако поврзан освен ако ЛРТ и навистина не се пушти по постојната градска пруга (кон ДрачЕво) а сторат попатна станица близу сКај'сиТи [5][5] та ако не друго од Петровец директ да се истовараат блакански шопинг феномени јасно доколку таму се разграни таквиот Дистрикт Центар со тро отпојќе молои него еден постојно!, но како лепат згради наоколу некако тнко оит натака работата!, односно комплетно е напуштена ваквата идеја изгледа!?, а евентуално сега да се срочи таков Дистрикт Центар кај бивша Кланица и наоколу во правец кон Кожара што веќе и се формира како Деловно Трговска Зона па ако не другде таму да има попатна ЛРТ Станица доколку некогаш Скопје и дочека ЛРТ бар на релација Петровец ~ НоЖеСт но и тогаш ако бар каросеријата немоит да се сервисира в Колска (незнам загина ли истата конечно но Кадаро посекако го имаме та може да се рестартира некоја нова) тешко дека на нешто долгорочно ќе личат таквите композиции, иако ветува можноста сред светски економски или енергетски дебакл Воз да стане меин транспортен мод за мнозина а така и да е одржлив долгорочно муабето дури и потака од Скопско [6] ако и само ако не не' стрефи заради тоа некоја склет каузалност што велам во последнио фус ко содома&гомора в Словенскио Ерусалим заради таква смут Ж конекција, нејсе, истото може да бидне реалност и со Хајспидка по К10 7] а нанеа врзан Скопски ЛРТ кој би ги доврзал скопските трговски хотспотои ...

... реално сега и вертикално се разгануваат некогашните ДистриктТрЦе-а кон Населба Центри т.е. ГТЦ кон исТАГАте кај бившо Сајмиште илити Џеваир кон Бриколаж кај бивши Кванташки а единствено СИТиМОЛ-ерај си ет некако на место, додека другите микро центри по населби ко Бисер Буњаковец Беверли се можеби некако втерани на таман локација но практично нефункционални освен во случајот со Бисер кој дочека симетричен булеварски пандан во то алУБОнд КаПИТоЛ-ецот (каде чинам ет единствената в Скопје бесплатна гаража за првио саат та вртат коли кругчина по подруми барајќи две слободни линии (сигурно и мештани додека да им се ослободит паркинг предпорти!?), во секој случај риспект за подземнио паркинг чиниш во Токио си кога таму си т.е. толку е се' наџиџано во Аеродом да навистина нема друга опција ако во Општина имаш работа него да бараш за еден саат беспари рајат паркинг макар вртел кругчина на три нивоа подземно!)

него Интересно во контекст ваквата Скопска ТрЦе Агломерација ет да се спомне (а од современ аспект) дека убо би било во однос бучавата Дискач да ет стандард по МОЛои наместо кому иде каде стигне а заради оправдани причини [8] плус така од старт безбедноста освен паркингот ќе им биде загарантирана на Шизик-субкултура та и да им е рајат Душа на родители кога својте малолетни поколенија и после 12 им подзаспале в Диско!, ем така се отвора можност таквите Дискачи да си имаат Лонџа на покрив каде би можел Чоек да се трезни одмори па и отспие додека тајфата долу се весели оносно дочека кој ќе го врати подома!, на страна што и преку ден мнозина што таму ќе можат од шопинг да куртулат додека нивните Мили тренираат ДДВ (ДајДаВидам шо има), но за да се домотивираат Дискотеки да прешалтаат на таква стандардизација може добро ет за бар за таквите кровни Лоунџ МОЛ Тераси да не плаќаат башка лиценца него да е во склоп истата за ноќнио клуб, а нормал тие самите таквите средства од неколу илјади евра ќе си ги реинвестираат за посаглам опрема бар за Обезбедување (Прва Помош и сл.) бреј замисли да има по дифолт во секоја Лаунџ Тераса и Боци Кислород та инстант да се трезни Народ после денс касапана на подиум, а кусур ќе биде ако имаат и стандардизација налик секој ДиГостин да му следует уз карта и Футуристичка Пица [9][10] која доколку не е гладен ШизиКо би можел да ја однесе подома или Донира за вработените во МОЛо кои утредента ќе треба и Тревници освен Ходници да светнат!, нормал фрижидер за донациите исто за да не се чудиме утре по неВести салмонела хара по МОЛои, мислам за секоја една Уба идеја треба и сеопфатен риск менаџмент ...

~

ќе додадам во контекст два интересни цитата +- мои досетки помеѓу а кои можат да фрлат светло на она што сме го добиле ко план и дали тогашниот вижн би ни бил тамам и сега т.е. дали и навистина е потребно да се брка истата подлошка до коска како Скопје би стигнало и до 4 милиони жители, а што е возможно во некоја КуСкоТе варијанта бар в некој бивши театар [10][10] но што според даVос прогнозите ќе истовари тогај ултра футуристик пицајла со кечап од глисти и салама од црви лепчето ке да го замислуваат од алги!?, многу веројатно ако успејат да истоварат то нивната евроатланско-глодалистичка технократска идила!

MASTER-PLANNING NOT SUITABLE FOR NEW REALITIES For a long time, planning has been based on so-called ‘master planning’ approaches that have proved to be rather static, land-use-oriented and largely unrealistic in their assessment of limited resources and rapid change. Of course, one should take into account the context in which this planning approach was developed in the beginning of the twentieth century. At the time, the role and power of governments and their resources were substantial and social, technical, scientific and spatial change was slower than today. Then, ‘plans’ could be prepared and even at times implemented in a rather technocratic way. Today’s circumstances have completely changed. This traditional planning approach, still very common in developing countries, starts with an often very comprehensive survey followed by an analysis and interpretation of the data and results in a ‘master plan,’ a kind of blueprint to guide the city’s development of a city [Geddes 1915]. In the A21 Programme cities, a master plan or a development plan usually already existed, even if it was not necessarily followed. This planning tradition is characterised by a belief in the possibility of collecting all the necessary data in order to have the knowledge needed to predict the ‘logical’ future and to design a plan with a programme for its implementation. (датадривен фантазмагории блипнати од криво насаден емпирицизам кои очигледно немаат крај како си тера времето [11][11][11] ) When starting the project in Nakuru, for instance, it was striking that during the first workshop, most of the participants demanded an exhaustive and comprehensive data collection phase as a necessary first step in the process. Simultaneously, the participants spoke of the many urgent problems and opportunities that should and could be tackled immediately without much supplementary fundamental research and within the available means. They were seemingly afraid of ‘action’ based upon available knowledge and of learning by doing. They also seemed fearful of handling inevitable uncertainty and, consequently, avoided concrete decision-making and action. In the traditional planning approach, factors such as time (change and uncertainty) restrict the means for realisation. Likewise, the values, interests and power of people and groups are often not taken into account. Another and strange — due to contradictory logics embedded in the approach — characteristic is the gap between the ‘master plan’ (expressing an optimal land use, developed by an urban planner) and the previous studies carried out by different experts. Indeed, an analysis of master plans shows that often they are based upon information, considerations, visions and concepts which cannot be found in the surveys, but which prevail in theories about the ‘ideal city’ (reflecting an ‘ideal social order’ as in the CIAM and Garden City concepts). This ‘gap’ may also be attributed to the largely sectoral-based research dealing primarly with housing, infrastructure, industry, services, and social equipment which tends to cater solely to the functional and technical aspects and less systematically to the spatial conditions of the location. Spatial characteristics — structure and fabric — and spatial qualities and exploratory design do not appear in master planning. ... Localising Agenda 21 - https://unhabitat.org/sites/default/files/documents/2019-07/urban_trialogues_lr.pdf

значи ксметот со КензоТ ни бил функционален, ако Градски Порта и Ѕид со се се' останато од мастер плано се негои агли од функционални аксиоми за транспортна и административна оска (т.е. футуристички натурбетон конструктивизам или попрво на запад лејбнат ко фукционализам за да не им мирисат на лујџе ко болшевичка запршка (мај емфазис)) додека конзумеризмот дошол от друга страна меѓу циам-ци ... (оние кои сакаат да подразберат тро и некоја сумљива анамнеза за нив нека ги ѕирнат и следните фусои) [11][11][11] (т.е. што попрво може да се лоцира како идеолошка спона во Агенда21 за чејсинг урбан хевен'он'рт) [11][11-19][11] (за фусоите под 19 во вториов 11-ти линк симнете TOR пребарувач очигледно archive.is/ph е блокиран на запад) сепак нам тоа ни тогаш а нит сега не тангира како Скопјани па и Македонци бидејќи нит тогаш нит сега сме се доживувале како експериментални глувци ами ксметлии да од балканска касаба добиеме балканска метропола, но од таквата амбиција единсвено што имаме за сега ет Метрополис Арена сега веќе срушена т.е. првата хала на Сајмиште каде е насаден исТАГАте (та бар една виртуелна макета в некоја идна тамошна дискотека да пуштат за утеха sds [11] за линков одете со TOR броусер) она што може да се насети како надградба на функционализмот (functional city) на циам-ци не е Пејсажниот Урбнизам ами сустајнебл сити (каде самоодржливост е норма пак за дадена но наместо плутократска ко до сега идна технократска елита) практично повторно инерција кон бркање некаков рај'на'земјата (ем суперчовештво) но под превез на ГринДил каде земјите од третиот свет би биле држени во стагнација преку low CO2 hype иако дефакто CO2-то нема врска со глобалното загревање туку се користи како спин за полесно шалтање од фијат кон диџитал економи ем со CO2 уцени како би биле осигурани евроатланските детерминисти пак на врвот и сред евентуална нова идна светска економија [12][12][12] она што ет интересно пак во однос овој пост и ваквата моја анамнеза на Агенда 21 сега А'30 а сигурно и потака како им каска во континуитет хомо-силикон глодалистичката-шема (за суперчовештво) е дека шопинг молот не е примарно заради постојниот конзумеризам Идеален А'21 блупринт туку централизација на сета неопходна стокова размена на бројлерсок ниво подобна ко таква од повеќе аспекти како контрола на проток на стоки во мегаполисите но и одржување болшевичка униформност како нали едикое суперчовештво не би се врнало на корените ами послушно си пази диктат трендоите!, хм може ова делува анриал за мнозина, но доколку убаво ја запазите неопаганската евроатланска стандардизација за бркање рај'на'земјата и суперчовештво воопшто уабетов не ет смешка туку страва од долгорочно манипулирана реалност тувардс сач гоал!, нејсе нам чисто од урбан аспект ТеЦе-ата ни се баш балканска појава која нит под Глобал лејб ни се топтан колективно ревелејшн туку напротив смешка од алубонд појава!, мислам Брутализам ет поим за ваквата несмасна препаковна на истата шема бидејќи влева стравопочит колку банално а сепак монументално е истурен некаде екстра бетон!, што особено е апилинг бидејќи сне трусно подрачје ко Град ...



Брошура од конкурсо за ГТЦ
http://www.build.mk/forum/forum_posts.asp?TID=128&PID=186075#186075

почеток на изведба
http://www.build.mk/forum/forum_posts.asp?TID=128&PID=272881#272881

ГТЦ Визури
https://marh.mk/gradski-trgovski-centar-skopje-fotogalerija/

... Opening in 1953, the construction of the Lijnbaan paralleled that of numerous open-air shopping malls across the United States that were bookended by department stores – a type that became known as the ‘dumb-bell mall’, referring to the shape of handheld weights.20 However, contrary to the American examples, the Lijnbaan was not a suburban but a decisively urban figure which, van den Heuvel explains, was designed as part of a large, mixed-use urban project that apart from commercial, public and cultural spaces also included a series of high-rise housing slabs along its western edge. Qualified by Lewis Mumford as a ‘sound urban form that could be adapted anywhere’,21 the Lijnbaan became a canonical figure in the history of modern architecture and exemplary for numerous urban regeneration projects in which the shopping centre played a key role. One of these projects was the reconstruction of the city of Skopje, which is the subject of Jasna Mariotti’s chapter ‘Displays of modernity’. On 26 July 1963, Skopje was struck by a devastating earthquake, which reduced the majority of its urban fabric to rubble. The office of van den Broek and Bakema was both directly and indirectly involved in the city’s reconstruction. In 1964, it was among the eight teams invited to submit a proposal for the city’s redevelopment. Although their bid was not successful – Kenzo Tange from Japan together with the team of Miscevic and Wenzler from Zagreb were given the commission – the concepts and ideas that they expressed in their earlier Lijnbaan project did permeate parts of the subsequent design. Following the guidelines set out in the ‘Ninth Project’, as the master plan by Tange, Miscevic and Wenzler was called, a series of large-scale competitions was organized for different sites in the city, including one for a new City Trade Centre in 1967. This competition was won by Živko Popovski, a young Macedonian architect who had previously worked in the office of van den Broek and Bakema in Rotterdam. His design, a horizontal linear structure, which apart from commercial units also included various public and administrative functions and a series of vertical housing towers, clearly drew upon his experience garnered in the Netherlands. Like the Lijnbaan, it stitched the fragmented urban tissue of the central part of Skopje together through an internal network of streets that connected adjacent public spaces. Both van den Heuvel and Mariotti point out how the shopping centre as a reconstruction project was believed to spatially and symbolically insert the civic values of an open society in the confines of an existing urban condition. Constructing consumer-citizens: Shopping centres shaping commercial collectivity In her acclaimed book Irresistible Empire: America’s Advance through 20th Century Europe, Victoria de Grazia chronicles the journey many European countries took after the end of the Second World War ‘… ... The city trade centre in Skopje In the period following the competition, Skopje witnessed an internationalization of its architectural culture, which was supported both by the presence of foreign architects working in the city and through the growing influence of a young generation of Macedonian architects that were trained abroad. Gjorgji Konstantinovski, for instance, designed the Student Dormitory ‘Goce Delcev’ (1971–1975) and Skopje’s City Archives (1966–1968) after studying under Paul Rudolph in Yale, and Janko Konstantinov, who worked for Alvar Aalto in Jyväskylä in 1957 24 and built Skopje’s Telecommunications Centre (1974) and Post Office (1979). Shortly after the earthquake, several large-scale competitions were organized for different sites in the city. Beyond reconstruction, these competitions aspired to project new urban visions on the destroyed city. One of these competitions was for the City Trade Centre (Gradski Trgovski Centar). According to Ciborowski, Project Manager of Skopje’s master plan, this project along the Vardar river, which was to incorporate the existing housing towers, was one of the priority areas for intervention in the frame of Skopje’s renewal.25 As a result, the idea to build a larger complex with shopping, restaurants and craft shops in the core of the downtown, where the new master plan had envisaged the construction of new commercial space, was accepted in 1966.26 This marked the starting point for the construction of the City Trade Centre. The master plan stipulated that the Trade Centre had to be located in the centre of the city, along the Vardar river, the central city square and the inner city park, in an area where pedestrian and vehicular traffic intersect, and was to incorporate areas for trade, catering and services.27 While these programmatic prerequisites were included in the competition brief, the boundaries of the building site, or the materials to be used were not.28 Held early in 1967, the competition for the City Trade Centre not only offered a testing ground for new concepts in architecture, but also tested the spatial possibilities of the site. Twenty-three competition entries from across Yugoslavia were submitted, several of which by prominent Yugoslav architects. After this first call, the jury invited five teams to submit their proposals for an internal competition,29 and subsequently awarded the second prize – no first prize was awarded – to Živko Popovski and his team.30 At the time of the competition Popovski was a young Macedonian architect who had recently returned from the Netherlands, where he had worked in the architectural office of van den Broek - Georgi Konstantinovski, Graditelite vo Makedonija XVIII-XX Vek [Architects in Macedonia XVIII–XX Century] (Skopje: Tabernakul, 2001). 25 R. Damjanovski, ‘Dobar od na Izgradbata i Obnovata na Skopje’ [Good Track Record of the Reconstruction and Renewal of Skopje], Nova Makedonija, 9 February 1967, A6. 26 Original quote: ‘Izgradbata na Trgovskiot centar stana prioritetna zadaca vo oformuvanjeto na centralnoto gradsko podracje. Poradi ova, uste vo 1966 godina, vo akcijata za izgradba na nov deloven prostor, se prifati idejata, pokraj drugoto, vo jadroto na centarot na gradot, kade sto i so noviot urbanisticki plan bese predvidena izgradba na nov deloven prostor, da se izgradi eden pogolem kompleks od trgovski, ugostitelski i zanaetciski dukani.’ In Tihomir Arsovski, Gavril Gavrilski and Trajko Stojkov, Gradski Trgovski Centar [City Trade Centre] (Skopje: Osnovna edinica za deloven prostor, 1981). 27 Tihomir Arsovski, Gradski Trgovski Centar Skopje [City Trade Centre Skopje] (Skopje: Zavod za stanbeno i komunalno stopanisuvanje, 1969). 28 Ibid. 29 In the first round of the competition, the second prize was given to the team of Živko Popovski and to the team of Grujo Golijanin, Edvin Smit and Milan Sosteric. The third prize was given to the team of Janko Konstantinov, the fourth prize to the team of Radisav Popovic, Gordana Popovic, Andrej Smid and the rights were bought from the competition entry of Fedja Kosir. See Arsovski, Gradski Trgovski Centar. 30 Živko Popovski, ‘Opstojuvanjata na Gradskiot Trgovski Centar’ [The Persistence of the City Shopping Mall], Interview by Ž. Mitevska, Makedonsko Sonce, 1999, http://www.makedonskosonce.com/broevi/1999/sonce287/Tekst15.htm, accessed 17 January 2015. 24 84 and Bakema in Rotterdam.31 While there, he worked – amongst other things – on the competition entry for the reconstruction of Skopje. When interviewed in 1999, Popovski noted that winning the competition for Skopje’s City Trade Centre was ‘… probably … a result of my one-year stay at an expert’s team in Holland’.32 Living and working in Rotterdam, and employed by van den Broek and Bakema, it is safe to assume that Popovski was familiar with the Lijnbaan, which was designed by van den Broek and Bakema in 1953.33 > lined with shops, this linear pedestrian street had restored the inner heart of the city, which was damaged severely during the Second World War. It thus presented a suitable case study for the post-war reconstruction of inner cities and following its success, many more shopping centres followed ‘from the Netherlands to deep in Russia and from South Africa up to Scandinavia’.34 Popovski’s competition entry for the trade centre reinforced the East–West axis of the city and melded the surrounding area, including the housing towers that were built along the river before the earthquake in 1959, into a coherent and cohesive whole. His horizontal linear structure stitched the fragmented urban tissue of the central part of Skopje together through an internal network of streets that cut through the volume and connected adjacent public spaces. The horizontality of the complex was interrupted only by the verticality of the existing housing towers; thus achieving a well-measured balance that was praised in the competition report: ‘[t]he proposed architectural ensemble represents an acceptable architectural and urban composition with a good layout of the shaping elements and volumetric proportions’.35 Shortly after the competition for the City Trade Centre was finished, the drafting processes started. Due to the size and complexity of the complex, the Institute for Urbanism and Architecture of Skopje along with two of Macedonia’s biggest architecture offices, the Institute of Studies and Design ‘Beton’ and the design organization ‘Makedonija-proekt’, were involved. Following the ideas set out in the competition entry, Tihomir Arsovski, Gelevski Živko and Markova Lidija worked together with Popovski to prepare the project’s working drawings. Construction started on 11 October 1969 under the auspices of the Institute for Housing and Communal Works, and finished on 29 November 1972. The City Trade Centre was officially opened on 27 April 1973, little more than three years after construction began.36 The opening ceremony was attended by state and city officials and featured prominently on the cover of daily newspapers, such as Nova Makedonija, which enthusiastically labelled the City Trade Centre ‘a jewel for the city, a building for the future’.37 Georgi Konstantinovski, Graditelite vo Makedonija XVIII–XX vek (Kniga II) [Architects in Macedonia XVIII–XX century (Vol. 2)] (Skopje: Tabernakul, 2004). 32 Ibid. 33 Divna Pencic et al., Skopje – An Architectural Guide (Skopje: Coalition for Sustainable Development – CSD, 2010). 34 Michelle Provoost and Wouter Vanstiphout, ‘Wijlen de Lijnbaan’, last modified 1 September 2007, https://www.archined .nl/2007/01/wijlen-de-lijnbaan/, accessed 20 January 2015. 35 Original quote: ‘Predlozeniot arhitektonski ansambl pretstavuva prifatluva arhitektonsko-urbanisticka kompozicija so dobar raspored na oblikovnite elementi i volumenskite odnosi.’ In: Arsovski, Gradski Trgovski Centar Skopje. 36 Arsovski, Gavrilski and Stojkov, Gradski Trgovski Centar. 37 F. Josifovski, ‘Otvoren Trgovskiot Centar’ [The Trade Centre Is Opened], Nova Makedonija, 28 April 1973, A9. 31 85 (a) (b) Figure 5.2  Živko Popovski’s competition entry for the City Trade Centre: (a) ground floor plan, (b) model. Source: Tihomir Arsovski, Gradski Trgovski Centar Skopje (Skopje: Zavod za stanbeno i komunalo stopanisuvanje, 1969). 86 Shopping Towns Europe 100,000 square metres of shopping in the city centre The City Trade Centre in Skopje housed an extraordinary diverse programme within its 100,000 square metres, including areas for trade, a hotel, catering, crafts, a cinema, banks, a post office and offices. These functions were carefully distributed over the different levels of the complex, depending on their size and the anticipated frequency of visits. Of the City Trade Centre’s five floors, two were below ground, one was level with the ground and two floors were raised. The lowest floor provided parking and storage facilities, while the first floor below ground housed supermarkets and service areas. The ground floor along with the two upper levels were designated for commerce, trade and catering. The building’s organizational scheme ensured that different activities within the complex were optimally connected, and the technology used to construct the complex was state of the art for its time. Popovski proudly claimed that ‘there was no competition in the area between Athens and Vienna’.38 Figure 5.3  City Trade Centre in Skopje. Source: Photo by Rumen Kamilov in Tihomir Arsovski, Gavril Gavrilski and Trajko Stojkov, Gradski Trgovski Centar (Skopje: Osnovna edinica za deloven prostor, 1981). 38 Popovski, ‘Opstojuvanjata na Gradskiot Trgovski Centar’, Interview by Ž. Mitevska. 87 One of the most distinctive features of the building were the elevated streets that cut through the central part of the ground floor and the two upper levels, thus contributing to a dense, multi-level system of pedestrian streets and public spaces which were connected through spiral staircases and ramps. These interior shopping streets and promenades were ‘freed’ from the perils of vehicular traffic, which was restricted to the complex’s perimeter. A myriad of entrances connected the internal pedestrian network of the City Trade Centre to the river quay, the park and the central city square, thus increasing the connectivity within the city while firmly embedding the building in its pedestrian network. Approximately two thirds of the complex’ surface area or 62,257 square metres was ‘built up’ and one third or 35,103 square metres was public, open space.39 This resulted in a pleasant variation between open and enclosed spaces, which is still one of the distinguishing features of the building today. A rigid structural grid in combination with a modular spatial organization ensured that in spite of its rich programmatic and spatial variety the complex did exude unity. This appearance of coherence was reinforced by a clever alternation between horizontal slabs and transparent commercial façades, which emphasized the building’s linearity. The City Trade Centre in Skopje has a dominant presence in the urban fabric, thanks to its location – at the very heart of the city – and its size; the building has one of the biggest footprints in the inner centre of Skopje. Nonetheless, the complex is highly permeable and in spite of its size functions as a single entity. It created a spine within the urban fabric that strongly contributed to the newly proposed East– West axis of the city. As such, it not only perfectly fulfilled its role as one of the key components of the 1966 master plan, but also proposed a new concept of urban centrality by positioning a shopping mall at the very heart of the city. Contrary to the American suburban shopping centre, which is disconnected from its surroundings – turned ‘inside out’, the ‘public character’ of the building can only be experienced from within – the City Trade Centre of Skopje was firmly anchored into its surrounding and strongly embedded in Skopje’s urban fabric. With no front and no back, the complex is an impressive spatial construct that effectively stitched the devastated city centre back together. ... (b) Figure 5.4  Movement in the City Trade Centre in Skopje: (a) vehicular traffic is restricted to City Trade Centre’s perimeter; (b) areas for pedestrian movement in the City Trade Centre. Source: Photos by Rumen Kamilov in Tihomir Arsovski, Gavril Gavrilski and Trajko Stojkov, Gradski Trgovski Centar (Skopje: Osnovna edinica za deloven prostor, 1981). ... The experts thought both sociologically and philosophically, and made a concept for a city that was supposed to be representing what Western civilization was considering to be a democratic and libertarian culture. Skopje needed to be prepared for the 21st century.42 The reconstruction projects for Skopje came into being in a system that was receptive to new ideas and are thus representative of the modernization programmes implemented in the country after the Second World War. The transformation of the city of Skopje was in itself a modern project. Skopje’s 42 Original quote: ‘Po katastrofalniot zemjotres vo 1963 godina, Zapadot i Istokot vo Skopje se natprevaruvaa so pari i so idei, se vodese interesna megunarodna igra. Zapadnata civilizacija, sakase da se natprevaruva so istocnata na poinakvo nivo – na nivo na solidarnost, so pari i so timovi. Proektite za izgradbata ne se odnesuvaa samo na arhitektura i na dizajn. Ekspertite mislea i socioloski i filozofski, napravija koncept na grad sto trebase da bide reprezent na ona sto zapadnata civilizacija go smetase za demokratska i slobodarska kultura. Skopje trebase da se podgotvi za 21 vek.’ In: Živko Popovski, ‘Mozevme, no ne Napravivme Svetski Grad’ [We Could Have, but We Didn’t Do a World City], Dnevnik, 27 July 2004, http://okno.mk/node/35128, accessed 17 January 2015. 91 post-war display of modernity through its architecture and planning nonetheless illustrates Yugoslavia’s distinctiveness from its counterparts on either side of the Iron Curtain. The City Trade Centre is a perfect example. Even though this building introduced the concept of a ‘shopping centre’ – an American import par excellence – into Yugoslavia’s non-aligned territory, it did so in a radically different and explicitly ‘non-capitalist’ manner. The project envisioned a free flow of citizens and its significance is manifested through its public spaces, which take the shape of streets that cut through its core and are freely accessible to all – wealthy or poor, customer of flâneur. The City Trade Centre in Skopje presents a novel typology that introduces urbanity and reinforces connectivity in the very centre of the city, integrating ­commerce and the existing housing towers into a cohesive whole. The building is thus not only a complex display of modernity in Skopje after the earthquake, but also a display of the emergence of a society that incorporates knowledge and ambitious visions for contemporary tendencies, cultural freedom and modernization through its built environment. It is a manifestation of the vision for a modern Skopje that emerged from the rubble of the devastated city, expressing civic values, technological advancement and Yugoslavia’s openness to incorporating tendencies from both East and West, both in its symbolic representation and in its material expression. 92 Part 2 Constructing consumer-citizens: Shopping centres shaping commercial collectivity Shopping Towns Europe: Commercial Collectivity and the Architecture of the Shopping Centre, 1945–1975 [13]

Edited by beTon - 16-Sep-2023 at 04:10

brej mislev vo SRCKA kje te potsetam na pravilnik [1] ama izgleda kje moram i tuka ne deka imam nekakva licna potreba nekogo da podrzuvam ili branam, no za forumov da ne se pretvori vo fejkbuk alajk maldziski prcvarluk (i' iako e opstonaroden) pak kej recham sporedi go so Ploshtad od aspekt na e-society!, zar vaka kje povlechesh konstruktivna debata na sred ploshtad ili od istiot samo dopolnitelno kje storish maldziski sokak, a i vo maalo pak kje ti rechea daj be olabaj so to rovovskite politiranja (точка 4. во Правилник 1.2)[2] setne pak ako takov nabrkan od lokalnio fejkbuk zalutash na Ploshtad normal tamu pak zaushi i nakloci nazad v maaloto na balansiranje!, praktichno tuka Administracija izgleda te ostava za da vidi Narod shto ne et debata!, odnosno skontaat deka i navistina im treba ekspertski bar nevladini eForumi za da i ubav muabet ne zavrshuva vo korpa bidejki neli nekojsi na spinderela nachin primer saka nekoj muabet da se zatashka!, neli nemora i po difolt da et patkata za da nekoj se ispuka javno a osobeno ne na ploshtad, e sega dali si nechij ili nichij ne e ni bitno no shto ima vrska so prethodniot post se' ova shto ti iznakaza!?, hm posledniot pasus mozebi no i za toa imash nishka ko Nadgradba na GTC a tuka edinstveno drzi voda poslednata ti rechenica za zoshto ne najdat nekoj nov kenzo parfem za skopsko pole da zamirisat tro otpojke futuristichki!

https://sdk.mk/index.php/dopisna-mrezha/grad-skopje-formirashe-javna-ustanova-za-urbanizam-kenzo-tange-za-direktor-e-postaven-antoni-korshul/

Камо Да Им Текне и Туристички Бренд да потсклепаат некако [1]
можеби да субвенционираат бруталистички сувенири од Марципан
идеално за византиски бруталистички и еклектични архи егземплари [2][3][3]