Рециклирање

Пластиката организирано ќе се селектира во сите населби

Проектот ќе стартува со грант од УСАИД, а ќе го реализираат ЈП „Комунална хигиена“ и Градот

Деспина Трајковска

ПЕТ-амбалажата организирано ќе се селектира на подрачјето на сите општини. Граѓаните кои живеат во индивидуални куќи пластиката ќе ја собираат во посебни кеси, а пак оние од станбените објекти отпадот ќе го исфрлаат во соодветни контејнери. Подготвителните активности за примена на селекцијата на пластичната амбалажа, а наедно и нејзини реализатори ќе бидат ЈП „Комунална хигиена“ и Град Скопје кои ќе го спроведат проектот со грант од УСАИД. За таа цел градоначалникот Трифун Костовски, директорот на „Комунална“, Златко Димовски, и раководителот на Проектот за рециклирање пластика финансиран од УСАИД, Аријан Тоска, потпишаа Меморандум за разбирање за воспоставување општински шеми за собирање пластика. Со грантот во висина од 60.000 долари ќе се набави потребната комунална опрема, а ќе се спроведе и кампања за подигање на јавната свест за селекцијата на ПЕТ-амбалажата.

„Главната цел на програмата за собирање пластика е да се воспостави ефективен и одржлив систем за собирање ПЕТ-амбалажа на подрачјето на Скопје. Градот ќе ги покрие инфраструктурните трошоци за воспоставување центри за собирање пластика и ќе преземе активности за зголемување на свеста на граѓаните од потребата за рециклирање на отпадот. ЈП ‘Комунална хигиена‘, пак, ќе учествува преку уредување на рециклажниот двор и дефинирање, обезбедување и отстапување посебни локации за поставување еколошки острови, односно контејнери за селекција на отпадот“, објаснуваат градските власти. Според најавите од комуналното претпријатие, динамиката на имплементација на проектот низ сите општини ќе се одвива постепено, во зависност од утврдувањето на локациите и нивно опремување со контејнери. Најверојатно, ќе се постават исти како и тие во Карпош 4 чиишто граѓани од пред неколку месеци имаат можност да го селектираат отпадот. Од „Комунална“ посочуваат дека граѓаните, пак, кои живеат во индивидуални куќи ПЕТ-амбалажата ќе ја исфрлаат во посебни кеси, на истиот принцип како и жителите во Тафталиџе 1 и 2 и дел од Влае, каде што селекцијата се врши речиси половина година. Имено, домаќинствата од ЈП ќе добиваат кеси за пластиката, а по утврдена програма екипи на „Комунална“ ќе им ги празнат кесите.

„Со оглед на сите потребни подготвителни нешта за организација на стартот на проектот, не можеме да прецизираме кога ќе почне да се применува. Сепак, се надеваме дека по летните одмори граѓаните од неколку општини веќе ќе можат да почнат со селекцијата“, вели Југослава Поленак одговорна за информирање во комуналното претпријатие.

Од 1 јануари пластичните ќеси забранети за употреба!

Наредбата е донесена вчера и стапува во сила од 1 јануари 2009 година, а за секој трговец кој нема да ја почитува, следува казна во износ од 6.000 евра. Исклучок се ќесите со носивост поголема од 5 килограми, кои купувачите ќе мора да ги платат

Министерството за животна средина вчера донесе наредба со која се забранува употреба на пластични ќеси. Оваа одлука ќе стапи во сила од 1 јануари 2009 година, а трговците кои нема да ја почитуваат наредбата ќе платат казна во висина од 6.000 евра. Исклучок се ќесите со носивост поголема од 5 килограми, кои купувачите ќе мора да ги платат.
- Забраната за употреба на пластични ќеси е детерминирана од проблемот со прекумерна употреба на пластичните ќеси кои станаа наше секојдневие, но и нивно неправилно одлагање. Целта ни е да се избегне создавање на ваков вид отпад кој има огромно штетно влијание врз животната средина со оглед дека нивното распаѓање трае повеќе стотици години, а ако горат, поради хлорот содржан во нив, се ослободуваат канцерогени материи. Од друга страна езерските и речните крајбрежја се затрупани од пластични ќеси и доаѓа до задушување на животинскиот свет во нив. Исто така, тие можат да бидат и причина за поплави поради затнување на атмосферската канализација, вели Неџафи Јакупи, министерот за животна средина и планирање.
Во иднина граѓаните ќе треба да се преориентираат на употреба на платнени или други видови торби од траен материјал, кој може повеќекратно да се користат. Според министерот Јакупи, една од причините за донесување на ваквата наредба е и тоа што во Македонија не постојат доволен број капацитети за собирање и рециклирање на ќесите, а од друга страна, како што вели, граѓаните покажуваат негрижа за нивно собирање и одлагање на определени места.
- Во насока на зачувување на животната средина, Министерството во своите наредни активности ќе обезбеди и поддршка за правните лица кои вршат собирање и селектирање на пластика и отпад од пакувања. Сметаме дека со спроведувањето на оваа наредба ќе се зголеми свеста кај граѓаните и трговците, а наедно ќе влијаеме на производителите и увозниците да дадат свој придонес преку увоз на биоразградливи ќеси, ќеси кои се рециклираат и кои можат повеќекратно да се употребуваат, како и платнени торби, додава Јакупи. Тој вчера напомена дека ваквата забрана е донесена во согласност со меѓународните процедури, но и дека успешно се спроведува во сите земји од Европската унија.

Контејнери полни пари

Надлежните досега не успеаја да најдат сила да воведат рециклирање на комуналниот смет и покрај тоа што со таа мерка се штедат пари и се чува животната средина

Скопјани и натаму ќе продолжат да фрлаат „пари“ во контејнер зашто надлежните не се осмелија да спроведат селекција и рециклирање на отпадот на територијата на целиот град.

Контејнерите ќе продолжат да се полнат со разновидно ѓубре, иако голем дел од него,како стаклото,пластика, хартијата, лименките и друго, може да се рециклира и наново да се употребува, како што се прави во современиот свет.

Градските власти пред една и пол година најавија дека ќе спроведат проект за рециклирање на ѓубрето во цело Скопје. Тогаш беа направени првите чекори кон селекција на отпадот и тоа во населбата Тафталиџе во Општина Карпош, а поранешниот градоначалник Трифун Костовски и' наложи на „Комунална хигиена“ во рок од една година да воведе рециклирање во сите општини, за да се постигне максималниот ефект. Од тие најави не се оствари ништо, освен едукација на учениците од прво до четврто одделение во 30 училишта, во кои беа поставени жичени контејнери за пластика и беше отпечатена сликовница на македонски и на албански јазик за бенефитите од селектирањето на ѓубрето.

Граѓаните сакаат да селектираат

Од јавното претпријатие „Комунална хигиена“ не знаеја зошто досега не е воведено рециклирање и во општините, но се надеваат дека новиот градоначалник Коце Трајановски ќе предвиди определени активности.

- Со проектот беше предвидено прво да се селектираат хартијата и пластиката, како најлесен начин на одвојување на отпадот, бидејќи и Законот за управувањето со отпад налага да се воведе соодветно третирање и селектирање на ѓубрето. Понатаму селектирањето требаше да се развива во 12 фракции, односно, освен пластика и хартија, да се селектира стакло, лим, алуминиум итн. За тоа беше направен и рециклажен двор во Карпош на површина од 1.500 квадратни метри поделен на 12 боксови за селекција, вреден милион денари. Но, до такво рециклирање засега не дојде. Се' уште немаме инструкции како проектот би продолжил да функционира и во другите општини. Се планира ребаланс на буџетот на Градот, по што ќе се види со која динамика ќе се оди понатаму. Се надевам дека новиот градоначалник ќе најде стратегија за рециклирање во целиот град - вели Катерина Лаова, портпарол во „Комунална хигиена“.

Таа додава дека пилот-проектот во Општина Карпош дава позитивни ефекти и дека граѓаните сакаат да селектираат отпад. Со проектот се опфатени 3.000 домаќинства од Тафталиџе и од Влае кои во жолти и во сини кеси ја одвојуваат пластика и хартија.

- Двапати во месецот се собираат пластиката и хартијата од индивидуалните домаќинства, а еднаш неделно се собира пластиката од 130-те жичени контејнери за складирање кои се поставени на главните улици, како еколошки острови. Ефектот од овој проект е голем. Лани во текот на целата година беа собрани околу 16.000 килограми ПЕТ-амбалажа и 60.000 килограми хартија, а годинава само во првите четири месеци се собрани 17.575 килограми пластика и 9.000 килограми хартија - вели Лаова. Таа појаснува дека, благодарение на селектирањето, е намалена количината на отпад во депонијата Дрисла, со што се продолжува нејзиниот век на траење.

Ѓубрето може двојно да се намали

На Дрисла секојдневно се исфрлаат просечно од 350 до 400 тони отпад, а еден скопјанец годишно создава околу 260 килограми смет. Со правилно рециклирање таа бројка може и да се преполови. Така животната средина ќе стане почиста, ќе се штедат пари, ќе се зголемува еколошката свест на луѓето, односно ќе се менува нивниот однос кон ѓубрето што го создаваат.Од Градот Скопје велат дека проектот за селектирање на ѓубрето ќе продолжи, зашто и новиот градоначалник Коце Трајановски во својата изборна програма вети дека ќе воспостави европски стандарди за управување со отпадот.

- Најпрвин со општините ќе направиме платформа за заедничко дејствување, од која ќе произлезе стратегијата за понатамошниот настап. Во неа ќе се договорат сите сегменти од оваа дејност значајна за граѓаните - велат од Одделението за односи со јавноста во Градот.Оттаму велат дека основа во активностите за рециклирањето ќе биде проектот во Карпош, што го финансираше УСАИД со 1,2 милион долари. Со проектот беа иницирани програми за собирање пластичен отпад, беа основани клубови за рециклирање во основните училишта, опремени беа еколошките острови, а на осум компании за рециклирање им беше донирана соодветна опрема.

СТАВ
Рециклирај сега

Современиот свет знае дека и ѓубрето е пари, а нам тоа практично ни го покажаа десетици ромски семејства што егзистенцијата ја најдоа во собирањето на употребената пластична амбалажа и на старата хартија. Но ниту градските власти, ниту Владата досега не собраа храброст да го воведат рециклирањето на комуналниот смет во Скопје и така сите да не' спасат од преполнетите контејнери и од дивите депонии. Големите промени тешко се воведуваат и уште потешко фаќаат корен, но еднаш треба да се почне. Кога се знае дека со рециклирањето може да се заштеди, дека многу од суровините - наместо на депонија - може да завршат во фабрика и дека опкружувањето ќе биде многу почисто, а еколошката свест поголема, тогаш ништо не треба да ги спречува градоначалниците во спроведувањето на оваа значајна мерка. Немањето пари не смее да биде изговор, оти тие може да се набават и од донации, а потоа проектот да се самоисплати. Потребна е само смелост, решителност и храброст, инаку ќе се задушиме во сопственото ѓубре, а градот ќе ни остане голем контејнер.

http://www.dnevnik.com.mk/?ItemID=C04A2B3294CDC94886EB7DC5BB43A31F