Вкупната цена за изградба на еден квадратен метар изнесува од 550 до 650 евра

Цената на становите е најстабилната работа во земјава. Иако сите инвеститори и агенции за недвижности се жалат дека побарувачката е мала, сé уште никој не ја спушта цената за да предизвика раздвижување. Малото истражување што го спроведовме за да утврдиме колкава е заработката на инвеститорите што градат станови и дали е можно поевтинување на станбениот квадрат покажа фрапантни резултати. Дури до 35 проценти од вкупната цена на становите одат како чиста заработка за инвеститорот. Иако ова е максималната сума, таа сепак е висока, особено во споредба од ќарот во другите сектори.

Иако никој од градежните фирми и инвеститорите отворено не сака да зборува за трошоците и за цзаработката, сепак признаваат дека имаат солиден профит.

Од експертите што го следат овој бизнис дознаваме дека вкупната цена за изградба на еден квадратен метар изнесува од 550 до 650 евра, во зависност од тоа за колкава зграда се работи, каде се наоѓа, атрактивноста на населбата и квалитетот на градбата. Ова значи дека она што е над оваа сума во цената на становите е чист профит за инвеститорите. Доколку се знаат овие податоци, тогаш јасно е зошто градежништвото кај нас стана најатрактивен бизнис последниве петнаесетина години. Овој висок процент на профит стана слатка мамка за многу градежни компании да инвестираат во висококатници и во купување атрактивни парцели за нивна изградба. Атрактивноста на бизнисот ја вкусија и многу други стари, но и новопечени бизнисмени, кои немаа врска со градежништво, но влегоа во сферата на градење и продавање квадрати за живеење. Скопје, Охрид, Струга, Тетово, Гостивар се неколкуте града што последнава деценија доживеаја градежен бум. Главниот град, пак, стана бојно поле за секој слободен квадратен метар во речиси секоја општина.

Квалитетот трпи додека цената расте

Резултатите до кои дојдовме велат дека во вкупната цена на станот од 25 до 30 проценти учествува плацот за градба. Овој процент е или во пари, кои во почетокот ги дава инвеститорот купувајќи го плацот или, пак, во компензација, трампа, со сопственикот на плацот, кој за возврат добива станови и дуќани кога ќе се изгради зградата.

Од 30 до 35 проценти од вредноста на станот отпаѓаат за градежните материјали и за работната рака. Оваа давачка може да се растегне и со поголеми, но и со помали вредности, во зависност од изборот на материјали и од типот на изведба. Токму тука се прават и најголемите малверзации со вкупната цена на становите и заработката на инвеститорите, велат нашите извори. Правилото е едноставно: помал квалитет значи поголема заработка и обратно.

- Кај нас, иако се градат згради со термичка и друг вид изолација, тоа всушност не е така. Се гради по ниски стандарди, без квалитет. Се гледа само на брза изведба, брзо профитирање, а за квалитет на објектот малку се води сметка. Арматура, бетон, тули, тоа се материјалите што се употребуваат во нашите згради. Внатрешната и надворешната изолација речиси ги нема или се под светските стандарди. Доказ за тоа се ладните станови, прокиснатите тавани, влажните ѕидови и бањите од кои тече долу кај комшиите - вели нашиот соговорник, кој научно и практично е вклучен во градежништвото.

Фазно плаќање - можност за манипулации

Здружување на средствата или фазното плаќање на становите кај нас е најзастапен метод за купување стан. Давате учество за станот, во зграда што е во почетна фаза на изградба, а многу често има само плац, а потоа плаќате рати за станот, кој ќе го добиете како готов за година или две. Неколку домашни фирми, кои им продаваа исти станови на повеќе лица, ја искористија оваа практика за да ги измамат оние што едвај чекаа да дојдат до стан.

- Пред дваесетина години ова не беше дозволено. Се даваа пари за станови во изградба, но инвеститорот дури им плаќаше камата на лицата што здружуваа средства, слично како да им се парите во банка. Така, доколку се доцнеше со изградбата, за тоа си плаќаше камата за парите што ги зел. Но ова подоцна се избриша од законот. Се даваат пари без некоја посебна гаранција. Затоа многу лица и изгореа во намерите да купат стан - вели професор од Градежниот факултет во Скопје.

Можноста да се собираат пари од потенцијалните купувачи на станови им даде уште поголема слобода на нашите градежни фирми и инвеститорите што без свои пари почнуваа ваков бизнис и работеа со пари на клиентите. Дури и подизведувачите на занаетчиските работи во зградите чекаат да ги добијат парите по завршувањето на целата зграда и продажбата на становите, што значи дека инвеститорите работеле без речиси никаков ризик.