правилници за попис ќе има во сите земјоделски гранки
Донесен Правилникот за евиденција на овошјето и зеленчукотМинистерството за земјоделство го донесе Правилникот за поднесување месечни и годишни извештаи за откупени, продадени и складирани количества свежо овошје и зеленчук по видови, сорти и класи. Со него се овозможува водење прецизна евиденција за расположливите количества овошје и зеленчук, нивното потекло, квалитет и промет, а се пропишува и формата и содржината на обрасците за поднесување месечни и годишни извештаи.
Во извештаите треба да бидат наведени основните податоци за операторот, сопственото производство во тони, доработувачкиот капацитет, ладилникот... исто така, операторот ќе треба да го наведе и бројот на редовни кооперанти и останати добавувачи, како и главните пазари за пласман на овошјето и на зеленчукот. Засега откупувачите и трговците немаат ваква обврска и се уште нема попрецизни информации за изготвување производствени и извозни политики. Со влегување во сила на овој Правилник, донесен во согласност со Законот за квалитет на земјоделски производи и со регулативите на ЕУ, од 1 јануари 2014 година странските трговци ќе може да добијат детална информација каде да го побараат она што им е потребно. За примената на Правилникот е предвиден две и полгодишен подготвителен период, бидејќи со него практично се воспоставува нов систем за квалитет на земјоделските производи. http://www.vecer.mk/?ItemID=03F9B4C410F81347A2DC44268FEBC0C8
Федерацијата на фармери на Република Македонија го информира своето членство дека излезе Правилник за поблиските дополнителни услови за поддршката од мерките за рурален развој, во кој се објаснети прифатливите трошоци, капацитетите и висината на поддршка за прифатливите трошоци по корисник за поединечна мерка.
Во правилникот се дообјаснуваат условите за располагање со соодветни производни капацитети на корисниците на поддршка за инвестиции за модернизација на земјоделски стопанства.
Како најмногу користени средства од програмата за Рурален Развој, тоа се мерките за модернизација на земјоделските стопанства во која фармерите ќе може да аплицираат за трактори до 95КС, култиватори или мотокултиватори, опрема и приклучна механизација, комбајни во поледелското производство, генератори и агрегати за обезбедување на електрична енергија, како и опрема во живинарството и пчеларството.
Освен мерките во примарното земјоделско производство, предвидени се и мерки за инвестиции за зголемување на економската вредност на шумите; за преработка и маркетинг на земјоделски производи; за инвестиции во инфраструктура за развој на земјоделството, шумарството и водостопанството; за економско здружување на земјодлски стопанства за заедничко вршење на земјоделска дејност и друго.
Ова се само дел од членовите на Правилникот во кои многу детално се пропишани сите ставки за прифатливи трошоци за користење, развој и модернизација на земјоделското производство.
Целосната содржина на Правилникот можете да ја погледнете на следниот ЛИНК.
Член 11 (1) Прифатливи трошоци за подобрување на квалитетот на живот во рурални средини, се следните: - градежни материјали и елементи за конструкција; - урбана опрема и украсна опрема и елементи освен за набавка на растителен и посадочен материјал за хортикултурно уредување; - опрема за одбележување, знаци, мапи, патокази, граничници, мостови, премини; - санитарна и водоснабдителна опрема, вклучително и опрема за системи наводнување на зелени површини и опрема за обезбедување на вода за фонтани; - опрема за поврзување со електрична енергија, вклучително и опрема за осветлување; - агрегати или генератори и придружна опрема и инсталација; - трошоци за изработка на проекти, студии, елаборати, планска и техничка документација; - услуги од трети лица за надзор и изведување на градежни и електрификациски работи; - услуги од трети лица за инсталирање на опремата вклучително и софтвер; - услуги од трети лица за хортикултурно уредување на зелени површини; и - услуги од трети лица за изработка на студии, елаборати, планска и техничка документација.
(2) Висината на поддршката за прифатливите трошоци по корисник на мерката од став (1) на овој член изнесува:
- до 10.000.000 денари за изградба и/или реконструкција патна инфраструктура за поврзување на селата со културни знаменитости и локалитети од значење за селската популација или изградба и/или реконструкција на селски улици; - до 3.000.000 денари за изградба и/или реконструкција на плоштади, зелени површини и/или шеталишта во рурални средини или одбележување и унапредување на шумски и велосипедски патеки или уредување на излетнички места во рурални средини или одбележување на културни и природни знаменитости во рурални средини; - до 17.000.000 денари за прифатливи трошоци кои се однесуваат на комбинирани проекти кои вклучуваат и изградба и/или реконструкција патна инфраструктура за поврзување на селата со културни знаменитости и локалитети од значење за селската популација, изградба и/или реконструкција на селски улици и изградба и/или реконструкција на плоштади, зелени површини и/или шеталишта во рурални средини.
официјално заради противењето пред се на словенците околу нивниот процент на учество во „Фондот за неравиени подрачја„ почна да се растура сфрј, прашање е само кога истото утре ќе се случи во еу заради пеглањето на финансиските дупки во помалку равиените јужни членки на унијата! но на истото може да се гледа локално потикнато од потребата за рамномерен регионален развој односно зошто буџетски средства би се слевале во руралните средини особено доколку таквите инфузии немаат повратен ефект! дали е доволно само да се дадат средства или е потребно и да се разработат стратегии и механизми за имплементација на истите...
...И покрај изгледите единствена Југославија брзо да стане член на ЕЗ, раководствата на развиените републики во рамките на СФРЈ, одбиваа да плаќаат во тогашниот Фонд за неразвиени, и место заемна соработка водеа битка за национални суверенитети. Потоа уследија судири, со што се прокоцка реномето на државата и шансата да се влезе во Европската заеница. http://vecer.com.mk/?ItemID=DE27D55DD1226B44A2C9F6397C58AA13
во сфрј за неразвиени и рурални подрачја се одвојувало околу 2% од бдп-то на федерацијата(страна 9/65), додека денес државата одвојува 0.16% од бдп-то т.е. вкупно 660 милиони од 400 милијарди денари[1] оваа бројка или процент се надополнува со предпристапните средства од ИПАРД програмата за рурален развој на еу во износ од 40мил.еу т.е. 240 милиони денари, но треба да го одржиме ритамот за да стигнеме на ниво на бившата држава, иако тие 2% во сфрј се распределувале претежно меѓу цг, мк, бих и косово, па да речеме дека тогаш од таквиот фонд кај нас се влевале 0.5% од бдп-то на федерацијата, но повторно тоа е за повеќе од пола во сооднос со денешниот процент, сепак пораст има низ годиниве пример за период од две години(’07-’09) подршката на руралните области изнесувала 25мил.евра и државни и европски средства[2] што е за пет пати помалку во однос со постојните средства, што доколку е сличен тренд и понатака многу брзо би требало овој фонд да надмине 0.5% од бдп-то, а најверојатно и нема да запре на тоа доколку секоја идна влада се прогласува за земјоделска како во случај со постојната[3]
За помодерни села 650 млн. денари
Со речиси 650 милиони денари ќе се поттикнува економскиот развој на руралните средини, а целта е зголемување на ефикасноста преку намалување на трошоците и подигнување на квалитетот на производството, соопшти Министерството за земјоделство.
Околу 29 милиони денари ќе бидат наменети за поддршка на лозарството, а 19 милиони за овоштарството. Со осум милиони денари ќе се кофинансираат инвестициите во живинарството, со 36 милиони производството на маслодајни фуражни култури, тутун и компири, со 31 милион градинарското производство и со 78 милиони денари житните култури.
Согласно со Програмата за финансиска поддршка од Министерството, вкупно 120 милиони се планирани за кофинансирање проекти за поттикнување на економските активности во руралните средини. Има и поддршка за инвестиции во патната инфраструктура, како и за изградба на плоштади и шеталишта во местата со помалку од 15 илјади жители. Министерството со 69 милиони денари финансиски ќе го помага и формирањето земјоделски задруги, додека со 60 милиони се помага и маркетингот. Од овие пари ќе се кофинансираат и 20 проценти од трошоците за маркетинг, амбалажа и за извоз на македонското вино. http://www.utrinski.com.mk/?ItemID=514588907D34BC4CA123B15FDE4CB6D6
кампањиве иако делуваат вишок, освен кај земјоделците дефинитивно можат да подотворат интерес и кај градски стопанственици и инвеститори кои размислуваат за диверсификација на капиталот
но истите би требало да бидат попластичнo и поинформативно склепани
иако и на мајтап истерани знаат да подтикнат интерес
Savjete za početnike u organskom vrtlarstvu otkriva Kornelija Benyovsky Šoštarić
Trikove iz vlastitog vrta, preporuke za jesen i savjete za potpune početnike u vrtlarstvu donosi poznata tv-vrtlarica i autorica knjige 'Zeleni kvadrat' Kornelija Benyovsky Šoštarić
Povodom nedavnog izdavanja njezine knjige 'Zeleni kvadrat' koja je izdana u lipnju u izdanju Profila, a već je izazvala velik interes javnosti pa se na 'top 10 najprodavanijih naslova publicistike' nalazi na 2. mjestu, savjete i preporuke za stvaranje vlastitog malog organskog vrta potražili smo kod autorice knjige Kornelije Benyovsky Šoštarić.
Vrt kao vječna inspiracija
Kornelija je na snimanje stigla na biciklu s teglicom paprike pod rukom. Bez bicikla, kako sama kaže ne ide nikuda, a vozi ga čak i zimi. Kao istinska ljubiteljica prirode i životinja Kornelija svaki slobodni trenutak provodi u svom organskom vrtu u kojem joj pomaže i njezina kćer Barbara koja hrani ptice, nosi mamine kišne gliste na sigurno, pomaže u kompostištu i već zna što je zdravo, a što nije.
Ispričala nam je zašto ju je organsko vrtlarstvo nadahnulo da napiše knjigu u kojoj je prenjela svo znanje stečeno u vlastitom vrtu smještenom u okolici Donje Stubice u Zagorju u kojem je snimljeno čak više od 150 tv-reportaža o eko-vrtlarstvu.
'Odmalena volim prirodu i životinje, a zašita okoliša je uvijek bila u središtu mog interesa i privatno i profesionalno jer sam kao televizijska novinarka pratila te teme. Ipak, shvatila sam da kao promatrač ne mogu puno napraviti. Također, kao pejzažni arhitekt nisam imala prilike da stvarno napravim vrt kakav ja želim.
'Smatram kako vrt treba biti lijep, ali i koristan, a vrtlarstvo treba biti u službi zaštite prirode, a ne ju narušavati', priča Kornelija koja je iako je na Agronomskom fakultetu diplomirala vrtlarstvo i oblikovanje krajolika, prave spoznaje o biljkama naučila prije svega proučavajući prirodu.
Savjeti za početnike
Ako si vrtlar početnik koji na raspolaganju ima samo svoj mali balkon Kornelija ti savjetuje:
balkon je odlično mjesto za vrt jer ćeš izbjegnuti sve štetnike, a u posudama na balkonu možeš uspješno zasaditi papriku, luk, krumpir, mini rajčicu, salatu, blitvu, niske mahune
iako mnogi 'kućni vrtlari' izbjegavaju donošenje zemlje s livade, presterilna zemlja je mrtva zemlja, pa slobodno uzmi malo zemlje s neke zdrave livade koja nije tretirana pesticidima i drugim štetnim kemijskim sredstvima jer takva sadrži zdravu kulturu mikroorganizama
na svom balkonu možeš postaviti okomite letvice za mahune i krastavce da se biljke mogu penjati po njima
čuvaj odstajalu vodu u kantici jer će se tako voda ohladiti na idealnu temperaturu, postati mekša i bolja za zalijevanje biljaka, a klor koji ubija korisne mikroorganizme će ishlapiti
ruke su najbolji instrument za vlagu pa ako osjetiš da je u području korijena biljka suha zalit ćeš, a ako je vlažna ne trebaš još zalijevati
jesen je idealno vrijeme za sadnju luka i češnjaka, te ukrasnog bilja, grmlja i trajnica koje će se do zime ukorijeniti
prednost daj sadnicama kupljenim kod domaćih proizvođača jer su prilagođene našoj klimi, otpornije su i lakše će se ukorijeniti, a tako također izbjegavaš troškove transporta iz dalekih dijelova svijeta
sakupljaj sjeme starih sorta i čuvaj ih u frižideru zamotane u papirnate vrećice u posudicama u koje možeš ubaciti i vrećicu silica gela jer on čuva sjeme od suvišne vlage
da bi proklijalo sjeme treba toplinu, svjetlost i vodu, a ako započinješ uzgoj u kući smjesti posude na sobnu temperaturu i u blizini prozora i u fazama klijanja zalijevaj uz pomoć prskalice
izbaci plastiku iz vrta i umjesto nje koristi posude od keramike, gline, drvene sanduke ili staklenke
za kuhinju su idealni peršin, bosiljak, luk vlasac i ljekovito bilje poput kadulje ili majčine dušice jer su jednostavni za uzgoj tijekom cijele godine, a ujedno su i ukras i korisni
ako želiš biljku koja ne traži puno brige i često zaboraviš na zalijevanje za tebe su kaktusi, tustike i slične biljke mesnatih listova koji dugo čuvaju vodu i ne zahtijevaju često zalijevanje
Genetski modificirane biljke
Korneliju smo pitali i za njezino mišljenje o genetski modificiranim biljkama.
'GM biljke imaju svojih prednosti i mana. Problem je u tome što ne postoji dovoljan broj istraživanja o tome kako utječu na ljude, a drugi veliki problem je u peludu koji može oprašiti i biljke koje nisu GM i promijeniti njihove genetske kodove, ako nisu dovoljno udaljene od njih. Također, poljoprivrednici ne mogu sami uzgojiti takvo sjeme, pa su prisiljeni kupovati ga od velikih korporacija'.
Ipak, GM biljke imaju i neke prednosti jer su često otpornije na bolesti i štetnike pa se na taj način izbjegava korištenje pesticida', objasnila je Kornelija.
Prirodni recepti
za zaštitu biljaka
Donosimo recepte za prirodne pripravke za zaštitu biljaka iz knjige 'Zeleni kvadrat':
Pripravak od mlijeka U prskalicu ispunjenu 1 litrom vode stavlja se pola šalice mlijeka i tom se mješavinom prskaju gornji i donji dijelovi listova. Na taj se način stvara alkalna sredina, nepovoljna za razvoj sive plijesni, pepelnice i plemenjače, čestih bolesti rajčica, krastavaca i tikvica.
Pripravak od češnjaka Odbojan za mnoge kukce. Stisni jedan cijeli češnjak i prekrij ga biljnim uljem, nakon dva dana procijedi tekućinu, dodaj nekoliko kapi deterdženta i koristi jednu žlicu koncentrata na jednu žlicu vode.
Pripravak od koprive Odlično sredstvo protiv lisnih ušiju, priprema se tako da se 1 kg mlade koprive potopi u 10 l vode na jedan dan, prska se nerazrijeđeno.
Želite li da se vaša djeca hrane zdravo i da u tijelo ne unose goleme količine pesticida kojima obiluje većina hrane koja nam se nudi, osmislite svoj vlastiti zeleni kvadrat! Za to ne morate imati stotine kvadrata površine, zdravu hranu možete uzgajati i na balkonu – poruka je to inženjerke agronomije Kornelije Benyovsky Šoštarić koju gledatelji znaju po korisnim reportažama o ekovrtlarstvu iz nedjeljne emisije Plodovi zemlje, a Profil joj je izdao prvu knjigu o organskom vrtu pod nazivom Zeleni kvadrat.
– Još tijekom studija na Agronomskom fakultetu upoznala sam se s herbicidima, insekticidima, fungicidima i svim ostalim “cidima” te već tada znala da jednog dana moje dijete to sigurno neće staviti u usta. No, tek kada sam postala mama dogodio se onaj “klik” koji je potreban da pokrene ljude iz pasivne u aktivnu fazu. Drugim riječima, uzela sam stvari u svoje ruke i postala proizvođač vlastite hrane – objašnjava Kornelija razloge zbog kojih se bavi organskim vrtlarstvom, a koje je samo jedan oblik zdravog i ekološkog načina života kojim živi cijela obitelj.
Prehrana danas više nema alternative osim prirodnog uzgoja namirnica kod kuće, kaže Kornelija, koja smatra da je moderna poljoprivreda jedan od najvećih onečišćivača suvremenog svijeta. – Umjesto da proizvodi zdravu hranu i stvara prioritet zdravog života, ona je danas prije svega sredstvo za proizvodnju novca, pa hrana često obiluje nezdravim sastojcima – govori ova moderna ekovrtlarica koja poručuje da se ležernim vrtlarenjem na stotinjak kvadrata može prehraniti svaka obitelj.
Patka će vam vrt očistiti bolje od insekticida Ljudi skupo plaćaju voće i povrće, a ispred kuće imaju zasađene ruže, čemprese, tulipane i lijepo uređene travnjake. Ja im nudim alternativu. Oblikujte zelene kvadrate biološke raznolikosti, uzgajajte organsko povrće uz tradicijske vrste cvijeća, pustite dvije, tri patke ili kokoši neka očiste vrt od nametnika ili, ako ne možete držati kokoši, gradite kućice za sjenice koje će napraviti istu korist kao perad. U toj varijanti ne morate rabiti nikakve insekticide. http://dalje.com/hr-zivot/zelite-li-jesti-organsku-hranu-uzgajajte-je-sami/320357
монокултурните посеви за сметка на пестицидите сега ја потикнуваат употребата на гмо http://www.bio.davidson.edu/people/kabernd/seminar/2004/Grp4/monoculture.html наводно намалувајќи ја потребата од пестициди во земјоделието, но напротив гмо-то е насочено кон биоинжинеринг на растенија кои ќе бидат отпорни на пестициди, и едниот и друиот пристап се погрешни иако државите во своите политики ги сметаат за неопходни, дури на очиглед многуте негативности кај луѓето се прифаќаат како пример за позитивна аналогија и во други области од живот што е за жалење...
Leaving genetic modification aside, the huge monocultures of the agro industry can only be maintained through the extensive use of pesticides with all their negative side effects. They poison the plants and the soils, kill off all kinds of other species as well as remove bugs from the natural food chain and set off chain reactions. Birds, for example, can hardly survive in areas of crop monocultures, because all the bugs they eat have been killed by pesticides. http://www.heise.de/tp/artikel/8/8129/1.html
ваквиот пристап е нус ефект од постојниот либерален капитализам, економија која брка константен раст, заради што многу земја се испустува, непотребно многу храна се фрла, односно се е подредено кон константна необновлива експлоатација, заради која и гмо е либерализирано како можно решение за грешките во системот, иако постојат и поконспиративни мотиви како контрола на земјината популација, нејзино лоботомирање заради одржување на класната т.е. интелектуалната разлика, био-геополитика итн.
Кон средината на деведесетите години, генетско модифицираните организми (ГМО) влегоа во комерцијално производство и употреба. За тоа што претставуваат ваквите организми и како настануваат, разговаравме со проф. Д-р. Миодраг Димитријевиќ, од Катедрата за генетика при Земјоделскиот факултет во Нови Сад, Србија.
Професоре, Ве молиме, накратко да ни кажете што се тоа генетски модифицирани организми (ГМО) и како настануваат.
Генетски модифицираните организми се такви организми кои никогаш спонтано не би настанале во природата. Тоа се, значи, организми кои настануваат со свесното делување на човекот во лабораторија. По излегувањето од лабораторија, тие своето место го наоѓаат или во светот на микроорганизмите, или во светот на повисоките организми. ГМО не познаваат граница: се работи за еден механички трансфер на гени од организмот кој го дава генот (донор) во организмот кој истиот тој ген го прима (акцептор), преку техники кои не познаваат никакви бариери; на тој начин, буквално, може да се земе било кој ген од било кој организам, и да се вметне во генетската основа на некој друг организам. Еве еден пример: од рибата иверка, која живее во северот од Атлантскиот Океан, се изолирани гените кои се одговорни за добро поднесување на ниски температури, и преку техниката на генетски инженериг, овие „антифриз“ гени се вградени во доматот, со што се продолжува сезоната за негово одгледување. Ова е сè уште во фаза на лабораториски истражувања. Во Северна Америка се експериментира со лосос, во кој што е вграден човечкиот (hGH) ген одговорен за создавање на хормонот за растење, и на тој начин се забрзува растот и се зголемува големината на лососот. Човечкиот ген за хормон на растот (rBGH), исто така се внесува и во геномот на некои крави и свињи. Уште еден пример за делување на внесени човечки ген е и кравата Роуз. Кај оваа крава е внесен ген за лактација земен од женскиот организам, за да се добие млеко со хемески состав најблизок до мајчинскиот. Резултатот е постигнат со 96% успешност. Од овие примери се гледа дека тука нема ни таксономски сродности, ниту бариери во врска со оплодувањето: гените можат да се префрлаат од микроорганизми во луѓе, растенија, од животни во билки – значи, можно е да се оствари било каква релација.
Кои се најсовремените можности кои денес ги нуди генетскиот инженеринг?
Генетскиот инженеринг на човекот му овозможува да го запознае микрокосмосот кој постои во нас, зашто системот на наследување е токму тоа – еден космос кој секој од нас го носи во себе, една геолошка меморија со исклучителна моќ, која мора да биде поврзана со макрокосмосот. Генетскиот инженеринг ни овозможува да навлеземе во тајните на животот, зашто со запознавањето на генот, таа книга на паметење, во секој случај дознаваме многу подетално кои сме и од каде сме. Сите ние носиме генетски информации од првиот пар, Адам и Ева, и кога би ја маринискринувале ДНК, тогаш би дошле до гените на првиот пар.
Кога се појави идејата за генетска модификација на организмите, ветувањата беа навистина големи. Се сметаше дека ГМО ќе ни овозможат да добиеме храна со поголема нутритивна вредност, дека ќе добиеме храна со определени карактеристики, погодна за луѓе кои поради алергија или од други причини не можат да ја консумираат вообичаената храна. Се сметаше дека ќе се добие овошје кое ќе произведува вакцини, и така децата и возрасните ќе можат полесно да се вакцинираат: јадете банана, и сте се вакцинирале! Потоа, се очекуваше дека ќе се одгледуваат животни со органи кои се погодни за трансплатација, и кои не би биле отфрлени од човечкиот организам.
Потоа, се сметаше дека ќе се добијат градинарски производи кои би успевале и во ограничени услови на градинарско производство. Се очекуваше и дека ќе се добијат микроорганизми кои ќе овозможат евтино производство на лекови, хормони и слично. Имено, прво се започна со микроорганизмите. Првите ГМО беа микроорганизми кои произведуваа инсулин. Тие го произведуваат многу поевтино отколку порано, па со самото тоа и попристапно. Денес дојдовте до фазата кога ГМО најчесто се користат во градинарството.
Зошто е важно да ги познаваме ГМО?
Кога станува збор за генетските модификации во врска со производството на лекови, со цел да ги направат поефикасни и подостапни, тогаш луѓето не се бунат против ГМО. Меѓутоа, кога се работи за ГМО во храната, тогаш луѓето се поделени, па едни ги прифаќаат, а други ги одбиваат. Вистина е дека во случајот со лековите имаше, како што се вели, акциденти, и се случуваше да се појават болести поврзани со употребата на генетски модифицираниот триптофан. Кај 1.500 луѓе кои ги користеле ваквите лекови дојде до различни болести и тескоби, а некои од нив дури и умреа. Бидејќи сојата често се користи како состојка во прехрамбената и кондиторската индустија, пологично е луѓето да бидат внимателни во врска со нејзината генетска модификација. Добро е да се има информации за ГМО, но истовремено е многу тешко да се добие вистинска информација за истите. Експертите, воглавно се поделени, и едните се a priori за, а другите a priori против. Кога работиме со генетски материјал кој десетици милиони години бил стабилен, наглите акции многу често предизвикуваат неизвесни реакции. Затоа е важно луѓето да читаат за тоа и да изградат свое мислење, свој став. Факт е дека во Европа, како и во поголемиот дел на светот, ставот за генетски модифицираната храна е негативен, и затоа е важно генетски модифицираните производи да бидат соодветно означени, за самите потрошувачи да можат да донесат одлука дали ќе ги купат или не.
Какви би биле последиците од генетската модификација врз природата и луѓето, и дали постојат истражувања во таа насока?
Истражувањата се контроверзни и зависат од тоа кој ги финансира. Ако истражувањата потекнуваат од лоби-групите кои се залагаат за ГМО, тогаш резултатите одат во прилог на нив. Според нив, се работи за продолжена еволуција, и сето тоа, помалку или повеќе и онака би се случило; зошто тогаш, науката да не го забрза истиот процес во лабораторија? Меѓутоа, тоа е лага, тоа никогаш не би се случило, затоа што не постои теоретска шанса рибата да се вљуби во еден домат и тие да добијат потомци! Постојат цели студии за алергиите кои се предизвикани од користењето на генетски модифицираната храна.
Кое е вашето мислење, од етичка гледна точка, за ГМО?
Најнапред, од каде смелост кај човекот, и кој му ја дал власта да го прави тоа? Етиката во науката е тема сама за себе. Мендел бил свештеник, и неговите толкувања за тоа време биле многу напредни, и овозможувале основа за ткн. генетски детерминизам. Односите на поделба во генетиката овозможуваат основа генот да биде сфатен механистички, како една изолирана единица на наследување, што и е дефиниција за генот. Меѓутоа, секој кој има било каква професионална врска со науката, знае дека во природата ништо не се случува случајно. Сè се случува поради некоја причина, а прашање е дали таа причина ние можеме да ја увидиме или не. Во природата постојат од Бога зададени бариери. Кој е човекот, што се обидува да ги руши тие бариери, и какви се последиците од таквото негово мешање во природата? Дали навистина се работи за човечка смелост за промена на Божјиот ред, тоа останува на читателите да оценат. http://www.agapi.mk/index.php?option=com_content&view=article&id=238:gmo&catid=53:sovremeni-predizvici&Itemid=110
што е до пестицидите, истите кај нас се користат во изобилие, и никому не му ја мисли дали и колку тоа е штетна пракса, од европа редовно ни враќаат јаболка, грозје и компир заради преголеми количини пестициди во плодовите иако истите се дозволени во еу, сепак не е дозволено пример јабоката да се прскани по 15 до 20 пати годишно како што неретко е случај пример во преспа, и сето тоа оди во недоглед бидејќи профитот е најголемиот мотив наместо тоа е да е здравата храна, но кој гарантира дека европските препарати се здрави, кога дури и во сточната храна им се провлекува незабележано диоксин заради што и масовно испаничија пред некое време!
Дали храната во Македонија е безбедна
Храната што ја јадеме во Македонија е пристојно здрава и безбедна, со генерално правилна употреба на пестициди и хемиски средства за заштита на растенијата произведена во начелно чиста средина, порачуваат стручњаците за заштита на растенијата од науката и инспекциските служби.Сите забранети препарати веќе не се дозволува на пазарот во Македонија да се дистрибуираат, сите се од зелената листа, се применува анекс еден за дозволените препарати од Европската Унија,,Сите забранети препарати веќе не се дозволува на пазарот во Македонија да се дистрибуираат, сите се од зелената листа, се применува анекс еден за дозволените препарати од Европската Унија. Можам да потврдам дека сите земјоделци употребуваат препарати кои не се толку голем ризик за безбедноста на храната" вели Ментор Зеќири, директор на Фитосанитарната управа. Сепак сеуште има канали преку кои на црно се увезуваат и користат недозволените препарати за заштита, поради пониските цени. ,,До сега постоеа такви препарати, со оглед дека новиот закон за пестициди стапи во 2007 година, кога им беше даден период од две години на сите увозници на пестициди од Индија, Кина и Египет, да ги потрошат постојните резерви, значи дека спомнатите земји се места од каде се внесуваат сомнителни производи за заштита и здравјето на растенијата. Но, со новиот закон и принципиелната работа на комисијата за контрола, мислам дека овие недостатоци ќе бидат еднаш за секогаш решени, зошто Големи количини посебно на грозје, вино, јаболка и други продукти кои ги пласираме на пазарите на Европската Унија се вратени поради третманот со пестициди и продукти што не се наоѓаат на анекс еден листата на Европската Унија се вратени поради третманот со пестициди и продукти што не се наоѓаат на анекс еден листата на Европската Унија" вели Звонко Пацаноски, професор на Земјоделскиот факултет во Скопје, кој ја отвори дилемата дали воопшто може да постои органско производство на храна, без никаква употреба на пестициди, произведено во идеално здрава животна средина, или тоа е само квази мит за богатите.
,,Не Македонија, туку светот се соочува со недостаток на храна. Органското производство е еден од можните начини за производство на храна, но го достигнува биолошкиот и генетскиот потенцијал на културите само од 50-60%. Само економски развиените земји можат да си дозволат помало производство на храна, но во светски рамки, каде спаѓаме и ние, може да имаме дел од вкупното производство категоризирано како органско, во кое ќе се следат стандардите на органското производство. Ние не одиме само во таа насока, туку се движиме кон интегрално производство, со примена на сите можни мерки кои нема да ја загрозат безбедноста на крајниот производ, од фитосанитарен аспект, значи дека ќе ги применуваме активните материи кои се безбедни и добиле дозвола од Европската комисија да бидат регистрирани, да не ја загадуваат животната средина и да не се токсични, под услов ако се употребуваат правилно, во спротивно може да бидат отров" вели Станислава Лазаревска, претседател на Здружението за заштита на растенијата на Македонија, што во Охрид го организира 35-тиот меѓународен семинар од оваа област, на кој експерти и производители на заштитни препарати од државава и регионов, разменуваа искуства од оваа област, каде во примената на Европските стандарди и регулатива има напредок, Македонија, Србија и БИХ се на почетокот, а најдалеку е стигната Хрватска.http://www.makdenes.org/content/article/2233043.html
мислам дека комасацијата е начин како да се опустоши повеќе земја со пестициди, воедно начин како полесно истата утре да се распродаде во пакет на странски инвеститори во земјоделството!?
Од следната година ќе се окрупнуваат земјоделските парцели
За приближување кон европскиот аграр од следната година Министерството за земјоделство ќе започне кон реализација на стратегијата за комасација или окрупнување на парцелите која ќе трае се до 2020 година.
- Сегашната просечна големина на земјоделските стопанства од 2,5 до 2,8 хектари и просечната големина на катастарската парцела од 0,3 до 0,5 хектари се под големината на парцелите на земјоделското земјиште во земјите од Европската унија - изјави државниот секретар во Министерството за земјоделство, Бесир Јашари.
Пилот проектот започнат во радовишко Конче покажува резултати, но сепак нашите земјоделци сеуште не биле подготвени да вршат размени на сопствените парцели. Иако имаат и финансиска поддршка од Владата, тешко одел и процесот на здружување во кооперативи.
Со новите измени на Законот за земјоделство земјоделските имоти во иднина нема да смеат да се делат на површини помали од два хектари.
Aктивностите за комасација на земјоделското земјиште
Во Македонија како и во поголемиот дел од централна и источна Европа, проблемите кои произлегуваат од расцепканоста на земјоделското земјиште и од малите земјоделски фарми го отежнуваат и руралниот развој. Станува збор за сериозен структурален проблем, кој е сериозна пречка за профитабилно земјоделско производство и за инвестирање во аграрот.
Поради ваквата состојба, по активностите за распределба на секое парче државно земјоделско земјиште, од 2007 година наваму, сега активностите се насочени кон консолидација, односно окрупнување на земјоделските површини. Преку проектот СТИМЕРАЛД почнуваат пилот ативностите за реализирање на новата земјоделска политика за косолидација на земјоделското земјиште, во прв ред на приватните земјоделски површини.
-Карактеристика на земјоделското земјиште кај нас сега е раситнетоста. Доминира земјоделско производство на мали површини, расцепкани на 6-7 парцели од по 2-3 декари и тоа на различни локации. Ова го попречува развојот и оневозможува земјоделскиот сектор да прерасне во силен комерцијален сектор – рече заменик министерот за земјоделство,шумарство и водостопанство Перица Иваноски на презентацијата на пилот активностите на проектот СТИМЕРАЛД во битолското село Новаци .
Окрупнување на земјоделските површини преку процес на комасација е еден од можностите за решавање на проблемите со сегашната фрагментиранос на земјоделските поседи. Неопходно е и државата да се вклучи во процесот на окрупнување на земјодеското земјиште и да ги стимулира ваквите активности, но, како што смета Иваноски, тоа не треба да го направи со сила туку процесот на комасација потребно е да се реализира доброволно од страна на заинтересираните земјоделски производители.
-Министерството за земјоделство, шумарство и водостопанство ќе ја поддржи размената на приватни парцели кои се наоѓаат на различни локации во насока на создавање на поголеми блокови и тоа преку активностите за изнаоѓање на најоптимални опции за размена на парцели, во чија реализација е вклучена и холандската агенција за развој СНВ. Преку Програмата за рурален развој, за прав пат оваа година, ќе се кофинансираат правните трошоци за консолидација на земјоделското земјиште, трошоците за изработка на елаборати како и оние за информирање на земјоделците, чија иницијатива за комасација е најбитна, бидејки процесот е на доброволна основа – потенцира тој.
Во насока на поддршка на процесот на окрупнување на земјоделските површини се и измените на Законот за земјоделско земјиште кој е во владина процедура и наскоро ке се најде во Парламенотот. Во нив, објаснува тој, предвидена е мерка за ограницување на понтамошното раситнување на земјоделските површини кои се помали од 2 хектари.
Пилот проектот за комасација наскоро ќе почне да се реализира во битолскиот регион. ,,Пелагонија е најголема житница во Република Македонија. Поволните карактеристики во однос на земјишната структура која е со еднакви својства и бонитетни класи, придонесува во идните проекти за комасација, да има релативно мал број на проблеми поврзани со геодетски и правни работи. Анализите на проектот за комасација Емерлад, покажаа дека во овој регион, најголема е заинтересираноста на земјоделците за решавање проблемот со раситнените земјоделски парцели преку консолидација, односно комасација,, - потенцира заменик министерот Иваноски.
Проектот Стимералд почна да се реализира во јуни минатата година, а има за цел добивање на ефикасна помош во реструктуирање на земјоделските стопанства преку воспоставување на реформирана рурална и земјоделска политика и ќе претставува основа за изградба на стратегија за земјишен и рурален развој. http://www.mzsv.gov.mk/?q=node/535
Првиот целосно заокружен комплекс за органско производство во Македонија "Да-Бо" е сместен во подножјето на Осогово, во кривопаланечкото село Жидилово. Тој претставува природен резерват на исклучиво еколошки здрава храна, без употреба на грам хемија и други вештачки препарати. Во него се искористуваат сите природни ресурси, а е единствен по тоа што, за разлика од другите капацитети во земјава насочени главно кон производство на само еден производ, разработи синџир на десетина производствени процеси, без никаков отпад или појава на нуспроизводи.
- Процесот почнува со производство на биохумус преработен од калифорниски црви, со употреба на картонска амбалажа и арско ѓубре, па се до богатата понуда на традиционални кривопаланечки специјалитети во ресторанот уреден во автентичен стил, кој се вклопува во живописното опкружување покрај водите на Крива Река. На имотот имаме пауни, срни, овци, јапонски кокошки-дукатки, зајаци, посебни видови кокошки, свињи, патки, фазани, гулаби, пчели, полжави, а еве во моментот имаме производство на подмладок од околу 100 зајаци и 600 мисирки. Дел од комплексот е наменет и за земјоделски култури, овошки и шумски плодови, а интересно е и што меѓу компирите има садници на специјални цвеќиња на кои се собираат сите штетници, поради што се гарантира здраво и еколошки чисто призводство на компир - истакнува Ивановски.
Овој центар располага и со рибник со капацитет од 20 тони, во кој се одгледуваат калифорниска и златна пастрмка и поточарка. Ивановски годинава успеал во репроцентарот да произведе 40 илјади парчиња подмладок, а за в година планираат околу еден милион икри. За рибниците се користи исклучително чиста вода од Кркљанска Река од изворите на Осоговските Планини, а за мрестилиштето само изворска планинска вода. Рибите се хранат со протеинска природна храна, како што се калифорниските црви, ларви и полжави, кои се дел од верижниот производствен циклус во овој комплекс. Сепак , најголем успех на Ивановски е тоа што прв на Балканот успеал да го скрати инкубацискиот период на мрестење на пастрмката во планински услови од 90 на само 28 дена.
- Бидејќи овде зимите се многу студени, па голем број икри се уништуваат, се обидов со посебен процес на протечни бојлери да одржувам постојана температура и успеав дури и во најстудените месеци да ја скратам инкубацијата за 62 дена. Бидејќи тоа бара голема потрошувачка на електрична енергија, решив да изградам и сопствена мини-хидроцентрала, која ќе ја користи истечната вода од рибниците, што значи дека ќе се искористуваат исклучиво природните потенцијали. Проектот, кој е изработен со парична поддршка на Бас-програмата преку Лондонската банка за развој на мали и средни претпријатија и кој на презентацијата во Опатија беше прогласен како трет најуспешен проект на Балканот, веќе е почнат и се надевам дека наскоро ќе се реализира - вели Ивановски.
Новина во развојниот процес на комплексот е обуката на тренери за органско производство, која се спроведува во соработка со Здружението за заштита на природата "Осогово" од Крива Паланка, а е насочена кон зголемување на производството на здрава храна на овие простори и развивање на кооперантските односи со населението.
- Почнавме со производство на биохумус и печурка буковка, во кое, за почеток, се вклучени 20-ина земјоделци од селата Осиче, Добровница, Киселица, Жидилово и Кркља, кои се едуцираат за оваа дејност. Ние бесплатно им го даваме матичното јато, а целта е да се искористат напуштените селски објекти, да се активира производството и самовработувањето, како и да се зголеми понудата на еколошки здравата храна на пазарот - истакнува Ивановски. Комплексот располага и со сопствена воденица на камен, фурна и со ресторан од камен и дрво, наречен македонски чардак, во кој се приготвуваат традиционални кривопаланечки специјалитети, исклучиво од сопственото производство. Покрај рибите, меѓу богатата понуда можат да се најдат и зелници и леб направени од 'рж и испечени под вршник, качамаци, симити, чуреци, млечни производи и разновидни салати.
Комплексот постојано се надградува со нови објекти и производи, а во реализацијата на неговата развојна програма се вклучени македонски и бугарски експерти.
Фармерите да се здружат, наместо да си конкурираат!Професорите ќе ги здружуваат агробизнисмените од регионот, со помош на новоформираното регионално здружение за менаџирање со земјоделски производи и агротуризам SELL.
Професорот од Земјоделскиот факултет, Миле Пешевски, вели дека целта на здружението е да им помогне на сите кои се директно засегнати со проблемите на земјоделското производство и тоа да постигне поголеми профити.
“Сакаме да ги научиме земјоделците да станат агроменаџери, да го менаџираат пазарот на земјоделски производи. Од друга страна, да им помогнеме и на фирмите за преработка, во делот на пласманот, со цел поголем профит во своето работење. Ние професорите од регионот, заеднички ќе организираме работилници за усвојување на нови техники и методи за пласман на земјоделските производи во регионот и во западноевропските земји“, вели Пешевски.
Според него, во регионот, а главно во Македонија, земјоделците не ги познаваат основните елементи за стандардизиран земјоделски производ, односно производ со воедначен земјоделски квалитет.
“Свесни сме дека не може 100% од вкупното производство да биде прва класа производ, но би било добро да доминира. Тоа значи да се продава воедначен производ за да постигне подобра цена на пазарот и да биде поконкурентен. За да се постигне тоа, земјоделците и преработувачите треба да се здружат и да применат европски стандарди на производство и пакување, за да се привлече европскиот купувач да ги купува македонските производи“, вели Пешевски.
Според него, Македонија има природни предиспозиции за квалитетен производ, но досега земјоделците си конкурираа сосед со сосед, село со село или фирма со фирма. Здружението ќе го развива и агротуризмот. За македонските села да станат атрактивни за странците, селаните не треба да градат нови градски куќи на местата на старите, туку во автентичен стил да ги обноват старите куќи, со што ќе ги примамат туристите да ги посетат, вели Пешевски.
Работата на здружението ќе се финансира преку членарини, а тоа ќе конкурира и за финансирање на проекти преку фондовите на Европската унија, во делот на истражување на пазарот.
Селски Коперации, кај нас ги наметнале комунистите но безуспешно[1][2], а пола агро сектор во еу функционира на тој начин, иако ефикасноста е последица на принудното формирање на нашите, додека европските се доброволно формирани[3], иако индиректно стимулирани кон кооперативност[4]
Agricultural cooperatives in the EU are an important socio-economic element in the economy and society at large: ⇒ Over 50 % share in the supply of agricultural inputs ⇒ Over 60 % share in the collection, processing and marketing of agricultural products http://www.copa-cogeca.be/Main.aspx?page=CogecaHistory&lang=en
можеби со комасацијата и задругарството се потикнува стабилно и пообемно земјоделие, но воедно и поголема употреба на хемија во производството и обработката заради бркање поголем профит, но и притисок ЗИК-овите да ги превземат ваквите коперации кои како окрупнети се примамливи за откуп, но од тоа сеуште не не' боли глава нас, кај нас засега се тераат само муабетите на индивидуалните земјоделци пред коперација(старите селски управни објекти(камени) кои останале од периодот на колективизацијата)
и кај нас екстра се стимулира кооперативноста, која во комбинација со руралните субвенции, може да потикне брз развој на селата, но треба и понатамошно зголемување на средства за фондовите! воедно и коперациите се здружуваат[1][2]
Економското здружување гаранција за успешно земјоделство
Сигурен пласман по повисоки цени, поголем профит и капитал, стандардизирана и континуирана понуда, поголема конкурентност и можност за кредитирање, се само некои од бенефитите на земјоделското здружување. Само организирани, информирани и добро едуцирани земјоделци можат да се справуваат со актуелните проблеми и случувања што ги наметнуваат пазарите.
Ова беше истакнато на Меѓународната конференција “Кооперативно здружување – основа за подобрување на конкурентноста на фармите“, организирана од ФФРМ.
„Европските претензии на нашата земја како и на земјите од соседството залагаат потреба од соочување со многу предизвици кои треба да водат кон исполнување на стандардите и барањата со земјите кои се веќе членки на Европската Унија. Либерализација на пазарот, зголемената конкуренција и високите побарувања на потрошувачите и пазарот се едни од главните фактори кои влијаат на земјоделството и земјоделските стопанства.
Земјоделската конкурентност на фармите во нашата земја не е на задоволително ниво а се манифестира преку недостаток на претприемништво и основни вештини во сметководство и планирање, недоволните инвестиции и недостатокот на модернизација во поглед на ефикасност и технологија, како резултат на што се јавува неефикасност во производството, недоволни пост-бербени активности, недоволен развој на синџирите на вредности; слаба домашна додадена вредност; “, вели Андрија Секуловски, претседател на ФФРМ.
Заменик министерот за земјоделство, шумарство и водостопанство Перица Иваноски напомена дека ако земјодлеците организирани преку задруга бидат заинтерсирани за инвестиции во опрема, механизација, преаработрувачки капацитети, постбербени активности, ладилници, државата ќе им покрие 60 отсто од трошоците.
„Единствен начин за брзо надминување на проблемите што ги имаат земјоделците со пласманот е нивното економско здружување. Преку формирањето земјоделски задруги и кооперативи, производителите ќе станат посилни на пазарот, ќе ја подобрат својата преговарачка моќ во однос на откупувачите, ќе ја концентрираат понудата и ќе обезбедат континуирана продукција во текот на целата година со стандардизиран квалитет“, вели Иваноски.
“Искуството е мошне поволно за интересите на земјоделците. Јас 80 насто од производството го продавам преку кооперативите и член сум на неколку такви. Го поттикнуваме пазарот, влијаеме на купопродажбата на производите”, истакна претседателот на француска организација АФДИ од Горна Нормандија Ричар Думанк
Тој вели дека колку што забележал земјоделството е битен сектор во Македонија и за производителите е најважно да се групираат и заедно да работат во кооператива.
Земјоделските кооперативи модел за успешен развој на аграрот
Формирање кооперативи како деловни структури во кои земјоделците ќе ги остварат своите права и ќе функционираат како еден бизнис ентитет, е пораката од денешната конференција „Политики за развој на задругите и нивната улога во економијата“ што ја организира Алијансата на кооперативите во Македонија (АКОМ).
Учесниците на конференцијата заклучија дека организирањето на земјоделците е неопходно за развој на македонскиот аграр со оглед на потенцијалите со кои располага државата.
- Структурата на македонското земјоделство ја наметнува потребата од неминовно формирање кооперативи како бизнис структури што ќе им овозможи на земјоделците да влијаат на производните трошоци и на решавањето на проблемите околу пласманот, рече претседателот на Федерацијата на фармери на Македонија Ѓоко Данаилов.
Според него, во Македонија има успешни примери на кооперативно здружување, но тие се премалку за да се каже дека кооперативите се реалност во државата.
Една од главните активности на Федерацијата годинава ќе биде спроведување кампања за формирање кооперативи на ниво на цела држава и поддршка на здруженијата да ги формираат кооперативите.
Претседателот на Словенечкиот задружен сојуз и потпретседател на „Копа-Кожека“ Петер Вриск порача дека Македонија мора да стави акцент на здружувањето за поголем придонес во сето она што се работи.
Перцепцијата за задругарството е се уште лоша поради влијанието на стариот систем на здружување од поранешна Југославија, рече претседателот на Хрватскиот задружен сојуз Ведрана Стекано, потенцирајчи дека Хрватска работи на новиот европски тип на задругарство кој се темели на заеднички интереси.
единствено ни фалат машински кругови за да се потикне формирањето на кооперативи, а и појаките кооперации сигурно ќе имаат услови да ја рентаат сопствената опрема, но за сега имаме слаб напредок и на овој план, официјално постои само еден машински круг во земјава т.е. во Пробиштип, лани дури спремиле и страна за унија на машински кругови но најверојатно сватиле дека сеуште нема реални услови за вакво нешто па отстапиле
uzmkm.com.mk http://www.emr.maschinenringe.com/files/EMR_UZMKM_Power_Point_Presentation.ppt Унија Земјоделско Машински Круг во Македонија има за цел да ги поврзува сите локални здруженија на Машински Кругови, и други земјоделски здруженија и кооперативи во Р. Македонија и да ги застапува и заштитува нивните и правата и интересите на нивните членови.
но има интерес http://radovis.gov.mk/index.php?option=com_content&view=article&id=31%3A2010-01-28-14-22-37&lang=mk а реално за нашиот земјоделец не се исплати да инвестира во нови и скапи машини, затоа и полесно би одело со рентање опрема од машинските кругови, кои логично би било врз основа на кооперативност да влечат екстра субвенции од државата како што се наведува пост погоре, истите би можеле да нудат услуги и за складирање на плодови односно да инвестираат и во ладилници покрај земјоделски машини и опрема
Македонскиот масшински круг примен во Европското здружение
17.02.2008 - Унијата на земјоделско-машински круг од Македонија експресно примена во Европското здружение на машински кругови. На годишниот собир на машински кругови од цела Европа, каде секое здружение покажува што направило, годинава учествуваше и Машинскиот круг од Македонија. По презентацијата во Германија, управниот одбор одлучил да ја скокне праксата за поднесување молба и веднаш да му додели членство на Македонскиот машински круг како награда за огромниот успех кој го постигнале преку здружувањето на механизацијата. http://www.a1.com.mk/pda/vestlat.asp?vestid=89797
...Претставниците на земјоделските здруженија беа едногласни во ставот дека многу важно земјоделците да се здружат и да прераснат во моќна преговарачка сила со откупувачите и трговците. ,,Сега производителите и преработувачите се конструктивни фактори во креирањето на земјоделската политика преку предлозите кои ги даваат за подобрување на состојбата со земјоделскиот сектор,,- децидни беа тие.
Драги Димитриевски, декан на Факултетот за земјоделски науки и храна истакна дека финансиската поддршка која сега ја издвојува државава за земјоделството треба да се свати како влог во иднината, поточно како подготовка за да успееме да опстоиме на големиот европски пазар. ,,Како наука силно ќе ги поддржиме промените со цел да прерснеме во силна, економски развиена економија која ќе може да се соочи со предизвикот од членството во ЕУ,, истакна професор Димитриевски... http://www.mzsv.gov.mk/?q=node/806
се плашам само иднината да не отиде во раце на индустриските корпорации, од кои кај нас засега најмногу потенцијал има ЗИК-Битола, но сеуште сме зад србски делта груп или хрватски агрокор на овој план, така да нашите ЗИКови не се толкава опасност колку инсталација на комшискиве кои и баш не се најстабилни, можеби осигурач би било доколку субвенциите се ограничат само на корпорации кои имаат минимум 75% домашен акционерски удел, како бенефит би имале пред се македонските граѓани, но за ваков модел треба нов колосек различен од либералниот капитализам, о'том по'том најдобро за сега е пеглање на разликите во однос на регионот http://econstor.eu/bitstream/10419/45958/1/638146534.pdf но и давање предност и натаму на малите и средните(здружените) земјоделци, додека комбинатите да се потикнуваат само доколку е осигуран домашниот капитал во нив!
You cannot post new topics in this forum You cannot reply to topics in this forum You cannot delete your posts in this forum You cannot edit your posts in this forum You cannot create polls in this forum You cannot vote in polls in this forum
Quote 
Topic Options