Ревизија на нуклеарните програми и капацитети деновиве се спроведува секаде во светот, додека Европската Унија вчера донесе решение да ја тестира издржливоста на сите 143 централи

Ќе куртули ли Мариово од нуклеарна централа?

Нуклеарната хаварија во Јапонија не ги поколеба македонските власти да изградат нуклеарна централа до 2030 година, како што предвидува Националната стратегија за енергетика. Со иницијатива за ревизија на овој стратегиски документ и целосно бришење на нуклеарната програма, пак, вчера излезе Демократската обнова на Македонија, која е дел од владината коалиција. Од партијата најавуваат дека на престојните избори ќе излезат со антинуклеарна програма, за која очекуваат широка поддршка.

Ревизија на нуклеарните програми и капацитети деновиве се спроведува во повеќето држави од светот. Германија веќе затвори седум реактори со постара технологија, а Европската Унија вчера донесе решение да ја тестира издржливоста на сите 143 нуклеарни централи, за да се провери нивното функционирање во критични услови.

- Постигнавме заеднички договор за извршување единствени стрес-тестови врз основа на единствени строги стандарди - изјави еврокомесарот за енергетика Гунтер Јотингер.

Од Владата засега остануваат на предлозите наведени во стратегијата и не се размислува за бришење на нуклеарната опција.

- Нема новости на тој план и нуклеарката во Мариово си останува како опција - тврдат нашите извори.

И АВИОНИ ПАЃААТ, ПА ЛУЃЕТО ЛЕТААТ

За експертите нема дилеми - нуклеарната опција е најдобро решение за енергетските проблеми на долг рок. И авиони паѓаат, па луѓето не престануваат да патуваат со нив како најбрзо и најбезбедно средство, велат енергетичарите. Конечната одлука сепак се чини дека нема да зависи само од нас. Од МАНУ, како поготвувач на Државната стратегија за енергетика, сметаат дека по несреќата во Јапонија, меѓународната заедница и експертската јавност ќе излезат со препораки што ќе важат за сите држави.

- Ние сме мала земја и треба само да ги следиме реакциите на светско ниво. Сега е рано да се каже што ќе се случи. Сé уште е далеку 2030 година, како што е поставено во стратегијата за изградба на нуклеарка - ни изјави академикот Томе Бошевски.

Според стручните лица, јапонската несреќа не значи ништо во однос на домашната енергетска политика.
- Нашата стратегија е наша и нема врска со случувањата во Јапонија. Во неа како можна варијанта е спомената изградбата на нуклеарна централа. Покрај јагленот, кој е на 150 метри под земја, снабдувањето со гас што е поврзано со глобалната политика, хидрокапацитетите, кои се ограничени, нуклеарната опција останува најрелевантно решение. Но сигурно следните неколку години нема да има одлука во однос на ова прашање - вели Димитар Хаџимишев, претседател на Македонската енергетска асоцијација.

Тој смета дека никој нема да се откаже од нуклеарната опција. Како што истакнува самиот, и авиони паѓаат, па луѓето пак патуваат со нив.

Албанија вчера соопшти дека останува на идејата за изградба на нуклеарна централа во својата земја. Нашата држава во своето блиско опкружување веќе се наоѓа во еден вид шума од нуклеарни централи, кои ги има во Бугарија, Словенија, Унгарија, Романија, Чешка итн. Каква било поголема несреќа во некоја од нив, за повеќе од еден час би се почувствувала и кај нас, тврдат експертите.

НУКЛЕАРЕН КОНФЛИКТ И ВО КОАЛИЦИЈАТА

Нашите извори од Владата истакнуваат дека за одлуката за нуклеарка е потребен поширок консензус меѓу сите структури во државата.

- Тоа не е прашање само на една влада. Развојот на нуклеарната опција е пошироко прашање, кое многу повеќе е стручно и треба поширок консензус. Потребно е и мислење од ЕУ и од Меѓународната агенција за атомска енергија. Безбедносниот аспект е најкомплицираниот дел од целата постапка - тврдат тие.
Од ДОМ како поборници на зелената опција, пак, нагласуваат дека Македонија е трусно подрачје и евентуална нуклеарна катастрофа би можела целосно да ја уништи земјата, заедно со сите нејзини граѓани.

- Таква цена за нас е неприфатлива. Јапонската катастрофа предупредува – подалеку од нуклеарки! Ние ќе организираме и конференција на балканските зелени партии и невладини организации од Балканот за почнување широка и енергична кампања за ослободување на Балканот од нуклеарна енергија - ни изјави Тони Ристов, портпарол на ДОМ.

Од СДСМ како најголема опозициска партија сметаат дека во овој момент Македонија не е подготвена сама да гради нуклеарка.

- Дефинитивно мора да се донесе стратегиска одлука што ќе се прави во енергетскиот сектор, во кој, заедно со инфраструктурата, најмалку е направено во изминатите пет години. Кога се работи за нуклеарната опција, пристапот мора да биде крајно професионален. Тука нема право на грешка, бидејќи последиците се катастрофални - вели Зоран Јовановски, потпретседател на СДСМ.

Според него, потребна е процена колку енергија ќе и треба на државата во следните 10-20 години, во која насока ќе се развива економијата, кои индустриски гранки ќе се форсираат итн.

Од Обединети за Македонија сметаат дека сегашната влада не е способна да почне со изградба на нуклеарна централа, а уште помалку е способна да ја стави во функција и да ја контролира.

- Во состојба во која е Македонија денес (политички, економски и финансиски нестабилна), изградбата на нуклеарна централа е потенцијална опасност за Македонија. Предлогот таа да се изгради во Мариово, за нас е лекомислен и нереален, од причина што мариовскиот регион изобилува со природни убавини и реткости, тоа е еколошко место, стратегиско подрачје со богата историја и поради тоа сметаме дека може да биде атрактивно место за успешен развој на селскиот туризам - велат од партијата на Љубе Бошковски.

Шума од нуклеарки околу Македонија
- Кршко, Словенија
- Винча, Србија
- Черна вода, Романија
- Козлодуј, Бугарија

Хирофуми Сугавара, Јапонец во Македонија

Јапонците ги плаши зрачењето, а не земјотресите

Хирофуми Сугавара, универзитетски професор по византиска култура и уметност од Токио, имал среќа за време на разурнувачкиот земјотрес што минатата недела ја погоди Јапонија да се затекне во Охрид, вршејќи истражување на иконите и фреските низ црквите и манастирите во западна Македонија. Информацијата за земјотресот охриѓани му ја соопштиле додека се возел на кајче по Охридско Езеро. Останал смирен, зашто, вели, во таква ситуација најбитна е контролата на умот. Првото нешто што му паднало на ум биле најблиските. - Во Јапонија постојано се случуваат земјотреси, па навикнати сме да реагираме смирено. Но во моментов таму владее нуклеарна паника. Им благодарам на сите пријатели за грижата кон мене и моето семејство. Постојано ме прашуваат за состојбата во Јапонија и сочувствуваат со нас - вели Сугавара. Комуницира со своите во Токио преку модерните интернет-алатки. - Сега стравот од радијација е поголем отколку неизвесноста од нов силен земјотрес. Моето семејство во моментов се наоѓа во предградие на Токио, а единствената комуникација ни е преку Скајп. Не се исплашени, но сепак кај нив владее неизвесност за случувањата во следните денови. Стравуваат од можноста зрачењето да се прошири и дека ќе треба да се евакуираат - вели Сугавара. Јапонскиот професор вели дека предградието на Токио, во кое живее со неговото семејство, е со зголемена мобилност, иако е далеку од локацијата каде што е зголемено нивото на радијација. - Секогаш постои опасност - вели Сугавара. Тој, како и сите жители на Јапонија по големата несреќа, се надева дека нивото на радијација ќе остане какво што е сега. Сугавара во Скопје ќе престојува уште два дена, а потоа заминува за Турција, од каде што треба да лета назад за Токио. Р.З.