Енергетика (општо)

Завршен новиот македонско – српски 400 kV далновод

Државната компанија МЕПСО ја заврши изградбата на новиот 400 kV далновод од Штип до македонско – српската граница, а во моментов течат финалните активности за поврзување на последниот далекуводен столб на македонска страна со првиот столб на српската страна од границата. Електромонтерите на ко-изведувачот „Енергомонтажа“, кој го гради далноводот заедно со шведски „Елтек“, работи на извлекување и монтажа на фазните проводници за електрична енергија на затезните челично – решеткасти столбови на двете страни од македонско – српската граница.

Со финализација на оваа фаза од работите, МЕПСО го затвора најголемиот тековен инвестициски проект вреден над 11 милиони евра. На територијата на Република Македонија се изградени 168 далекуводни столбови, од трансформаторската станица во Штип до границата со Република Србија, со должина од 70 километри. До крајот на ноември интерконективниот вод треба да биде ставен под напон. Во следниот период ќе се реализираат финалните подесувања, проверки и тестирања.

Изведбата на 400 киловолтниот далновод се одвиваше во изминативе 11 месеци – градежните работи на терен започнаа во декември 2014 година. Со изградбата на овој капацитет за пренос на електрична енергија, нашата земја ќе добие 4 интерконективни далноводи на коридорот север – југ.

http://www.build.mk/?p=47033

ГЕРМАНИЈА ОДОБРИ 50 МИЛИОНИ ЕВРА ЗА ДАЛНОВОДОТ АЛБАНИЈА - МАКЕДОНИЈА

Албанскиот министер за енергетика и индустрија, Дамијан Ѓикнури и германската амбасадорка во Албанија, Сузане Шулц, вчера во Тирана потпишаа договор за финансирање на 400-киловолтниот далновод Албанија-Македонија.

„Сега се обезбедени сите потребни финансиски средства за изградба на овој далновод. Првиот дел е германски кредит во износ од 50 милиони евра, додека 14 милиони евра се грант од ЕУ“, изјави Ѓикнури по потпишувањето на договорот.

Проектот, според Ѓикнури, опфаќа интерконективно поврзување со Македонија и изградба на две станици, во Фиер и Елбасан.

Амбасадорката Шулц изјави дека со овие финансиски средства ќе се гради првиот сегмент, за што се одобрени 30 милиони евра, додека другите 20 милиони евра ќе бидат трансферирани по летните одмори.

Интерконективната линија Елбасан - Битола ќе биде прво енергетско поврзување меѓу Албанија и Македонија. Изградбата е предвидено да почне во првата половина од 2017 и да заврши во 2020 година.

http://utrinski.mk/?ItemID=16DD1315D55B1C46A6A293DFC9F2B895

На 108 јавни објекти се поставени фотоволтаици

Во 36 општини со поддршка на ЕУ и Светската Банка инсталирани се фотоволтаични системи на 108 јавни објекти при што се смета на годишна заштеда од 190.000 евра, соопшти владата.

„Фотоволтаичните системи се поставени на објекти на вкупно 68 училишта, од кои 11 за средно и 57 за основно образование. Од нив, 58 фотоволтаични системи се поставени на училишните згради и 10 на спортските сали при училиштата. Шест фотоволтаични системи се поставени на детски градинки, 18 на општинско-административни објекти, 2 системи на домови на култура, 3 на спортски општински сали и по 1 фотоволтаичен систем e поставен на здравствен дом, територијална единица за противпожарна заштита и тренинг центар“, информира владата.

За намалување на трошоците за електрична енергија кај јавните субјекти инсталирани се 3 фотоволтаични системи на пречистителни станици за отпадни води и тоа во Берово, Кичево и Македонски Брод, како и 4 системи на фабрики за вода за водоснабдителен систем (Штип, Струга-Шум, Гостивар и Тетово) и една пумпна станица за водоводен систем во Карбинци.

Пресметките говорат дека кај ваквите објекти, каде што корисникот работи 24 часа и е голем потрошувач, заштедите во потрошена електрична енергија може да изнесуваат од 28 до 82%, или 45% во просек месечно, односно 1.000 евра по објект за месец. Кај осумте вакви објекти со вградени фотоволтаични системи, заштедата годишно може да изнесува 96.000 евра.

Во јавните објекти од типот на општински-административни згради, училишта, градинки културни домови и слично (мали потрошувачи), заштедите во потрошена електрична енергија месечно може да изнесуваат од 20-76% (просечно 45%) што изнесува 80 евра по објект месечно. На 100 вакви објекти вградени се фотоволтаични системи и заштедата кај нив годишно може да изнесува 96.000 евра.

Вкупната заштеда на средства за сите 108 објекти годишно може да изнесува околу 190.000 евра.

https://plusinfo.mk/%d0%bd%d0%b0-108-%d1%98%d0%b0%d0%b2%d0%bd%d0%b8-%d0%be%d0%b1%d1%98%d0%b5%d0%ba%d1%82%d0%b8-%d1%81%d0%b5-%d0%bf%d0%be%d1%81%d1%82%d0%b0%d0%b2%d0%b5%d0%bd%d0%b8-%d1%84%d0%be%d1%82%d0%be%d0%b2%d0%be/

Inaku vo posledno vreme gledam kaj nekoi(da ne recam kaj poveketo od zgradite i kompleksite se primenuva sistem na greenje so invertori pa me interesira dali nekoj ima iskustvo kolku e efikasen takviot nacin na zatopluvanje vo sporedba so parnoto??(ne najdov soodvetna niska za prasanjevo pa zatoa go postaviv tuka)

Зелени економии за одржлива енергетска иднина: ќе го исфрлиме ли јагленот од употреба? (видео)



Транзицијата кон чисти извори на енергија е неопходна, не само за да се остварат енергетските и климатските цели, туку и да се заштити здравјето на луѓето. Преминот кон зелена економија не ја заобиколува ниту Северна Македонија, иако eнергетскиот систем во земјава е речиси целосно зависен од јаглен, што е една од главните причини што имаме најзагаден воздух на глобално ниво.

Токму затоа, најновата Стратегија за развој на енергетиката до 2040 година, во две од трите сценарија (референтно, за умерена транзиција и зелено сценарио), предвидува напуштање на јагленот како енергенс и инвестиции во енергетски постројки на сонце и на ветер.

Фактот дека во Стратегијата се поставени рокови за затворање на термоелектраната на јаглен „Осломеј“, за трансформирање на работата на РЕК „Битола“ до 2025 г., како и јасни цели за зголемување на уделот на енергијата од обновливи извори, за невладиниот сектор е еден од најважните делови во документот.

Започнувањето на административните процедури за изградба на 120 мегаватни соларни термоелектрани на местото на ТЕЦ „Осломеј“ е одличен почеток на енергетската транзиција, оценуваат граѓанските организации. Сепак, предупредуваат дека властите мора да ги почитуваат поставените рокови, а Владата да започне со планирање на процесот на праведна транзиција на регионите на термоелектраните и рудниците на лигнит. Ова значи планирање на алтернативен економски развој за тие региони, за да се избегне социјална криза ако поголем број лица останат без работа, но и да се обезбеди понатамошен економски развој кој ќе значи сигурност за идните генерации.

https://meta.mk/zeleni-ekonomii-za-odrzhliva-energetska-idnina-kje-go-isfrlime-li-jaglenot-od-upotreba-video/

Постари текстови од пред некој месец, кога пропадна и 14-тиот обид да се најде инвеститор. Очигледна е неисплатливоста на проектот и мора да се бара чаре и тоа не баш во овој проект со разни јавно-приватни модели кои не даваат резултат, но барем во финансирање на исплатливи хидроцентрали. Ако не бива со Чебрен, барем државава да понуди некоја друга локација на инвеститори. Затоа што страшно е ова што се случува, поточно не се случува, во Македонија. Немаме една хидроцентрала во изградба, ниту барем во реална опиплива најава. Реално да имаме нешто да очекуваме да биде готово. Предходните години се градеа Света Петка и Козјак, пред тоа долго време беше глуво доба, транзиции, распад системи. Штета е да се враќаме во тоа време со ваква неактивност на темата изградба на хидроцентрали. "Бошков Мост" и "Луково Поле" беа срушени од неодговорни активисти правејќи всушност огромна штета баш заради изгубените непроизведени еколошки KWh е поголема штета, него дали 20 риса ќе се преселеле погоре по планината. Треба да се направи обид, да се најде политичка воља да се дадат на инвеститори од неколку причини: Поисплатливи се, државата не би потрошила сопствени средства него друг би ги финансирал, и еднаш кога ќе се потпише аранжман после веќе лесно е, никој неможе да го минира проектот така лесно. Едноставно би дошле у некоја ситуација како што Општина Аеродром со спорната зграда кај Мајчин Дом ја стави државата во мат ситуација да ако се повлече од идејата тогаш треба да се плати штета, а за тоа секако не би се нашла политичка воља. Да едноставно ја доведеме ситуацијата со дереџе кога цената по државата да продолжи со проектот е поефтина него да го застане. Затоа е одличен алат вака приватното финансирање на вакви проекти. И така аудиториумот и јавниот интерес за овие прашања во Македонија е исклучително мал, слободно може да се истераат тендери, да се потпишат договори. Најчесто кај нас се реагира кога ќе дојде до изведба и ќе се појави булдожер на терен, но тогаш веќе касно би било и никој кусоглед себичен активист неможе веќе да заебе работа.

ХЕЦ „Чебрен“: Стара идеја, во ново јавно-приватно пакување 23 февруари 2020 Долгогодишна политичка заложба и идеја на сите досегашни влади, но без никаква реализација. Тоа беше, и сѐ уште е, изградбата на хидроцентралата „Чебрен“ на Црна река – главниот адут во сите партиски програми што добива посебен акцент во секој предизборен период. ХЕЦ „Чебрен“ би требало да ѝ донесе сигурна снабденост со струја на државава и намалување на увозната зависност. И покрај сите 13 досега распишани и неуспешни тендери за ХЕЦ „Чебрен“ во изминатите 20-тина години, од низа причини, и покрај повеќе изработени студии од странски експерти, идејата, стара повеќе од 30 години, сѐ уште живее. Која е главната причина за неуспешните тендери ? „Наједноставно кажано, нема доволно вода за релизација на толку скап проект. Тоа е основната причина за сите досега пропаднати тендери за ХЕЦ „Чебрен“. Проектот е прегломазен за исполнување, а количество на вода што го има Црна река е премало за таква грандиозна централа каква што е замислена. Тоа е главниот проблем. Залудно се прават постојано студии и се објавуваат тендери. Потврда дека нешто многу фали во тие студии е и фактот дека на секој тендер се пријавуваат по десетина странски компании кои набргу се повлекуваат, кога ќе видат според документацијата дека станува збор за неисплатлив проект. Затоа досега и нема конкретна понуда за ХЕЦ „Чебрен“, велат експерти упатени во оваа проблематика. Според нив, природниот хидро-потенцијал на Црна река нема капацитет за работа на хидроцентрала која би произведувала 1.000 мегават-часови струја годишно. За тоа треба огромно количество на вода, многу поголемо од она што го има сега оваа река. ХЕЦ „Чебрен“ може да биде само со помал капацитет, колку ХЕЦ „Тиквеш“, на пример. „Навистина не е јасно, зошто секоја влада наназад упорно го форсира овој проект, кога нема услови за негова реализација. Идејата е нереална и несигурна. Последната студијата не е достапна ниту на факултетите, па не може стручњаците да го кажат своето мислење“, посочуваат експертите. Пред неколку дена на прес конференција техничкиот премиер Оливер Спасовски и директорот на ЕСМ Васко Ковачевски најавија дека е објавен нов, меѓународен јавен повик за јавно-приватно партнерство за изградба на ХЕЦ „Чебрен“.     Цената на проектот била над 570 милиони евра.     Седум компании веќе побарале да ја подигнат пред-тендерската документација.     Немало да се изработува посебна студија, дека ги имало многу досега, а последната е од ноември минатата година.     Моќноста на хидроелектраната е предвидена на 333 мегавати, а годишното производство на струја, 1.000 гигават-часови.     Тендерот ќе трае до 3 април годинава. Приватниот партнер, како што рече Ковачевски, ќе треба да ги обезбеди парите за изградба на електраната, а ќе добие концесија за вода од 60 години. ЕСМ, како јавен партнер, ќе треба да изгради пристапен пат до хидроелектраната, поврзување со трафостаница и ќе ја понуди ХЕЦ „Тиквеш“, во состав на ХЕЦ „Чебрен“, бидејќи припаѓа на исто сливно подрачје. Ковачевски оптимистички најави дека, по 15 години неуспешни обиди и 13 тендери, ХЕЦ „Чебрен“ ќе биде изградена, „затоа што има политичка волја“. До почетокот на минатата година тендерите за ХЕЦ „Чебрен“ одеа во комбинација со ХЕЦ „Галиште“, која беше тргната како неисплатлив проект, а остана „Чебрен“, како пореален. Владата лани ја најавуваше оваа инвестицијата во вредност меѓу 600 и 800 милиони евра, реализација преку јавно-приватно партнерство, меѓу ЕСМ и странска компанија. Беше кажано и дека ИФЦ, како дел од групацијата на Светска банка, е вклучена во процесот на тендерирање и анимација на странски инвеститори. Според претходни студии, изградбата на ХЕЦ „Чебрен“ би траела 7-8 години, а повратот на инвестицијата би бил за период од 25 до 30 години. На првичните тендери за изградба на „Чебрен“ и „Галиште“, пред околу две децении во просек се јавуваа по десетина и повеќе угледни странски компании. Што беше тоа што на компаниите не им се допаѓа во тендерските понуди, никогаш не беше јавно обелоденето од надлежните институции во државата. Неофицијално, инвеститорите никогаш немаа од македонските влади доволна гаранција дека проектот ќе им биде економски исплатлив. https://meta.mk/hecz-chebren-stara-ide%D1%98a-vo-novo-%D1%98avno-privatno-pakuva%D1%9Ae/

Edited by user8642 - 06-Jun-2020 at 03:37

Јаглеродната такса е стимулација за брза енергетска трансформација

Еколкошките даноци се еден од ефикасните начини за борба со климатските промени и стимулација за нискојаглероден развој. Тие се закана за сите големи и потенцијални емитирачи на јаглероден диоксид, од старите возила, па сè до големите енергетски и индустриски капацитети кои користат фосилни горива. Данокот на јаглерод се однесува на сите стационарни и мобилни извори на јаглерод. Во Македонија најголемиот извор е енергетскиот сектор, преку термоелектраните на јаглен, но тука влегува и транспортот и загревањето со фосилни горива како нафта, мазут или јаглен. Во светот и кај нас, покрај енергетиката има стопански гранки што исто така се големи извори на јаглероден диоксид, почнувајќи од големите индустриски капацитети, како цеметарите или топилниците, па сè до земјоделските оранжерии, кои исто така многу често користат фосилни горива за загревање.

Воведување на данок на јаглерод значи отварање можност за инвестиции за обновливи извори кои ни се многу потребни, смета Елена Николовска од „Еко Свест“. Станува збор за обезбедување финансиски средства не само за обновливи извори, туку и за иновации кон примена на најдобри практики и достапни технологии кон нискојаглероден развој.

Иако беше спомната како можност во Стратегијата за енергетика и е планирана како мерка во Националниот план за енергија и клима, сè уште не е започнат процесот на воведување на јаглеродната такса. Ова значи дека нема никаква правна рамка за овој инструмент и не се знае во каков формат ќе биде воведен. Иако зеленото сценарио е финансиски најисплатливо според сите проценки вклучително и Стратешката оценка за влијанијата на Стратегијата за енергетика, сепак, овој инструмент не е директно врзан со имплементација на одредено сценарио, иако значително влијае на брзината на енергетската трансформација. Без разлика кое сценарио ќе го одбереме, мерката данок на јаглерод е потребна за обезбедување одржлив механизам за финансирање на оваа трансформација, а ова е потребно за да ги достигнеме целите од Енергетска Заедница и ЕУ. Колку побрзо ја воведеме, толку побрзо ќе чекориме кон исполнување на тие цели“, вели Николовска.

Оваа еколошка давачка е позната во повеќе држави низ Европа и светот, а ја плаќаат производителите на производи поврзани со емисии на јаглероден диоксид, но и потрошувачите, доколку ги купуваат истите. Проценето е дека најразвиените земји емитуваат околку 40 отсто од емисиите, а во Европската Унија во 2017 година биле собрани околку 370 милијарди евра како еколошки даноци. Резултат на тоа е намалување на емисиите на јаглероден диоксид за 22 отсто или 1.240 милијарда тони во периодот од 1990 до 2017 година.

Во Министерството за животна средина велат дека сè уште анализираат што би значело воведување на јаглеродна такса за стационирани извори на емисии и начинот на најзиното определување во земјава.

„Јаглеродната такса се анализира од аспект на потенцијалот за намалување на емисиите на стакленичките гасови. Анализата ќе покаже кога ќе се воведе и која ќе биде висината на јаглеродната такса, од што ќе зависи до кој степен ќе бидат оптоварени производствените капацитети во Северна Македонија. Стратегијата за енергетика покажа дека доколку висината на јагледодната такса е над 35 евра за тон, тоа би значело затворање или намалување на интензитетот на работа на Термоелектраната Битола. Од друга страна и без воведување на јаглеродната такса не постои економска оправданост Осломеј да продолжи со работа“, велат во Министерството.

Оттаму потенцираат дека согласно насоките на Енергетската заедница како и на Европската комисија, средствата собрани од јаглеродната такса може и пожелно е да се користат за зголемување на инвестициите во обновливи извори на енергија, енергетска ефикасност како и програми за ранливи потрошувачи кои ќе бидат најпогодени од енергетската транзиција

https://meta.mk/jaglerodnata-taksa-e-stimulaczija-za-brza-energetska-transformaczija/

.

Edited by гитардемон - 06-Jun-2020 at 15:18

https://en.wikipedia.org/wiki/Carbon_price]carbon pricing


Двете се некоја под-форма на carbon pricing. Едното за дома со дополнителна такса, другото за надвор меѓународно. Carbon pricing во било која форма е пропадната идеја. Има многу примери зашто не го бива концептот во било која фрома. Мислам дека ќе се копрцаме како човештво во дубиозата и лицемерно ќе го оддржиме системот, ем да имаат сите држави и поединци еколошки идеи како да намалиме употреба на фосилни горива, ем сите истовремено да се прават наудрени и да си бидат комотни во употребата на фосилни горива. И тоа така ќе биде се додека не дојде до недостаток на фосилни гориви и сама да му порасне цената.