Трамвај Скопје ( Лесна железница / LRT )

Во голема мерка предложено од страна на Андреј во овој негов мега проект, со многу детална разработка

http://www.build.mk/forum/forum_posts.asp?TID=794

И јас би сакал да ја видам целата траса под земја, но во тој случај би било добро да се проектираат поблаги кривини, односно да се добие метротрам систем - пре-метро.

Сепак, мислам дека и подземна траса само низ центарот на градот би била доволна за почеток и би помогнала трамвајот да добие мноштво корисници. Моја проценка е дека би требал да понира или пред Симпо или околу Универзална, а на другата страна помеѓу Тобако 2 и Скопјанка. Периферните делови на трасата би биле доволно брзи и доколку се водат надземно, па постепено да се симнуваат. Антверпен со околината е добар пример за споредба (и тоа таму малку ја претераа, па сега имаат празни тунели)..

Би сакал да најдам време и да го изложам ова подетално.

А во врска со проектот на Андреј, не знам дали е коректно од оваа нишка да го коментирам, меѓутоа мислам дека трамвајот т.е. првата линија ќе мора да се реши сама за себе, а неговата замисла вклучува и многу други работи. Но, многу негови предлози се реално остварливи!

Невозможноста без тунел да се премости центарот на Скопје со трамвајска траса и немањето идеја каде воопшто би требало да се копа и со која брзина (сетете се на рамничарскиот автопат Куманово-Табановце), ме наведува на помислата дека популистиве ќе ја изведат трамвајската траса на третата лента, наменета за градските автобуси, со кои истата ќе ја делат. За поинакво решение,воопшто не се сомневам дека немаат капацитет и знаење!

За трамвај во Скопје малку е проблематично ,особено од левата или десната страна,сите знаеме колкава култура имаат нашите возачи,ке го блокира целиот трамвај со паркирањето до тротоарите,или над тротоарите што ке му оневозможи на Трамвајот да помине ,битно е Трамвајот да има посебна лента ( траса ) во средишниот дел, и за да биде успешен проектот и трамвајот да си вози без проблеми 30 % треба да оди под земја, особено во центарот и во главните улици каде што највеќе има кочење на сообраќајот.Затоа и сакаат овој проект да го започнат по траса што е со 3 ленти и е долга неколку километри од Лисиче до Ѓорче ,за да може потоа да се исплати другиот дел од Трамвајот,но без подземните станици и премини трамвајот ке биде само една промашена инвестиција.

Дискусијатата околу мојата омилена тема на форумов повторно се раздвижува и актуализира и неможам а да не земам учество

Пред се на почетокот би сакал да истакнам дека во отсуство на секакви официални информации и мерења целиот концепт околу воведувањето на шински превоз во Скопје е обвиен со безброј прашања. Ќе се обидам да поставам и анализирам дел од нив. Треба да се разберат на почетокот две клучни работи:

1) Воведување на било каков шински систем е комплициран, долгорочен, скап (во смисла на време за изведба и средства) проект кој претходно мора темелно да се обмисли и конципира пред да се пристапи кон неговата реализација. Трамвајски линии (а уште помалку тунели или ескади) не можат да се изменат така лесно како автобуска линија, доколку подоцна се увиди дека дадено решение е погрешно и непродуктивно. Затоа мислам дека доколку пристапуваме кон ваков за наши услови мега проект, мора да се изведе темелна и долга расправа во која ќе учествуваат домашни и странски експерти како и целото граѓанско општество.

2) Ситуацијата во Скопје е на работ на колапс и на градот итно му требаат радикални инвестиции во инфраструктурата, за да го спасат од тотален застој кој живеењето и работењето во него го прават неудобно, нездраво и скапо. Мислам дека Скопје доцни најмалку 20 години на ова поле. Расправата за воведување на шински систем требаше да се води во раните 90 години на минатиот век. Сега е премногу касно да експериментираме со решенија кои со голо око се гледа дека се контрапродуктивни и нивното менување ќе бара уште повеќе сили, средства и дискомфорт. Тоа во најголема мера ќе мора да го платат жителите на Скопје и најважно градот уште долго време нема да најде вистинско решение за својот хаотичен метеж.

Првото прашање кое сметам дека е клучно е следново: Каква форма на транспорт би била соодветна за Скопје? На самиот почеток ќе треба да се проучат различните концепти. Сите знаеме дека примарната линија треба да биде Карпош-Плоштад-Аеродром и сега зборуваме само за неа! Ниту на форумов (властите на секое ниво или опција ги сметам за комплетно неедуцирани на ова поле, така што за нив не ни очекувам да стигнат до некоја паметна одлука), немаме постигнато консензус која форма на јавен градски транспорт треба да биде носечкиот столб на транспортот во главнот град: трамвај, ЛРТ, пре-метро или метро. Се разбира оваа одлука треба да биде донесена по сериозни проучувања од страна на некоја странска специјализирана консултантска фирма, на која ќе и бидат тотално одврзани рацете. Под ова мислам дека целта на проектот треба да биде *Кажете ни која форма на јавен транспорт е примерна за Скопје*, а не *Изгответе ни проект за трамвајска мрежа во Скопје*, како што беше случајот со сите консултантски проучувања правени до сега за Градот. Ова е огромна разлика и голема грешка уште на самиот почеток, бидејќи не дава можност ниту за расправа и земање во обзир на повеќе опции и решенија. Сметам дека на Скопје му треба сериозна 1ва линија во насока исток-запад, која ќе биде во формата на ЛРТ (ЛРТ не е исто со пре-метро, затоа што инфраструктурата на ЛРТ мрежата не предвидува нејзино преминување во целосно класично метро, односно не е во голем дел однапред изградена и наменета за воведување на класично метро. Ова се однесува најмногу на три сегмента: радиус на дозволените криви на тунелите, должината на станиците и волуменот на тунелите).

Кога ќе се одлучи околу суштината односно концепцијата на првата линија, може да преминеме кон следните две прашања: Во колкав дел трасата ќе биде автономна/независна? Автономсноста на трасата е веројатно клучиот фактор кој ги разграничува брзите и ефективните системи примерни за големите градови како Скопје, од побавните примерни за помали градови како нпр. Љубљана.

Тука мора паралелно да се размислува и дали целата линија ќе се гради во еден сегмент или на етапи? На пример, дали линијата ќе се гради во целата своја предвидена должина веднаш или ќе биде предвидено нејзино понатамошно ширење (прашањето е нпр. дали веднаш да се гради целиот сегмент до Ѓорче Петров, или да се оди прво само до Карпош3/4?) Друга дилема е дали линијата ќе се гради во веднаш во својата конечна форма или ќе се предвидат понатамошни модификации со цел подигнување на процентот на автономснота на трасата? Оваа димела можам да ја доловам преку следниов пример:дали долж бул. Јане Сандански веднаш ќе се пристапи со изградба на тунели/ескади преку раскрсниците или во тој дел трасата некое време ќе биде делена со останатите учесници во сообраќајот? Секое решение има свои големи позитивни и негативни ефекти. Доколку се решиме за етапно решавање на проблемот, кога ќе дојде момент за негова изведба ќе мора да се соочиме со проблемот на нејзино нефункционирање за подолг период од време на голем дел од нејзината должина. Доколку се решиме за изградба на тунел/ескада да речеме кај Скопјанка или Бисер, делот на линијата кој е во Аеродром би можел да биде отсечен и надвор од функција за 2-3 години.

Кога целосно ќе се реши судбината на Првата линија, би требало да се запрашаме дали на Скопје ќе му требаат додатни линии, кога би се граделе тие, каква форма на јавен транспорт би претставувале и како би се поврзале со постоечката и примарна 1ва линија...? Повторно сме пред голема дилема, која е детерминирана од неколку фактори: расположливи финансиски ресурси и пред се потребата на град Скопје за понатамошни големи инвестиции и изградба на делумно или целосно автономни ЛРТ траси. Јас лично сметам дека на Скопје му требаат најмалку 2, а најмногу 4 ЛРТ линии, со различни нива на автономсност на трасите. Втората линија би требало да ја покрива трасата север-југ и би се соединувала со 1вата линија на пл. Македонија, кој е најлогичното средиште и најоптоварената точка на градот. Како што неколку пати сум се изјаснил, мислам дека треба една линија која би ги покривала следните точки: Клинички центар-ул. Македонија-пл. Македонија-Универзитетот-Бит Пазар-Чаир и Скопје Север. Потоа, изградбата на Јужниот булевар, колку и комплицирана да звучи отвора прекрасна можост за изградба на навистина ефтин а целосно независна и автономна шинска траса паралелно со изведбата на автомобилскиот сегмент. Изградбата на тунелот и мостот под Калето ја нуди истата можност затоа што ќе овозможи кратка и брза врска на северниот дел на градот со неговиот јужен дел.

До сега зборувавме за ПРИМАРНАТА мрежа на јавен градски транспорт во градот. Таа мрежа би имала висока автономност, можност за брзо премостување на големи внатрешно градски дистанци, што е огромен предуслов за мрежа со голем превозен капацитет-таква каква што на Скопје му треба и заслужува. Но, капацитетот на оваа примарна мрежа би бил недоволно искористен без СЕКУНДАРНА мрежа на јавен транспорт во Скопје, која би го напојувала и дополнувала претходниот систем. И тука стигуваме до следното прашање: Која форма на јавен транспорт му треба на Скопје во улога на секундарна мрежа и во колкава мера таа би била во подредена улога на примарната мрежа? Тука повторно се сретнуваме со цела палета на приспособливи решенија: постојната мрежа на автобуски линии може да се модифицира на начин, на кој ќе ја напушти главната улога на внатрешно градски транспорт на големи дестинации и ќе ја превземе  улогата на пократки дестинации кои би ја напојувале со патници ЛРТ мрежата и би ги опслужувале приградските дестинации поактивно. Можно е воведување на посебни бус ленти или автобуси со поголем капацитет (зглобни автобуси со широк под, помалку седишта и поголеми врати за побрз превоз на голем број патници) за деловите на градот кои не се покриени со ЛРТ мрежата, воведување на тролејбусен превоз или пак на класичен трамвај. Повторно решението треба да се земе на база на сериозни мерења, дебати, проучувања и калкулации, а голема доза на визија е нужна за изведување на сето ова.

Следното прашање е како вкупната (примарна и секундарна) мрежа на јавен транспорт ја надополниме со различни модерни решенија, услуги и стимулации, со цел истата да стане што поискористена и привлечна за граѓаните? Во воој сегмент најмногу би се посветил на изградба и организација на П+Р центри, кои би биле поврзани со градскиот и приградскиот превоз и ЛРТ мрежата, поставени на главните влезови во градот (Сарај/Ѓ.Петров, Хиподром, Драчево, Ново Лисиче, Скопје Север и бул. Словенија). Нема потреба приградските автобуси да се забиваат во самото срце на градот, Скопје е доволно големо за да си дозволи и регионални трансферни хабови. Стимулациите особено би се однесувале на поголема искористеност на јавниот транспорт и П+Р можности. Така, дневна карта за јавниот транспорт, заедно со дневен престој на автомобилот на П+Р паркинг би можел вкупно да чини 60-100 ден, силен стимул во смисол на заштеда на време, пари и комфорт. Тоа додатно ќе го олесни транспортот во Скопје, но е и одличен стимул за создавање на сателитни приградски населби, па и воведување на познатиот модел живеам во мирен Велес/Куманово/Тетово, а работам во Скопје и тоа не ми одзема повеќе од 90 минути дневно.

Стигнуваме до следната точка, која во никој случај не е последна, туку паралелна со сета оваа расправа: Како најдобро да ја искористиме железничката мрежа која ја имаме, во јавниот транспорт на Скопје и неговата околина? Тука за Ен-ти пат се сретнуваме со дилеми и различни концепти: дали на Скопје му треба приградска железница (како РЕР, Ес-бан итн.) или регионална железница со фрекфрентни возови кон околните големи градови на Скопје? Како да ги поврземе овие железнички линии со другите форми на јавен транспорт во Скопје? Зарем сметаме да градиме сериозен воздушен хаб во Скопје, кој никако не е поврзан со градот и нема ли да ја искористиме шансата што железницата минува толку блиску до него? Моето лично мислење по ова прашање (како и кон множество од горните, но не целосно) е претставено уште пред 2 години во нишката Скопје 2020 и предвидува 3 приградски линии од железничката станица Скопје Центар кон Дексион, Аеродром Скопје и Драчево соодветно.

Ова се само дел од прашањата и дилемите со кои сите ние се соочуваме кога се одлучуваме за изградба на шински систем во Скопје. Бројот на поставените прашања, фактот дека на ниту едно од нив нема дефинитивен одговор, како и спектарот на можните решенија укажува на сериозноста и грандиозноста на проблемот и иминентната нужда од сериозен и целосен пристап кон неговото решавање. Затоа сметам дека форумов мора да биде почетна база на која би понудиле различни паметни решенија, за кои би се бореле понатаму во општеството и  пред надлежните. Можеби изгледа невозможно да се сменат некои работи од гледна точка на поединец, но сметам дека еден издржан, паметен и константен притисок може да биде многу продуктивен. Така, во нашето најблиско соседство, акцијата Спаси метрото во Софија се избори за класично метро на М3 во Софија, чијашто во огромен дел одстапува од првичните замисли на властите, за сметка на  идеите и заложбите на кампањата на граѓанското општество.

За крај сметам дека идеите на надлежните на оваа етапа се толку малоумни, што замислите од типот на трамвај по третата десна лента и по Рекорд не се вредни да се коментираат бидејќи носат јасни и воочливи огромни, долгорочни проблеми, кои само го продлабочуваат болниот проблем на Скопје.




Edited by Andrej_LJ - 21-Nov-2011 at 01:09

И јас токму на ова мислев, но не успеав да најдам слики да прецизирам ,тотално се согласувам дека ваков Трамвај ни фали ,се надевам ке имаме и ние ваков, убаво напомена Андреј  дека Трамвајот требаше да го имаме во раните 90-ти години ,сега навистина е касно за обичен трамвај,мора да се прават комбинации. Ова буквално е тоа што на Скопјани им треба.

А еве и како може да се задржи средишното зеленило (ова е за периферните делови од трасите - Аеродром и Карпош)

Вториот концепт предвидува само продолжување на ЛРТ линијата А западно кон Ѓорче Петров. Исклучително важен сегмент и според мене неразделлив дел од линијата А, без кого таа би била недоволно функционална и оптоварена. Продолжувањето ги опфаќа населбите Влае, Порта Влае и Ѓорче Петров, но уште поважно е што прави врска со центарот на Ѓорче и железничката станица во непосредна близина. Не на последно место големите населби како Сарај, Дексион и Волково се се поблиску до мрежата за брз шински јавен транспорт. Иако се работи за релативно краток сегмент со само неколку станици, во овој дел треба да се премине преку неколку ограничувања: мостот Обединети нации крај Влае, центарот на Ѓорче Петров, кој е хаотичен и натрупан и реконструкција и прилагодување на железничката станица во Ѓорче Петров. Затоа предлагам изградба на сосема нов мост, наменет за шинскиот превоз преку Вардар, а за делот во центарот на Ѓорче има две варианти, во зависност од избраната траса:
-првата траса може да оди директно кон железничката станица на Ѓорче Петров, преку продолжување и проширување на Партизанска, што не би требало да претставува голем проблем.
-втората траса може да вклучи отклонување кон СП Планет и пазарот на Ѓорче, за да се вклучи на бул. Македонска Војска кон жел. ст. на Ѓорче Петров.

Од она што може да се забележи на лице место, се чини дека трамвајска линија може да се направи само од Транспортен Центар до Ново Лисиче, која би можела да се движи по средишното зеленило на булеварите во општина Аеродром, бидејќи е доволно широко.
Како би се извела средишната траса на булеварот Партизански Одреди, мене навистина не ми е јасно, со оглед дека тоа е толку тесен простор, за кој не сум сигурен дека има доволна широчина за трамвајот, само да поминува, а да не надвиснува лево и десно над коловозните ленти. Плус, тука како ќе се изведат станиците? Дирекно на улица? Или кај што ќе бидат станиците, булеварите ќе се стеснуваат од 3 на 2 ленти?
Уште еден многу голем проблем. При местењето на шините, целиот булевар ќе биде закрчен од градежната механизација. Дали може Скопје да си го дозволи тоа?
Ако се копа под земја по целата должина на Големиот Ринг, истиот проблем со многуте камиони кои ќе изнесуваат земја.
И се прашувам дали само една трамвајска линија која ќе оди од Ѓорче Петров до Ново Лисиче, би била подржана од албанските советници или ќе мора веднаш да се гради и втора линија Скопје Север - Клинички Центар или некоја слична, која нема да го остави Чаир без трамвај?

Пардон, не по левата туку по десната страна на Вардар