Скопје 2014

„СКОПЈЕ 2014“ ВО ЧЕТИРИГОДИШНО МЕЃУВРЕМЕ

Мегапроектот, кој во овие изминати четири години беше величан и глорифициран, исмејуван и критикуван, од корен ја смени општата перцепција за македонската архитектура

Билјана Ангеловска

Кога пред точно четири години Владата обелодени како го замислува центарот на главниот град, сите се најдоа затечени. Тогаш речиси никој не веруваше дека шестминутната 3Д-анимација ќе стане реалност. И не беше за верување дека во срцето на Македонија ќе никне фонтана со 30 метри висок столб на кој ќе стои коњаник со ликот на Александар Македонски, дека сите македонски револуционери ќе бидат качени на коњи, дека Собранието ќе добие куполи, Вардар врби и водоскоци, а Скопје - триумфална порта и двокатни автобуси...

Урбанистичките визии за Скопје преточени во мегапроектот „Скопје 2014“ тогаш изгледаа сосема нереално и ги зачудија сите, и оние што се разбираат во планирањето и проектирањето и оние што никогаш немале никакви допирни точки со урбанизмот. И оние што го сакаа својот град онаков каков што беше дотогаш, но и оние што веројатно одамна сонувале за нешто сосема поинакво.

А четири години подоцна проектот го живеат сите заедно. И тие што го одобруваат и тие што го критикуваат. Изградено е безмалку се' што беше прикажано во краткото филмче и уште многу повеќе. Проектот е проширен, што значи завесата на претставата „Скопје 2014“ не само што не е спуштена туку е се' уште високо крената и отворена за нови проекти.

„Скопје 2014“, кој во ова четиригодишно меѓувреме беше величан и глорифициран, исмејуван и критикуван, од корен ја смени општата перцепција за македонската архитектура. Иако се' уште се кршат копја околу тоа дали барокот, како главен белег на проектот, е дел од нашето градителско наследство, тие копја се се' потенки, па при нивното кршење речиси не остава никаква трага. Но останува фактот дека со овој проект е избришана една цела временска димензија и е ставен нов печат врз Скопје. Додека за некого сега Скопје е град на кич и невкус, за друг, некогаш ориенталниот, а подоцна и комунистичко провинциски град конечно стана европска метропола со храбри урбанистички решенија на кои сите и' завидуваат. Додека едни проектот го карактеризираат како архитектонско злосторство врз градот направено со аматерска мешавина од стилови, други го величаат поради новиот изглед што требаше да му го врати идентитетот на Скопје преку централно подрачје оформено по примерот на европските метрополи. Дури одат дотаму што го внесуваат во светот на вредното архитектонско наследство и го поистоветуваат со Прага и Будимпешта, па дури и со Париз.

Дали сега Скопје има или нема естетска вредност со сите нови и стари, а обновени објекти и колку елементи има со автентична македонска архитектура се прашања што се поставуваа во текот на сите овие четири години. За некои, Скопје денес е со расипнички, кич, фрустрирачки, националистички, тенденциозен изглед, но и можна иницијална каписла за разгорување на меѓуетничките односи во државава. За други, пак, главниот град е подмладен и конечно разубавен, со доживеана естетска преродба што и' го врати духот на нацијата. Вака или онака, факт е дека ниту еден друг урбанистички зафат во државата не предизвика толку полемики, коментари, пофалби и критики како „Скопје 2014“.

А Владата остана доследна на тоа што го најави пред четири години кога рече дека ќе биде „отворена за какви било натамошни дополнувања на одредени историски личности или настани за сите етнички заедници во Македонија“. Проектот со текот на времето беше дополнуван со нови споменици, меѓу кои и на албански дејци, иако тие од непознати причини се' уште не се поставени. Независно што некои подоцнежни активности може и да не бидат составен дел од овој мегапроект, голема вистина е дека се' што се правеше и се' уште се прави на полето на урбанизацијата, изградбата и архитектонското обликување на градот е само продолжение на „Скопје 2014“. Таков е случајот со новиот плоштад „Филип Втори“ од другата страна на Вардар, со фасадното преоблекување на сите згради во централното подрачје, потоа, изградбата на уште една фонтана на плоштад „Македонија“, на повеќе катни гаражи со барокна фасада, Панорамското тркало преку Вардар, галиите, нови споменици во паркот „Жена-борец“, нови административни згради спроти хотел „Бристол“ наменети за државни институции... Во проектот е вклопена и новата фасада на Владата, а ќе се вклопат и ГТЦ и ЕВН. Како дел од „Скопје 2014“ секогаш се споменува и новиот Стар театар, иако, објективно, неговата реализација стартуваше пред да биде промовиран големиот проект. Од првичната замисла се' уште се градат Филхармонијата, Градската куќа и еден хотел на плоштад „Македонија“. И црквата „Св. Константин и Елена“, која во меѓувреме ја смени само локацијата.

Очигледно е дека идејните творци на „Скопје 2014“ максимално се инспирираа од тоа што успеаја да го направат за помалку од четири години, па го проширија проектот и во него вклопија и многубројни дополнителни објекти што не беа првично предвидени. Оттаму може слободно да се каже дека „Скопје 2014“ ќе остане „2014“ само на хартија, додека во практика ќе продолжи да се проширува и во оваа и во наредната, а можеби и во 2017 година. А дали тогаш Скопје конечно ќе добие убав, нов млад лик или повеќе ќе заличува на стара мома со аматерски направен лифтинг и облечена во скапа, но туѓа облека, во која, сепак, изгледа евтино, останува да се види. Првичната груба пресметка, според која новиот изглед на главниот град требаше да чини некаде околу 80 милиони евра, кои, како што тогаш рече премиерот Груевски, ќе се обезбедуваат во осум буџетски години, веќе е толку многу пати зголемена, што ниту оние што беа директно вклучени во таа весела, но многу сложена математика, не можат да кажат колку точно чини реализацијата на замислата.

Но од проектот несомнено најголема корист извлекоа неколкумина до вчера целосно анонимни архитекти и скулптори за кои „Скопје 2014“ сосема случајно се покажа како многу добра „дипломска“ работа за лична афирмација, па се пробија и станаа водечки „новопроектирани“ архитекти бидејќи тие беа доволно „храбри да се ослободат од стегите на стилови“, како што се залагаа некои, и на своја одговорност прифатија да бидат дел од историското менување на ликот на Скопје.

http://www.utrinski.mk/?ItemID=AE538FC210751C43A87EAE1B6F34CDED

Originally posted by Џоле Познатиот хрватски (и пошироко) новинар Борис Дежуловиќ за Скопје 2014. Не го објавувам ова тука зашто ми е нешто посебно важен неговиот суд, туку повеќе затоа што е добро да се види како луѓето надвор од Македонија го доживуваат проектот. Мала биографија за него: Борис Дежуловиќ (20 ноември 1964, Сплит) - хрватски новинар и писател. Еден од најпознатите новинари на балканските простори и соосновач на култниот сатиричен весник „Ферал трибјун“. Редовен колумнист во хрватски, босанско-херцеговски и српски медиуми. По распаѓањето на Југославија, во периодот на новонастанатиот плурализам, Дежуловиќ заедно со Виктор Иванчиќ и со Предраг Лучиќ, пишува сатирични колумни, во кои преовладуваат теми посветени на хрватската Татковинска војна и на тогашниот претседател Фрањо Туѓман. Од 1990 година пишува колумни во „Глобус“. Античкиот Дизниленд на Вардар е крајна консеквенца на сите балкански митологии и конструирани истории, проект кој можеше да биде фантастично-сатиричен концепт, да не беше многу сериозно промислен и реализиран. Се' во таа нова митологија, во надреалната мешавина на антика и барок, хеленизам и класицизам - со оние кафеански седачи крај Триумфалната капија без триумф, со псеудошпанските псеудогалии и монументални Потемкинови истористиски палати од картон и евтини гипс-плочи, со оној бронзен тип со заканувачки нож пред зградата на судот, со писатели, сликари и композитори на мостот кој води право во државното обвинителство и строгата зграда на обвинителството украсена со цитати на Марија Терезија, како оној „Ако им судите на луѓето, немате време да ги сакате “ - се' е тоа една дивовска, разиграна заебанција на сите наши митологиски конструкции. Само што, за жал, не е. http://www.utrinski.mk/?ItemID=9F23A119544F7E4C877C6E611D11D134

за странски новинар, прилично добро е запознаен со апсурдноста на Ск2014... току тоа ми смета меѓу другото, самата апсурдност на мегаломаснки „проект“ кој се одвива неконтролирано и неартикулирано

Originally posted by phenomenon Meтална ограда за владата од 690 000 евра http://www.dnevnik.mk/default.asp?ItemID=CF54D0CDEEFBFA45BC3207AE899A2D48

затоа што ништо не извикува „слобода и демократија“ како ограда околу државните институции која кошта повеќе од пола милион

Пример во косово имаше проект каде се острануваат сите огради околу државните институции барем така е во Приштина!

Е ова беше новогодишно Скопје ...

Фантазијата е мечтаење по подобар свет!

Александар Петров

Скопскиот центар станува сè потесен. Главната градска оска остана без тронка простор за својот иден развој. Неговата пренатрупаност ја уништи пазарната вредност на земјиштето и со тоа тој простор се девалвира самиот себе.

Најголем узурпатор е токму несмасниот политички проект СК014. Тој го оптоварува јавното и градско ткиво до степен на задушеност; не преставува никаква развојна визија и го нагризува токму најбитниот сегмент на градот. Интервенциите на СК014 се состојат од споменици, гаражи, рефасадирање и специфични девијации (псевдо брод-ресторан, псевдо врба-канал,псевдо барок-зграда и псевдо тркало-рингишпил). Ваквите хибридни симболи се распоредуваат долж просторот преостанат од центарот и преку нив политичката номенклатура систематски го затнува морфолошкото битие на градскиот центар.

Пропагандно се форсира оправданоста на проектот со економска цел, прилив на странски туристи. Но нивниот зголемен број се должи пред сè на нискобуџетните авиокомпании, кои за цена од 29,99 евра пренесуваат туристи од познатите европски дестинации (меѓу другото, тие се субвенционирани од македонскиот буџет). Просто речено, ние самите ги плаќаме туристите за да им го покажеме нашето немилосрдие.

2014 година веќе помина. Ќе мора да се размислува за денот потоа, кога најважно ќе биде цврсто да се наметне јавниот интерес околу идната функција на градот.2014 година веќе помина. Ќе мора да се размислува за денот потоа, кога најважно ќе биде цврсто да се наметне јавниот интерес околу идната функција на градот. Притоа ќе мора сериозно да се пристапи кон реосмислување на оваа површина што во моментов го узурпира градското добро. Најбитна ќе биде јавната дебата и граѓанската интеракција која би можела да се одвива во повеќе правци и низ сеопшта мобилизација:

Повеќе на http://okno.mk/node/43650

да де, само кај нас калево не се гледа

Овој мост ми е речиси ист на Камени во Скопје:

Махмед Паша Соколовиќ Мост во БИХ.

Е сега, не ми е јасно како овој мост кој е за 30тина метри покус и за минимум 100тина години понов од Камени е заштитен од УНЕСКО, а нашиов не е.

Хајделберг, еден од најубавите градови во Германија, да го споредиш со Скопје, е сосем бесцелно, нема ништо за споредба, освен дека и двата града имаат мост и толку.

Хајделберг и лично сум го посетил и ми оставил многу позитивен впечаток, убав е и од двете страни на градот, како старото градско јадро под замокот, така и богатата населба долж реката од другата страна на Стариот град, прекрасни градби, цркви, многу зеленило во околината, како и што се гледа на самата слика.

Се поставува ограда околу „Воинот на коњ“ на скопскиот плоштад

Се поставува ограда околу споменикот „Воинот на коњ“ на плоштадот Македонија каде што се врши реконструкција на плочникот и се гради нова подна фонтана со прскалки. Работите ги изведува градежната компанија „Трансмет“ за 2,4 милиона евра, објави Република.



Од Град Скопје велат дека реконструкцијата на плоштадот ќе биде завршена летово. Во наредниот период ќе се замени плочникот околу споменикот, кој ќе биде нареден како мозаик.
Подната фонтана, која се гради помеѓу споменикот и Kамениот мост, е со димензии 15 на 15 метри и се состои од 128 прскалки. Според проектот, на плоштадот Македонија ќе се постават и нови канделабри, клупи и канти за отпадоци.

http://fox.mk/aktuelno/makedonija/se-postavuva-ograda-okolu-voinot-na-kon-na-skopskiot-ploshtad/