Навигација и Регулатива

Имено Косово како територија со сеуште неофицијализиран и решен статус и пречки да членува во меѓународни институции, има проблем да се зачлени во ИЦАО, ИАТА, УН и слично, но воздушниот простор мора некако да биде администриран. После војната сеуште на хартија е дел од FIR Belgrade (Flight Information Region), кој патем до ден денес сеуште легално ја опфаќа и Црна Гора, но исто тоа Косово по ниеден начин не му е контролиран воздушниот простор од Белград.

За висок прелет е надлежна Будимпешта, и тоа е регулирано со петгодишни договори со НАТО во 2014-та и 2019-та.

А за низок прелет е надлежна Приштина. Меѓутоа меѓународен сообраќај се остварува само преку две точки на границата со Македонија, XAXAN и SARAX. Дури ни со Албанија нема отворени коридори туку само со Македонија. Секој авион кој слетува или полетува од Косово може да помине исклучиво само преку овие две точки. Кој сака нека прочита Freedoms of the Air на интернет, да не објаснувам тука повеќе.

Па сега идејата ми е следнава. Кога веќе во 2024 истекува договорот со Будимпешта (која последниве години застранува од проевропска НАТО ориентација), кога веќе низок прелет за Косово се одвива само преку границата со Македонија, зашто да не Македонија се понуди да ја превземе воздушната контрола од Будимпешта. И така е поблиску до Косово, Аеродром Приштина е на само 70-тина километри од Скопје, соседна држава е, меѓувремено зачленета во НАТО. Со ова дури би можело и легално територијата на Косово да потпадне под FIR Skopje, кога веќе со години Црна Гора не излегува од FIR Belgrade. Исто пример, до скоро до пред некоја година Босна беше поделена помеѓу FIR Belgrade и FIR Zagreb додека не се создаде FIR Sarajevo. Помали држави не ни имаат свои FIRs.

https://en.wikipedia.org/wiki/Freedoms_of_the_air
https://caa.rks-gov.net/en/atmans/airspace/
https://balkaninsight.com/2019/02/02/hungary-control-over-kosovo-s-airspace-extended-01-29-2019/









Edited by user8642 - 29-Jan-2024 at 19:18