Print Page | Close Window

Скопје после земјотресот

Printed From: build.mk
Category: Останати теми
Forum Name: Скопје
Forum Discription:
URL: http://www.build.mk/forum/forum_posts.asp?TID=114
Printed Date: 29-Mar-2024 at 16:57


Topic: Скопје после земјотресот
Posted By: La Linea
Subject: Скопје после земјотресот
Date Posted: 07-Dec-2007 at 18:50

Ех, камо не остана само макета...


Еве, ексклузивно за вас, најретката макета од Скопје. Некои работи стануваат многу појасни кога ке ја разгледате убаво . Ке има уште, се надевам со подобар квалитет, зошто сликав со ВебКам, бидејќи немам скенер или многу, многу прецизна рака па да го прецртам Smile


-------------
Помогнете во Македонската Википедија - Слободна енциклопедија!



Replies:
Posted By: Cloverstack
Date Posted: 07-Dec-2007 at 19:00
Previous

Master Master Master Master Master


Човече, одавна копнеам по вакви материјали! Ќе ти го поклонам мојот апарат само земи испосликај поубаво LOL

Инаку зачудувачко е богатството на информации кое може да се добие од макети. За жал кај нас одавна на никого не му паднало на памет да се занимава со такви работи... Roll%20eyes

Претпоставувам дека оваа макета е една од подоцнежните ревизии на планот на Танге. Има некои работи кои многу повеќе ми се допаѓаат од денешниот „мал ринг“.

Cheers


Posted By: La Linea
Date Posted: 07-Dec-2007 at 19:24




Уживајте...ако можете да видите нешто. Чекам коментарииииииииииCheers


-------------
Помогнете во Македонската Википедија - Слободна енциклопедија!


Posted By: Cloverstack
Date Posted: 07-Dec-2007 at 19:30
La linea, твоите слики дефинитивно заслужуваат посебна нишка, а ионака не се вклопуваа сосема во комиблок колекцијата. Се надевам не ти смета што отворив нова тема и што ги префрлив тука.

Тука ќе може да постираме и други пост-земјотресни фотографии и планови на Скопје Cheers


Posted By: La Linea
Date Posted: 07-Dec-2007 at 19:37
Ооо, ти ласкавецуу LOL

Инаку, добра ти е идејава. Thumbs%20Up


-------------
Помогнете во Македонската Википедија - Слободна енциклопедија!


Posted By: Cloverstack
Date Posted: 07-Dec-2007 at 19:38
Originally posted by La Linea


Уживајте...ако можете да видите нешто. Чекам коментарииииииииииCheers



Може да се види доволно за да се забележат некои интересни детали. Ми паѓа криво што не сум живеел тогаш па да сум можел да го пратам целиот тој градежен бум и преобразба на градот. Материјаливе ти се право богатство! Thumbs%20Up

Заклучокот сепак се сведува на тоа дека во изградбата на Скопје премногу сме ги менувале концептите (и ден денеска продолжуваме), па резултатот е далеку од тоа што можел да биде.


Posted By: Cloverstack
Date Posted: 07-Dec-2007 at 20:09
Некои од вас веќе ги имаат видено овие, ама не е на одмент да ги имаме и тука на форумов. Јас би рекол дека овие се 2 од пораните верзии на планот:

http://imageshack.us">

http://imageshack.us">

http://imageshack.us">

http://imageshack.us">



Posted By: Cloverstack
Date Posted: 07-Dec-2007 at 20:21
Еве и една ретро колекција (1970-1985). Ако добро памтам фотките ги најдов на сајтот на една од нашите градежни компании.


1. ГТЦ
http://imageshack.us">

2. Тогаш Стопанска, сега Комерцијална банка
http://imageshack.us">

3. Технометал
http://imageshack.us">

4. Интекс
http://imageshack.us">

5. Нова Македонија
http://imageshack.us">

6. ПТТ
http://imageshack.us">

7. Внатре во ПТТ
http://imageshack.us">

8. Музеј на современа уметност
http://imageshack.us">

9. Кула во градски ѕид
http://imageshack.us">

10. Во тоа време интересен стамбено-деловен концепт, денеска за жал градот е преплавен од вакви и уште ги градиме...
http://imageshack.us">

11. Жито Лукс
http://imageshack.us">

12. Олимписки базен
http://imageshack.us">

13. Базен Карпош
http://imageshack.us">

14. Рекреативно езеро Треска
http://imageshack.us"> [/QUOTE]



Posted By: Cloverstack
Date Posted: 07-Dec-2007 at 20:25
@ La linea - Се надевам имаш уште доста материјали. Дефинитивно треба да се снајдеме за да ги презентираш во поквалитетна форма. Cheers


@ pbanks - Памтам дека ти имаше една или две уникатни панорами на Скопје (мислам се гледаше изградбата на МТВ). Да ги најдеш и да ги постираш, иначе не те сметам за чоек! Big%20smile


Posted By: pbanks
Date Posted: 07-Dec-2007 at 20:43
@La Linea BowMaster

Долго време се занимавам со прибирање на ваков тип на материјали за Скопје но на твојава монографија не сум налетал. Право богатство. Квалитетот на сликите е супер како за прва помош но овие раритети имаат толкава вредност што ќе биде редно во некоја не толку далечна иднина да се сретнеме на пиво и цел овој материјал да го дигитализираме како што треба со скенер. Се надевам дека имаш уште роба

@Cloverstack добијаш друже само да ги ископам од мојов хаотичен хард диск Big%20smile


Posted By: pbanks
Date Posted: 07-Dec-2007 at 20:47
За почеток... Clover мислам дека ни ти ја немаш видено оваа до сега, скоро ја добив пред 2 недели.... Градски ѕид, Дом на АРМ и Пелагонија U/C Big%20smile




Posted By: pbanks
Date Posted: 07-Dec-2007 at 20:58
Еве најдов уште една... МТВ и ЗОИЛ (денеска QBE) U/C




Posted By: Cloverstack
Date Posted: 07-Dec-2007 at 21:10
Originally posted by pbanks

Еве најдов уште една... МТВ и ЗОИЛ (денеска QBE) U/C



Нешто се случува и кај трговски, а можеби и кај МНТ... За жал не се гледа добро. Знаеш ли од која година е ова?

Би било добро да најдеме извор на информации во кои периоди се градени позначајните објекти во градов. Не само како податок сам по себе, него и ради идентификација на вакви слики. La linea, нели има такви податоци во твојата монографија? Ај нека постира некој ако има Smile


Posted By: pbanks
Date Posted: 07-Dec-2007 at 21:14
Па МТВ е градено цели 10 години, 1978-1988 (иако главниот дел е направен до 1984/86 некаде). Според сликава веројатно се работи за 1978-1980. 


Posted By: Cloverstack
Date Posted: 07-Dec-2007 at 21:17


Тогаш што ли е она кај трговски. Сигурно тој е комплетиран порано.


Posted By: pbanks
Date Posted: 07-Dec-2007 at 21:18
Еве најдов краток историјат за зградата на МТВ кој има малку различни информации од моите но тука сме. Да подсобереме малце материјали може да направиме вакви досие-threadovi за побитните градби во Скопје.

ДОСИЕ: СОВРЕМЕНИ ГРАДБИ ВО СКОПЈЕ
Во објектот на МРТВ не е вложен ниту еден државен денар
Со своите 19 ката и 90 метри височина, се смета за една од највисоките згради во Скопје и во Македонија

Проектирана три и градена осум години, зградата на Македонската радио-телевизија од почетокот на осумдесеттите години претставува маркантно архитектонско обележје на метрополата. Со своите 19 ката и 90 метри височина, се смета за една од највисоките згради во Скопје и во Македонија.

- Токму големината е најчестата забелешка што се упатува на сметка на зградата. Сите решенија во врска со објектот се направени врз основа на технологијата што постоеше во тоа време. Првиот магнетофон што го купи Радио Белград зафаќаше една поголема соба. Сега со дигитализацијата, техниката на МРТВ ќе се смести на далеку помал простор, но тогашните услови налагаа да се направи голем објект - вели Кирил Бабамов, кој бил раководител на секторот за проектирање и изградба на радио-телевизиски дом.

Потребата да се изгради нов објект се појавила по катастрофалниот земјотрес во 1963 година, кога паднал и тогашниот објект на Радио Скопје, а сите екипи се преселиле и емитувале од шатори и од бараки во Нерези.

- Кога се правеше новиот план за градот, добивме многу добра локација за објектот. Формиравме експертска група, составена од инженерите Кирил Ацевски, Кирил Петровски и Крсто Ристовски, која направи идеен проект. За него се консултиравме во поголемите европски ТВ-куќи и од сите добивме позитивно мислење. Врз основа на тој концепт, проектантското биро на "Бетон" изработи и главен проект. Одговорни проектанти за подготвувањето на инвестициско-техничката документација беа Кирил Ацевски, Нако Манов и Харалампие Јосифовски - вели Бабамов.

Проектирањето траело од 1971 до 1974 година, кога почнала изградбата. Главни изведувачи биле "Маврово" и "Пелагонија". За полесна работа и координација, на градилиштето бил подигнат привремен објект за сите проектанти, инженери и консултанти, за да можат да ги решаваат проблемите на самото место.

- Од архитектонски аспект, се работи за современ објект со висечки фасади од стакло и мермер и од алуминиум. Граден е според сите технички стандарди и прописи. Зградата е направена со контрола на ИЗИИС, а кога се изгради армирано-бетонската конструкција, врз неа се изврши тест за издржливост на земјотреси - вели Нако Манов, еден од проектантите.

Објектот е составен од четири блока - музички и радиостудија, драмски и телевизиски студија и кулата како административен објект. Има вкупно 14 други студија. Тие наменети за драмата, не се изградени. Телевизиските имаат површина од 400 квадратни метри, а околу нив има повеќе помошни простории - шминкерници, одаи за одмор и сл. Во едно од музичките студија можат да се сместат оркестар и хор, составени од 120 луѓе и 50 луѓе публика. Два ката од објектот се отстапени за кинотеката.

- Музичките студија се градени 11 метри под земја и достигаат три метри под нивото на Вардар. Имаат по три пода и по три ѕида и големи акустични врати, тешки по четири тона, колку што тежат и светлата. Опремата во студијата е англиска, француска и германска - вели Бабамов.

Парите за изградбата на комплексниот објект ги обезбедила МРТВ, дел од Дирекцијата за обнова на Скопје по земјотресот, а другото од кредити.

- Од државни пари, за објектот не беше потрошен ни еден тогашен денар - завршува Бабамов.


http://star.dnevnik.com.mk/?pBroj=2592&stID=42310


Posted By: Cloverstack
Date Posted: 07-Dec-2007 at 21:22


Текстов ја расчистува мојата дилема Thumbs%20Up Веројатно тогаш го привршувале трговски...




А ваков бисер не им требаше LOL

Со своите 19 ката и 90 метри височина, се смета за една од највисоките згради во Скопје и во Македонија


Posted By: pbanks
Date Posted: 07-Dec-2007 at 21:41
не би биле они без некој бисер... Зарем е толку тешко да ги пребројат катовите Bash


Posted By: La Linea
Date Posted: 08-Dec-2007 at 13:47
Макета за стоковна куќа „МОСТ“, денес многу помала од оваа верзија  ми се чини







Македонски народен театар U/C






Тha babes of Skopje


-------------
Помогнете во Македонската Википедија - Слободна енциклопедија!


Posted By: La Linea
Date Posted: 08-Dec-2007 at 13:53
Администратори, очигледно настанала некоја ужасна збрка во постов, па би бил благодарен ако се избрише под итно. Suicide


-------------
Помогнете во Македонската Википедија - Слободна енциклопедија!


Posted By: pbanks
Date Posted: 08-Dec-2007 at 13:54


koj prethodniot? Imas edit opcija mozes da go koregiras ako sakas... a ako ne ide taka kje go izbrisam.


Posted By: dejan
Date Posted: 08-Dec-2007 at 14:25
Super sliki!


Posted By: La Linea
Date Posted: 08-Dec-2007 at 14:52
Стар урбанистички план на Скопје, со многу интересна замисла Транспортниот центар, Трговскиот центар и ред други објекти да се поврзани со некаков пат(највероватно на столбови би бил,како што е цел транспортен центар), за се тоа многу хармонично да фукнционира. Мислам дека големиот објект поврзан со ГТЦ требал да биде некаков административен објект, ама испаднало се тоа премногу скапо да се изведе.




-------------
Помогнете во Македонската Википедија - Слободна енциклопедија!


Posted By: Cloverstack
Date Posted: 08-Dec-2007 at 17:48


Да, нешто слично со овој план може да се види и на макетите што ги постирав. Очигледно дека оргиналниот план на Танге „омекнувал“ со секоја наредна ревизија.

Мене во планов конкретно не ми се допаѓа како се формирани плоштадите од двете страни на камени мост.


Posted By: Cloverstack
Date Posted: 08-Dec-2007 at 19:34
1
Пред да се почне со изградба на ГТЦ:
http://imageshack.us">

2
Плоштадот во 70-тите служел како паркинг LOL
http://imageshack.us">

3
Градски ѕид и ПТТ
http://imageshack.us">

4
Градски ѕид и зградата во продолжение на дом на АРМ
http://imageshack.us">

5
Повторно слична комбинација со претходната, а и слична со една слика што ја постираше pbanks
http://imageshack.us">




Posted By: La Linea
Date Posted: 08-Dec-2007 at 19:56
Master Најдобри слики до сега - од каде се? Може ли уште да се најдат?

Сега сваќам каков тумор на центарот е Лумикс.


-------------
Помогнете во Македонската Википедија - Слободна енциклопедија!


Posted By: Cloverstack
Date Posted: 08-Dec-2007 at 20:18
Originally posted by La Linea

Master Најдобри слики до сега - од каде се? Може ли уште да се најдат?


Имам едно интересно це-де, ке добиеш примерок ако сакаш Smile



Сега сваќам каков тумор на центарот е Лумикс.


Bash Big%20smile

За ова нема да се сложиме...

Ако таму има тумор, тоа е ЕСМ


Posted By: pbanks
Date Posted: 08-Dec-2007 at 20:37
топ слики. уште од тогаш имало гужва за вртење накај црвен крст Bash


Posted By: UrbanFreak
Date Posted: 08-Dec-2007 at 22:43

Дали приметувате колку тогаш Скопје било чисто и одржувано. Погледнете го само зеленилото, паркчињата, лентите на улиците, тротоарите. Одлични слики.



Posted By: Cloverstack
Date Posted: 08-Dec-2007 at 22:45
Originally posted by UrbanFreak

Дали приметувате колку тогаш Скопје било чисто и одржувано. Погледнете го само зеленилото, паркчињата, лентите на улиците, тротоарите. Одлични слики.




Yes


Posted By: dejan
Date Posted: 09-Dec-2007 at 00:32
Originally posted by UrbanFreak

Дали приметувате колку тогаш Скопје било чисто и одржувано. Погледнете го само зеленилото, паркчињата, лентите на улиците, тротоарите. Одлични слики.


Posebno vo tretata slika so mostot i okolinata. odlichni sliki.


Posted By: La Linea
Date Posted: 09-Dec-2007 at 04:17
Скопје никогаш не изгледало по смирено и по скромно. Особено на последната слика, со сите тие цвеќиња од балконите, тревниците покрај тротоарите... за мерак


-------------
Помогнете во Македонската Википедија - Слободна енциклопедија!


Posted By: pbanks
Date Posted: 09-Dec-2007 at 16:45
Originally posted by Cloverstack



Да, нешто слично со овој план може да се види и на макетите што ги постирав. Очигледно дека оргиналниот план на Танге „омекнувал“ со секоја наредна ревизија.

Мене во планов конкретно не ми се допаѓа како се формирани плоштадите од двете страни на камени мост.


Мене не ми се свиѓа огромниот празен простор на местото на старата автобуска станица. Незнам што била целта да не се покрива тврдината со објекти можеби. Како и да е не гледам некаква функција да се фрли така во ветер драгоцен простор во центарот на градот.


Posted By: pbanks
Date Posted: 09-Dec-2007 at 16:49
Originally posted by Cloverstack

1
Пред да се почне со изградба на ГТЦ:
http://imageshack.us">


Ја гледам сликава и ми се плаче како не им текнало да ги срушат оние станбени грдотии кои денеска штрчат од ГТЦ. Ја разбирам нивната функција во 50тите кога веројатно биле изградени но во времето кога се дигал ГТЦ мислам дека веќе било развинено чувството за естетика и кај архитектите и кај политичката елита која во тоа време го имала главниот збор да им биде јасно дека тие згради ќе останат како чир. Мислам дека денеска тие се детал што највеќе ми смета во центарот на Скопје. И немам претстава какво решение би било добро за нив. Освен рушење што денес е ваљда невозможно.


Posted By: Cloverstack
Date Posted: 09-Dec-2007 at 16:58
Originally posted by pbanks


Мене не ми се свиѓа огромниот празен простор на местото на старата автобуска станица. Незнам што била целта да не се покрива тврдината со објекти можеби. Како и да е не гледам некаква функција да се фрли така во ветер драгоцен простор во центарот на градот.


Кај плоштадот Карпошово Востание и мене истата работа ми е неприфатлива. Исто и јас помислив целта да не била да се држи „отворено“ калето, ама објекти од ~15 метри (какви што и најдобро би се вклопиле во околината), не би биле баш некоја пречка...

А кај плоштадот Македонија, од горе можда и изгледа добро формиран, ама земав во предвид која е таа планираната голема зграда кај сегашниот празен простор. Тоа е проектот за градска куќа од 1966 на Едвард Равникар што го постираше ти.

http://www.build.com.mk/forum/forum_posts.asp?TID=91&PID=1930#1930 - http://www.build.com.mk/forum/forum_posts.asp?TID=91&PID=1930#1930

Таа зграда би доминирала со плоштадот, според мене во не толку позитивна смисла... Значи во суштина не ми смета самата форма како е обликуван просторот, туку не ми се допаѓа кога во равенката ќе ја уфрлам конкретната зграда од макетата. Според мене од "street level" тоа би изгледало лошо обликувано. Тотален дисбаланс... Барем јас добивам таков впечаток.


Posted By: pbanks
Date Posted: 09-Dec-2007 at 17:08


da, potpolno se slagam. Zgradi od toj tip (proektot za gradsko sobranie) se dobri vo nekoj blokovski sistem kako sto se smesteni na primer MANU, NUB i sl. Za formiranje prostor od tipot na plostad bas i ne gi biva.


Posted By: Cloverstack
Date Posted: 09-Dec-2007 at 18:41
Сликава веројатно е од доцните 80-ти и не припаѓа баш во оваа тема, ама нема некое поприкладно место па решив да ја постирам тука.

Соборната црква ганц нова и свежо обложена со бакар Smile

http://imageshack.us">


Posted By: pbanks
Date Posted: 09-Dec-2007 at 18:43


оваа слика е првата на која налетав кога некаде '95 година го направив првиот срч на интернет за Скопје . Мислам дека истата слика сеуште постои на истиот сајт. b-info, нешто така беше.


Posted By: Cloverstack
Date Posted: 10-Dec-2007 at 04:26
Еве една уште постара, вредна за постирање иако е минијатурна Big%20smile

http://imageshack.us">



Posted By: UrbanFreak
Date Posted: 10-Dec-2007 at 09:45

Еве неколку од земјотресот и од обновата потоа

1. Хотел Македонија
 
2. Плоштад
 
3. Карпош 2
 
4. МРТВ Фаза на градење
 
5. Паркингот кај Холидеј Ин


Posted By: pbanks
Date Posted: 10-Dec-2007 at 10:38
Master за фотката на МТВ U/C. И другите се супер. Повторно околу зеленилото погледнете ја последната фотка како тревниците околу секоја куќарка се безпрекорни. Ohno


Posted By: UrbanFreak
Date Posted: 10-Dec-2007 at 10:48

А погледнете го само кејот и зеленилото на него.



Posted By: dejan
Date Posted: 10-Dec-2007 at 12:18
Originally posted by UrbanFreak

А погледнете го само кејот и зеленилото на него.


Toa prvo mi padna na oko...ama ovaa slika e epten dobra!Thumbs%20Up

I tie kukjiki se interesni mozhea da napravat nesto od niv ama dobro e i sega kako parking, pa vo idnina mesto za oblakoderiSmile


Posted By: Cloverstack
Date Posted: 10-Dec-2007 at 12:44
Urban Freak екстра фотки!  Thumbs%20Up  Master


Дали приметивте дека на третата слика се гледа градски стадион во тогашната форма?

Cheers


Posted By: UrbanFreak
Date Posted: 10-Dec-2007 at 13:31

Уште неколку

Црква
 
Кеј
 
Плоштад
 
Следуваат уште деновиве, кога ќе имам време да доскенирам


Posted By: Cloverstack
Date Posted: 10-Dec-2007 at 13:52
На втората МАНУ и МНТ се градат. На третата тој кружниот дел од ПТТ комплексот Banana


Posted By: dejan
Date Posted: 10-Dec-2007 at 13:56
Wow! Edno golemo bravo


Posted By: La Linea
Date Posted: 23-Dec-2007 at 01:53
Сум заборавил да ја постувам оваа, последната слика за оваа нишка што можам да ја пратам.



-------------
Помогнете во Македонската Википедија - Слободна енциклопедија!


Posted By: pbanks
Date Posted: 23-Dec-2007 at 02:15


дефинитивно е добра ствар што го направиле кејот


Posted By: beTon
Date Posted: 12-Jul-2008 at 05:48
ова е извадок од книгата СКОПЈЕ ’63-’83 издание на партизанска книга љубљана, од која потекнуваат сликите на урбанфрик...

Катастрофите на Скопје

Историјата на овој град исполнета е и со катастрофи. Нив ги има повеќе одошто кај другите градови, иако никој не е имун од тоа. Хроничарите заблежале дека повеќе од седумдесет пати паѓал во рацете на разни освојувачи. Ако е секое освојување проследено со битки, ако секоја битка е посебна несреќа и катастрофа, ако на тие освојувања и менување на господарите се додадат колежите и истребувањата на постојното население, тогаш тие ги добиваат вистинските димензии.
Но, во Скопје не биле само битките катастрофи и несреќи. Природата се погрижила да му донесе и други како што се пожарите, поплавите и земјотресите. Тие се нижеле во континуитет од неколку векови, како по некои непишани законитости. И тие се своевидни настани, толку страотни, големи, несекојдневни, што останале забележени, не само во обичните хроники, туку и во делата на тогашните писатели. Се добива впечаток како да е влезен во историјата токму со катастрофите. Го напаѓале речиси безброј варварски племиња и орди во времето на преселничките движења. Се претпоставува дека го избегнал уривањето од Источните Готи (479), но не се спасил од несреќите. Кон него се управиле другите варварски и преселнички племиња. Населението на Скупи, што имало
далеку истурени стражи да јавуваат за движењата на варварите, од нападите се спасувало со бегањето по населбите на Скопска Црна Гора. Во еден таков ден, кога населението било отидено од градот Скупи (518), катастрофалниот земјотрес наполно го разурнал. Тогаш биле урнати и многу други градови во Македонија. Таа катастрофа најдобро ја опишал римскиот публицист и писател Комес Марцелинус. Кога зборува за исчезнувањето на најголемиот град на Дарданија Марцелинус вели: ,,. . . Скупи се наоѓало на вливот на
реката Лепенец во Вардар. Во миг се урнаа 24 дардански тврдини; две од нив беа опустошени заедно со жителите во нив; во други четири настрадале половината згради и
жители, во единаест третината, а во седум тврдини — четвртина. Главниот град Скупи е срамнет со земја". Марцелинус пишува дека земјотресот бил силен, земјата на неколку места распукала и од неа, како од некоја жешка печка, избивал пламен. Една пукнатина
била долга триесет милји, широка дваесет стапки, така што во неа испопаѓале многу луѓе кои бегале од катастрофата. Потресите ги кутнувале дрвјата . . . " Други описи на оваа катастрофа на Скупи, главниот град на Дарданија, не се познати. Меѓутоа, самиот факт дека населението повеке не се вратило на урнатините на Скупи, дека градот го напуштило и темелите на новото Скупи ги удрило кај тврдината, до влезот на рекичката Серава во Вардар, зборува дека Скупи било сосема разурнато. Скопското Кале, пак, содржи делови на градби кои се градени по земјотресот во 518 година (иако тоа место и пред земјотресот било војничка тврдина), најверојатно градена со материјали од постраданого Скупи. Таков е и таканаречениот Киклопски ѕид на Калето. Но, фактот дека и ѕидиштата се градени на римски начин и со тогашни римски димензии, ја потврдува многупати изречената хипотеза дека населението го напуштило Скупи веднаш по катастрофалниот земјотрес, го напуштило местото на старото Скупи и никогаш повеке не
се вратило во него. Археолошките ископувања, многупати започнувани и за жал, недовршени, зборуваат дека се работело за голем град со терми, улици, бањи, театар, големи зданија. Можеби со право, зашто тој бил  лавен град не само на Дарданија,
туку и на еден дел на Римского царство на оваа страна. Скупи морало да се развива и како трговски центар, бидејќи низ него минувале патиштата за исток, запад, север и југ. А сите го сметале за стратегиска и географска точка во  римската Мизија супериора.
За следните катастрофи и несреќи дознавме од пишуваните документи неколку века подоцна. По тој долг вакуум од околу осум века, Скупи имало неспокојни мигови како што се оние од XI век.
Скопје било урнато и на самиот почеток на XI век по пропаста на државата на Самоил. Него го обновиле Византинците. Изградиле нови ѕидови и кули, врз основата на постојните, а надворешното „лице" го обложиле со големи делкани камења. Најверојатно дека камењата биле довлечени од урнатините на некогашното Скупи и тоа од римскиот театар. „Ова е најмонументалната фортификациона фаза на средновековното Скопје, а
досега било погрешно сметано дека е тоа градба на Јустинијан". Но, иако така силно закрепнато, Скопје одново страдало и до доцниот XI век. Затоа е познато дека градот
повторно бил обновуван и граден во ХП век и неговите градски ѕидини се карактеристични. Приватните градби биле од дрво, многу од нив вон градского окрепено подрачје во приградието.
Без сомнение, доаѓањето на словенските племиња во овој дел на Балканот, што се случува не така долго време по катастрофалниот земјотрес од 518, било проследено со потреси и борби. Тоа трае во текот на VI век и без некои посебни особености во однос на населувањето на другите погорни краишта на Балканот.
Скопје ќе почне да ги бележи своите историски страници по доаѓањето на Турците во 1392 година. Како прв чекор на насилството, Турците почнале да го спроведуваат раселувањето на немухамеданското население Словените, Ермените и Евреите. Делумно од ова население било истребено, а делумно преселено во далечните краишта на Мала
Азија. Турците имале единствена цел, ценејќи го стратегиското и географското значење на градот, да создадат во него турско воено упориште. Летописите за Скопје бележат уште некои повремени страдања на овој град. Од необјаснети причини, поради некои бунтови на словенското население, во 1413 година, султанот Муса го разурнал Скопје! Само дваесет и пет години потоа, Скопје било запалено од султанот Мурат П и изгорело како живеалиште на словенското население. По пожарот, сакајќи да не остави можност за доаѓање на друго словенско население, Мурат почнал да го раселува христијанското население во Албанија. Остатоци на тие некогашни Скопјани се наоѓаат и денес во близината на градот Корча каде што во трите македонски села, од кои едното се вика Бобошница, живеат потомците на протераните жители на овој град, кои до денес го имаат сочувано јазикот на своите прадедовци. Во тие немирни два века, полни со терор и катастрофи, во 1555 година Скопје го погодил голем земјотрес и разурнал многу згради за живеење, јавни објекти и цркви. Во турско време градот лежел на левата страна на реката Вардар и двете страни на рекичката Серава која се вливала во Вардар. атастрофалниот земјотрес од 1555 година, особено го разурнал централниот дел, но градот бил мошне бргу обновен. Европските патописци, кои поминувале низ градот по земјотресот, оставиле податоци дека Скопје бил многу убав и развиен град. Во 1560 година, значи само пет години по земјотресот, низ Скопје поминал Марино Кавали, венецијански пратеник кој одел на прием кај султанот. За него тој пишува: „Скопје е голем град со околу 29.000 куќи. Има повеќе џамии од кои четири се мошне убави, чии кубиња се покриени со олово. Во градот има два убави, ѕидани моста од камен кои ги изградиле некои турски големци, а покрај мостовите се нивните гробови". Според Евлија Челебија (кој минал покасно), Скопје било седиште на Санџак, во градот имало кадија со највисок ранг, а јаничари имало толку многу што го преплавиле градот. Во Калето имало диздар со 300 војници и еден назир кој управувал со сребрените и железните рудници од околината. Во годината на големиот земјотрес (1555) Турците ги разурнале скопските цркви. Го осиромашиле градот за голем број споменици исполенти со уметнички резби и зографск  дела. Така Скопје останало еден од ретките градови што нема некој историски споменик од средниот век (ако не се земат предвид останатите примероци на исламската архитектура). Летописите не кажуваат колку се опоравило Скопје од овие несреќи, кога набрзо го зафатил голем пожар. Без сомнение пожарот бил многу голем и катастрофален, штом му посветувале внимание тогашните летописи. Не треба да се превиди фактот дека во тие векови и во Скопје пустошеле чуми и колери, чести болести на тоа време. Прелистувајќи ги страниците на тогашните оскудни летописи, ќе најдеме и еден податок дека, кон крајот на XVI век, некој Мустафа- -чауш во Скопје вршел голем зулум: затворал и силувал жени, собирал два пати годишно данок . . .
Уште во XV век Скопје е познат како најбогат и нејевтин пазар на робови — еден роб можел да се купи за војнички калпак, а убава македонка робинка за рало чизми. Црната хроника на Скопје, без сомневање, кулминација бележи во месеците на востанието на Карпош. Приказната за тој грд настан почнува вака: Откако доживеале пораз под Виена (1683), Турците биле принудени да се повлечат. Поразот предизвикал и востанија во многу земји. Животот на кратовските рудари бил неиздржлив. Експлоатацијата достигнала врв, па тие се дигнале на востание под водство на селанецот- рудар Карпош. Востаниците ги ослободиле градовите: Кратово, Куманово, Крива Паланка, стигнале до Велес и Демир Капија. Се појавиле пред Скопје, од каде што ги истерале Турците. Во тие денови Турците трпеле порази од австриската војска која, под команда на генералот Пиколомини, продирала преку Косово и Качаник кон Скопје. Австријците, со помошта на македонските востаници, кај Качаник ги разбиле последните турски одреди, ги завзеле упориштата и тргнале непречено кон Скопје. Во него, во тоа ослободено Скопје, австриските војски стигнале на 25 октомври 1689 година Скопје ги восхитило австриските војници. Еден австриски офицер за него пишува: „Скопје зафака голем простор, но е нешто помалечко од Прага, или речиси големо како неа. Околу градот има многу прекрасни градини во голема рамница, необично плодна и добро обработена. Во него има до 60.000 жители, меѓу кои 3.000 Евреи". Но, во Скопје владеела чума. Австрискиот командант, генерал Пиколомини немал намера да продолжи кон југ, туку — преку Албанија — сакал да избие на Драч. Пред тоа решил да го разурне Скопје како турското упориште, да им влее страв на Турците и да ја покаже силата на своето оружје. Затоа, утредента наредил да се запали Скопје. Како и Нерон, Пиколомини, под звуците на воената музика, го набљудувал пожарот на Скопје, седејќи на планината Водно. За тоа самиот Пиколомини му пишувал на својот цар Леополд I: „Градот Скопје е голем речиси како и Прага, но е без ѕидишта и ровови, а со продукти богато снабден. Малкумина луѓе што останаа во него минуваат по улиците бледи, полни со страв и ужас . . . Пред да дојдеме ние, имал 60.000 жители. Решив, иако не лесно, градот да го претворам во пепел. Ми беше жал за зградите, какви што не сум видел во оваа војна. Џамии од најубав мермер и порфир, со илјадници светилки, украсени со позлатени алкорани на кои човек би им посветил внимание и во Рим, убави старини, градини и места за забава, иако, според варварски вкус, големи резерви животни продукти, сето тоа морав да му го предадам на пламенот. За да не му оставам на непријателот ништо што може да се зачува, за да внесам страв и трепет меѓу варварските народи и за да го направам страшно оружјето на мојот господар и во најодалечените краишта, тргнав да го извршам ова дело. По сите агли во градот беа оставени луѓе со факли. На даден знак-три топовски истрели — избувна пламен. На 26 октомври, чад го замрачи сонцето и утрото. Ние само стоевме на еден висок рид, (веројатно на Водно — Ј.П.) и, под звуците на воените инструменти, го набљудувавме пожарот на ова убаво место, навистина без тага и жал, додека мислите ми се вракаа на тоа дека истата судбина мораа да ја претрпат и предградијата на Виена". По запалувањето на Скопје, австриската војска, оставајки ги на цедило своите сојузници — македон- ските востаници, се повлекла кон Качаничката клисура и Косово. Пиколомини, на 4 ноември заминал од Приштина за Призрен. За време на целото патување го тресела треска. Во Скопје се заразил со чума. На 9 ноември изутрината Пиколомини умрел од последиците од болеста. Турците ја собрале војската кај Дренополе. Во Едрене било одржано советување на војсководачите. Едно од важните прашања било ликвидирање на македонските востаници, под водството на Карпош. Задачата ја извршил Ха-лил-паша. Турците тргнале во офанзива. Востаниците храбро ја бранеле првин Крива Паланка, потоа долго, жилаво и упорно се бореле кај тврдината на Куманово. Но, и тука биле победени од посилната војска, масакрирани, а заробен и Карпош со семејството — жената со двете деца. Додека семејството било погубено Карпош бил доведен во Скопје и крај Камениот мост, под еден платан (кој остана до крајот на Првата светска војна — ЈП.) на 31 октомври 1689 бил набиен на колец, потоа исечен на парчиња и фрлен во матните ноемвриски води на Вардар. Турците повторно го завзеле Скопје, крваво се пресметале со целокупното словенско население, Ерменците и Евреите, оние кои што останале и не се придружиле на преселничките колони што се вклучиле во големата преселба кон северните земји. Единствено тие го избегнале масакрот на Турците кои бесот за своите порази со австриската војска го излиле врз недолжното население на македонските краишта.

...



Posted By: beTon
Date Posted: 12-Jul-2008 at 05:56
...
после хронологијата на катастрофи следуваат пет глави само за земјотресот: 1.) 26.7.1963; 2.) Во катастрофата драми; 3.)Тоа беше југославија; 4.)Првите манифестации на светската солидарност; и 5.) Град без деца проследени со слики. овие делови не ги постирам од практични причини бар за сега како би се задржал само на она што е директно врзано за темата, подоле следуваат 3 теми за никнувањето на Ново Скопје ...

Започна обновата

Летото течеше. Минаа првите трауми. Луѓето од евакуација почнаа да се вракаат во градот. Иако немаа домови. Речиси се беше на улица: луѓето, институциите, владата, Собранието на градот и на Републиката, училиштата, апотеките, болниците, продавниците . ..
Животот се одвиваше на улиците, на тревниците, во парковите каде што почнаа да никнат шаторски населби. Тоа беа цели градови низ кои се протинаа и поштарите, носејќи ги писмата. Можеби единствен случај во историјата на традовите!
Никнаа настрешници по дворовите на урнатите куки, провизориуми во кои граѓаните ги пречекаа и првите снегулки. Но, градот живееше и упорно, неуморно работеше. Тој наеднаш стана едно големо градилиште во кое се слеаја над 50.000 градежни работници од целата земја. Тврдината на солидарноста го живееше својот несекојдневен, херојски живот.
Во тие денови почна да се азмислува за новото Скопје. Испитувањата и анализите ги насочија стручњаците Скопје да не се дислоцира, да остане на истото место. Урбанистичкиот завод на Скопје доби задача да почне со изработувањето на урбанистичкиот план за новото Скопје. Изработката на сеизмолошките студии се посебен потфат. Предвидувањата велеа дека кон крајот на октомври ќе биде готова сеизмолошката карта на градот и околината. Според неа ке бидат дозволени и градби на повеќекатници со посебни асеизмички нормативи. Во првите денови на август, за да се избегне лошото време на есента и зимата, донесена е одлука за градба на 18 приградски населби од монтажни куќи.
И тука стапи во акција југословенската солидарност. Далеку од своите домови, под тешки услови за живот и работа, во борба со суровата есен, градителите од сите југословенски републики ги создаваа населбите околу Скопје — симболите на уште една манифестација на солидарноста и братство на југословенските народи. Тие ја извршија својата задача и си отидоа, но зад нив остана нивното дело, населбите околу Скопје кои се цели гратчиња. Во населбата Драчево живеат 15.000 луѓе. И сите тие знаат дека неа ја изградија градежниците од Република Србија. Населбата Маџари има станови за 10.000 жители, кои ги изгради оперативата на Република Хрватска. Покрај оваа, хрватските градежници ја изградија и населбата Железарница. Дело на Словенците е населбата Влае, за околу 5.000 жители, а Босанците и Херцеговците ги изградија населбите Бутел I и Ѓорче Петров П. Градежниците од Црна Гора ја изградија населбата Лисиче, а оперативата од Македонија ги изгради населбите: Пржино, Тафталиџе, Водно. Белграѓаните ја подигнаа населбата Козле за 5.000 жители, а специјалниот одред на ЈНА, за потребите на своите старешини и нивните семејства, ја изградија населбата Аеродром за 10.000 жили.
Погрешно е да се мисли дека приградските населби, во кои се „стопија" осум села и еден мал град (Ѓорче Петров), се некои провизориуми. Така ќе помисли само оној што не ги видел. Тоа се гратчиња со сите потреби на инфраструктурата, а денес најзелените и најцветните предели на Скопје, кое сега има пречник од 23 километри во должина и 9 километри во ширина. Во неселбите има и домови на народно здравје, детски установи, школи, самопослуги и дјзуги трговски дукани, Стоковни куки, попгги, аптеки, продавници . . .со еден збор, се што е неопходно за живеење. Нив ги крстосуваат линиите на градскиот собраќај. Така Скопје се здоби со 18 приградски населби со 14.180 станови. Денес, дваесет години по овој потфат, може да се согледа далекувидноста на ова градба. Приградските населби сега се најубавите делови на Скопје во кои секоја куќа е доградена или надградена, добиени уште толку илјади станови, а сите тие се оградени со цвеќе и зеленило.
Мегутоа, со изградбата на приградските населби на потполно нови површини, станбеното прашање во Скопје не се решаваше. Земјотресот навистина ги оштети сите станбени згради, но не еднакво. Некои беа помалку оштетени и со санација беше можно да се приспособат за живеење. Впрочем, беше речно градот да остане каде што е, а единствена станбена и друга база беше стариот дел на градот од пред земјотресот. Но, како да се санираат толку оштетени згради? Искуства не постоеја. Нешто слично не се имаше случено во Југославија. Дури беа оскудни и искуствата од странство. Можеби едно сериозно проучување на овој проблем од страна на стручњаците ќе дадеше некои технички резултати.
Но, не треба да се заборави дека над тоа и толку рането Скопје со секој ден се проштеваше тажното лето, кое и го отстапуваше местото на зимата. А, токму од нејзините студени, непријатни прегратки, требаше да и се оттргнат жителите на овој град кои беа сместени под шаторите и во провизориумите. Во народноослободителната борба постои Четвртата непријатељска офанзива и во неа драматичната борба за спасување на болните и ранетите партизани. Тој подвиг на борците од НОБ прерасна во легенда. Нешто слично се повтори во Скопје летото 1963 година. Само оние што беа во можност од близу да ја следат борбата на цела Југославија и на много странски добротворни организации и влади, за спасување жителите на Скопје, имаа вистинска слика за величината на тие напори. Можеби утре, стратезите и другите повикани ке го испитуваат овој случај како пример за успешно реагирање по големи катастрофи, бидејки во него ќе најдат нешто што не се среќава на друго место: катастрофата се случи во најжешките летни де ови, но во Скопје не беше забележена епидемија на заразни и други болести. Феноменот на чувањето на здравјето беше уште поголем за што условите на живеењето беа крајно лоши.
Во таква брзина започна санацијата на над 14.000 згради оштетени од земјотресот. Бидејки оштетувањата не беа насекаде еднакви, и санацијата не се спроведуваше според некои рецепти и општи си, туку според видот на оштетувањето на секоја зграда. Се санираше се што економски беше оправдано. Санацијата беше тежок проблем, мачна работа. Целта не беше да се поправат оштетените места на зградите, туку да се зајакне комплетно така да можат да издржат и евентуален земјотрес со јачина од 9 степени по Меркалиевата скала. Сиг рноста на живеењето во нив беше крајната цел. На некои згради се вршеа и ресанации. Познат е случајот на станбените населби Карпош I и П, кои, патем речено, најмногу настрадаа во земјотресот. Населбата беше санирана но, со помош на англиски стручњаци одново се ресанира на тој начин што зградите се обложија со чилични мрежи, иако беа високи и по десетина катови. Беа санирани 13.500 станбени згради во кои се сместија 65.000 жители. Но, санацијата ггродолжи неколку години и по станбените и јавните згради, се продолжи со санацијата на културно-историските споменици. Но, имаше згради кои што не можеа да се санираат, бидејќи многу тешко беа оштетени. Тие се уриваа. Така Скопје се прости од многу свои синоними по кои од разгледниците го препознаваа Скопје и оние кои никогаш не биле во него. Впрочем, ова е град на феномени. Еден од нив е и солидарноста, дотогаш невидена во светот, што ја изразија луѓето од сите меридијани Утре историчарите, хроничарите и оние кои се занимаваат со комуницирање меѓу луѓето ке речат нешто повеќе за ова. Појавата и траењето на меѓународната солидарност во случајот на Скопје ќе ја објаснат секој од свој аспект. Меѓутоа, и тие, како и ние што ги ггреживеавме овие манифестации, не ќе можат да не застанат вчудовидени пред тоа колку луѓето се сплотени во чувствата, колку ги зближуваат големите трагедии. Можеби затоа што биле свесни дека само преку подадените раце се премостуваат и полесно се совладуваат сите големи катастрофи

...



Posted By: beTon
Date Posted: 12-Jul-2008 at 05:57
...
Новото Скопје

Земјотресот не го урна само градот. Тој го урна и штотуку направениот Урбанистички план за Скопје — град на 400.000 жители, видени во визијата на тој план, дело на скопските урбанисти. И кога веќе испитувањата покажаа дека Скопје оже да с гради на истото место, кога беше донесена и Привремена програма за изградбата на Скопје започна изработката на новиот Урбанистички план. Донесувањето на генералниот урбанистички план преставуваше историски настан на овој град и тоа од повеќе аспекти. Генералниот урбанистички план — тоа е всушност Скопје во идните 20 години, Скопје какво што го замислија стручњаците од многу земји што работеа на него, тоа е книга која визионерски го долови градот: модерен, современ, нов, онаков каков што не бил досега .. . И ова дело има своја интересна приказна.
Веднаш по земјотресот, урбанистите од Заводот за урбанизам на Скоггје, беа задолжени да пристапат кон изработка на нов Урбанистички план за да се пламти изградбата на градот што поскоро. Но, во склопот на манифестациите на меѓународната солидарност и решеноста обновата на оштетеното Скопје да ја помогнат и Обединетите Нации, дојде до тоа во изработувањето на новиот Генерален урбанистички план да се ангажираат и многу југословенски и странски стручњаци. Така, на пример, Варшавскиот урбанистички завод, како своја помош на Скопје, изработи своја варијанта на предлог урбанистички план. Претходни студии и варијанти за урбанистичкиот план изработија и стручњаците од Заводот за урбанизам на Скопје заедно со претставниците од фирмата „Доксијадис" од Атина, кои во подготовките на планот учествуваа во својство на техничка помош од ООН за Скопје. Овој значаен документ-Урбанистич- киот план, се раѓаше како посебен феномен, дотогаш незабележан. Еве ја подолгата приказна за него. Варијантите на просторното решавање и изработените студии беа неколкупати разгледувани од
Консултативниот одбор на ООН за Ско е, формиран од страна на Специјалниот фонд на Обединетите нации за помош на Скопје. Консултативниот одбор беше составен од еминентни стручњаци: архитекти, урбанисти, планери, геолози, геофизичари, сеизмолози и други, а имаше задача да ја помогне изработката на Генералниот урбанистички план на Скопје и да помогне во решавањето на низа други проблеми на градот. По препорака на Консултативниот одбор на ООН, во октомври 1964 година, дефинитивната изработка на Урбанистичкиот план на Скопје му се довери на „Полисервис" од Варшава и „Доксијадис" од Атина, а во соработка со Заводот за урбанизам и архитектура од Скопје. Поради итноста, проектот на планот требаше да биде готов само за 10 месеци. Познато е дека ваквите планови за градовите се прават со години, па затоа изработката на Урбанистичкиот план за Скопје по земјотресот, во вака кус рок, е посебен феномен. Но, брзата изработка на Планот беше овозможена со концентрацијата на голем број стручњаци од нашата земја и странство, со нивната голема стручност и искуство, како и со тоа што изработката на Урбанистичкиот план на Скопје ја финансираше Специјалниот фонд на Обединетите нации.
Скопје е еден од најзначајните градови на Југославија. Затоа во функцијата на центарот на Скопје се вклучуваат стопанските, културните, политичките активности на Македонија, чиј е главен град. Во територијата на развитокот на општествените и културните дејности се вклучува и Старата чаршија, која има голема културно-историска вредност. Она што новиот центар го прави атрактивен е максималното користење на реката Вардар. А Калето е најголем природен елемент во центарот на градот. Она, пак, што треба да биде сочувано е Старата чаршија која не треба да се третира како фолклорен музеј. Напротив, таа е веке реставрирана, но истовремено вградена во модерниот дел на центарот како негов интегрален дел. Градовите често остануваат во долги сеќавања токму по своите централни подрачја. Центарот ги содржи капиталните објекти. Патописните белешки, хрониките и историските документи на овој град велат дека тој често го менувал и својот центар. Скопје, она затворено во ѕидините на Калето, било и град и центар. Поточно, тука бил центарот, а околу биле зградите за живеење на посиромашниот дел на населението. Челебија и другите патописци зборуваат за Старата скопска чаршија, што се наоѓа во центарот на градот, на левиот брег на реката, под тврдината на Кале. Тој центар околу остатоците на Безистенот е сочуван и денес и игра важна улога во трговскиот живот на градот. На десниот брег на Вардар, Скопје почнува да се шири дури по Балканските војни. И со растењето на овој дел полека почнува да се оформува идниот центар околу денешниот плоштад „Маршал Тито" Урбанистичкото решение за новиот центар се побара преку распишување мегународен конкурс во кој победи концептот на јапонскиот архитект Кензо Танге. Карактеристичниот зафат на новиот центар на Танге е преселување на железничката станица на неговиот југоисточен раб, пробивање на низа сообраќајници, како и подигање станбени блокови во многукатниците во таканаречениот Градски ѕид. Тој не е центар во кој се сместени само јавните објекти, туку и простор во кој веке живее една третина од населението на Скопје. Системот на зеленилото влегува во потесниот центар на градот, што заедно со зеленилото на бреговите на Вардар, кое е сега проширено поради сеизмичноста на тој реон, прави еден зафат во поподносливоста на климата на овој дел на градот. Судејки според стручните наоди на геолозите и сеизмолозите, бреговите на Вардар претставуваат трустни подрачја, па заради тоа се претполага дека и на 26 јули 1963 година земјотресот, на некои точки од нив, имал јачина и 10 степени по Меркалиевата скала. Подземните води на Вардар ги прават трустни овие подрачја и општо беше мислење дека попустина би биле сите мерки и зафати, доколку бреговите на реката не се регулираат. Во изградбата на новото Скопје се водеше сметка за оваа констатација на стручњаците и Вардар е сега регулиран во поголем дел од својот тек низ градот и на приодите на неговата периферија. Регулацијата на Вардар е една од најубавите, најголемите, најестетските и најкорисните градби во Скопје, подигнати по земјотресот. Тој потег на градот му даде ново лице и некогашните неуредени брегови се се шеталишта и отворени бини за културни и други јавни настапи. И над сета, таа прекрасна градба, остана старецот, Камениот мост со величината на своите сега дооткриени столбови, како бедем на непобедливоста и објект кој ги надживеал сите пожари, земјотреси, поплави на Скопје и останал немо да сведочи за нив.
Новиот Урбанистички план на Скопје предвидуваше до 1980 година градот да има само 350.000 жители. А сега тој веќе има 400.000. Големите миграциони движења ги урнаа претпоставките на планерите и повлекоа зад себе своевидни проблеми. И тие нови 150.000 жители требаше некаде да се сместат. Каде? На новите површини од околу 1.000 хектари . . . Така се нижат карактеристиките на најважниот документ на градот — Планот. Тие се бројни, интересни и за урбанистите и за обичните граѓани. Со една прошетка низ градот ќе се дознае приказната за него, за неговите заслуги што денес на Вардар лежи еден нов, најмлад град во Југославија и Европа, младич чии дваесет години од раѓањето ги прикажуваат и редовите на оваа книга. Патникот во градот го носат сообраќајниците. Во новото Скопје тие со право се викаат булевари. Таму каде што беа макадамските пристапни улици по периферијата зашто до ослободувањето во цела Македонија беа асфалтирани само 3 километри пат и тоа на јужниот приод на Скопје сега се протегаат модерни асфалтирани, широки, зелени булевари. Тие се и едни од најмодерните и најголемите градски сообраќајници во нашата земја воопшто. Тоа се градските сообраќајници чија мрежа, во однос на 1963 година, сега е зголемена за 2,8 пати и изнесува 420 километри. Само основните сообраќајници, овдешните булевари, изнесуваат 123 километри со коловози, тротоари, велосипедски патеки . . .
Можеби посебно внимание заслужуваат булеварите „Илинден" и „Гоце Делчев", кои ја формираат значајната насока исток-запад. Тие преку другите улици, имаат врска со булеварот: ЈНА, потоа главната сообраќајница Партизански одреди, преку булеварот Октомвриска еволуција поврзани се со адранската магистрала и со улеварот „Југославија". Решението а скопскиот сообраќај е направено реку изградба на посебен прстен во кој влегуваат спомнатите булевари, како и булеварите „Војводина", „Србија", „Босна и Херцеговина", „Васил Главинов" и други. Пробивањето на нови големи сообракајници е проследено со премостување на реката што градот го дели на два дела. Пред земјотресот градот имаше само четири моста: Камениот мост, мостота јужниот крак од булеварот „Партизански одреди" во Влае, бетонскиот мост кај хотел „Скопје" и „Мостот на Револуцијата" на булеварот „Кочо Рацин" и „Крсте Мисирков". Во обновата и изградбата градот се здоби и со неколку нови мостови како што се: мостот на Зпадниот пат на реката Вардар, мостот на „Обединетитеации", мостот „Октомвриска еволуција", најубавиот во градот мостот „Гоце Делчев" и мостот во продолжение од булеварот „Војводина", кон булеварот „Србија" . ...
Во овој град се е ново. Ова е нов град. Можеби тоа е најадекватна фраза во неговиот опис. Нови се 18- те населби, нови се блоковите на Градскиот центар, Универзитетскиот комплекс, Културниот центар на левиот брег на Вардар, Македонската академија на науките и уметностите, Радио-телевизија Скопје, Македонскиот народен театар, Униве зитетската и Народната библиотека, Музичкиот центар . . . Нови се неговите десетина хотели, театри, кина, административни и други јавни згради, чие набро вање далеку би не одвело. Треба да се дојде и да се види тој нов град за да се добие претстава за жилавоста на овој народ, за негозата виталност и решеност да се бори со сите немаштии и преку победи со нив да ја гради својата подобра утрешнина . . .
Но, сепак, во сите тие нови населби, блокови, јавни објекти посебно импонираат некои. Таков е Сообракајниот транспортен центар, еден од „највиртуозните" во Европа. Тој претставува извонредно значаен комплекс од објекти, во кои се обединети патничкиот, железничкиот, поштенскиот и автобускиот сообраќај. Покрај главната патничка железничка станица, во него се гради и меѓуградската автобуска станица и сообраќајна пошта. Транспортниот центар има десет колосеци со пет покриени перони, наменети за железничкиот сообраќај, на мостовска конструкција долга 700 метри. Шините се поставени 10,5 метри повисоко од околниот терен. Издигањето на колосеците овозможува продолжување на градските сообраќајници за поврзување на сите делови на градот. Површината на покриениот простор изнесува 35.400 квадратни метра, од кои на железничката станица отпаѓа 21.500 квадратни метри, за сообраќајната пошта 10.600 и за автобуската станица 3.300 квадратни метри. Скопје е град на цвеќе. Хроничарите бележат дека секоја пролет, на отворените градски површини, се садат по милион стракови цвеке. Тоа значи на секој скопјанец доаѓа по два корена цвеќе! Тој не беше таков до земјотресот. Не беше ниту град на зеленило. И тоа што го имаше пострада по земјотресот зашто по градските паркови, скверови, зелени површини беа изградени шаторски населби и разни провизориуми во кои живееја оние без покрив над главите. Со нивното преселување во монтажни или згради од тврда радба беа обновени зелените површини, а кон нив се придружија и нови.
Планината Водно, Гази Баба, Француски гробишта се централните зелени површини на градот, но по земјотресот се изградени: паркот „Жена-борец", зелените површини на булеварите „Партизански одреди", „Октомвриска револуција", „Југославија", „Гоце Делчев", „Крсте Мисирков", како и зелените површини во 18 приградски населби, полни со „кукарки во цвеќа" со што комплетно е решена инфраструктурата на Градскиот парк (на 20 хектари и насадени се 10.000 дрвја). Се предвидува тој да има површини од 80 хектари во пејсажен стил, со сите карактеристики на современ парк. Како рекреациони шуми се или наскоро дефинитивно ке станат Водно и Гази Баба, низ кои се пробиени асфалтни и обични патеки. Со уривањето на оштетените згради во градот се создадоа празни површини кои наскоро беа озеленети. Таквите нови зелени површини се протегаат на површина од над 55 хектари. Посебно внимание им е посветено на дворовите на зградите во кои досега се насадени околу 5.000 липи, јавори, јасени . . .
Во историјата на градежништвото на нашата земја, а можеби воопшто, ќе остане запишан големиот зафат што тоа го напр ви во Скопје при градењето на приградските населби, со над 14.000 монтажни кукички. На тоа треба да се додаде дека градежниците, во рекордно краток рок, подигнаа во тие населби и околу 930.000 кв метри улици и патишта, 154.000 кв.м. тротоари, 367.342 метри водовод, 277.000 м канализација, 543.271 м електрични водови, 138.000 ПТТ мрежа, 108.530 кубни метри насипи, 288.000 електро-приклучоци итн. итн . . .
Градот што беше помогнат од сите југословенски народи и народите на 82 земји, беше обврзан со таа помош да ракува што подомакински. Треба да се напомне дека монтажните куки што беа подарок не беа лродавани, туку делени на семејствата кои што останаа без станови во земјотресот или во поплавата од 1962 година. Моѓутоа, другите беа продавани на кредит, со учество на купувачите и со камата. Продавањето на монтажните згради се вршеше преку јавен конкурс, распишан уште во ноември 1963 година и тоа со учество на купувачите. Скопје својата иднина је гледаше во развивањето на стопанството. По војната, во која беше оштетено 72 отсто од и без тоа малото стопанство, поплавата од 1962 г. и земјотресот од 26 јули 1963 година го дотолчија стопанството, нанесувајки штети на новите капацитети подигнати во слободните години. Земјотресот нанесе релативно малку штета на индустриските капацитети, благодарение на тоа што тие беа лоцирани надвор од градот, вон централното градско подрачје каде земјотресот се урна со сета своја јачина и интензитет. Но, од околу 400 милиони динари штета (во тековни цени речиси 50 отсто отпаѓаа на индустријата). Покрај текстилната фабрика ,,К. Ј. Питу", која беше сосема урната знатно oтетување претрпе тутунската индустрија, железницата и угостителството кое пред земјотресот имаше 1.750 легла, а по него тие се сведоа на само 49 легла! Само по две години, со потребните кредити и услови, многу полесни од дотогаш, се успеа да се постигне реактивирање на најголемиот дел од стопанските организации на градот. Напоредно со санацијата, се презедоа мерки за подготвување техничка документација и друго за модернизација и проширување на капацитетите, како и за изградба на нови. Тие нови мерки беа осигурани со средсвата на Фондот за обнова и изградба на Скопје кои беа 5,5 пати поголеми од сумата на оштетувањето. Тоа се овозможи со тоа што, за сметка на поголемото вложување во стопанството, беше одложено изградувањето на одделни објекти од општетествениот стандард, како и со тоа што за обновата и изградбата на оштетените објекти од станбената изградба беше наложено што поголемо партиципирање на инвеститорите во финансирањето на соодветните објекти.
Еве и некои параметри од десетгодишната обнова на Скопје: Фондот за обнова и изградба на градот, во тоа вложување, учествуваше со 1.755 милиони динари. Како резултат ца тоа, општествениот производ во скопското стопанство нарасна, само во периодот 1963—973 година, за 71,3 отсто, националниот доход во стопанството се зголеми за 677 отсто, нето личниот доход во стопанството постигаа растеж за 8 отсто, вработеноста за 153 отсто...
Во првите години по земјотресот беше извршена санација на 17 оштетени индустриски капацитети, со воведување елементи на реконструкција и модернизација на погоните, како и проширување на капацитетите (фабрика за цемент „Усје" со нови 380.000 тони). Дури потоа почнуваат вложувањата за реконструкција и оптимализација пооделните носачки капацитети во скопската индустрија: ОХИС, Железарница, Металски завод „Тито", Цементарница и други. Особено значајни финансиски напори и помош се дадени при оспособувањето на ОХИС како значаен фактор во скопското стопанство и Железарницата, за доградување на нејзината трета ф за производство до милион тони суров челик, потоа во проширувањ на нејзините хали во валалниците (студена и топла), во челичарницат во полуконтиливот и друго. На дваесетгодишнината од повторното раѓање по катастрофалниот земјотрес, Скопје има 513.607 жители, во поширокиот реон, и 123.692 домаќинства, а се вработени 162.376 лица, од кои 128.550 во стопанството, и 51.483 се жени. Националниот доход по жите беше во 1981 година 77.962 динари. Во структурата на општествениот производ во 1981 година, најголемо учество имаше индустријата — 30 отство, трговината со 28,2; градежништвото со 20,0 итн. Пред земјотресот, Скопје имаше околу 37.000 станови, а денеска има 120.709 (од кои 102.171 на потесното градско подрачје). Просечна станбена површина по жител е 13,4 квадратни метри. Скопје има 1.911 основни организации и заедници на здружениот труд со кои управуваат 18.000 членови на самоуправните органи, работнички совети. Скопје има и 178 градежни организации на здружен труд од кои 41 високоградба. Градот на крајот 1981 имаше 1.888 трговински продавници (една продавница на 27 жители) и 11 хотели со 1.838 лежаи. На 47 градски линии на сообраќајот превезени се 117.652 милиони патници (само во 1981 година), а жителите на Скопје поседуваат и 63.751 патнички приватни автомобили. Градот има и 13 железнички станици, 24 пошти, 50.460 телефонски приклучоци ...

...



Posted By: beTon
Date Posted: 12-Jul-2008 at 05:58
...
Скопските монументи

Земјотресот мина. И првите трауми.
Тогаш пред нас се покажа нов, дотогаш непознат град. По неговите улици врвеа стоиците, оние храбрите што останаа да је делат неговата судбина. Тие кои не им се придружија на оние кои во земјотресните денови се присетија за своите родни места или местата на пријателите и отидоа да се засолнат таму додека „мине луњата". Поприми овој град физиономија на космполитска населба. Низ татнежот на градежните машини се вплектуваа разговорите, водени на многу јази и, зашто меѓу минувачите имаше луѓе речиси од сите раси. Тука веќе беа единиците на припадниците на армиите на СССР, САД, Германија, Норвешка, членовите на хуманитарните организации од многу европски и воневропски земји, разните стручњаци: сеизмолози, планери, урбанисти, инженери, многу други од сите наши републики и голем број земји од светот. Се туркаа по улиците на градот и оние кои дојдоа во Скопје да помогнат во расчистувањето и обновата, па останаа тука да живеат. Неверојатно е, но вистинито дека во тоа и такво Скопје дојдоа од внатрешноста на Македонија, па и од другите републики, нови жители. Набрзо се вратија и оние малодушните што се исплашија од грдиот град. И оние 176.0000 деца, старци, болни што беа евакуирани во првите денови по земјотресот. Како никој да не сакаше да отсуствува од обновата на својот град
Градовите имаат монументи по кои се препознаваат. Тоа се грандиозните зданија. Овој град бил приземна касаба со тешка историја. Не и припаѓал на некоја силница која во воју ањето грабеле од други и си ги красела своите престолнини. Но, нема град без свои монументи или „монументи". Ако ги бараме скопските монументи, тогаш нив ке ги сретнеме на улиците. Отсекогаш низ историјата, неговите монументи биле неговите жители. Па кој друг монумент би издржал неурнат 72 освојувања и паѓања во туѓи раце? Кој е поголем монумент од оној што низ историјата го градел, обновувал од војни и стихијни уривања, го пополнувал со свои височини по раселувањата и колерите?
Препознатливи се тие скопски монументи. Еден од странците што најповеќе се сврза со Скопје по земјотресот беше полскиот урбанист Адолф Циборовски. Во еден разговор ми рече: „Во Скопје дојдов веднаш по земјотресот. Речиси правот не беше слегнат. Видов разурнат град каков дотогаш немав видено. Но, и луѓе со бели кошули. Тогаш си реков: ќе живее овој град штом има вакви непокорни жители што не отстапуваат и пред големата стихија!"
Минаа веќе 20 години. Зборуваме за ново Скопје. И да не го обесправуваме. Денес овој град на неговите најголеми и најтрајни монументи-луѓето им придружил и некои препознатливи зданија, ако зданијата се некакви монументи за гордеење. Денешните монументи на градот на Вардар се неговите булевари, авении, кејовите покрај Вардар што треба да го направат поудобен и посигурен животот на граѓанинот негов. Навистина поинакви се патиштата на Скопје, но и овие скопски монументи имаат свои фасади. Ако е кај човекот негов самопрегорот, тогаш фасадите на другите монументи зборуваат за силата на неговите луѓе, за силата на едно општество што се покажала и при изградбата на урнатото Скопје. Стои овој споменик на југословенските подадени раце-соли- дарноста и на помошта на пријателите од 82 земји, на разбудената совест на човештвото и сето тоа го извишува во свој чудесен монумент!
Скопје е денес и културно-просветен центар на Македонија. Тој е град на ученици и студенти. Не само срествата од Фондот за обнова и изградба на градот, не само срествата од редовните буџети во годините по земјотресот, за задоволување на потребите на просветата и културата, Скопје оддели значајни средства и од својот прв придонес на граѓаните што траеше пет години. Со сите тие напори, во годините по земјотресот, во Скопје се изградени . . . нови училишта . . .
Минатата 1982 година, Скопје имаше 162 училишта на основното образование со 78.013 ученици; 43 училишта за средно образование со 32.588 ученици; на 28 факултети на Скопскиот универзитет студираа 35.685 студенти. Градот има 20 кина, 93.991 радио претплатници, 90.429 телевизиски претплатници, четири театри, филхармонија, 9 музеи од кои 6 подигнати после земјотресот, 40 културно-уметнички друштва, 25 библиотеки, 1.147 лекари (еден на 354 жители), потоа 3.988 болнички постели . . .

!



Posted By: mitatos
Date Posted: 12-Jul-2008 at 12:13
Eve uste edna fotka posle zemjotresot :




-------------
"Најлошиот град од градовите е тој што нема ред,мир и сигурност за своите граѓани" (Али ибн Еби Талиб)


Posted By: beTon
Date Posted: 12-Jul-2008 at 13:10
Originally posted by beTon

...
[QUOTE]Новото Скопје Така, на пример, Варшавскиот урбанистички завод, како своја помош на Скопје, изработи своја варијанта на предлог урбанистички план. Претходни студии и варијанти за урбанистичкиот план изработија и стручњаците од Заводот за урбанизам на Скопје заедно со претставниците од фирмата „Доксијадис" од Атина, кои во подготовките на планот учествуваа во својство на техничка помош од ООН за Скопје. Овој значаен документ-Урбанистич- киот план, се раѓаше како посебен феномен, дотогаш незабележан. Еве ја подолгата приказна за него. Варијантите на просторното решавање и изработените студии беа неколкупати разгледувани од Консултативниот одбор на ООН за Скопје, формиран од страна на Специјалниот фонд на Обединетите нации за помош на Скопје. Консултативниот одбор беше составен од еминентни стручњаци: архитекти, урбанисти, планери, геолози, геофизичари, сеизмолози и други, а имаше задача да ја помогне изработката на Генералниот урбанистички план на Скопје и да помогне во решавањето на низа други проблеми на градот. По препорака на Консултативниот одбор на ООН, во октомври 1964 година, дефинитивната изработка на Урбанистичкиот план на Скопје му се довери на „Полисервис" од Варшава и „Доксијадис" од Атина, а во соработка со Заводот за урбанизам и архитектура од Скопје. Поради итноста, проектот на планот требаше да биде готов само за 10 месеци. Познато е дека ваквите планови за градовите се прават со години, па затоа изработката на Урбанистичкиот план за Скопје по земјотресот, во вака кус рок, е посебен феномен.




има една работа која ми мириса на загорено.
не сум шовинист, но кога станува збор пред се за грција и нивната политика на повеќевековно негирање на се што е македонско и од македонија немам двојби околу несреќата која не чека доколку пуштиме академски-грк во дворот да ни чисти, може работата сега ќе ни изгледа наредена, но набрзо ќе сфатиме дека останало многу ѓубре меѓу редови...
имам една теза дека атинската фирма доксијадис на која и е доделено спроведувањето на урбанистичкиот план се има погрижено да Скопје од град со план за 250 до 300 илјади жители да се модифицира во Скопје со 500 до 700 илјади, па и повеќе... е сега што е тука проблемот?
во таква ситуациаја веднаш се создаваат услови за Скопје да ги апсорбира повеќето жители од селата и малите градови што и се случило , а целта е да се удри по идентитетот т.е. кој во град ќе носи опинци и скутини, а камоли обичаи да тера? вистината е болна орото, гајдата, кавалот, песната ја губат својата природна средина и подражавачи, па така во градот добиваат само музејска форма која сама по себе не е гарант дека нема да се одродиме, па сетне ги имаме тука говорот-дијалектите тие одат низврата удоле и попреку но не се задржуваат,
плус да не заборавиме дека од претежно земјоделска земја стануваме индустриска каде ако до тогаш процентот на искористеност на обработливо земјиште е 80%, многу бргу потоа паѓа на 40%, за да денес е некаде 25%, што единствено е прифатливо доколку соодносот е 50-50 но вака сме директно како општество зависни од суровини и енергенси за што тиле се погрижил и фабрика и суровина да нема во иста република, а не заборавајте дека грција на пример денес највеќе пари влече за земјоделие од ЕУ, но и да не ни го стореле тоа грците (го направиле вонпропорционално спроведувањето на деталниот план со секакви дополнувања на оригиналниот на кензо) ние сами ќе сме си го сториле сами, па сепак ние му бевме покорни на тиле кој посекако го има одобрено грчкото гледиште, знаејки дека единствено Македонците се дрзнуваат да бараат некаков суверенитет и да покренуваат национални прашања па вака без ќотек направиги зависни од “зависната индустрија“ и од глад ќе мора трајно да спуштат глава, што се и случило, затоа и велам од Скопјани не направиле Скотјани. ова го тврдам со сигурност бидејќи бев сведок како еден систем кој го репресираше овој народ заради смешно пеење патриотски песни или чување знаме од ВМРО дома, абе џабе не е поговорката “Чувај ме Боже од пријателите зошто на непријателите им ја знам ујдурмата“
...знам дека мојава констатација за повеќето ќе делува како матрикс приказна но вистината ќе ја најдете кога ќе пробате да запеете некоја песна од изворните или да за играте друго оро освен правото...
сепак на крај не треба да ги обвинуваме ниту србите, ниту грците, ниту бугарите, тие како и секој освојувач имаат интерес ние да не постоиме, ако ништо друго заради срамот од геноцидот кој го спроведувале, па турците можеби колеле но не не негирале, секогаш не гледале како нешто свето, дури и султанките ги праќале да ги раѓаат своите деца во Македонија. ние треба да погледнеме и да ги протераме сопствените душмани, кои заради грне сребро редовно му ја отворале портата на волкот...

понекогаш ќе речам и дека срам ми е да се наречам македонец а незнам ни едно оро да заиграм или некоја полјарска песна да запеам, па дури и смешно ми изгледа кога сакаме да се повикаме на идентитетот а тој кутриот прашина фаќа по музеите и испустените села!



Posted By: beTon
Date Posted: 15-Jul-2008 at 22:07

[TUBE]cXiqlDRgzck[/TUBE]

http://www.nationmaster.com/encyclopedia/1963-Skopje-earthquake - 1963 Skopje earthquake

Date July 26, 2007
Magnitude 6.1 Mw(moment magnitude scale) - (equivalent to 6.9 on the richter scale)
Depth 6 kilometres (4 mi)[ http://en.wikipedia.org/wiki/1963_Skopje_earthquake#endnote_Trieste - 1 ]
Epicenter location  42.10N 21.40E 
Countries affected Yugoslavia present-day Macedonia
Casualties 1,000-1,100 killed
Other: 
3,000-3,330 injured
120,000-200,000 left homeless

75-80% of city destroyed

The tremor lasted for 20 seconds and was felt mostly along the Vardar River Valley.





Posted By: kliki
Date Posted: 30-Nov-2008 at 16:03
Zdravo,
izvinete a sto znaci zborot ''ALKORANI''`?

pozdrav dali se toa nekakvi ukrasi?

fala mnogu

kliki


-------------
Kliki


Posted By: kliki
Date Posted: 30-Nov-2008 at 16:13
Што значи зборот алкорани:?
фала многу



-------------
Kliki


Posted By: beTon
Date Posted: 30-Nov-2008 at 16:25
па збунува на момент, но ако го бараш зборот во контекст на цела реченица може ќе биде појасно! инаку се однесува на муслиманската света книга - http://en.wikipedia.org/wiki/Quran - al-Qur'an


Posted By: mitatos
Date Posted: 30-Nov-2008 at 16:25
Al koran = AL Quran  toa znaci mislam

-------------
"Најлошиот град од градовите е тој што нема ред,мир и сигурност за своите граѓани" (Али ибн Еби Талиб)


Posted By: kliki
Date Posted: 30-Nov-2008 at 16:35
Ми беше жал за зградите, какви што не сум видел во оваа војна. Џамии од најубав мермер и порфир, со илјадници светилки, украсени со позлатени алкорани на кои човек би им посветил внимание и во Рим, убави старини, градини и места за забава, иако, според варварски вкус, големи резерви животни продукти, сето тоа морав да му го предадам на пламенот.

не може да е ал коран како коран бидејќи е сигурно некаков украс



-------------
Kliki


Posted By: kliki
Date Posted: 30-Nov-2008 at 16:36
тоа е некаков украс илјадници светилки украсени со позлатени алкорани,
алкоран е некаков орнамент ама каков?

поздрав



-------------
Kliki


Posted By: mitatos
Date Posted: 30-Nov-2008 at 16:37
Al Quran = na arabski znaci Kur`an mozebi imalo napisano nesto na arabski pa on gi narekol pozlatni alkorani jas taka mislam mozda ima nekoja druga smisla

-------------
"Најлошиот град од градовите е тој што нема ред,мир и сигурност за своите граѓани" (Али ибн Еби Талиб)


Posted By: pbanks
Date Posted: 30-Nov-2008 at 16:42
Originally posted by kliki

тоа е некаков украс илјадници светилки украсени со позлатени алкорани,
алкоран е некаков орнамент ама каков?

поздрав



и мене ме заинтригира но неможам да го најдам зборот алкорани на интернет во контекст на украс, орнамент....

Дефинитивно е синоним за Коран според Википедија

The Qur’an http://en.wikipedia.org/wiki/Quran#cite_note-0 - [1] ( http://en.wikipedia.org/wiki/Arabic_language - Arabic : القرآنal-qur’ān, literally "the recitation"; also sometimes http://en.wikipedia.org/wiki/Arabic_transliteration - transliterated as Quran, Qur’ān, Koran, Alcoran or Al-Qur’ān) is the central http://en.wikipedia.org/wiki/Religious_text - religious text of http://en.wikipedia.org/wiki/Islam - Islam .



Posted By: kliki
Date Posted: 30-Nov-2008 at 16:44
Мислам дека текстот со позлатени алкорани е Катастрофите на Скопје и е објавен од вас БеТон, фала многу,

клики



-------------
Kliki


Posted By: kliki
Date Posted: 30-Nov-2008 at 16:45
Да синоним е
но не може во никој случај да стојат позлатени корани на светилки како украси, тоа е многу чудно нели?
БеТон би требало да знаете бидејќи тоа е ваш текст
фала многу
клики



-------------
Kliki


Posted By: pbanks
Date Posted: 30-Nov-2008 at 16:46
Originally posted by kliki

Да синоним е
но не може во никој случај да стојат позлатени корани на светилки како украси, тоа е многу чудно нели?
БеТон би требало да знаете бидејќи тоа е ваш текст
фала многу
клики



LOL да да се сложувам дефинитивно не било така...


Posted By: beTon
Date Posted: 30-Nov-2008 at 16:51

еј немој во множина Клики, ова персирањево може да разбуди војска тапанџии Smile инаку текстот не е објавен од мене, туку од “НИРО Партизанска Книга Љубљана*, јас само го цитирав можеби реобјавив гледано семантички Thumbs%20Up... а за значењето мислам бев јасен претходно!

Originally posted by beTon

па збунува на момент, но ако го бараш зборот во контекст на цела реченица може ќе биде појасно! инаку се однесува на муслиманската света книга - http://en.wikipedia.org/wiki/Quran - al-Qur'an



Posted By: mitatos
Date Posted: 30-Nov-2008 at 16:55
Ima 2 vida svetilki postaveni niz dzamiite , vo toa vreme vaka izgledale


Ednite izgledale vaka a drugite se vakvi samo ova ne e toa sto mislam no vaka izgledaat i se pozlatni oti nemam bas takva slika , i ima pisanici od Kur`anot na arabski od okolu zakovani i so pozlatna boja .





-------------
"Најлошиот град од градовите е тој што нема ред,мир и сигурност за своите граѓани" (Али ибн Еби Талиб)


Posted By: kliki
Date Posted: 30-Nov-2008 at 17:05
Ej mitatos fala mnogu. Mnogu mi pomogna
Vo toj slucaj ima logika. Pisanici od koranot
fala mnogu pozdrav

kliki



-------------
Kliki


Posted By: beTon
Date Posted: 30-Nov-2008 at 17:14

мислам дека дефинитивно не се однесува на светилки... 

инаку позлатени Свети книги има во секоја религија земи ги пример Православните Евангелија по Црквите ако имаш приметено повеќето се со златни или сребрени корици!



Posted By: mitatos
Date Posted: 30-Nov-2008 at 17:32
Beton se raboti za svetilki , ili lampi , inace tocno e toa sto ti go kaza

-------------
"Најлошиот град од градовите е тој што нема ред,мир и сигурност за своите граѓани" (Али ибн Еби Талиб)


Posted By: beTon
Date Posted: 30-Nov-2008 at 17:47

Originally posted by kliki

Ми беше жал за зградите, какви што не сум видел во оваа војна. Џамии од најубав мермер и порфир, со илјадници светилки, украсени со позлатени алкорани на кои човек би им посветил внимание и во Рим, убави старини, градини и места за забава, иако, според варварски вкус, големи резерви животни продукти, сето тоа морав да му го предадам на пламенот.

Митат види поубаво, има запирка после светилки, а тој дел од реченицата се однесува на Џамиите - значи истите украсени со по илјадници светилки и нормално украсени со позлатени курани, реално имало и архитектонски орнаменти како украси но тие не се спомнуваат... не заборавај дека во рим ламбите сигурно нема да ги споредуваат, туку исклучиво позлатите на книгите! 



Posted By: mitatos
Date Posted: 30-Nov-2008 at 17:54
So iljadinci svetilki , Ukraseni so alkorani = ja mislam deka za svetilkite se zbori posto vlezi na google, i vidi vo plavata dzamija okolu lampite vnatre ima pishanici od Kur`an , jas mislam deka za toa se raboti ,no takvi pishanici ima i den denes kaj nas , samo me mrzi da shetam da gi naslikam


-------------
"Најлошиот град од градовите е тој што нема ред,мир и сигурност за своите граѓани" (Али ибн Еби Талиб)


Posted By: beTon
Date Posted: 30-Nov-2008 at 18:03

абе не е тоа спорно дека има орнаментални стихови по ламби, ѕидови, тремови, таваници, кровови...

значи доколку се работи за алкорани по светилки, прво ќе нема запирка во реченицата а второ ќе беше напишано илјадници светилки со златни ајети(стихови во куранот), нема врска и вака и така нека биде... 



Posted By: pbanks
Date Posted: 12-Dec-2008 at 21:42
1

2

3

4




Posted By: zabegan
Date Posted: 13-Dec-2008 at 14:32
ГТЦ бил закон!!! а и жена парк ми се допаѓа со помали дрвца Big%20smile


Posted By: beTon
Date Posted: 11-Feb-2009 at 17:55

ова клипов е од крајот на ’60 почетокот на ’70 и иако песната на Јонче е за куќа на Пелистер сепак во позадина е Скопје, снимано е на терасата на Поштенски на Водно...

[tube]NzElL_w9Ejo[/tube]



Posted By: beTon
Date Posted: 11-Feb-2009 at 18:48

aj некој нека потврди дали ова спотот е сниман на поштенски или  станува збор за хотел панорама, малку ми е пологично дека е х.панорама со оглед дека панорама е изградена за шаховската олимпијада а и од кадрите се гледа дека има доста нови градби во СК иако не сум сигурен дека панорама имаше ваква тераса, а според стакларникот не ми личи дека е оној од поштенски, па малку сум збун! хотел средно водно исто може да е во игра и тоа поприлично, но и тоа ми е дискутабилно бидејќи и таму нема ваква тераса колку што се сеќавам!

исто можно е и да станува збор и за олимписко село или ресторанот скала!  



Posted By: beTon
Date Posted: 11-Feb-2009 at 19:19

сега она и кадарот со партизанска малку ме збунува знае некој за кој дел се работи, на момент ми заличи дека станува збор за партизанска но малку не ми држи вода тоа, иако ова кулава од лево ептен ми личи на онаа на симпо, но тие горе на крајот кај што треба да е пошта во тој случај воопшто не ми држат вода. 



Posted By: Cloverstack
Date Posted: 11-Feb-2009 at 19:32
Originally posted by beTon

сега она и кадарот со партизанска малку ме збунува знае некој за кој дел се работи, на момент ми заличи дека станува збор за партизанска но малку не ми држи вода тоа, иако ова кулава од лево ептен ми личи на онаа на симпо, но тие горе на крајот кај што треба да е пошта во тој случај воопшто не ми држат вода.

Тоа не е Партизанска туку е Бул. Кочо Рацин.

Интересно, во горниот дел се гледа Народна Банка (поранешен СОК, комплекс банки) во фаза на изградба.



Posted By: beTon
Date Posted: 11-Feb-2009 at 20:11

Previous да вака ми држи вода, а она е јужен булевар доле попречно, токму поглед од водно, само уште хотелот или ресторанот да го лоцираме!    

http://star.dnevnik.com.mk/default.aspx?pbroj=2610&stID=43588&pdate=20041116 - досие: СОВРЕМЕНИ ОБЈЕКТИ ВО СКОПЈЕ - Со банките ќе се служат уште многу генерации - Дневник - 16.11.2004

Иако денес објектот не е она за што бил проектиран и банките што го изградиле веќе не постојат, тој може да се менува и да одговори на новите потреби

Потребата да се изгради комплекс банки во Скопје се јавила по катастрофалниот земјотрес во 1963 година, во кој се урнале објектите на Народна и на Југо-банка. Покрај тие две, инвеститори во комплексот банки кај железничката станица се и централата и филијалата на СОК (Службено општествено книговодство).

- Постземјотресниот план на јапонскиот архитект Кензо Танге предвидуваше кај Транспортниот центар да се изградат повеќе објекти. Веднаш до станицата беше предвидена Градска порта од високи административни објекти и трговски центри, од двете страни на булеварот. Откако ќе ја миневте станицата, портата требаше да значи дека сте влегле во градското подрачје. До овие објекти беше предвидено да се изгради зграда, во која ќе се сместат повеќе банки - раскажува архитектот Радомир Лаловиќ, еден од авторите на проектот.

Банкарите не се сложиле со идејата да бидат сместени во иста зграда. Тие барале да имаат посебни објекти, со посебни влезови и простории. Затоа архитектот Лаловиќ, со колешката Олга Папеш направиле идеен проект, според кој ќе се изградат три посебни згради, залепени една до друга, при што секоја имала посебна автономија и со еден заеднички низок објект, во кој предвиделе ресторан, амбуланта и други служби за заеднички потреби.

- Инвеститорите се сложија со нашата идеја, но не и градските татковци, зашто проектот беше спротивен на концептот на Танге. Затоа, градските власти чекаа Танге да го одобри. Тој го виде и го прифати и тогаш со колешката Папеш го изработевме и главниот проект за банките - вели Лаловиќ.

Тој тогаш бил проектант во Институтот за студии и проектирање "Бетон", при истоименото градежно претпријатие. Проектот се работел во текот на 1967 година. Авторот раскажува дека во текот на проектирањето имал проблеми со инвеститорите, кои не умееле да ги усогласат желбите и идеите. Проектантите морале да го намалат нивото и да го направат проектот поевтин, зашто банките не биле еднакво финансиски моќни. Затоа ги симнале стандардите и ставиле поевтини материјали.

- Сакавме внатре да има простории со т.н. "пејзажно уредување". Тоа е кога целиот кат е отворен, нема никаде прегради, ниту ѕидови. Сите вработени се заедно, во една голема просторија, одделени меѓу себе со цвеќиња, паравани и сл. Канцеларии требаше да има само за директорите. Тоа е можно затоа што нема столбови на средината, објектот е проектиран така што носечките столбови се на периферијата, на аглите на зградите. Идејата за пејзажното уредување не се реализираше комплетно. Откако се изградија објектите, надлежните во банките решија да подигнат ѕидови и да го поделат просторот на канцеларии - вели Лаловиќ.

Изградбата завршила релативно брзо, но застој во работата предизвикало поставувањето на централната климатизација. Зградата година и пол стоела во карабина, додека швајцарската фирма што го добила тендерот поставувала климатизација. И покрај напорот, таа никогаш не профункционирала како треба, поради технички проблеми.

- Затоа подоцна вработените почнаа да монтираат клима-уреди, кои многу ја нагрдуваат фасадата и го нарушуваат концептот на објектот - вели авторот.

Според проектот, на најгорните катови се изградени сали за конференции. Додека се граделе, граѓаните мислеле дека таму ќе бидат сместени трезорите. Тие се долу, под земја, а во нив може да се влегува и со возила, од страната што гледа кон Вардар. Трезорите исто така ги опремила швајцарска фирма, според сите тогашни стандарди.

Објектот е висок 56 метри, највисоката зграда има девет ката, средната седум, а најниската пет. Фасадата е од натур бетон, материјал што многу се користел при градењето во тоа време.

Нискиот објект е шалтер-сала, составена од приземје и галерија, предвидена за 160 работни места на пулт.

Кога се изградил комплексот, во него секојдневно се слевала река од луѓе, кои ги извршувале секојдневните банкарски обврски.

- Денес објектот не е она за што беше проектиран. Банките што го изградија веќе не постојат. Сега таму се сместени Народната банка на Македонија, Платниот промет и Централниот депозитар. Тоа покажува дека објектот може да се менува според потребите и сигурен сум дека ќе доживее со него да се служат уште многу генерации - вели Лаловиќ.



Posted By: beTon
Date Posted: 11-Feb-2009 at 20:34

еве уште еден спот од Јонче, но пред тогаш сеуште непостоечката Мавровка, се гледаат зградите на битпазар, основен 1 и врховен суд, МКЦ 25Мај, а телевизија најверојатно е во изградба!

[tube]OotM98M3ABs[/tube]



Posted By: pbanks
Date Posted: 11-Feb-2009 at 20:44
Не приметив дека веќе сте ја разрешле дилемата Bonk а веќе ја направив сликава па ај да не се фрли




Posted By: pbanks
Date Posted: 11-Feb-2009 at 20:49
И првиот спот е интересен но вториот е вистиска драгоценост. Одлични материјали бетон Thumbs%20Up


Posted By: beTon
Date Posted: 11-Feb-2009 at 21:17

па браво за аристотел пиперката што ги начекал на трета и ги качил на нет!

навистина ова вториов клип е раритет од детството ми имаат останато во глава тоа светлечките знаци по раскрсниците!



Posted By: UrbanFreak
Date Posted: 11-Feb-2009 at 21:58
И пак ќе констатирам, многу многу почисто изгледало Скопје тогаш. Одлични материјали Бетон. А дилемата каде е снимано, можам да констатирам само дека сигурно не е поштенското, бидејќи тоа е доста повисоко, а и ова е тереса на некој хотел. Остануваат како варијанати Панорама или Средно Водно.


Posted By: beTon
Date Posted: 22-Feb-2009 at 17:31

мала корекција, http://www.build.com.mk/forum/forum_posts.asp?TID=114&PID=12811#12811 - во овој пост имав наведено лоши координати за епицентарот на земјотресот, т.е. ги постирав тие од вики, сега е корегирано точните координати се http://42.10N%2021.40E%20www.iris.edu/seismo/quakes/1963skopje/ - 42.10N 21.40E  www.iris.edu/seismo/quakes/1963skopje/

во контекст еве интерсен pocket guide за скопскиот земјотрес

http://www.inyourpocket.com/macedonia/skopje/feature/56043-the_1963_earthquake.html?more=1 - The 1963 earthquake

In its long history, Skopje has been struck several times by devastating earthquakes, most recently on July 26, 1963. At 05:17 on that day, a 20-second tremor measuring 6.9 on the Richter scale hit the city, killing some 1,100 people and making an estimated 120,000 people homeless. About 80% of the city's buildings were destroyed or made uninhabitable. The quake is still very recent in memory and everyone in Skopje who was alive at the time will have a story about it. The pompous 1930s National Bank and the Army House from 1929 at the southern end of the Stone Bridge were destroyed, as was the large National Theatre from 1927 on the northern bank below the fortress. The large administrative buildings of the fortress and many of the old walls and towers collapsed. In the old bazaar area, many monuments including mosques, hans and hamams suffered damage. In the centre, the remaining half of the train station building was preserved as a memorial to those who died, with the clock stuck at the time of the quake. The city centre was hit badly, although it would go too far to say the earthquake dramatically changed the way the city looked. Until that time, Skopje's centre still was mostly filled with small and unremarkable houses, and the local authorities had already cleared old neighbourhoods away to make place for 1950s high-rise buildings including the ugly blocks lining Bitpazarska, buildings that date back from well before the earthquake. The rebuilding of the city after the disaster continued along the same lines, with lots of modern, large apartment blocks lining the sides of wide new roads. After the earthquake, a massive international relief effort helped the rebuilding of Skopje and many countries from both east and west gave generous donations. The Romanians built a hospital, the Poles built the contemporary art museum (which was filled with works donated by the artists) etc. The Japanese architect Kenzo Tange won the UN competition for re-planning Skopje, with a master plan that envisioned a city wall of high-rise blocks surrounding the centre, mirroring the fortress walls. His original designs were completely out of this world (see pictures at http://www.ktaweb.com/works/en_scopje.html - www.ktaweb.com/works/en_scopje.html ) and were never executed, but they did build a depressing grey wall ring around the southern part of the centre which has actually changed the microclimate, stopping cold wind descending from the mountains. Look for the ring when viewing the city from the fortress or Mount Vodno.

http://www.inyourpocket.com/macedonia/skopje/feature/56043-the_1963_earthquake.html?more=1 - www.inyourpocket.com/macedonia/skopje/feature/56043-the_1963_earthquake.html?more=1



Posted By: zabegan
Date Posted: 22-Feb-2009 at 17:44
најтажно ми е што станбените блокови збришале цели маала и прекрасна архитектура уште прд земјотресот
тоа е едноставно жално, да замениш историска архитектура со станбени блокови кои денес го нагрдуваат центарот


Posted By: beTon
Date Posted: 22-Feb-2009 at 18:14
ова на првава слика не е зградaтa спроти ГП.Илинден на  ќошот на Свети Климент Охридски и Димитрие Чуповски, онаа до драмски мислам спортлајф го преселија таму. 


Posted By: Vladimir P
Date Posted: 22-Feb-2009 at 19:48
Originally posted by beTon


Згадава е помегу гимназијата Ј.Б.Тито и кулата на Плоштад Слобода, прекопат Аеро клуб


-------------
Клуб на љубители на железниците во Македонија, Macedonian Railways Fan Club
https://www.facebook.com/767277056651521/ - https://www.facebook.com/767277056651521/


Posted By: beTon
Date Posted: 22-Feb-2009 at 20:00

да тоа е таа, само јас малку поинаку ја ориентирав не сакајќи да му го спомнувам името на маршалот!             

[tube]-j8hfpvEbYc[/tube]

[tube]esOIrcy5A7E[/tube]

[tube]YB4laJ6GK6U[/tube]

_____________________

[tube]d5q7tyCidiE[/tube]

[tube]mE6FGBLtMTA[/tube]

[tube]cHeaQJ4aQWA[/tube]



Posted By: beTon
Date Posted: 15-Mar-2009 at 19:51

бидејќи досега на повеќе пати се јавуваат недоумици кој е крив за нереализираниот план на Танге, од тоа дека самите ние сме криви за денешната почната и незавршена ситуација од мастер планот на Танге, па до тоа дека тиле и ко голем дел од средствата од ОН фондот ги пренасочиле во централната каса, затоа еве нешто инфо и околу големината на средствата кои биле "однесени" за Скопје од ОН.

http://www.meseisforum.net/1963_skopje.pdf - www.meseisforum.net/1963_skopje.pdf

...

Funds used for reconstruction of the city of Skopje are estimated at 980 million US dollars of 1963 which was about 15% of gross national product of former Yugoslavia for 1963, considered as an exceptional and unique effort in disaster mitigation in the World scale. Today in 2003, forty years after the July 26, 1963 Skopje Earthquake total amount of Funds used for reconstruction could be estimated at 2.5 to 3 billion US dollars of 2003

значи од горниов текст можам да извлечам заклучок дека само во ’63 биле издвоени тогашни една милијарда долари, споредено денес минимум со фактор 10 тоа ќе му дојде како денес  да имаме на располагање минимум 10 милијарди долари, карикирам, може да станува збор и за дваесет пати поголема вредност, со оглед дека истата таа валута тогаш била и далеку појака од сите останати, а исто фактор се цената на материјалите и работната рака кои тогаш биле прилично ефтини.

е сега колку денес може да се направи со минимум десет милијарди долари,   тоа навистина не би сакал да нагаѓам, но сигурно дека далеку повеќе од она што го имаме денес на терен останато од мастер планот на Танге.

инаку некои велат  оригиналниот план бил жртва на трансформирање   на југословенската народна одбрана во оперативна армија  (кај нас трета) и територијална одбрана, па за нашиот дел средствата ги обезбедила обновата на скопје,  а некои велат дека отишле за градење и на југословенската престолнина, но во недостаток од докази (што тешко и дека во блиска иднина ќе се обезбедат) ова ќе остане јавна недоумица, освен јасниот факт дека "многу имало", но "малку завршило" во СК. еве еден афирмативен текст од Мак.Сонце за обновата на СК, кој доловува колку навистина од оние една милијарда  долари завршиле во СК

...Во Обединетите нации бил формиран посебен фонд за обнова и за изградба на Скопје. На овој и на други начини на Скопје  му при стигнала помош од странство во износ од 347,9 милиони динари во тогашна вредност

http://www.makedonskosonce.com/broevis/2007/sonce682.pdf/46_47_zemjotres.%20pdf - М.Сонце - Милева Лазова - 27.07.2007

 

од подолниов текст пак може да се извлече заклучок колку и како се работело на строга имплементација на планот на танге, но и тука нема многу инфо околу отстапките и измените кои се извршени во мастер планот на танге од страна на доксијадис од атина и кој и зошто тоа го одобрил!незнам само зошто архитектите се обидуваат да ги обвинат своите колеги од минатото, кои е повеќе од јасно дека работеле според директива, но сигурно не од танге, туку од централната(сојузната) власт.

http://www.porta3.com.mk/index.php?option=com_content&task=view&id=424&Itemid=72&limit=1&limitstart=0 - Скопје по Кензо Танге: Град на изневерените надежи

Скопје доживеа невидена катастрофа. Но Скопје повторно ќе го изградиме со помошта на целата заедница. Тоа ќе биде гордост и симбол на југословенската и светската солидарност. Само ден по катастрофалниот земјотрес што разурна 85 отсто од центарот на градот и однесе многу жртви, ова го изјави претседателот на тогашната СФРЈ Јосип Броз Тито.

И покрај обидите неговата визионерска порака да се отстрани од разурнатиот ѕид на старата железничка станица каде што стоеше со децении, таа се уште јасно се гледа. Денес, 45 години по несреќата, оние без политички и други фрустрации ја читаат како опомена дека Скопје и скопјани на некој начин ги изневерија тие што без двоумење им дадоа помош. Други пак, задоволни од самото тоа што се во големиот град го тераат животот игнорирајќи го тоа што Скопје не е “под конец”, како што замислил постземјотресниот планер Кензо Танге, што се гуши во сообраќаен хаос и нечистотија, што на секое празно ќоше никнува по некоја чудна градба...

Каква е денес македонската метропола која со несреќата од пред четири и пол децении доби и уникатна шанса да стане убава и модерна, убаво илустрира изјавата на професорот на Техничкиот универзитет во Виена Јоханес Фидлер, кој имаше свое излагање на неодамна одржаниот Форум “Скопје 2008”. Тој рече дека Скопје имало две катастрофи: земјотресот и урбанистичките решенија. Токму тој форум, ако не пошироко, барем на архитектонската јавност и ја освежи меморијата дека Скопје ја носи одговорноста да се идентификува како симбол на меѓународната солидарност. Всушност, без разлика дали спонтано или намерно, се почна така, со таа идеја. Уште несоземен од последната катастрофа градот доби понуда и помош повторно да заживее во еден нов облик. Архитект Мимоза Томиќ се присетува дека првите дилеми по земјотресот биле дали да се обновува разурнатото или да се гради ново, модерно. Одлуката била во рацете на сојузните власти и тие се решиле за втората варијанта. Тогаш, и никогаш повеќе во својата историја Обединетите нации од својот специјален фонд одвоиле средства за обнова на градот, а на распишаниот меѓународен конкурс победил урбанистичкиот план на Јапонецот Кензо Танге. Томиќ вели дека ова решение не било прифатено само од жирито, туку “му симнале капа” и останатите учесници на конкурсот. Во годините што следеле почнал да се реализира неколку пати преработуваниот план на Танге, но и да се прават првите отстапки од него. Градскиот ѕид кој требало да го маркира центарот, кој патем речено во некоја форма го имало уште изграден, што денес може да се почувствува. “Градскиот ѕид е многу критикуван затоа што е монолитен. Но, не е таков според проектот на Танге. Дел од вината за тоа имаме ние архитектите, а другиот дел е на СИЗ за домување, кој сакаш е да продаде што повеќе деловен простор. Така се затворија пасарелите, воздушните премини, па имаме само мали премини само таму каде што е потребно. Нема аерација, која беше предвидена и на мезанините”, вели Томиќ. Според планот на Кензо Танге, изградена е новата железничка станица, но не и градската порта покрај неа, која требало да биде мултифункционална со станбени и бизнис блокови во центарот. Била предвидена и зграда за носителите на власта, а тоа што не е изградена и денес се чувствува како проблем, зашто министерствата се распрскани низ градот. Од планот на Танге не се изградени ни содржините од левата страна на Вардар, а многу недоследно и не до крај се реализирани прецизните сообраќајни решенија. Томиќ смета дека со нашите урбанистички пропозиции сме го укрутиле целиот проект на Танге.

Хрватската архитектка Инес Толиќ, која подготвува докторски труд за урбанистичкиот проект за Скопје на Кензо Танге, вели дека со резолуцијата на ОН од 14 октомври 1963 година, со која сите нејзини агенции и земји членки биле повикани да дадат секаква помош, Скопје дефинитивно станало симбол на интернационалната солидарност. “На 26 јули годинава ќе биде 45-тата годишнина од земјотресот. Историјата на реконструкцијата е скоро заборавена, стана еден вид легенда. Скопје не е направено ниту според првиот проект на Кензо Танге, ниту според другите верзии на мастер планот правен по земјотресот. Скопје не стана споменик на интернационалната солидарност и најимпресивно потсетување на земјотресот е полууништената зграда на Музејот на град Скопје”, констатира Толиќ.
...
http://www.porta3.com.mk/index.php?option=com_content&task=view&id=424&Itemid=72&limit=1&limitstart=0 - Порта3 - Светлана Вукчевиќ - бр 84



Posted By: beTon
Date Posted: 21-Mar-2009 at 18:15



Posted By: Cloverstack
Date Posted: 21-Mar-2009 at 19:17

Повеќето од овие се веќе постирани на првата страна. Избегнувајте репостирање без потреба.


Posted By: pbanks
Date Posted: 04-Jun-2009 at 23:36


Posted By: pbanks
Date Posted: 11-Jul-2009 at 19:09
Превземени неколку слики од фликр галеријата на http://www.flickr.com/photos/damjanovski/ - Владо Дамјановски . Сите се од периодот 1976-1978. Човекот изгледа си го дигитализира семејниот албум така да се работи за "ексклузивни" слики, различни од оние стандардните кои се вртат постојано и сме ги виделе по 100 пати. Галеријава постојано расте така да верувам ќе излезат уште интересни материјали Cheers

1 Камени мост

2

3 Телеком. Поштата уште не е изградена

4 Мислам дека блоковиве се во карпош но не сум сигурен

5 Видете колку уредно/убаво е се осветлувањето. Денеска истата рутинска комунална работа ни ја претставуваат како 'rocket science'

6 Од МКЦ кон центар

7 Дали се ова кулите на Кочо Рацин? Неможам никако да се ориентирам

8 Мојот фаворит . Оригинал "билдерска" фотка од 70те години Thumbs%20Up. Сликано некаде карши универзална сала со ориентација кон телеком



Posted By: zabegan
Date Posted: 13-Jul-2009 at 00:44
7. Да тоа е на Кочо рацин, на сликата се гледаат куќите од ново маало, а во позадина е зградата на крајот од паркингот, каде што денес има слика од старо скопје
5. ако мислиш конкретно за осветлувањето на ѕидчето на кејот тогаш се согласуваме Thumbs%20Up
1. Леле, колку била освежена Ристиќева, сум заборавил дека толку беа црни зградите низ градов, ако не грешам не беа реновирани до пред околу десет години


Posted By: Dragan
Date Posted: 25-Jul-2009 at 12:09

Неми сведоци на предземјотресното Скопје



%20

 

Градот загуби многу репрезентативни објекти во земјотресот од пред 46 години. Сепак неколку градби останаа за да ги раскажуваат приказните за животот пред 1963 година

 
 
%20  

Ги нема веќе Офицерскиот дом, Народната банка, Стариот театар, половина железничка станица и многу други објекти. Скопје во земјотресот од 1963 година загуби речиси 70 отсто од значајните градби. Некои од нив се обновуваат, други се градат во современа варијанта, а повторната изградба на дел објекти е или неизвесна или невозможна.

Сепак, не беше сé загубено во кобниот час пред 46 години, во 5.17 часот наутро на 26 јули 1963 година. Многу објекти се урнаа како кули од карти, но, за чудо, опстанаа репрезентативни градби со кои градот и денес се гордее. Ристиќевата палата, домот „Ибни Пајко“, хотелот „Бристол“, Арапската куќа и зградата на „Метропол“, денешна „Сити галери“, ја преживеале катастрофата. Останале речиси сами во своите маала, опкружени единствено со урнатини. Паднале дури и зградите што биле залепени до нив, но тие не. Опстануваат и понатаму да сведочат за тоа како изгледало предземјотресното Скопје, град што според многу негови стари жители е загубен засекогаш. За среќа, овие маркантни градби сé уште ги раскажуваат скопските приказни од пред 1963 година.


ПРВАТА ЗГРАДА СО ЛИФТ


Домот „Ибни Пајко“, по кој било наречено Пајко Маало, е првата станбена зграда направена на левата страна на реката Вардар, во 1938 година. Во неа првпат во Скопје бил вграден лифт. Се наоѓа веднаш до Камени мост, а градена е во стилот на архитектот Корбизје. Ја направил познатиот трговец Ибни Пајко, кој ги користел становите за издавање, но имало и социјални седишта. Порано зградата била бојадисана во црвено и целосно се вклопувала во поранешниот плоштад „Црвена вода“.


ЕРМЕНЦИ ЈА НАПРАВИЛЕ АРАПСКАТА КУЌА


Арапската куќа, позната и како хотелот „Јадран“, се градела од 1936 до 1938 година. Таа била во сопственост на Агоп и Агавни Дикинџијан, богати трговци од Ерменија. Во времето кога била изградена палатата, нејзината надворешност била вистинска сензација за граѓаните на Скопје, кои дотогаш немале видено такви градби. Арапската куќа била изградена на два ката, со шарени полуелептични џумлаци, а на покривот наместо ќерамиди имало стаклени кули. Во објектот гостите влегувале преку масивна железна врата на која биле изгравирани иницијалите А.Д. Внатрешниот дел на куќата бил поставен со унгарски паркет, со жолто-зелени и со црвени стакла и со црвени мермерни скали.


ХОТЕЛ НАМЕСТО КАРВАН-САРАЈ


Хотелите во предвоено Скопје биле далеку од вистински хотели според удобноста и хигиената, но сепак биле подобри од карван-сараите. Имале по најмногу десет соби, со по неколку скромно наместени кревети, а долните катови биле кафеани што се нарекувале „локантри“ или „бирарии“. „Бристол“ бил еден од најугледните хотели во тоа време, со сопствена гаража и со телефонски приклучоци. Денес е единствен угостителски капацитет што опстанал од предземјотресниот период и што може да сведочи за хотелиерството во минатото. Го изградиле браќата Караџа во 1924 година.


КАФЕАНА СО ЛИМИТ


Васа Аврамовиќ бил газда на познатата кафеана „Метропол“, сместена во денешниот објект на стоковната куќа „Сити галери“. Била најпосетен објект во своето време, бидејќи нудела добра храна, услуга, пијалаци и музика. Гостувале „Трио Орлов“ со репертоар на „Мјузикл хала“ и кабаре со раскошна гардероба и акробатски балетски точки. Во неа можеле да влезат само богатите, но постоел лимит колку смееле да потрошат за една вечер.


ПАЛАТА СО БАЊИ НА СИТЕ КАТОВИ


Ристиќевата палата на плоштадот „Македонија“ е еден од најчестите објекти на разгледниците од Скопје. Изградена е во 1926 година и била во сопственост на аптекарот Владислав Ристиќ. Проектот го направил архитектот Драгутин Маслаќ, а скулптурите ги изработил Данило Станковиќ. Зградата имала деловни простории во приземјето, а станови на катовите. Заедно со околните куќи биле една целина, која се разрушила во земјотресот. Становите уште пред 80 години имале сопствени санитарни јазли и бањи на сите катови, како и фрижидер со мраз и домашни телефони, луксузи незамисливи за тоа време.




Само среќата ги спасила

Тоа што ги зачудува повеќето денешни жители на главниот град е како останале овие објекти додека сé околу нив се уривало. Експертите знаат дека порано не се внимавало многу на сеизмичката издржливост на градбите, па немаат некое посебно објаснување за тоа чудо. Велат дека била чиста среќа што овие згради и денес ги имаме во градот.

Архитектот Мирослав Грчев вели дека во тоа време само за објектот на „Метропол“ се знаело дека може да издржи земјотрес.

- Архитектот Милан Злоковиќ ја имаше направено таа зграда според најсовремените стандарди. За другите објекти среќата била главниот фактор, односно линиите на магнитудата. Со други зборови, некаде земјотресот удрил посилно, а некаде послабо - смета Грчев.

Михаил Гаревски, директорот на Институтот за земјотресно инженерство и инженерска сеизмологија (ИЗИИС), смета дека уривањето на зградите е феномен што не може секогаш да се објасни.

- Што ќе се урне, а што ќе опстане зависи и од материјалите користени при изградбата, како и од тлото, кое може да го засили или да го забави ударот. Проблемот со скопските градби беше што се градеа со вертикални носечки ѕидови. Затоа паѓаа цели катови - објаснува Гаревски.

http://www.novamakedonija.com.mk/NewsDetal.asp?vest=7259102271&id=14&setIzdanie=21747


Posted By: pbanks
Date Posted: 25-Jul-2009 at 17:20
Уште неколку слики од Владо Дамјановски

1. Мостот Гоце Делчев

2. Поглед кон камени мост

3. Од Зајчев рид кон воена болница

4. Од Зајчев рид кон Карпош 4

5. Улицата кај Драмски театар ноќе

6. Партизанска ноќе




Print Page | Close Window