Пластиката организирано ќе се селектира во сите населби

Проектот ќе стартува со грант од УСАИД, а ќе го реализираат ЈП „Комунална хигиена“ и Градот

Деспина Трајковска

ПЕТ-амбалажата организирано ќе се селектира на подрачјето на сите општини. Граѓаните кои живеат во индивидуални куќи пластиката ќе ја собираат во посебни кеси, а пак оние од станбените објекти отпадот ќе го исфрлаат во соодветни контејнери. Подготвителните активности за примена на селекцијата на пластичната амбалажа, а наедно и нејзини реализатори ќе бидат ЈП „Комунална хигиена“ и Град Скопје кои ќе го спроведат проектот со грант од УСАИД. За таа цел градоначалникот Трифун Костовски, директорот на „Комунална“, Златко Димовски, и раководителот на Проектот за рециклирање пластика финансиран од УСАИД, Аријан Тоска, потпишаа Меморандум за разбирање за воспоставување општински шеми за собирање пластика. Со грантот во висина од 60.000 долари ќе се набави потребната комунална опрема, а ќе се спроведе и кампања за подигање на јавната свест за селекцијата на ПЕТ-амбалажата.

„Главната цел на програмата за собирање пластика е да се воспостави ефективен и одржлив систем за собирање ПЕТ-амбалажа на подрачјето на Скопје. Градот ќе ги покрие инфраструктурните трошоци за воспоставување центри за собирање пластика и ќе преземе активности за зголемување на свеста на граѓаните од потребата за рециклирање на отпадот. ЈП ‘Комунална хигиена‘, пак, ќе учествува преку уредување на рециклажниот двор и дефинирање, обезбедување и отстапување посебни локации за поставување еколошки острови, односно контејнери за селекција на отпадот“, објаснуваат градските власти. Според најавите од комуналното претпријатие, динамиката на имплементација на проектот низ сите општини ќе се одвива постепено, во зависност од утврдувањето на локациите и нивно опремување со контејнери. Најверојатно, ќе се постават исти како и тие во Карпош 4 чиишто граѓани од пред неколку месеци имаат можност да го селектираат отпадот. Од „Комунална“ посочуваат дека граѓаните, пак, кои живеат во индивидуални куќи ПЕТ-амбалажата ќе ја исфрлаат во посебни кеси, на истиот принцип како и жителите во Тафталиџе 1 и 2 и дел од Влае, каде што селекцијата се врши речиси половина година. Имено, домаќинствата од ЈП ќе добиваат кеси за пластиката, а по утврдена програма екипи на „Комунална“ ќе им ги празнат кесите.

„Со оглед на сите потребни подготвителни нешта за организација на стартот на проектот, не можеме да прецизираме кога ќе почне да се применува. Сепак, се надеваме дека по летните одмори граѓаните од неколку општини веќе ќе можат да почнат со селекцијата“, вели Југослава Поленак одговорна за информирање во комуналното претпријатие.

Неколку скопски општини интензивно почнаа да ја спроведуваат програмата за рециклирање хартија и други видови отпад, иницирана од страна на Град Скопје и ЈП „Комунална Хигиена“, во соработка со УСАИД. Програмата предвидува граѓаните од секој дел на градот да почнат да ги издвојуваат пластичните шишиња од ПЕТ-пластика и старата хартија од домашниот смет и подоцна да ги складираат во жолти, односно во сини ќеси. Проектот најпрво почна во населбата Тафталиџе, а потоа и во другите населби во општина Карпош. Надлежните од Град Скопје позитивно го оценуваат спроведувањето на акцијата во овој дел од градот. Само при првото подигање на селективниот отпад, од околу 1.200 домаќинства во индивидуално домување се собрани некаде околу пет тони стара хартија и ПЕТ-амбалажа. - Според првичните согледувања, кај селективниот отпад уделот на хартија е нешто поголем од оној на ПЕТ-шишињата. Тоа делумно се должи на фактот што дел од собраните пластични амбалажи, што од Тафталиџе требаше да ги подигнат екипите на ЈП „Комунална хигиена“, беа претходно нелегално присвоени од лицата кои собираат пластични шишиња од улиците и од контејнерите - велат од Град Скопје. И од Јавното претпријатие се задоволни од одѕивот на жителите на оваа скопска населба на повикот да рециклираат. Граѓаните доследно се придржуваат до упатствата за селектирање на домашниот отпад, кои беа наведени во флаерите кои им беа поделени. - Предвидено е наскоро, откако ќе се согледаат сите димензии на реализираниот проект во Тафталиџе, системот за селекција на отпад постапно да се воведе во целиот град. Во програмата веќе вклучивме 1.600 домаќинства во населбата Влае - велат од „Комунална хигиена“. Во акцијата за складирање и собирање отпад се вклучени и општините Центар и Аеродром. Од Центар објаснуваат дека проектот кај нив се спроведува во четири фази. Со првата фаза е опфатено поставување рекламни светлечки столбови, пред се во средините каде што проблемот со пластичната амбалажа и со лименките е најголем и каде што поради зголемената сообраќајна фреквенција не е можно поставување класични контејнери на улиците и на паркиралиштата. Пред влезот на оваа општина се поставени и првите два специјални апарати за отпадна пластика. Во следниот период е планирано да се спроведат и останатите три фази од проектот, кои ќе опфатат воведување апарати-минимизатори, а ќе се почне и со рециклирање ПЕТ-амбалажа и изработка на финални производи. Од Центар велат дека со целосната реализација на овој проект е предвидено да се вработат околу 250 граѓани. Подготовките за спроведување на проектот во општина Аеродром се во завршна фаза и веќе се подготвуваат локации за поставување таканаречени острови со контејнери.

Од 1 јануари пластичните ќеси забранети за употреба!

Наредбата е донесена вчера и стапува во сила од 1 јануари 2009 година, а за секој трговец кој нема да ја почитува, следува казна во износ од 6.000 евра. Исклучок се ќесите со носивост поголема од 5 килограми, кои купувачите ќе мора да ги платат

Министерството за животна средина вчера донесе наредба со која се забранува употреба на пластични ќеси. Оваа одлука ќе стапи во сила од 1 јануари 2009 година, а трговците кои нема да ја почитуваат наредбата ќе платат казна во висина од 6.000 евра. Исклучок се ќесите со носивост поголема од 5 килограми, кои купувачите ќе мора да ги платат.
- Забраната за употреба на пластични ќеси е детерминирана од проблемот со прекумерна употреба на пластичните ќеси кои станаа наше секојдневие, но и нивно неправилно одлагање. Целта ни е да се избегне создавање на ваков вид отпад кој има огромно штетно влијание врз животната средина со оглед дека нивното распаѓање трае повеќе стотици години, а ако горат, поради хлорот содржан во нив, се ослободуваат канцерогени материи. Од друга страна езерските и речните крајбрежја се затрупани од пластични ќеси и доаѓа до задушување на животинскиот свет во нив. Исто така, тие можат да бидат и причина за поплави поради затнување на атмосферската канализација, вели Неџафи Јакупи, министерот за животна средина и планирање.
Во иднина граѓаните ќе треба да се преориентираат на употреба на платнени или други видови торби од траен материјал, кој може повеќекратно да се користат. Според министерот Јакупи, една од причините за донесување на ваквата наредба е и тоа што во Македонија не постојат доволен број капацитети за собирање и рециклирање на ќесите, а од друга страна, како што вели, граѓаните покажуваат негрижа за нивно собирање и одлагање на определени места.
- Во насока на зачувување на животната средина, Министерството во своите наредни активности ќе обезбеди и поддршка за правните лица кои вршат собирање и селектирање на пластика и отпад од пакувања. Сметаме дека со спроведувањето на оваа наредба ќе се зголеми свеста кај граѓаните и трговците, а наедно ќе влијаеме на производителите и увозниците да дадат свој придонес преку увоз на биоразградливи ќеси, ќеси кои се рециклираат и кои можат повеќекратно да се употребуваат, како и платнени торби, додава Јакупи. Тој вчера напомена дека ваквата забрана е донесена во согласност со меѓународните процедури, но и дека успешно се спроведува во сите земји од Европската унија.

По два тони пластичен отпад се подигнува неделно, од поставените 120 контејнери за ПЕТ-амбалажа, главно на територијата на Карпош. Според надлежните од „Комунална хигиена“, за целосно да биде покриено колективното домување во градот, потребен е двојно поголем број контејнери за пластика. - Во Карпош сега се покриени 70 проценти од индивидуалното домување, а 50 проценти од колективното. Подигнуваме по два тони пластичен отпад неделно, но во иднина планираме да подигаме по пет тони. Мора да признаеме дека имаме слаба поддршка од стопанството и дека на ова ниво работиме со загуби - рече Златко Димовски, директор комуналното претпријатие. Тој очекува дека наскоро ќе се промени Законот за третман на отпадот, кој ќе овозможи поефикасно собирање и третман на пластичниот отпад.
Досегашните искуства од спроведувањето на проектот за рециклирање на ПЕТ-амбалажа, што една година се спроведува на подрачјето на општината Карпош, надлежните ги оценуваат како успешни. И градоначалникот Трифун Костовски соработката со УСАИД на ова поле високо ја цени и верува дека селектирањето на пластичната амбалажа ќе продолжи на целото подрачје на градот. Претставниците од УСАИД на вчерашната средба со скопскиот градоначалник се интересираа дали на Скопје му се потребни уште контејнери за пластичен отпад за да се прошири системот за селектирање.

Одговорните од ЈП Комунална хигиена кои во 2007 година почна со реализација на проектот за селекција на отпадот, се задоволни со досегашните резулатати. Велат дека количеството на собраната ПЕТ амбалажата е се поголема. Според статистиките, во февруари мината година биле собрани 578 килограми, а до 15 февруари годинава дури 4320 килограми.
- Граѓаните ја прифатија оваа идеја за селекцијата на отпадот и се надеваме дека ќе се придржуваат кон тоа. Воведовме и дежурен телефон каде ќе може секој да се јави и да побара поставување на жичени контејнери на одредени населби. Со ова се завршува и фазата од воведувањето на селекцијата и кај индивидуалните домаќинства во општина Карпош и кај колективните домаќинства со жичани контејнери во сите општини во Скопје. Во план е и набавка на нови возила, набавка на нова машина за балирање на пластиката која е потребна за поефикасна работа со оглед на големото количество на пластика која се наоѓа во Рециклажниот двор - информираше Катерина Лаова, портпарол на јавното претпријатие.

Таа додаде дека уште на почетокот на оваа активност, било јасно дека трошоците кои ќе ги има Комунална хигиена за селектирање на отпадот ќе се зголемат во смисла на ангажирање на работници, ангажирање на возила за собирање на амбалажата од сите 130 контејнери и подигање на ПЕТ амбалажата од индивидуалните домаќинства се со цел да се исполнат обврските од Законот за управување со отпад. Поради рецесијата и цените за откуп на пластичната амбалажа и хартијата се намалил за два пати.

Скопје затрупано во картони и во хартија

Купишта картони со денови стојат несобрани во населбата Хром на последната станица на „четворка“. Слично е и во други населби и места во градот. Ги нема контејнерите за хартија, па со неа се преполнети и тие за другиот отпад. Никој не се одзива на поплаките од граѓаните.

- Контејнерите ги отстранивме бидејќи од нив немаше фајде. Беа секогаш празни или оштетени од несовесни граѓани. Беа обивани токму поради картоните од кои некои сакаат да си обезбедат егзистенција - вели Слободан Муцунски, генерален директор на „Комуна“. Од Јавното претпријатие „Комунална хигиена“ сметаат дека зголеменото количество картони е поради тоа што е намалена цената за откуп.

- Ромите, кои собираа картони за да заработат некој денар, велат дека немаат повеќе, зашто паднала откупната цена - вели Катерина Лаова, портпарол во „Комунална хигиена“.

Од „Комуна“ соопштуваат дека нема застој во откупувањето на картонската амбалажа и хартија. Таму потврдија дека откупната цена е намалена за 20 проценти, односно дека хартијата и картонската амбалажа од тие што самостојно ќе им ја достават сега се откупува за 1,30 денар за килограм.  Деновиве откупивме 60 тони. Цената мораше да падне, бидејќи хартијата нема вредност. Во Германија, на пример, воопшто не се откупува хартија, а фирмите како што е нашата ги субвенционира државата. Ние сами инвестиравме во специјални возила и контејнери - истакнува Муцунски.

Проблем со картонската амбалажа прават и поголемите маркети и дуќанџии, кои ги преполнуваат контејнерите за смет. Поради тоа, граѓаните немаат каде го фрлат ѓубрето. На тоа неодамна се пожали и „Комунална хигиена“, од каде што повикаа маркетите и продавниците да се јават во претпријатието и да склучат договор со нив за да дојдат нивни камиони со кои ќе ги соберат и пренесат картоните и хартијата до фабриката“Комуна“ или соодветно да ги постават покрај контејнерите од каде што повторно со другиот смет ќе бидат собрани.Директорот на „Комуна“ гледа решение во отворање откупни пунктови во секоја општина, каде што граѓаните би ја оставале хартијата. Но, општините ниту отвориле пункт ниту предвиделе локации за таа цел.

- Со отворање вакви пунктови во секоја општина, на граѓаните ќе им биде полесно и поблизу да ја оставаат картонската амбалажа или хартија. Постои приемна барака, вага на која се мери хартијата и контејнер во кој се става. Така што, ниту едно хартивче не се изнесува надвор - објаснува Муцунски. Во Општината Ѓорче Петров тврдат дека досега не добиле предлог за отворање пунктови.

- До сега сме немале иницијатива од „Комуна“, ниту разговори за да и' обезбедиме локации. Ние сме подготвени да го направиме тоа бидејќи сме преплавени од картони и хартија. „Комуна“ долго не ги празни контејнерите, без никакво образложение - тврди Момо Николовски, портпарол во Општината.Засега ваков пункт има во Маџари, во кругот на фабриката „Комуна“. Таа дневно откупува по 65 тони хартија, а овој месец се откупени вкупно 1.500 тони.

(А.П.)

Контејнери полни пари

Надлежните досега не успеаја да најдат сила да воведат рециклирање на комуналниот смет и покрај тоа што со таа мерка се штедат пари и се чува животната средина

Скопјани и натаму ќе продолжат да фрлаат „пари“ во контејнер зашто надлежните не се осмелија да спроведат селекција и рециклирање на отпадот на територијата на целиот град.

Контејнерите ќе продолжат да се полнат со разновидно ѓубре, иако голем дел од него,како стаклото,пластика, хартијата, лименките и друго, може да се рециклира и наново да се употребува, како што се прави во современиот свет.

Градските власти пред една и пол година најавија дека ќе спроведат проект за рециклирање на ѓубрето во цело Скопје. Тогаш беа направени првите чекори кон селекција на отпадот и тоа во населбата Тафталиџе во Општина Карпош, а поранешниот градоначалник Трифун Костовски и' наложи на „Комунална хигиена“ во рок од една година да воведе рециклирање во сите општини, за да се постигне максималниот ефект. Од тие најави не се оствари ништо, освен едукација на учениците од прво до четврто одделение во 30 училишта, во кои беа поставени жичени контејнери за пластика и беше отпечатена сликовница на македонски и на албански јазик за бенефитите од селектирањето на ѓубрето.

Граѓаните сакаат да селектираат

Од јавното претпријатие „Комунална хигиена“ не знаеја зошто досега не е воведено рециклирање и во општините, но се надеваат дека новиот градоначалник Коце Трајановски ќе предвиди определени активности.

- Со проектот беше предвидено прво да се селектираат хартијата и пластиката, како најлесен начин на одвојување на отпадот, бидејќи и Законот за управувањето со отпад налага да се воведе соодветно третирање и селектирање на ѓубрето. Понатаму селектирањето требаше да се развива во 12 фракции, односно, освен пластика и хартија, да се селектира стакло, лим, алуминиум итн. За тоа беше направен и рециклажен двор во Карпош на површина од 1.500 квадратни метри поделен на 12 боксови за селекција, вреден милион денари. Но, до такво рециклирање засега не дојде. Се' уште немаме инструкции како проектот би продолжил да функционира и во другите општини. Се планира ребаланс на буџетот на Градот, по што ќе се види со која динамика ќе се оди понатаму. Се надевам дека новиот градоначалник ќе најде стратегија за рециклирање во целиот град - вели Катерина Лаова, портпарол во „Комунална хигиена“.

Таа додава дека пилот-проектот во Општина Карпош дава позитивни ефекти и дека граѓаните сакаат да селектираат отпад. Со проектот се опфатени 3.000 домаќинства од Тафталиџе и од Влае кои во жолти и во сини кеси ја одвојуваат пластика и хартија.

- Двапати во месецот се собираат пластиката и хартијата од индивидуалните домаќинства, а еднаш неделно се собира пластиката од 130-те жичени контејнери за складирање кои се поставени на главните улици, како еколошки острови. Ефектот од овој проект е голем. Лани во текот на целата година беа собрани околу 16.000 килограми ПЕТ-амбалажа и 60.000 килограми хартија, а годинава само во првите четири месеци се собрани 17.575 килограми пластика и 9.000 килограми хартија - вели Лаова. Таа појаснува дека, благодарение на селектирањето, е намалена количината на отпад во депонијата Дрисла, со што се продолжува нејзиниот век на траење.

Ѓубрето може двојно да се намали

На Дрисла секојдневно се исфрлаат просечно од 350 до 400 тони отпад, а еден скопјанец годишно создава околу 260 килограми смет. Со правилно рециклирање таа бројка може и да се преполови. Така животната средина ќе стане почиста, ќе се штедат пари, ќе се зголемува еколошката свест на луѓето, односно ќе се менува нивниот однос кон ѓубрето што го создаваат.Од Градот Скопје велат дека проектот за селектирање на ѓубрето ќе продолжи, зашто и новиот градоначалник Коце Трајановски во својата изборна програма вети дека ќе воспостави европски стандарди за управување со отпадот.

- Најпрвин со општините ќе направиме платформа за заедничко дејствување, од која ќе произлезе стратегијата за понатамошниот настап. Во неа ќе се договорат сите сегменти од оваа дејност значајна за граѓаните - велат од Одделението за односи со јавноста во Градот.Оттаму велат дека основа во активностите за рециклирањето ќе биде проектот во Карпош, што го финансираше УСАИД со 1,2 милион долари. Со проектот беа иницирани програми за собирање пластичен отпад, беа основани клубови за рециклирање во основните училишта, опремени беа еколошките острови, а на осум компании за рециклирање им беше донирана соодветна опрема.

СТАВ
Рециклирај сега

Современиот свет знае дека и ѓубрето е пари, а нам тоа практично ни го покажаа десетици ромски семејства што егзистенцијата ја најдоа во собирањето на употребената пластична амбалажа и на старата хартија. Но ниту градските власти, ниту Владата досега не собраа храброст да го воведат рециклирањето на комуналниот смет во Скопје и така сите да не' спасат од преполнетите контејнери и од дивите депонии. Големите промени тешко се воведуваат и уште потешко фаќаат корен, но еднаш треба да се почне. Кога се знае дека со рециклирањето може да се заштеди, дека многу од суровините - наместо на депонија - може да завршат во фабрика и дека опкружувањето ќе биде многу почисто, а еколошката свест поголема, тогаш ништо не треба да ги спречува градоначалниците во спроведувањето на оваа значајна мерка. Немањето пари не смее да биде изговор, оти тие може да се набават и од донации, а потоа проектот да се самоисплати. Потребна е само смелост, решителност и храброст, инаку ќе се задушиме во сопственото ѓубре, а градот ќе ни остане голем контејнер.

http://www.dnevnik.com.mk/?ItemID=C04A2B3294CDC94886EB7DC5BB43A31F

Селектираните пластика и хартија никој не ги собира

„Комунална хигиена“ со месеци не поминува да го собере селектираниот отпад од домаќинствата

Сања Наумовска

Селекцијата на хартија и на пластичен отпад не функционира веќе подолго време. „Комунална хигиена“ со месеци не доаѓа во населбите Тафталиџе и Влае, каде што индивидуалните домаќинства секоја втора недела треба да го одвојат овој отпад од комуналниот смет. И покрај тоа, од јавното претпријатие упорно тврдат дека селектираниот отпад редовно се собира.

Забелешки на неговата работа имаат и жителите на населбите Кисела Вода и Центар, каде што еднаш неделно треба да се празнат жичените контејнери за пластични шишиња, поставени пред зградите. Велат, преполни се со денови, па пластиката се истура покрај нив. Граѓаните апелираат „Комунална“ или да ја зголеми фреквенцијата на празнење на овие контејнери или, пак, да се врати на старо, па целиот отпад да завршува во обичен контејнер.

„Пред почетокот на проектот, сите пластични шишиња и хартијата ги земаа дивите препродавачи, со кои моравме да се бориме да не ни влегуваат во дворовите и да не ја земаат пред да дојде ’Комунална’. Сега ги нема ниту едните ниту другите, па целата идеја пропаѓа“, се жалат скопјани.

Селекцијата на отпадот во индивидуалните домаќинства во општината Карпош започна пред неколку години, како проект на Градот Скопје и Карпош, поддржан од УСАИД. Тогаш градските власти најавија дека многу бргу ќе биде проширен низ целиот град, каде што има населби со индивидуални куќи. Истовремено, на целата територија на Скопје беа поставени жичени контејнери, кои исто така требаше да ги празни „Комунална хигиена“.

Во Градот Скопје, моментно, не се информирани за поплаките на граѓаните за состојбата со селекцијата на отпадот. Оттаму соопштуваат дека „Комунална хигиена“ редовно ги празни жичените контејнери и го собира отпадот од индивидуалните домаќинства во Тафталиџе и во Влае. Меѓу приоритетите на новиот градоначалник Коце Трајановски е и воспоставување европски стандарди за менаџирање на отпадот во градот Скопје, односно негово селектирање, собирање, реупотреба и рециклирање.

„Моментно, Градот ја спроведува акцијата ’Заедно за чисто и зелено Скопје’. По завршувањето на оваа акција, ќе се разгледува прашањето за проширување на проектот за селекција на отпадот низ целиот град. Плановите за проширување на селекцијата на отпад низ целиот град ќе бидат разгледувани во соработка со сите општини на подрачјето на Скопје и со централната власт, односно со Министерството за заштита на животната средина“, информираат од Градот.

Постои решение за пластиката во Вардар, но никој не го применува, смета Мирко Узелац, автор и промотор на уреди за собирање пластични шишиња. Тој уверува дека пластиката лесно може да се собира и првично да се складира во помал волумен, со помош на неговиот изум - минимизатор. Оваа направа, за која Узелац изработил прототип, е од нерѓосувачки челик, тежи четири килограми и нејзината изработка чини 300 евра. Со неа се сече шишето, налепницата се издвојува и потоа малите пластични делчиња се складираат. На овој начин пластиката зафаќа многу помал простор отколку обично собрано шише кое не е исечено и има поголем волумен затоа што е исполнето со воздух. - Идејата има и социјален аспект затоа што со неколку вакви уреди може да се вработат стотина семејства и да се тргнат од листата на социјални случаи. Откако ќе се обработи со минимизаторот, се добива пластика во предрециклирачка фаза која е многу полесна за понатамошно процесирање и чини повеќе од обичното пластично шише - вели Узелац. Тој е автор и на рекламните столбови со посебен дел за собирање пластични шишиња, кои пред повеќе од една година ги постави Општина Центар пред своето седиште, а исти беа поставени и пред влезот на Зоолошката градина. Во Центар требаше да се продолжи со пилот-проектот и да се постават 24 објекти, но тоа не се случи. Еден рекламен столб чини 1.600 евра. Според авторот на идејата, целиот процес може да функционира кога би се вклучиле локалните власти, кои би одобриле локации за кантите за шишиња, и надлежните министерства, кои би инвестирале во минимизатори и би ангажирале луѓе за сечење на пластиката. Самите работници, пак, ќе ги плаќа фирмата што ќе ја откупува пластиката.

Излетниците виновни за ѓубрето во реката

Дефинитивно е елиминирана можноста некој намерно да ги фрлал шишињата во Вардар, вели директорот на Државниот инспекторат за животна средина Фирус Мемет. Тој тврди дека причина за отпадот кој реката неколку дена го носеше поради обилните дождови се излетници, ловџии или дрвосечачи, кои со години оставале ѓубре зад себе, но и жителите на руралните средини кои ги претвориле суводолиците во депонии. Од Министерството за животна средина информираа дека во завчерашната акција кај браната на ТЕЦ „Неготино“ сопрени се повеќе од десет тони отпат од пластика, стиропор и друг материјал, кој деновиве ќе се однесе во најблиската депонија.


Р.П.

За 10 месеци собрани 44.000 кила пластика

ЈП "Комунална хигиена" од почетокот на годинава до ноември од жичаните контејнери собрале 44. 024 килограми пластика. Од претпријатието велат дека оваа бројка е за четири пати поголема од лани, имајќи го предвид фактот дека ланската година биле собрани вкупно 16.000 килограми пластика. Собраната пластика ЈП "Комунална хигиена" потоа ја продава. За еден килограм се добиваат 5 денари.

Лани собрани 52 тона пластична амбалажа

Екипите на Јавното претпријатие „Комунална хигиена“ во текот на изминатата година собрале вкупно 52.304 килограми отпадна пластична амбалажа. Тоа е три пати повеќе споредено со 2008 година, информираат од Градот.

Селекцијата на отпадот во Скопје се спроведува веќе трета година, во сите општини. Пластичната амбалажа се собира од 130 жичени контејнери, поставени на фреквентни локации и од околу 2.000 индивидуални домаќинства.

Фирмите ќе плаќаат рециклажа на амбалажа

Компаниите ќе мора да го собираат и рециклираат отпадот од амбалажите на производите што ги продаваат. Во спротивно, ќе платат казна. На пример, винарница што шишињата вино ги продава спакувани во картонски кутии, во текот на годината од купувачите ќе мора да собере одреден процент од празните кутии и шишиња и да се погрижи тие да бидат рециклирани, за што самата ќе треба да плати. Ваквите обврски на компаниите се предвидени во новиот закон за управување со пакување и отпад од пакување, кој стапи во сила од Нова година.

Сепак, обврската за собирање на амбалажите најверојатно ќе почне да важи од следната година, бидејќи компаниите добија време да се приспособат на регулативата. Законот точно ги дефинира националните квоти што треба да се достигнат. Тој дефинира колкав процент од различните видови амбалажен отпад (хартија, стакло, пластика, метал, дрво) секој производител или увозник е должен да собере, однесе на рециклирање или одново да го искористи пакувањето. Оваа обврска нема да важи само за фирмите што само извезуваат, како и за производители што на пазарот пуштаат мали количини амбалажен отпад.

Освен одговорноста за собирање на отпадот, производителите и увозниците ќе бидат должни и на самата амбалажа да ги посочат материјалите од кои е изработена, како и штетните материи што ги содржи. Ќе мора да стават и ознаки за рециклирање.

Законот, кој е дел од европските директиви, пропишува дека секоја компанија е должна да најде начин да го собере пропишаниот процент од отпадните пакувања. Се остава можност и за наплаќање таканаречена „кауција“, односно плаќање одредена сума пари за секоја вратена амбалажа. Ако компаниите не можат самите да се организираат, Законот им дозволува да се здружат и да формираат посебна организацијам која во нивно име ќе го собира отпадот и ќе го носи на преработка.

- Законот го воведува начелото „одговорност на производителот“, со кое субјектите што го создаваат овој вид отпад се должни за своја сметка да обезбедат негово собирање и рециклирање. Со овој Закон, отпадот од пакување всушност станува ресурс, кој може да се искористи, што е спротивно на досегашното негово третирање како ѓубре што треба да се фрли. Долгорочните придобивки се во насока на зголемување на пазарот за преработка и рециклирање отпадни материјали, зголемено вложување во изградба на капацитети за рециклирање, како можност за отворање нови работни места - вели Неџати Јакупи, министер за животна средина и просторно планирање.

Бугарскиот консултант, Никола Дојчинов, кој учествуваше во подготовката на Законот, смета дека регулативата најмногу е значајна заради заштита на животната средина. Но, има и други придобивки.

- Особено е важно дека како резултат на одделното собирање на отпадот и неговото сортирање, корисните суровини кои можат да се рециклираат стануваат достапни за локалната индустрија. Со тоа се поддржува и развојот на националната економија - вели Дојчинов.

Компаниите ќе бидат должни да достават месечни и годишни извештаи за тоа колку пакувања собрале, рециклирале и слично. Освен македонското Министерство за животна средина, во подготовката на Законот беа вклучени и Меѓународната финансиска корпорација (ИФЦ) преку проектот за Интегрирано управување со цврст отпад, заеднички финансиран од ИФЦ и Сојузното министерството за финансии на Австрија. Во изработката на регулативата помогнаа и британската амбасада и УСАИД.

Даница Тунтевска

Градот ќе ги собира опасните батерии

Градските власти со пилот-проект ќе ги собираат и ќе ги складираат искористените батерии, со цел да се намалат опасностите за здравјето на луѓето и за околината што произлегуваат од нивното распаѓање во природата и во депониите

Градските власти подготвуваат пилот-проект за селективно собирање на искористените батерии. Преносливите батерии, кои се опасен отпад, кај нас по употребата завршуваат на депониите и во природата, каде што под атмосферските влијанија протекуваат и значително ги загадуваат подземните и површинските води со тешки метали, најчесто со жива, кадмиум и со олово. Опасни за околината се и автомобилските акумулатори кои, пак, се собираат од индивидуалните собирачи и се продаваат на складиштата. Според Националниот план за управување со отпад, во Македонија годишно се создаваат 1.500 тони отпадни автомобилски батерии и акумулатори, кои се закана за здравјето на луѓето и за животната средина.

Од Министерството за животна средина потенцираат дека ваквиот вид отпад кај нас досега воопшто не се третирал.

- Не е воспоставен систем за селектирање на национално ниво. Ваквиот вид отпад треба да се третира на локално ниво. Стратегијата за управување е усвоена од Владата, но општините се должни да ја имплементираат - потенцира Филип Иванов, директор на Управата за животна средина.

Тој е скептичен дека батериите како отпад наскоро ќе бидат третирани, бидејќи според него, постојат поприоритетни работи. Сепак, вели дека начинот на кој тие ќе бидат третирани прецизно ќе се дефинира со закон за управување со електронски отпад.

- Според законот за електронски отпад, обврска на производителот и на тој што ги откупува батериите е да ги складира и соодветно да ги третира или да плати трето лице што ќе ги собере. Постои метод, начин на третман и понатамошна обработка на батериите. Нам ни е битно тие да не завршат на депонија - потенцира Иванов.

За делумно да престане фрлањето на батериите на депонија и во природа Градот ќе спроведе пилот-проект за нивно селективно собирање во некои делови од Скопје. Целта е да се намалат опасностите што произлегуваат од нивното разградување и протекување. Батериите ќе се собираат на местата што се определени за селективното собирање на ПЕТ-амбалажата, како и во училиштата.

- Собраните батерии ќе се складираат во соодветно пакување, односно со пластични ќеси во пластични буриња, во складиште за опасни компоненти, лоцирано на одреден дел од депонијата Дрисла. Тие би се извезувале заради рециклирање или отстранување, со евентуално претходна селекција по видови - е наведено во Планот за управување со отпад на Град Скопје за периодот од 2010 до 2015 година, во кој е вметнат и овој проект.

Во Планот стои дека пилот-проектот ќе се спроведе ако надлежното министерство им додели средства од Програмата за инвестирање во животната средина или ако обезбедат пари од производителите и увозниците на батерии.

- Проектот е во почетна фаза и неговата реализација е во ингеренции на Министерството за животна средина, бидејќи третирањето на опасниот отпад е во негова надлежност. Градот Скопје ќе даде свој придонес во рамките на своите ингеренции - велат градските власти.

Од Министерството велат дека Планот од Град Скопје го добиле деновиве и дека допрва ќе одлучат дали пилот-проектот ги исполнува условите за да биде финансиран од нив.

Од Јавното претпријатие „Комунална хигиена“ засега не се запознаени со намерата на Градот да ги собира батериите.

Директорот на Дрисла, Горан Ангелов, вели дека годинава не постои можност на депонијата да се врши третман на батериите, оти треба да се создадат технички услови.

- Батериите во принцип мора да се рециклираат, бидејќи не можеме да ги уништиме. Но, засега не постои погон за нивна обработка. Треба да се создадат технички услови за таа работа, односно да се изгради соодветен простор, каде што тој отпад ќе може да се селектира и да се обезбеди негова заштита, бидејќи е опасен - објаснува Ангелов.

Тој истакна дека годинава им дале приоритет на други проекти.

- Оваа година ја санираме депонијата. Се подготвуваме за црпење на депонискиот гас и за производство на електрична и топлинска енергија, како и за изградба на фабрика за рециклирање и евентуално за третман на отпадот. Годинава, депонијата ќе биде соодветно опремена за примање азбестни плочи и други азбестни градежни материјали што треба да бидат извадени од објектите на градските институции. Ако помогне Министерството за животна средина, би можеле да го реализираме и проектот за батериите - заклучи Ангелов.

Картонска амбалажа за бламажа

Картоните, особено кутиите во кои се доставуваат производите до трговските и угостителски субјекти, значајно придонесуваат за неефикасност на системот за собирање и транспортирање мешан комунален отпад во урбаниот дел на градот. Овој вид отпад е главната причина за недоволната искористеност на волуменот на контејнерите и возилата и растурен отпад околу контејнерите.

Поради ова, ќе се воведе и систем за селективно собирање на овој вид отпад од стопанските субјекти што го создаваат.

Два модела

Двата модела „врата на врата“ и „донесување“ ќе се тестираат и за селектирање на овој вид отпад. Моделот „врата на врата“ предвидува формирање мобилна претоварна станица, поточно контејнер од пет кубни метри, кој ќе го подигаат од „Комунална хигиена“ по системот „полн за празен“. Контејнерот ќе се бојадиса во жолта боја, видливо ќе се обележи и ќе се држи под клуч со кој ќе располагаат собирачите и „Комунална хигиена“ или приспособен контејнер од 1,1 кубен метар, кој вообичаено се користи за мешан комунален отпад. Тој ќе биде бојосан во жолто, видливо ќе се обележи и ќе се држи под клуч со кој ќе располагаат собирачите и „Комунална хигиена“. Се проценува дека на сите локации каде што има најмалку четири контејнери за мешан комунален отпад, еден од нив ќе може да се пренамени и приспособи за селективно собирање картон-лепенка. Овој модел може особено добро да биде прифатен од продавниците што продаваат храна поради обврските што за нив ги создава ХАЦЦП-системот.

Вториот модел „донесување“ предвидува на еден или неколку стопански субјекти да им се додели контејнер, до кој пристап ќе имаат само тие, бидејќи тој постојано ќе биде заклучен. Јавното претпријатие „Комунална хигиена“ ќе го подига контејнерот („полн за празен“ ) или ќе го празни со користење на стандардните возила за подигање контејнери од 1,1 кубен метар.

Собраните картони ќе се транспортираат во рециклажниот центар, а оттаму во АД „Комуна“. Стопанските субјекти ќе може сами да го изберат моделот што ќе го користат.

Син контејнер за хартија

За деталите на моделите и датумот од кога ќе почне да се спроведува шемата, опфатените трговски и угостителски субјекти мора да бидат директно известени од „Комунална хигиена“ писмено, со сметките за отпад кои тековно ги добиваат, и тоа три месеци пред да се активира шемата. Моделите ќе се тестираат на истите локации, избрани и за тестирање на моделите за ПЕТ-амбалажа во урбаниот дел на Градот.

Селективното собирање хартија ќе се изведе исто така во првата половина од планскиот период 2010 - 2015 година. Тоа ќе опфати селективно собирање мешана отпадна хартија (весници, тетратки, книги, кеси, тенок картон...) во урбаниот дел на градот, во општините Центар и Карпош, по моделот „донесување“. За овој систем нема потреба од набавка на нови контејнери, туку ќе се приспособи по еден 1,1 кубен метар на локациите каде што се групирани најмалку три контејнери. Контејнерот ќе се обои во сина боја, видливо ќе се обележи, на капакот ќе се отворат процепи и ќе се држи заклучен, а со клучот ќе располага „Комунална хигиена“. За оваа намена би можеле да се издвојат едно до две од постојните возила на „Комунална хигиена“, со рационализација на режимот за собирање и транспортирање мешан комунален отпад.

За успешно спроведување на селекцијата на отпадот ќе има долотрајна и континуирана кампања за едукација на населението и подигање на јавната свест. Контролите на екопатролата во рамките на „Комунална хигиена“ и инспекцискиот надзор и контрола ќе бидат интензивирани.

Анела Петрова

Акумулаторите ќе се фрлаат во специјални контејнери

Пробиштипската фабрика „Весна САП“ ќе управува со батерискиот и акумулаторскиот отпад

Иван Бојаџиски


Штип - Пробиштипската фабрика „Весна САП“, единствен производител на акумулатори во државава, ќе управува со батерискиот и акумулаторскиот отпад во Македонија. Планот за управување со овој вид отпад наскоро ќе биде донесен од Министерството за просторно планирање и животна средина.

„’Весна САП‘ покажа голема општествена одговорност во однос на заштитата на животната средина за што пред еден месец се здоби и со престижната интегрирана еколошка А дозвола, која на овој колектив широко му ги отвора вратите за извоз на неговите производи во најразвиените европски држави. И не само поради тоа што се единствен производител на акумулатори во државава, туку затоа што се најквалификувани на територијата на Македонија за оваа работа, сосема сигурно оваа компанија ќе ја добие одговорната обврска да управува со батерискиот и акумулаторскиот отпад на територијата на цела држава“, вели Соња Липиткова, заменичката на министерот во Министерството за животна средина.

Според Липиткова, „Весна САП“ во изминатите десет години по рестартирањето покажала исклучително почитување на најстрогите еколошки норми. Во тој контекст заменичката на министерот посебно ја потенцира најсовремената технологија што оваа фабрика ја набавила за производство на акумулатори, технологија што не загадува и која дава производство со сите неопходни еколошки подобности. За прибирање на ваквиот вид отпад, според Липиткова, ќе бидат обезбедени посебен вид контејнери, кои ќе се постават во сите наши градови и во кои граѓаните ќе можат да ги одложуваат разните видови потрошени батерии и акумулатори.

Сашо Наневски, технички директор на „Весна САП“, појаснува дека тие веќе набавиле околу 500 специјални контејнери, кои ќе бидат дистрибуирани до сите градови и во претпријатијата за собирање отпадни суровини.

„Ние сме организирани така што во рок од 48 часа од моментот кога ќе добиеме пријава дека некој контејнер е полн, да го транспортираме до нашата фабрика во Пробиштип каде што имаме најсовремен погон за рециклажа на олово-киселински акумулатори и батерии. Нашава држава годишно се соочува со над 2.500 тони ваков вид отпад, а значителен дел се расфрла неконтролирано и ја загадува околината. Ние сме подготвени целото количество да го рециклираме во нашата фабрика и со тоа уште повеќе да придонесеме во заштитата на животната средина“, вели Наневски.

Пробиштипската фабрика ја доби интегрираната еколошка А дозвола пред еден месец, но таму велат дека имаат уште обврски на планот на унапредувањето на заштитата на човековата околина. „Ние не се задоволуваме со постигнатото и затоа изготвивме оперативен план за подобрување на сите перформанси во фабриката, кои имаат значење за животната средина. Овој план ќе го реализираме до крајот на 2013 година, а неговата етапна реализација ќе ја надгледува ресорното Министерство“, вели Наневски.

Во фабричките хали на „Весна САП“ е инсталирана најсовремена технологија, која е достапна на светскиот пазар за производство на акумулатори. Станува збор за технологија што, покрај тоа што овозможува најквалитетно производство на акумулатори, истовремено ја чува и животната средина. Вложувањата во најсовремена технологија во „Весна САП“ се вршат во континуитет во последните десет години.

Собирачите на пластика чекаат рециклажни дворови

Ваков трансфер-центар има само во Карпош, кој како единствен во градот не е во доволен за реализација на програмата за ПЕТ-амбалажа

Засега нема ништо од реализацијата на проектот за ангажирањето собирачи на пластика, т.н. ПЕТ-амбалажа, во Јавното претпријатие „Комунална хигиена“. Директорот на ова претпријатие, Ракип Дочи, со евроамбасадорот Ерван Фуере и министерот за животна средина и просторно планирање Неџати Јакупи, на крајот од април, најави вработување на овие лица за да се избегне нивна маргинализација. Притоа посетија 100 ромски семејства, стационирани во близина на полигонот на Кале, на кои единствена животна егзистенција им е собирањето ПЕТ-амбалажа.

Според Гоце Делевски, заменик-директор во „Комунална хигиена“, за да се создаде можност да се повикаат надворешни соработници, прво треба да се оформат трансфер-центри, односно рециклажни дворови по општините, а дури потоа ќе се развива проектот. Делевски тврди дека локациите тешко се наоѓаат, бидејќи на дел од нив се јавуваат и приватни сопственици .

- Имаме само еден рециклажен двор во Карпош. Само со тој не може да се реализира првичната програма, која предвидуваше надворешни собирачи. ПЕТ-амбалажата е крупен отпад и опасно е да го користиме само тој рециклажен двор за цел град - дециден е Делевски.

- Треба да бидеме претпазливи кога нешто почнуваме за однапред да не биде осудено на неуспех - смета Делевски.

Локации за рециклажни дворови може да се најдат во Гази Баба, Бутел и Кисела Вода. Контакт е воспоставен и со градоначалникот на Општината Аеродром, но таму се' уште не е дефинирана локацијата - потенцира Делевски.

- Излезени сме на терен во Гази Баба. Разговарано е и со градоначалникот Тони Трајковски, па се надеваме дека ќе ни биде дадена за користење локација во рамките на депонијата Вардариште - потенцира Делевски.

Од „Комунална хигиена“ информираат дека рециклажниот двор, кој би бил на дел од поранешната депонија Вардариште, би бил поголем и би се користел и како претоварна станица. И во овој двор во почетокот би се селектирале пластиката и картонот, а ако се создадат услови, и други делови од отпадот.

Засега за да се развие уште повеќе системот за селекција на отпадот се планира да се набават нови жичени контејнери. Засега во сите општини се распределени 130 жичени контејнери.

Резултатите од собраните 84 тони хартија, 33 тони пластика и 340 тони лименки беа соопштени на вчерашната прес-конференција што се одржа во рециклажниот двор на ЈП "Комунална хигиена", а јасно говорат дека овој проект се покажа како доста успешен и во иднина ветува многу

Проектот на УСАИД за рециклирање пластика започна пред четири месеци во соработка со ЈП Комунална хигиена" и Пакомак". Во него беа вклучени 19 легални собирачи за празнење на трикоморните мрежести контејнери за селективно собирање отпадна пластика, хартија и лименки, а ја претвори Македонија во лидер на регионот во рециклирањето пластика. Резултатите од собраните 84 тони хартија, 33 тони пластика и 340 тони лименки беа соопштени на вчерашната прес-конференција што се одржа во рециклажниот двор на ЈП Комунална хигиена", а јасно говорат дека овој проект се покажа како доста успешен и во иднина ветува многу.
- Секој почеток е тежок, но за кратко време успеавме да покажеме дека успеавме многу. Во новиот рециклажен двор во Вардариште, што во моментов е во изградба, планираме да вклучиме уште неколку легални собирачи на пластика. Иако имавме проблеми со пет собирачи од првата група, кои неодговорно си ја вршеа својата работа, сепак, собирањето за нив е економски оправдан бизнис. Го велам ова, бидејќи некои од нив успеаја да заработат по околу 100.000 денари за четири месеци, што е плата повисока од просечната плата на повеќето вработени во ЈП Комунална хигиена", откри директорот Ракип Дочи, притоа додавајќи дека иако постојат исклучоци кои не ги почитуваа точките од потпишаните договори и ги празнеле контејнерите кои не спаѓаат во нивните реони, сепак тој е задоволен од досегашната работа на собирачите.

Проектот за рециклирање пластика освен што ја подобри динамиката и количината на собрано ѓубре, им ги олесни и секојдневијата на собирачите, кои повеќе не се мета на полицијата, а им го подобри и здравјето, зашто тие сега носат посебна облека што ги штити од бактерии и инфекции.
- Освен новите 5 вработени кои ќе ги заменат старите неоодговорни собирачи, УСАИД за неполни два месеци ќе донира и нови велосипеди за собирачите, со што се надева дека ќе им ја олесни работата. Морам да напоменам и дека Македонија пополека, но сигурно ги надминува стандардите на Европската унија за рециклирање и со овој проект кој трае само четири месеци донесе два пати подобри резултати од минатите години, додаде директорот на УСАИД, Роберт Вудс, кој на вчерашниот прес ги додели и наградите за највредните и најпрофитните собирачи. Првата награда му припадна на Асап Реџер. Освен наградените на прес-конференцијата работно место добија и уште петмина легални собирачи, кои од денес ќе бидат распоредени низ општините Горче Петров, Центар и Карпош.

http://vecer.com.mk/?ItemID=2229D9C032DFE446922BF6222031EC7A

Десет илјади семејства ќе двојат биоотпад

„Kомунална хигиена“ во една општина ќе подели 10.000 канти за биоразградлив отпад, по што граѓаните во нив ќе ги фрлаат одвоено само остатоците од храна и преостанатото ѓубре, кое е со органско потекло

Селекцијата на биоотпадот, на која досега не ~ се обрнуваше никакво значително внимание, наскоро ќе биде секојдневие на десетици илјадни скопјани, кои во посебна канта ќе го собираат таканаречениот влажен отпад што го создаваат. Јавното претпријатие „Kомунална хигиена“ кон крајот на годината во една општина ќе подели 10.000 канти за биоразградлив отпад, по што граѓаните во нив ќе ги фрлаат одвоено само остатоците од храна и преостанатото ѓубре, кое е со органско потекло, како трева и друг градинарски отпад и слично. Со тоа кај нас за првпат ќе биде воведена помасовна организирана селекција на отпад во домаќинствата, практика која во европските земји е одамна установена и која и ние мора да ја воведеме во согласност со стандардите и директивите на ЕУ.

- Од нашите анализи околу количеството отпад што се депонира ќе зависи во која општина ќе се спроведе пилот-проектот. Извесно е дека на 10.000 индивидуални домаќинства ќе им биде поделена уште по една канта во која ќе го фрлаат т. н. влажен биоразградлив отпад. Првата канта ќе биде за сувата фракција – вели Ана Марија Бранѓолица, портпарол во „Kомунална хигиена“.

Помалку депониски гас и исцедок

Во Македонија, според Националниот план за управување со отпад (2009-2020), годишно во домаќинствата се создаваат околу 570.000 тони комунален отпад или околу 313 килограми на човек. Од него 150.000 тони е органски отпад, околу 15.000 тони дрво, 70.000 тони хартија и картон, 20.000 тони стакло, 17.000 тони текстил, а преостанатото е пластика, метал, отпад од пакувања, друг отпад, фини мешани честички. На биоразградливиот дел отпаѓа дури и до 60 отсто од вкупниот комунален смет, што е голем предизвик во управувањето со отпадот.

Моментално ситуацијата со депонирањето е очајна. Од 45 депонии само скопската „Дрисла“ е градена според стандарди и има дозвола за работа, а преостанатите се комунални и диви депонии каде што заедно се фрла секаков вид отпад - комунален, опасен, медицински, градежен, индустриски итн. За селекција и за рециклирање не станува збор, а поради мешањето на опасниот и на неопасниот смет, речиси половина од депониите се високоризични.

Од друга страна, бенефитите од одвојувањето на органскиот од другиот отпад се многукратни и одат на сметка и на економијата и на екологијата.

- Биоразградливиот отпад под дејство на микроорганизми и други фактори се распаѓа на депониите при што се произведува депониски гас, кој главно се состои од метан. Тој е 21 пат посилен како стакленички гас од јаглерод диоксидот, а го зголемува и ризикот од пожари на депониите. Распаѓањето на биоотпадот има негативно влијание и врз исцедокот од депонијата. Ако се намали количеството биоотпад на депониите, ќе има помалку стакленички гас, помалку исцедок, ќе се создаде нова вредност од ѓубрето и ќе се продолжи векот на експлоатација на депонијата – вели Филип Иванов, директор на Управата за животна средина и автор на една студија за преработка на биоотпад.

Според него, една од главните предности на биолошкиот третман на влажниот отпад е производството на компост, кој се користи во земјоделството за подобрување на почвата, а со употребата се спречуваат исцрпување на органската материја и ерозијата на земјиштето. Kомпостирањето е природен циклус на претворање на органското ѓубре во хумус и ја намалува потребата од употреба на други видови ѓубрива.

Ако можат Италијанците...

За предностите од производство на компост неодамна потсети Италијанецот Енцо Фавоино, експерт за биоотпад, кој учествуваше на меѓународната конференција за одржливо управување со отпад, што се одржа во Скопје.

- Во САД веќе има депонии само за градинарски отпад, а на комуналните депонии е забрането да се депонира органски отпад, што е дополнителен чекор напред од она што се прави во Европа. Биоотпадот има централна улога во многу стратегии за управување со отпад во ЕУ затоа што наредните години ефектот на стаклени градини ќе се зголемува и мора да се намали продукцијата на депониски гас. Од друга страна, и органските материи треба да се вратат во почвата со употреба на компост затоа што таа осиромашува. Предуслов е посебното прибирање на биоразградливиот отпад, што е практика во многу земји од ЕУ. Во Холандија секоја општина прибира биоотпад и врши компостирање, во Австрија е развиено и домашното компостирање. Од 60 милиони Италијанци 20 се во шемата за собирање биоотпад. Имаме селекција во Наполи, во Палермо... Ако можевме ние, можете и вие. За ова не ви е потребен цел век, може да го воведете за една година оти нема значителни трошоци - порача Фавоино.

„Дрисла“ како ороводец

Во Законот за управувањето со отпад е наведено дека пред да се отстрани отпадот треба да биде подложен на механички, физички, хемиски, термички или на биолошки третман, со цел да се намалат количеството на отпадот, неговиот волумен и негативните влијанија врз животната средина и врз животот и здравјето на луѓето. Законот не се почитува, но се прават првите обиди.

- ЈП „Дрисла“ планира да воведе нова технолошка линија, која се однесува на биолошки третман на биоразградливиот отпад, со можност за евентуално енергетско искористување на гасовите, кои се продуцираат од самиот процес. Една од најголемите инвестиции е конечната преработка на биоотпадот со технологија која му дава повторна употребна вредност. Најверојатно, ќе се гради биодигестор каде што ќе имаме екстракција на гасовите и нивна употреба за производство на топлинска и електрична енергија. Се предвидува дека околу 50.000 тони биоразгардалив отпад ќе се третираат во овој биодигестор. Ќе градиме и компостарница за зелениот отпад што доаѓа од градот каде што ќе се третираат од 10.000 до 15.000 тони годишно – вели Горан Ангелов, генерален директор на „Дрисла“.