Пет компании сакаат да градат хидроцентрали на системот „Злетовица“

ШТИП - Пет домашни компании учествуваа на јавниот тендер за изградба на седум мали хидроцентрали на браната „Кнежево“, која е дел од регионалниот систем „Злетовица“. Вчера тендерската комисија ги отвори понудите, а својата одлука ќе ја соопшти за најмногу еден месец.

Инвеститор на хидроцентралите, како трет дел од регионалниот хидросистем за водоснабдување на шест општини со 100.000 жители и наводнување на 3.100 хектари е ЈП „Злетовица“.

Според проект-менаџерот Тони Тоневски, кој е и претседател на тендерската комисија, седумте хидроцентрали годишно ќе даваат по педесет милиони киловат-часови електрична енергија. „Откако тендерската комисија ќе ја избере најдобрата понуда, компанијата ќе мора да почне со работа најдоцна идната есен“, потенцира Тоневски. (И.Б.)

http://utrinski.com.mk/?ItemID=CB4425E10CF71E4CB7D14D5BD160FC17

Пет кандидати за изработка на идеен проект за „Злетовица“

Пет домашни фирми се јавија на конкурсот за подготвување идеен проект за изградба на седум проточни хидроцентрали на Злетовска Река. Во јавното претпријатие „Хидросистем Злетовица“ беа отворени понудите со што почнаа активностите за реализација на третата фаза од повеќенаменскиот хидросистем „Злетовица“, со кој ќе се искористуваат водите од Злетовска река за да се добие електрична енергија.

Во текот на оваа недела ќе биде позната фирмата што за три месеци треба да го подготви идејниот проект за искористување на водите од Злетовска Река.За изградба на седумте проточни електрани на Злетовска река се предвидени 20 милиони евра.

http://dnevnik.com.mk/?ItemID=FF0392BA594D0646B7827B0EBDF003D4

„Злетовица“ добива асфалтно јадро

Се очекува браната „Кнежево“ од хидросистемот да биде готова до крајот на идната година

Иван Бојаџиски

ШТИП - На браната „Кнежево“, најзначаен дел од регионалниот хидросистем „Злетовица“, вчера почна изградба на асфалтно јадро. Станува збор за исклучително важен потфат, најмногу поради фактот што оваа постапка првпат се применува, не само во нашата држава туку и на Балканот.

На браната вчера имаше многу механизација, уште повеќе работници, а стручњаци од конзорциумот „Бетон - Гранит“ ја набљудуваа работата.

Првиот човек на јавното претпријатие, Стојан Миланов, убеден е дека постапката со асфалтното јадро ќе донесе прогрес во изградбата. Идентично е и мислењето на Павле Павловски, градежен инженер од оперативата на „Бетон“, според кого се обезбедува најголема сигурност за браната, а роковите за изградба се скратуваат.

„Се' повеќе станува јасно дека браната ќе биде готова до крајот на идната година. Штип, Кратово, Свети Николе, Карбинци, Лозово и Пробиштип водата од реката Злетовица ќе можат да ја користат уште идната пролет. Таа можност се отвора со забрзаната изградба на двата зафата, првиот за Штип и Свети Николе, Лозово и за Карбинци и вториот за Кратово и за Пробиштип. Зафатите и цевководите во должина од 57 километри се при крај, а ќе бидат во функција од првите јануарски денови на 2009 година“, потенцира директорот Миланов.

Според сите прогнози, првата фаза од најголемата и најзначајна инвестиција во источниот дел на Македонија ќе биде готова до средината на 2010 година, а потоа ќе почне полнење на браната. Ова меѓувреме управата го користи за квалитетни промени во втората фаза, со која беше предвидена изградба на систем за наводнување на 3.100 хектари плодни ниви во општината Пробиштип.

„Планираме измени што ќе бидат од значење за земјоделците од општината Кратово. Во основа на филозофијата на оваа капитална инвестиција е колку што може поголем број граѓани од регионот да имаат корист, системот да влијае на подобрување на животот на земјоделците и да се намали сиромаштијата. Поради тоа, со Министерството за земјоделство, шумарство и водостопанство ги утврдуваме површините што треба да добијат вода од хидросистемот. Тоа се оние земјоделски површини што не се загадени од индустријата и рударството“, нагласува Стојан Миланов.

Кога ќе ја имаме таа карта на земјоделско земјиште, погодно за еколошки чисто и квалитетно производство, ќе тргнеме во реализација на новата идеја зад која застана и јапонската Банка за техничка подршка, која ја кредитира нашата држава со 82,5 милиони долари, најавува тој.

„Според првичните процени, со втората фаза ќе се наводнуваат 4.200 наместо 3.200 хектари. Тоа ќе обезбеди подобра егзистенција за 1.200 семејства во Пробиштипско и 800 во општината Кратово“, објаснува Миланов.

Третата фаза предвидува изградба на шест мали хидроцентрали, а на јавниот тендер за изготвување идеен проект се јавија пет фирми. Работата ја доби Градежниот институт на Македонија. Овој институт на тендер ја доби и работата за изготвување проект за втората фаза, односно наводнувањето на земјоделското земјиште.

„Нашиот хидросистем ќе се управува од еден диспечерски центар лоциран во Пробиштип. За изготвување проект имавме меѓународен тендер на кој се јавија пет компании од Србија, Словенија, Чешка, Шпанија и Македонија. Најдобрата понуда ќе биде избрана до крајот на годинава, а најсовремениот диспечерски центар ќе биде реализиран идната година“, додава Миланов.

http://utrinski.com.mk/?ItemID=CFEEA9BC2B56A8469BD2E8AA58649A81

Наместо низ градот, водата ќе тече во дол

Потребни се 360.000 евра за приспособување на штипската филтер-станица, а толку пари немаат ни општината ниту ЈП „Исар“

По завршувањето на изградбата на цевководот до Штип и до Свети Николе, водата од Хидросистемот „Злетовица“ на 5 март ќе стигне до градот под Исарот. Но, ќе стигне само до штипската филтер-станица, од каде што ќе се испушти во дол. Како што стојат работите, граѓаните на Штип уште долго нема да ја пробаат водата од Злетовица, бидејќи филтер-станицата, изградена пред две децении со самопридонес, не е приспособена за зафаќање и пречистување на површинската вода од хидросистемот. Филтер-станицата го има потребниот капацитет и може да преработува вода од бунарскиот систем во реката Брегалница, од кој Штип сега се снабдува со вода за пиење.

- За жал, водата што пробно ќе стигне на 5 март од Злетовица ќе мора да ја испуштиме во долот под филтер-станицата. За нејзиното приспособување за преработка на водата од хидросистемот потребни ни се 360.000 евра. Тие пари сега ги нема ни општината ни нашето јавно комунално претпријатие, па тешко дека водата од Злетовица наскоро ќе тече низ водоводната мрежа. Подготвивме елаборат и распишавме тендер за изработка на проектна документација за приспособување на филтер-станицата, но не знаеме од каде ќе се обезбедат пари за тој зафат. Треба да помогне и ЈП „Хидросистем Злетовица“, бидејќи тие ќе ја продаваат водата, од што треба да го враќаат и јапонскиот кредит - вели Симеон Донев, директор на ЈП „Исар“ од Штип.

Во „Хидросистем Злетовица“, чие седиште е во Пробиштип, нагласуваат дека со договорите не било предвидено парите од кредитот да се користат за реконструкција на филтер-станиците.

- Тоа е работа на локалната самоуправа. Сличен проблем има и во Свети Николе. Ние веќе можеме континуирано преку цевководот да носиме вода до филтер-станиците, но општините треба да го решат проблемот со приспособувањето. Хидросистемот треба да биде целосно завршен до средината на 2010 година - вели Ацо Јаневски, технички директор на Хидросистемот „Злетовица“.

За изградбата е користен јапонски кредит од 82,5 милиона долари. Хидросистемот за шест општини со 100.000 жители ќе обезбедува по 1.000 литри вода за пиење во секунда, од кои околу половината се за Штип. Од бунарскиот систем градот досега ги обезбедуваше потребите количества вода, 300 литри во секунда лете или 170 литри во секунда зиме. Засега е неизвесно кога водата од Брегалница ќе биде заменета со злетовската.

Продолжи изградбата на хидросистемот Злетовица

По десетодневниот застој на работите на каменоломот, од вчера продолжи изградбата на браната на Злетовска Река. Прекинот настана поради неисплатените четири плати на дваесетината работници на подизведувачот „Мак- метал“, кој со компанијата „Силекс“ работеше на обезбедување дневна количина од 5 до 7 илјади кубни метри камен за браната Кнежево.

Повеќедневниот прекин во обезбедувањето камен резултираше со прекинување на договорот меѓу изведувачите „Бетон“ и „Гранит“ со фирмата „Мак-метал“, кој деновиве си ги повлече и работниците и машините. Компанијата „Силекс“, како подизведувач ангажирана од „Бетон“ и „Гранит“, и понатаму останува присутна во градбата на Злетовица. Од завчера на каменоломот, со потребната опрема за дупчење и вадење на каменот, е присутна фирмата „Руд-коп“.

Во хидросистемот „Злетовица“ не сакаат да ги коментираат протестите на работниците ниту, пак, интерните договори и обврските направени меѓу главниот изведувач и подизведувачите.

- Не сакаме да ги коментираме ваквите интерни договори, но факт е дека повеќедневните прекини го забавуваат темпото за изградба на браната, која е главен објект од повеќенаменскиот хидросистем Злетовица од кој треба да се снабдуваат со вода 120.000 жители од источниот дел на Македонија - вели Стојан Миланов, директор на ХС „Злетовица“.Меѓу останатите 300 градежници, кои работат на изградба на акумулацијата на Злетовска Река, како да нема загриженост. Најавуваат дека работите навреме ќе бидат завршени.

- Во изминатите четири месеци во телото на браната се вградени над 400.000 кубици камен. Со новоангажираната фирма и поставената машина за дупчење ќе може да се обезбедуваат од 13 до 15.000 кубни метри камен - вели Васе Ристовски од компанијата „Силекс“.

Каменонасипната брана Кнежево треба да биде со височина на круната од 75 метри. Досега браната е подигната за 30 метри. Паралелно со вградувањето на потребната гранулација камен, норвешката компанија „Коловадо“ во средишниот дел од браната работи на вградување на асфалтното јадро, со кое браната Кнежево засега е единствена од ваков вид во Југоисточна Европа.

Кнежево, брана за Гинис

Консултантскиот тим на јапонската меѓународна банка која со 80 милиони долари го финансира проектот е зачуден од кусиот рок од 33 месеци оти браните во светот се градат за најмалку 40 месеци

Високи цени ќе потечат од „Злетовица“

Владата сигурно ќе интервенира, бидејќи водата мора да се користи, а јапонскиот кредит да се враќа, велат во јавното претпријатие „Исар“

Високата цена на водата од „Злетовица“ ќе ни ги дупне џебовите, стравуваат жителите на шест општини кои Ќе се снабдуваат од новиот хидросистем. Штипската јавност се разбранува откако доскорашниот директор на штипското комунално претпријатие „Исар“, Симеон Донев, соопшти дека со писмо од 14 април годинава, ЈП „Хидросистем Злетовица“ понудило цена од десет денари за кубен метар индустриска и осум денари за кубик непреработена вода. На седница на Комисијата за урбанизам на Советот на Општината, понудата е оценета како непристојна. Беше речено дека ако се прифати таква цена во Штип и во другите општини што ќе користат вода од „Злетовица“, корисниците би плаќале најскапа цена за вода во Македонија.

Упатените во оваа проблематика велат дека со таква цена од „Злетовица“, крајните корисници во Штип наместо сегашните 26 денари за кубен метар вода, би плаќале двојно поскапо. Водата од другите хидросистеми е значително поевтина. На пример, Струмица за водата од „Турција“ плаќала по 2,6 денари, а Куманово за водата од „Липково“ по 2,5 денари за кубен метар. Васе Арсов, в.д. директор на ЈП „Исар“, пак спротивно од неговиот претходник, вели дека не добиле писмена понуда од „Злетовица“.

-Веројатно цената од десет денари била соопштена на некои неофицијални средби. Ако е точно, ќе има сериозни проблеми. Сепак, „Злетовица“ е сериозен проект и голема инвестиција. Владата сигурно ќе интервенира и ќе изврши корекција, бидејќи водата од хидросистемот мора да се користи, а јапонскиот кредит да се враќа. Наше трајно решение за водоснабдување е планинската вода на Злетовица, која има и стабилно ниво. Бунарскиот систем што сега се користи во Штип во иднина треба да биде само алтернативен за определени периоди - изјави Арсов.

Писмена понуда немало ни во жедното Свети Николе, град во кој пет години водата од градскиот водовод е забранета за пиење. Забраната трае уште, бидејќи новите бунари во месноста Кнежје не се со доволен капацитет, па низ водоводот се уште тече и вода од загадената хидроакумулација „Мавровица“.

- Со нетрпение ја очекуваме водата од „Злетовица“. Почнавме со адаптацијата на филтер-станицата за водата од хидросистемот. Но, ако цената е навистина толку голема, ќе имаме проблем, бидејќи сегашната цена од 18 денари за кубен метар што ја плаќаат домаќинствата значително ќе се зголеми. Верувам дека ќе се најде решение - вели градоначалникот на Свети Николе, Роберт Георгиев.
Во ЈП „Хидросистем Злетовица“ велат дека не испраќале понуди, туку деновиве привршувале со утврдувањето на методологијата за пресметка на цената на водата. Предлогот ќе бил доставен до Владата, а по консултацијата со шесте општини-корисници и со нивните јавни претпријатија, ќе биде утврдена цената.

- Целта е да се најде решение поволно за сите. Водата треба да се користи, да се плаќа и јапонскиот кредит да се враќа. Не треба да се прават споредби со цените од „Липково“ и од „Турија“. Ова е нов објект, граден со кредит - вели Ацо Јаневски, технички директор на „Злетовица“.

Од ХС „Злетовица“, кој се гради со јапонски кредит од 80 милиони долари, со вода за пиење ќе се снабдуваат шест општини со околу 110.000 жители. Штип треба да добива по 470 литри во секунда, Карбинци по 30, Свети Николе 130, Лозово 20 и Пробиштип и Кратово по 150 литри.

За цената на водата од „Злетовица“ ќе одлучува Владата

Никој не знае по која цена хидросистемот ќе испорачува вода за општините

Иван Бојаџиски

ШТИП - Иако до комплетната изградба на браната „Кнежево“ како дел од регионалниот хидросистем „Злетовица“ останува уште цела година, водите веќе стасаа до филтер-станиците во двата од шесте најголеми потрошувачки центри Штип и Свети Николе. Сепак, локалните филтер-станици во двата града не беа и се' уште не се во состојба да ја користат оваа голема благодат, бидејќи е потребна пообемна реконструкција. За сите шест општински центри да ја прифатат водата од овој систем, потребни се инвестиции од околу пет милиони евра.

И кога веќе стана јасно дека големиот проект од животно значење е при крај, во регионот започнаа шпекулации околу цената на водата по која ЈП ХС „Злетовица“ ќе им ја продава на шесте општини, односно на нивните јавни комунални претпријатија. Во Штип веќе се зборува за цена на водата од осум до десет денари за кубен метар, што во однос на други системи од кои некои градови се снабдуваат со вода е за два и трипати повеќе. Но, од „Злетовица“ смируваат.

„Никој во овој момент не ја знае цената по која ХС ’Злетовица‘ ќе им ја испорачува водата на општините. Ќе помине најмалку уште еден месец пред да биде цената јавно објавена. Она што треба да се знае е дека цената на водата нема да ја донесе јавното претпријатие, туку Владата која е гарант за враќање на кредитот што го добивме од Јапонската банка за техничка соработка“, вели Ацо Јаневски, технички директор на ХС „Злетовица“.

До определувањето на конечната цена по која ХС „Злетовица“ ќе им ја продава на општините, според Јанев, ќе се дојде откако за тоа ќе се дебатира на повеќе нивоа. Сега во „Злетовица“ се работи на методологијата на формирањето на цената, согласно со Законот за продажба на сурова вода од 2005 година. Потоа следуваат средби со градоначалниците на општините за чии потреби се гради хидросистемот, по што целата работа ќе оди пред Управниот одбор. На крајот предметот ќе се најде на одлучување пред Владата што го има последниот збор.

„Од идната година ќе мораме да почнеме со враќање на кредитот со годишна рата во износ од 263 милиони денари. Овие пари и пари за непречена работа на јавното претпријатие е планирано да се обезбедуваат од продажбата на водата. Не постои друг начин да се исплаќаат ратите од кредитот и да се обезбеди нормално функционирање на јавното претпријатие“, вели Стојан Миланов, директор на ХС „Злетовица“.

Ако не можеме да обезбедиме пари колку што се обврските во однос на годишните рати, тогаш Владата како гарант на кредитот ќе мора да ја субвенционира разликата, додава Миланов.

„Се надеваме дека општините и јавните претпријатија ќе бидат коректни во однос на своите обврски и дека сами ќе го отплаќаме кредитот, бидејќи најголемата инвестиција во регионот е само заради потребите на шесте општини. Она што треба да се знае е фактот дека методологијата во однос на цената на водата ја правиме врз основа на пријавите за потребните количини што ги имаме добиено од општините Кратово, Пробиштип, Штип, Карбинци, Лозово и Свети Николе“, објаснува директорот на ХС „Злетовица“.

На „Злетовица“ и' се гледа крајот

Доколку временските услови бидат поволни, браната ќе биде комплетно завршена до крајот на годинава

Иван Бојаџиски


Штип - На регионалниот хидромелиоративен систем „Злетовица“, кој почна да се гради пред 3,5 години, му се гледа крајот. Најкрупниот објект во рамките нa системот, браната „Кнежево“, е изградена во висина од 50 метри од вкупно предвидените 65 метри. Во иста височина е и изграденоста и на асфалтното јадро, постапка која првпат се применува при изградба на вештачки акумулации во нашава држава. Стојан Миланов, директор на „Злетовица“, тврди дека доколку временските услови бидат поволни, браната ќе биде комплетно завршена до крајот на годинава.

„Моментно на браната се работи на преливниот орган во должина од 170 метри кој, во согласност со зацртаната динамика, ќе биде завршен до крајот на годинава. Пред неколку дена почнавме со процесот на чистење на телото на браната од дрва и од други материјали за веќе во март да почне нејзиното полнење“, вели Миланов. Со цел сите работи да се завршат до крајот на тековната година на браната се работи по 12 часа дневно, а работните активности не се прекинуваат ниту во викендите. Во согласност со хидролошката состојба на реката Злетовица, се верува дека оваа вештачка акумулација, која е со капацитет од 23,5 милиони кубни метри вода, и која по акумулативен потенцијал е четврта меѓу деветте брани во југоисточниот дел на Македонија, ќе се наполни во својата прва година. Тоа значи дека на дваесеттина километри над Злетово ќе никне и нов туристичко-рекреативен и ловно-риболовен локалитет во овој дел од државата. Огледалото на браната (водната површина) ќе се протега во должина од четири километри, а должината на круната изнесува 300 метри.

Првиот човек на најголемата инвестиција во источниот дел на Македонија потенцира дека на браната се одвиваат активности и за монтажата на хидромеханичката опрема. „Одвреме-навреме ни се импутираше за пречекорување на роковите во изградбата на регионалниот хидромелиоративен систем. Сега, кога работите се на самиот крај, може да се констатира дека за изградба на овој регионален хидросистем се потрошени шест месеци повеќе од предвиденото време. Многу или малку, нека оцени секој, но само ќе кажам дека хидросистемот ’Лисиче‘ се градеше цели 16 години, а ’Злетовица‘ ќе ја имаме за четири години“, укажува Миланов.

И додека конзорциумот „Бетон-Гранит“ ги завршува работите на браната, раководството на хидросистемот ја спроведува постапката на технички прием на веќе изградените објекти. Меѓу нив се зафатот од кој водата преку два посебни цевковода се дели кон Штип, Карбинци, Свети Николе и Лозово, а другиот кон Пробиштип. Миланов потенцира дека цевководите до Штип и до Свети Николе, во должина од 57 километри, се изградени во целост и дека привршува изградбата на цевководите кон Карбинци и Лозово, што ќе заврши за дваесет дена. Во исто време интензивно се одвиваат работите и на санацијата на цевководот до Пробиштип во должина од 6,4 километри. Во Пробиштип една зграда е подготвена за оттаму далечински да се управува со целиот систем. Во управувањето на „Злетовица“ ќе се применува Скада-системот, кој овозможува следење на протокот на водите до општините и целосна контрола на случувањата на браната.

Инаку, од „Злетовица“ со квалитетна, планинска вода за пиење ќе се снабдуваат општините Пробиштип, Кратово, Штип, Карбинци, Свети Николе и Лозово. На располагање ќе им бидат 900 литри вода во секунда, од кои половина се наменети за Штип, како најголем град во регионот. Овој хидромелиоративен систем се гради во три фази. Првата фаза, која е при крај, е за снабдување на градовите со вода за пиење, втората треба да обезбеди наводнување на 4.070 хектари обработливи ниви, од кои 3.000 во Пробиштипско, а останатото во општина Кратово. Третата фаза предвидува изградба на неколку хидроцентрали и таа се смета за најпрофитабилна.

Најважната инвестиција во овој регион во годините на нашата самостојност е овозможена со поволниот јен-кредит од Јапонската банка за техничка соработка во износ од близу 82,5 милиони долари.

Запрена изградбата на браната „Кнежево“ на Злетовска Река

Браната Кнежево „пука“ под притисок на парите



Се' уште траат преговорите меѓу раководствата на Јавното претпријатие-хидросистем „Злетовица“ и на градежните претпријатија „Бетон“ и „Гранит“ за корекција на цените за веќе договорени градежни работи за изградба на браната „Кнежево“. Со проектот за хидросистемот треба да се реши водоснабдување на 120.000 жители од шесте општини од североисточниот дел на земјава.

Поради разидување во ставовите околу барањата за нови, повисоки цени, двете градежни компании пред четири дена ја прекинаа работата, а околу 300 работници од четвртокот добија продолжен викенд. Во Јавното претпријатие-хидросистем „Злетовица“ се изненадени од ваквиот потег на главниот изведувач. Оттаму сметаат дека во моменти кога се бркаат роковите за привршување на работите од првата фаза на хидросистемот, ваквите прекини се неоправдани и ќе придонесат за нови пролонгирања на крајниот рок за примопредавање на договорените објекти.

- Поставувањето на камениот насип и вградувањето на асфалтното јадро на 75 метри високата брана не значи и целосно завршување на предвидените работи. Во првата половина од следната година треба да се довршат почнатиот тунел, монтажата на хидромеханичката опрема, чистењето на теренот каде што треба да се направи вештачко езеро и конечното уредување на речното корито - велат во „Злетовица“.

Според нив, најреално би било „клучот на рака“ за објектите предвидени во првата фаза од изградбата јавното претпријатие да го добие до почетокот на август следната година.

- Но, ако главниот изведувач продолжи со вакви условувања, односно со барања за нови цени и овие рокови ќе се пробијат - велат во „Злетовица“.

За раководството на јавното претпријатие се неприфатливи барањата за стоотстотно зголемување на цените за одредени градежни работи кои допрва треба да бидат направени.

- Може да се дозволи договорената цена да биде коригирана за најмногу 30 отсто. Во спротивно, ќе бидеме принудени да размислуваме и за други опции за довршување на работите. Дотолку повеќе што не станува збор за нови позиции, туку за санирање на две свлечишта на патот до браната, изградба на пат до тунелот и за уредување на речното корито. Ова се градежни работи предвидени и во самиот проект. Апелираме изведувачите уште еднаш да го прочитаат потпишаниот договор - велат од „Злетовица“.

За денеска е најавена нова средба на која се очекува, раководствата на јавното претпријатие и „Бетон“ и „Гранит“ уште еднаш да се обидат да ги испеглаат ставовите.

Трајче Стројмановски

Јапонски кредит за „Злетовица“

Завршена првата фаза од изградбата на „Злетовица“

Виолета Кожинкова	http://www.a1.com.mk/vesti/default.aspx?VestID=118079#komentari - Коментари (0)

Заврши изградбата на браната „Кнежево“ кај Пробиштип. Со тоа завршува и првата фаза од изградбата на хидросистемот „Злетовица“, што се прави со јапонски кредит од 70 милиони евра.

Ова е прва насипна брана во Македонија во која наместо глина е користено асфалт. Кога ќе биде полна, од неа со вода за пиење ќе се снабдуваат шест општини од Источна Македонија.

Првото полнење на браната ќе започне напролет.

„Ако не послужи хидрологијата, најверојатно од март или најдоцна до мај ќе отпочнеме со полнењето на браната и очекувам најдоцна до крајот на 2010 година да имаме полна брана односно полна акумулација“, вели Стојан Миланов, директор на ХС „Злетовица“.

Освен за пиење, водата ќе се користи и за наводнување. За втората фаза се предвидени 36,5 милиони евра и треба да се наводнуваат 4.000 ха земјоделско земјиште во атарите на Пробиштип и Кратово.

За овие средства Владата веќе донела одлука да побара нов кредит. Со завршувањето и на третата фаза што треба да биде готова за пет години, предвидено е хидросистемот „Злетовица“ да произведува и електрична енергија.

„Злетовица“ комплетен домашен производ

Браната „Кнежево“ е најголемиот објект во рамките на регионалниот хидросистем

Иван Бојаџиски


ШТИП - Најубавата новогодишна честитка за источниот регион дојде од Пробиштип. Во честитката стои дека на еден ден пред влезот во 2010 година македонската градежна оператива ја завршила изградбата на браната „Кнежево“, најголемиот објект во рамките на регионалниот хидросистем „Злетовица“.

Градителскиот подвиг на конзорциумот „Бетон-Гранит“ и на подизведувачите „Силекс“ и „Макметал“ е огромен. За тоа говорат многу факти. За првпат на Балканот јадрото на браната е асфалтно што има значење за безбедноста. Во браната висока 75 метри и со круна долга 290 метри е вграден материјал од 1,5 милион кубни метри. Водното огледало ќе се протега во должина од четири километри и ќе акумулира 23,5 кубни метри вода.

„Ова е најдобриот знак дека Македонија има респектибилна градежна оператива подготвена за најголеми предизвици во градежништвото. ‘Кнежево‘ почна да се гради на 13 јуни 2006 година, што говори дека капиталниот објект е изграден за 3,5 години. За сево ова време имаше и скептици кои не веруваа дека регионалниот проект воопшто ќе биде завршен, а имаше и такви што му предвидуваа најмалку двапати подолг рок на градба. Но, сега можеме да кажеме дека доцниме само половина година, што за олку големи и значајни предизвици е нормално“, вели Стојан Миланов, директор на ЈП ХС „Злетовица“.

Со оглед на фактот што и преливниот канал кој има функција вишокот на води безбедно да го транспортира од акумулацијата во реката Злетовица, тогаш тоа значи дека може да се почне со процесот на полнење на осмата едноподруго вештачка акумулација во југоисточниот дел од државата. Првите луѓе на ХС „Злетовица“ очекуваат браната да биде полна до крајот на 2010 година.

„Овој регионален хидросистем ќе снабдува со вода шест општини со околу 110.000 жители. Доволни количини чиста планинска вода во наредните најмалку 25 години ќе имаат Кратово, Пробиштип, Карбинци, Штип, Свети Николе и Лозово. Завршени се сите градежни работи и до сите овие места, освен до Пробиштип, водата од хидросистемот е веќе пристигната. Имено, ние навреме го завршивме водозафатот од каде што водата оди кон Штип, Карбинци, Лозово и Свети Николе, а набргу ќе биде завршена и санацијата на цевководот до Пробиштип. На овие градови е да изградат филтер-станици или постојните да ги приспособат за прифаќање на водите од хидросистемот“, потенцира Миланов.

За да добијат вода Штип, Свети Николе, Лозово и за Карбинци е изграден цевковод во вкупна должина од 72 километра, додека цевководот за Пробиштип е во должина од 6,5 километри. И во овој случај станува збор за домашна компанија, бидејќи цевките се од фабриката „11 Октомври“ од Куманово, а битуменската маса од „БИМ“ Свети Николе. Што би се рекло, еден комплетен домашен производ.

Најголем дел од водата за пиење ќе оди за Штип, најголемиот град во регионот. Од 900 литри вода во секунда колку што ќе бидат испорачувани од „Злетовица“, дури 460 литри се наменети за овој град. Другите места ќе добиваат вода согласно со големината, потребите и бројот на корисници.

Тони Тоневски, градоначалник на Пробиштип, вели дека новото вештачко езеро ќе значи нов импулс за развој на туризмот во Општината. „Покрај манастирот Лесново, сега го добиваме и езерото ‘Кнежево‘. Многу бргу ќе разработиме неколку локации за викендички, бидејќи побарувачката уште отсега е голема. Со овие нови градби Пробиштип, нашиот неразвиен крај повеќе нема да биде ист“, коментира Тоневски.

Денеска, со завршувањето на изградбата на браната „Кнежево“ е заокружена првата фаза на повеќенаменскиот хидросистем „Злетовица“. Браната е камено-насипна, со висина од 75 и должина на круната од 270 метри, а акумулационото езеро е со вкупен волумен од 23,5 милиони метри кубни. Таа е прва насипна брана во Македонија и пошироко во регионот, во која наместо глинено е вградено асфалтно јадро. Покрај неа, со првата фаза беше опфатена и изградба на пристапен пат во должина од 20 километри и неколку десетици километри цевководи за снабдување со вода на шест општини во источна Македонија: Штип, Свети Николе, Карбинци, Лозово, Пробиштип и Злетово. Проектот беше исфинансиран со поволен кредит од 71,7 милиони евра преку Јапонската банка за меѓународна соработка и 25 милиони евра од буџетот на Република Македонија, а изведувачи беа домашните „Гранит“ и „Бетон“. Со ова е заокружена водоснабдувачката компонента на хидросистемот и долгорочно е решен овој проблем за околу 110 илјади жители на шесте општини. Во зависност од хидролошките услови, полнењето на акумулацијата ќе почне во периодот помеѓу март и мај 2010 и се предвидува да биде полна нејдоцна до крајот на годината.

Наскоро се очекува да се обезбеди и кредит во износ од 36,5 милиони евра за реализација на втората фаза од системот, која ќе овозможи наводнување на околу 3.000 хектари земјоделска површина во пробиштипско и околу 1000 хектари во кратовско. За третата „енергетската“ фаза од хидросистемот, во која се предвидени изградба на три хидроелектрани, Владата ќе обезбеди 19,4 милиони евра. Завршување на третата фаза е предвидено за пет години, а се очекува годишно производство на електрична енергија од 56,4 гигават часови.

Истокот чека чиста вода

Жителите на Свети Николе од пред неколку месеци пијат вода од „Злетовица“. Во првиот квартал од 2010 година се очекува водата од хидросистемот да стигне и во домовите на граѓаните во станатите општини од Источниот регион

Градежните работници на „Бетон“ и на „Гранит“ во круната на камено-насипната брана Кнежево на Злетовска Река ги вградија последните количини камен. Со ова беше официјално означен крајот на градбата на најважниот објект од повеќенаменскиот хидросистем „Злетовица“, со кој ќе се решава проблемот со водоснабдување на 100 илјади жители од шесте општини од источниот дел на земјава. Во јавното претпријатие „Злетовица“ најавуваат дека градежните работи на хидросистемот ќе продолжат и во 2010 година.

- Во наредните неколку месеци изведувачот треба да ги заврши работите на преливната шахта. Хидромеханичката опрема ќе биде монтирана кога ќе дозволат временските услови. Очекуваме браната комплетно да биде завршена до август 2010 - изјави Ацо Јаневски, директор за технички работи во „Злетовица“.

Во почетокот на 2010 година се најавува чистење и уредување на резервоарот на браната. Потоа ќе се полни вештачкото езеро во кое ќе бидат акумулирани 23,5 милиони кубни метри вода.

Материјалот од мил, земја и песок, кој ќе биде изнесен од просторот предвиден за акумулацијата, ќе се нанесе како заштитен слој за санација на старата јаловишна депонија во Пробиштип.

Камено-насипната брана Кнежево, во која е вградено асфалтно јадро, со веќе изградениот асфалтен пат во должина од 20 километри, како и водозафатите и цевководите за водоснабдување на 6-те општини Кратово, Пробиштип, Штип, Крабинци, Свети Николе и Лозово, се дел од првата фаза од повеќенаменскиот хидросистем „Злетовица“.

- Водоснабдителните објекти, зафатите и цевководите веќе се завршени. Жителите на Свети Николе од пред неколку месеци веќе пијат вода од „Злетовица“. Во првиот квартал од 2010 година очекуваме водата од хидросистемот да стигне и во домовите на граѓаните во останатите општини од источниот регион - велат во „Злетовица“.

Изминативе пет години во изградбата на овие објекти се инвестирани 103 милиони долари, од кои 22,2 милиона долари обезбеди македонската влада. Поголемиот дел од инвестицијата, односно 82 милиона долари, се кредит од Јапонската банка за меѓународна соработка.

Првата рата на кредитот ќе почне да се враќа од септември 2010 година. Месечните рати за кредитот ќе се собираат и исплаќаат со пари собрани од населението, кое и ќе ја користи водата за пиење од „Злетовица“.

Во јавното претпријатие се во очекување Владата да ја почне постапката за прибирање понуди за нов девизен кредит во вредност од околу 45 милиони евра. Со тие пари ќе се продолжи со изградба на хидросистемот, односно на системите за наводнување на 4.500 хектари земјоделско земјиште на териториите на општините Пробиштип и Кратово, како и изградба на осум проточни хидроцентрали со инсталирана моќност од 10 мегавати, од кои на годишно ниво би се добивале околу 50 гигават-часови електрична енергија.

Ова се објекти што се предвидени да се градат во втората и третата фаза, кои кога ќе се изградат ќе го користат водниот потенцијал акумулиран во браната „Кнежево“.

Трајче Строимановски

Брана од 85 метри

Во камениот насип на акумулацијата Кнежево се вградени 1,7 милион кубни метри насипен материјал. Максималната висина на браната е 85 метри. Должината на круната е 270 метри, додека широчината на насипот на највисоката точка изнесува 10 метри.

Преливната шахта е со пропусна моќ од 216 кубни метри вода во секунда, додека темелниот испуст е со капацитет од 21 кубен метар во секунда.

Изградбата на браната Кнежево почна во август 2006 година. Според роковите дадени од изведувачот, требаше да биде завршена во август 2009 година.

Владата ќе бара нови кредитори за „Злетовица“

За реализација на двете наредни фази од хидросистемот се потребни 58 милиони долари

Иван Бојаџиски


ШТИП - Владата ќе бара нови кредитори за реализација на втората и на третата фаза од регионалниот хидросистем „Злетовица“. Јапонската агенција за меѓународна соработка (ЏАЈКА), која со 82,5 милиони долари ја финансира првата фаза од изградбата на овој капитален објект, не била подготвена да обезбеди дополнителни 58 милиони долари за двете наредни фази. Претставници на ЏАЈКА, кои минатата недела биле во Македонија, јасно ставиле до знаење дека тие својот дел од договорот во врска со финансирањето на „Злетовица“ целосно го исполниле, но и дека, барем засега, не планираат нови инвестиции во рамките на овој проект.

„Луѓето од агенцијата беа на браната ‘Кнежево‘, ги видоа изградените цевководи преку кои водата ќе се транспортира до шест општински центри во регионот и го искажаа задоволството од досега сработеното. Всушност, од околу сто поголеми инвестиции што ги има оваа агенција за меѓународна соработка низ светот, тие, според параметрите за успешност, ја ставија ‘Злетовица‘ на второ место. Тие беа особено задоволни од фактот дека изградбата на првата фаза поминала без инциденти, во смисла на сигурноста на луѓето што работат на проектот, што во Јапонија се смета за исклучително значајно при градбата на олку сложени системи“, вели Јоиро Имазава, тим-лидер на консултантот.

Втората фаза од овој регионален проект значи создавање можности за наводнување на 4.100 хектари плодни ниви од кои три илјади во атарот на Општина Пробиштип, а останатото во Општина Кратово. Според изготвената студија за реализација на овој проект, потребни се 37 милиони долари. Општина Пробиштип, која својот опстанок го темели врз рудното богатство и Кратово, чија темелна потпора е компанијата „Силекс“, сепак, живеат во надеж дека Владата ќе најде начин да се реализира и оваа фаза. Тони Тоневски, градоначалник на Пробиштип, вели дека општината мора да бара и други можности за економски просперитет, а меѓу нив било и земјоделството, кое без системи за наводнување нема вредност.

„Третата фаза која предвидува изградба на повеќе мали хидроцентрали, кои согласно со капацитетите на системот годишно ќе можат да произведуваат до педесет милиони киловат-часа електрична енергија, според сите анализи треба да биде и најпрофитабилниот дел од ‘Злетовица‘. Всушност, без реализација на овие две фази јавното претпријатие нема да биде во состојба навреме да го враќа кредитот што е негова обврска. Остануваме на мислење дека Владата, која е гарант за кредитот со кој се реализира првата фаза, ќе најде начин како да се заокружи целокупната финансиска конструкција. Така хидросистемот ќе биде тридимензионален проект што ќе може да функционира на економска основа“, изјави Стојан Миланов, директор на ова јавно претпријатие.

Целата оваа ситуација произведува уште еден проблем. Сега се поставува и прашањето од каде да се најдат 5,5 милиони долари за изградба, односно адаптација на филтер-станиците во шесте општински центри за тие да можат да ја прифатат водата од хидросистемот. Филтер-станици немаат општините Пробиштип, Карбинци и Лозово, а оние во Штип, Кратово и Свети Николе мора технолошки да се подобрат. Општините во своите буџети немаат пари за таква инвестиција. Но, директорот Миланов е убеден дека тие пари ќе се обезбедат и дека нема да се случи при толку многу вода 120.000 граѓани да останат на суво.

Без кредит нема чиста вода

Освен Свети Николе, кој има две филтер-станици, другите општини, кои треба да се поврзат со ХС „Злетовица“, допрва треба да градат

Неколку општини од источна Македонија што треба да се приклучат на ХС „Злетовица“ немаат пари да изградат филтер-станици, а неизвесно е дали ќе добијат кредит од Јапонската банка за меѓународна соработка (ЈИЦА).

И по неодамнешната средба со претставниците од ЈИЦА градоначалниците од петте општини од источниот регион, кои водоснабдувањето ќе го решаваат од „Злетовица“, не добија одговор дали ќе им бидат одобрени пари за изградба на нови и за реконструкција на постојните филтер-станици. Освен Свети Николе, кој веќе има изградено две филтер-станици и се во функција, другите општини од овој регион имаат сериозни проблеми со пречистување на водата за пиење што треба да ја добиваат од „Злетовица“.

- Граѓаните на Свети Николе веќе немаат проблеми со водоснабдувањето. Покрај вода од бунарите, сега добиваат и од „Злетовица“. Двете филтер-станици во Свети Николе имаат доволен капацитет за пречистување вода и за населението од Општина Лозово. Но, за ваков зафат се потребни уште пари - изјави градоначалникот на Свети Николе, Роберт Георгиев.

Градоначалникот на Кратово Мите Андонов вели дека и тие имаат филтер-станица, но не е во состојба да ги задоволи потребите на населението.

- Потребно е да се изгради нова, за која се' уште не е подготвен проект - изјави Андонов.

Слична е состојбата и со Штип. Поради големата презадолженост и неможноста да влезе во втората фаза на децентрализирани општини во најнезавидна состојба е општина Пробиштип.

- За изградба на пречистителна станица Пробиштип треба да инвестира околу 1,5 милион евра. Проектот е веќе изработен. Останува да се најде решение како да се обезбедат потребните пари. Сами не сме во можност да градиме филтер-станица - изјави Ранко Давитков, претседател на Советот на Општина Пробиштип.

Трајче Строимановски

„Бетон“ ќе ја чисти акумулацијата „Кнежево“

„Злетовица“ удавена во беспарица

Општините од источна Македонија немаат пари за филтер-станици за да ја користат водата од хидросистемот, а јапонскиот кредитор сега нуди само техничка помош за да аплицираат за кредит кај Европската инвестициска банка

Неизграденоста на филтер-станиците во јавните комунални претпријатија во општините од источниот регион е пречка за да се користи водата од хидросистемот „Злетовица“. Ова го истакнаа градоначалниците на општините Штип, Кратово, Пробиштип, Карбинци и Лозово на вчерашната средба со раководството на јавното претпријатие „Злетовица“ и претставниците од јапонската Агенција за меѓународна соработка „Џајка“.

Претставниците од Јапонија и на вчерашниот состанок изјавија дека нема да одобруваат нов кредит за регулација на водите на реката Злетовица, но затоа нудат техничка помош. Тие се понудија на општините да им ја подготват потребната техничка документација со која ќе аплицираат за дополнителни кредитни средства од Европската инвестициска банка (ЕИБ).

- Она што на општините им го нуди „Џајка“ е од голема помош бидејќи предлагаат да направат комплетна документација, техничка спецификација и основни проекти за изградба и реконструкција на пречистителни станици во општините што се опфатени со хидросистемот „Злетовица“. Тоа ќе чини многу, ако се остави ова прашање да го решаваат самите општини - изјави Зоран Алексов, градоначалник на Општина Штип.

Педесетте милиони евра добиени од ЕИБ, Владата веќе ги распредели на општините за подобрување на водоснабдувањето и канализациската инфраструктура. Тоа се наменски средства и нема да може да се пренаменуваат за други потреби. Можно е шестте општини од овој регион, со проектот што ќе биде изработен од страна на „Џајка“, преку Владата да аплицираат за дополнителни пари.

- Како потоа општините ќе се раздолжуваат кон Владата ќе треба да се разговара. Заклучок е дека засега општините не се во можност сами за себе да аплицираат бидејќи не се сите кредитоспособни. Покрај тоа, различни се износите што секоја општина ќе треба да ги издвои. Од овие причини мислиме дека сепак е најдобро да се почека, да се види што ќе покаже студијата, која ќе ја изработат стручни лица од Јапонија, па со тие анализи преку Владата да се аплицира до соодветни фондации за користење пари за изградба и реконструкција на филтер-станиците во овие општини - рече Алексов.

Од неподготвеноста на општините за користење на водата од веќе изградените водозафати и цевководи загрижени се и во јавното претпријатие „Злетовица“.

- Ова станува заеднички проблем. Ние сме заинтересирани овој проблем што е можно побрзо да биде надминат бидејќи кон крајот на 2010 година ќе треба да се почне со враќање на годишниот ануитет и каматата за искористениот кредит за изградба на првата фаза на хидросистемот. Кредитот ќе се враќа со парите што треба да се обезбедат од корисниците. Враќањето на кредитот е условено од рентабилното работење на „Злетовица“. Имаме можност договорената количина вода целосно да им ја испорачаме на комуналните претпријатија во општините, но поради немањето филтер-станици, користењето на водата е доведено во прашање. Со тоа и кај нас постои загриженост дали ќе може да почнеме со враќање на 80 милиони долари од јапонскиот кредит - изјави Стојан Миланов, директор на „Злетовица“.

Трајче Строимановски

Браната Кнежево ќе се полни задутре

Зошто се градеше „Злетовица“?

Иван Бојаџиски

Пијат вода, а не знаат колку ќе чини

Свети Николе четири месеци троши по 70 литри во секунда од системот, но досега нема добиено ниту една фактура, а општините што допрва ќе се врзуваат на ЈП ХС „Злетовица“ велат дека ги чекаат цените за да видат што ќе прават

Ниту тие што веќе ја користат ниту тие што допрва ќе ја користат не знаат колку ќе ги чини водата од регионалниот хидросистем „Злетовица“. Надлежните во шесте општини од источниот регион, кои со вода за пиење се снабдуваат или треба да се снабдуваат од регионалниот хидросистем „Злетовица“, се' уште немаат одговор по која цена ЈП ХС „Злетовица“ ќе им ја испорачува договорената количина.

Свети Николе четири месеци троши по 70 литри во секунда од системот, а досега нема добиено ниту една фактура. Општините што допрва ќе се врзуваат на ЈП ХС „Злетовица“ велат дека ги чекаат цените за да видат што ќе прават. Како што стојат работите, утврдувањето на цената може да потрае до Нова година. Во ЈП ХС „Злетовица“ се правдаат оти прашањето било чувствително, а процедурата комплицирана.

- Со неколкуте варијанти на САПРОФ-студии направена е процена колку би требало да изнесува цената за испорака на сирова вода за пиење до шесте општини. Врз основа на оваа студија, изготвена е и методологија. Овие два акта се доставени до надлежните институции, од каде што очекуваме наскоро да ја добиеме потребната согласност. Потоа, во согласност со Законот за јавните претпријатија, ова ќе биде разгледано на Управниот одбор. Откако ќе биде разгледан и одобрен, ќе биде доставен и до Комитетот за координација, кој е формиран од Министерството за земјоделство, шумарство и водостопанство, по што ќе влезе и во владина процедура. Се очекува до крајот на годинава методологијата за пресметка за испорачаната вода за водоснабдување на општините од регионот да биде усвоена - изјави Стојан Миланов, директор на ЈП ХС „Злетовица“.

Во Општина Штип стравуваат дека водата би можела да биде прескапа.

- Штип нема да може да си дозволи водата што ќе ја испорачува „Злетовица“ да биде поскапа од онаа што ја имавме досега. Секое покачување на цената ќе го плаќаат граѓаните, што за нас е неприфатливо. Мое мислење е дека цената на водата, која нема да биде многу поскапа од другите хидросистеми во Македонија, може да биде прифатлива и за нас - изјави Зоран Алексов, градоначалник на општината Штип.

И во Пробиштип очекуваат наскоро од ЈП „Злетовица“ да ја добијат цената за испорачаната вода, но во овој период се преокупирани со обезбедување пари за набавка и за вградување опрема за филтер-станицата. Надлежните во Општината велат дека ќе прифатат цена што ќе биде реална и економски оправдана. За работа на пумпната станица во Ратавица, јавното комунално претпријатие од овој град, „Никола Карев“, месечно за сметки за потрошената електрична енергија на ЕВН му исплаќа по 600 до 700.000 денари.

- Со изградбата на цевководот од новиот водозафат до резервоарот во градот водата ќе доаѓа по слободен пад, без потреба од користење на пумпната станица. На овој начин ќе ги намалиме трошоците за струја и доколку од „Злетовица“ понудат поволна цена, можно е сегашната цена од 29,5 денари за кубен метар вода, колку што се наплаќа од граѓаните, да биде и намалена - ни изјави Милан Терзиќ, директор на ЈКП „Никола Карев“ во Пробиштип.

За разлика од останатите општини од источниот регион, со изградена филтер-станица, Свети Николе веќе го користи од хидросистемот „Злетовица“. Во Општината велат дека засега немаат добиено ниту фактура ниту, пак, се информирани за цената на испорачаната количина.

Но, и покрај редовната испорака од 70 литри вода во секунда од „Злетовица“, во Свети Николе не се откажуваат ниту од артеските бунари. Поради одржување од бунарскиот систем до филтер-станицата редовно се пумпаат дополнително уште по 30 литри во секунда. Надлежните во локалната самоуправа од оваа општина велат дека по спроведените превентивни мерки, со неколкумесечно прочистување на цевките од градскиот цевководот, повеќе немаат проблем со водата за пиење од градскиот водовод. Тоа го покажуваат и анализите направени од Заводот за здравствена заштита.

- Добиените резултати покажуваат дека водата од бунарските системи, како и водата од хидросистемот „Злетовица“, е хемиски и бактериолошки исправна - изјави Тодор Петровски, раководител на одделението за комунални дејности во Општина Свети Николе.

Озон ќе ја чисти водата од „Злетовица“

Техничката документација до фаза на изградба на филтер-станиците во општините од источниот регион, кои со вода за пиење ќе се снабдуваат од хидросистемот „Злетовица“, ќе ја изработува шестчлена јапонска екипа. Информацијата беше официјално најавена по состанокот во Пробиштип меѓу преставници од јапонската владина агенција „Џајка“ и градоначалниците на Штип, Кратово, Карбинци, Свети Николе и на Лозово.

- Изработената техничка проектна документација општините ќе ја добијат бесплатно. Се работи за значајна техничка помош, бидејќи поголем дел од општините кои треба да ги користат услугите од „Злетовица“ не се во состојба сами да обезбедат пари за изготвување на потребната документација - изјавија неколкумина градоначалници по завршувањето на состанокот.

Пробиштип е една од општините која има најголема потреба од ваква помош. Во пробиштипската локална самоуправа велат дека поседуваат готова документација за филтер-станица, работена пред 5-6 години, која не ги исполнува сегашните потреби и стандарди. Поради тоа, стручните лица од консултантската екипа од Јапонија прават подготовки за нова проектна документација.

Засега е сигурно дека досегашниот начин на пречистување на водата за пиење по пат на хлорирање ќе биде напуштен. Според најавите, најверојатно ќе се прифати предлогот пречистувањето на водата да се врши со озонирање. При набавката на потребната опрема предвид се неколку технолошки варијанти, кои во зависност од капацитетот и квалитетот чинат од 1 милион до 1,7 милион евра.

- Која од варијантите ќе биде одбрана ќе зависи од расположливите финансиски средства. Од голема важност при одлучувањето ќе биде и предлогот што ќе биде понуден од страна на јапонскиот консултантски тим, кој овие денови ќе почне со изработка на проектната документација - изјави градоначалникот на Општина Пробиштип, Тони Тоневски.

Надлежните во Пробиштип очекуваат техничката документација да ја добијат до крајот на годината, по што ќе следуваат и потребните тендерски постапки за избор на фирма која ќе ја изработи потребната опрема за филтер-станицата во Пробиштип.

Покрај снабдувањето на населението со чиста вода во локалната самоуправа прават планови за водоснабдување и на индустријата.

- Во овој период кога претстои обемна работа околу проектирањето и изготвувањето на техничката документација ќе бидат разгледани и потребите и на стопанските капацитети за нивно снабдување со техничка вода - изјавија во Општина Пробиштип.

Трајче Стројмановски

Се монтира опремата во „Кнежево“

Сувото време им оди од рака на работниците на скопски „Факом“, кои ја монтираат хидромеханичката опрема за регулирање на водостојот во акумулацијата „Кнежево“ на Злетовска Река.

Во Јавното претпријатие „ХС Злетовица“ велат дека во проточниот тунел досега се поставени цевки во должина од 150 метри. Паралелно со цевководот во тунелот се работи и на вградување на опремата во објектот во близина на круната на браната, од каде и ќе се врши испуштање на потребната количина акумулирана вода.

Во акумулацијата „Кнежево“, како главен објект од првата фаза на повеќенаменскиот хидросистем „Злетовица“, во изминатите три месеци по затворањето на испусниот тунел досега се акумулирани само околу 2 милиона кубни метри вода.

- Ваквото време, без поголеми врнежи со низок водостој на Злетовска Река, оди од рака бидејки се работи за пробно полнење. Акумулираната вода, по вградување на опремата, ќе биде испуштена. За побавно полнење на акумулацијата преку водозафатот за Кратово, кој е изграден под самиот изворишен дел на Злетовска Река, во овој период се дозволи зафаќање повеќе вода од дозволеното - изјавија од ЈП „ХС Злетовица“.

Според најавата, монтирањето на набавената хидромеханичка опрема треба да заврши до крајот на октомври. (Т.С.)

„Злетовица“ чека европски пари

Раководството на хидросистемот уверува дека ЕИБ ќе одобри кредит за втората и за третата фаза

Иван Бојаџиски


ШТИП - Европската инвестициона банка ќе ги кредитира втората и третата фаза од „Злетовица“. Ова уверување доаѓа од раководството на регионалниот хидросистем по минатонеделната посета на заменик- генералниот директор на Европската банка на Македонија и разговорите во Владата и во Министерството за земјоделство.

Според проектите, за двете фази се потребни 55,5 милиони евра. Од нив 36,5 милиони евра ќе се инвестираат во реализацијата на втората фаза со која се предвидува наводнување на 4.100 хектари обработливо земјиште, од кои 3.100 во Пробиштип и уште илјада хектари во Кратово. Во реализацијата на третата фаза, со која е планирана изградба на неколку хидроцентрали, ќе бидат инвестирани 19 милиони евра.

„Високиот претставник на ЕИБ беше задоволен од проектите и најави заинтересираност на банката финансиски да застане зад нивната реализација. Денес делегација на ЕИБ повторно доаѓа во Македонија за да ги продолжи разговорите во Министерството за земјоделство. Се надеваме дека можеби уште денес ќе се донесе и конечно решение за кредитирањето. Во секој случај добивме прилично сигурни гаранции дека оваа европска банка, со мошне поволен кредит, ќе ја поддржи комплетната реализација на регионалниот проект што содржи повеќе компоненти, од економски преку развојни до социјални“, вели Стојан Миланов, директор на „Злетовица“.

Регионалниот хидросистем е најголем проект што се реализира во источниот регион во последните две децении и еден од најголемите во нашава држава. Првата фаза, со која се обезбедува водоснабдување на шест општини во источна Македонија, е речиси завршена, а свечениот момент на нејзино официјално предавање во употреба се очекува во почетокот на декември година. Но, „Злетовица“, без реализација на двете преостанати фази, нема да биде самоодржлив проект, односно нема да може сама да го отплатува кредитот за првата фаза во висина од 82,5 милиони долари што ни го даде Јапонската банка за техничка соработка, зад кој како гарант стои државата.

„Сите три фази се еднакво важни за регионот. Сепак, последната е најпрофитабилна. Предвидува изградба на неколку хидроцентрали што ќе произведуваат 48 милиони киловат-часови електрична енергија. Толку троши Пробиштип со целата своја индустрија“, појаснува Миланов.

Идната среда во Пробиштип треба да дојде директорот на Јапонската банка за Југоисточна Европа. Заедно со консултантскиот тим што го предводи тим-лидерот Јоиро Имазава, а кој во Пробиштип е од денот кога почнаа работите на „Злетовица“, ќе се направи последната инспекција. Ако се констатира дека се' е в ред со реализацијата на првата фаза, тогаш ќе има виза за официјално пуштање во употреба.

Во Пробиштип една зграда е опремена со скада-центар од кој компјутерски ќе се управува со системот. Високософистицираната опрема ја монтираа експерти од словенечката компанија „Искра“. Во меѓувреме, обилните есенски дождови ја полнат акумулацијата „Кнежево“. За четири месеци, од кои три беа многу сушни, акумулацијата е исполнета до десет проценти. Моментните врнежи овозможуваат езерото дневно да се полни по половина метар.

Цената на водата во хидросистемот „Злетовица“ ги подели градоначалниците

„Злетовица“ во потрага по 60 милиони евра

Надлежните од Јавното претпријатие хидросистем „Злетовица“ распишаа меѓународен јавен повик за консултант, а паралелно преговараат за кредит од меѓународните финансиски институции од 60 милиони евра.

Со ова почнаа активностите за подготовка на техничка документација за изградба на системот за наводнување на 4.100 хектари земјиште и изградба на неколку хидроцентрали предвидени со втората и со третата фаза од повеќенаменскиот ХС „Злетовица“.

Јавниот повик е објавен во еден од западноевропските весници, во кој се објавуваат вакви слични огласи. Од „Злетовица“ најавуваат дека тендерот со објавената содржина деновиве ќе биде огласен и во некој од македонските национални печатени медиуми. Станува збор за меѓународен јавен повик, на кој се очекува да се јават компании што го имаат потребниот бонитет и искуство на ова поле.

Паралелна изградба

- Во наш интерес е да се избере квалитетен консултант кој ќе ја води работата рационално и квалитетно. Со веќе отпочнатата тендерска постапка работите за втората и за третата фаза ќе се одвиваат паралелно, со иста динамика и цел, со што ќе може да се очекува и истовремено завршување на предвидените објекти - изјавија надлежните од Јавното претпријатие ХС „Злетовица“.

Парите за распишаниот тендер се добиени преку грант во висина од 1 милион евра, одобрен од Европската инвестициска банка.

Паралелно со тендерската постапка за избор на главен консултант течат и преговорите за обезбедување поволен кредит за отпочнување и на градежните работи за двата фазни система.

Заинтересирани шпански фирми

Според пресметките за завршување на двете преостанати фази на „Злетовица“, системот за наводнување на 4.100 хектари и изградба на предвидените проточни хидроцентрали, ќе бидат потребни околу 60 милиони евра.

- Изминативе денови интерес за учество на тендерот за избор на консултант покажаа две компании од Шпанија, но постои најава од уште неколку реномирани европски компании. Првата фаза од тендерската постапка се очекува да заврши до 5 јуни - изјави Стојан Миланов, директор на „Злетовица“.

Преостанатите фази најпрофитабилни

- Заинтересираност за одобрување кредит има од ЕИБ, но засега постои воздржаност од каков било одговор. Официјалните одговори ќе произлезат по изготвената физибилити-студија и анализите за економската оправданост за изградба на двете преостанати фази, за кои нема сомнение дека ќе бидат и најпрофитабилни - велат во Јавното претпријатие на хидросистемот во Пробиштип.

Оттаму потенцираат дека само со завршување на овие две фази може да се очекува добро економско работење и на самото јавно претпријатие, а со тоа и да се обезбедат пари за да се врати јапонскиот кредит.

Трајче СТРОИМАНОВСКИ

700.000 евра донира Словенија за филтер станицата од "Злетовица"