Хидроакумулацијата Лошана ќе се полни од јануари

Општина Делчево вчера распиша јавен оглас за избор на најповолен понудувач за завршување на придружните објекти на хидроакумулацијата Лошана.

Огласот е распишан откако Владата одобрила 4,2 милиони денари за довршување на објектот, во чија изградба во изминатите осум години без вложени 250 милиони денари. За предавање во употреба на браната се потребни само завршување на дренажниот систем, набавка и монтирање на централна шахта и вентили за затворање и изработка на елаборат за прво полнење.

- Веројатно ќе треба да обезбедиме уште пари од други извори, бидејќи, според нашите процени, потребни се околу десет милиони денари. Очекуваме, по истекувањето на рокот, во декември сите работи да бидат завршени и првото полнење на Лошана да почне во јануари. Со тоа, конечно, ќе се реши проблемот со водоснабдување на Делчево и на неколку села - изјави вчера делчевскиот градоначалник Мирко Иванов.

(Љ.Ш.)

Делчевци трајно го решија водоснабдувањето

Кај Стара чешма привршува поставувањето на водоводните цевки

Јавното претпријатие „Водовод и канализација“ ги привршува градежните работи околу поставувањето на дуктилните цевки Ф 500. Старите цевки ќе бидат заменети со нови во должина од 800 метри. Трасата почнува од улицата „Пролет“ кај ресторанот „Злате“, покрај Тутунскиот комбинат и завршува на улицата „Иван Козаров“, кај трафиките на Стара чешма.

Од претпријатието тврдат дека со тоа жителите ќе добијат подобро водоснабдување и со посилен притисок.

Засега не е планирано продолжување на проектот и поставување вакви цевки Ф 500 во други делови на Кисела Вода, но доколку, според Генералниот урбанистички план се покаже дека е потребно, тогаш ќе се размислува за тоа. Директорот на ЈП „Водовод и канализација“, Игор Арнаудов, вели дека цевките се на познатиот француски производител „Понтамушон“, произведени според најсовремена технологија. (Сн.К.)

Од цевководот  “ Ѓавочко Поле“ на хидроситемот моментално во Дојранското Езеро влегува од 300 до 400 литри вода во секунда, а истовремено се врши и реконструкција на целиот систем и електрониката од настанатите штети од невремето и поплавите настанати во 2004 година, ни рече в.д. директорката Гордана Поп-Кочева.

Засега со пумпата се работи рачно, а нивото на водата не бележи опаѓање благодарејќи на претходните врнежи.

Во летниот период кога испарувањето на водата е огромно по потреба ќе бидат вклучени сите пумпи кои се во можност да вршат дотур од 800 до 900 литри вода во секунда.

Инаку, средствата за реконструкција се обезбедени од Министерството за екологија.

Од 100 милиони кубни метри првокласна вода за пиење, колку што годишно се произведуваат во изворот Рашче, околу 30 отсто се губат поради дотраените цевки, злоупотреба на хидрантите и дивите приклучоци

Цело лето блика вода од хидрантот на улицата Теодосиј Гологанов

За четири години, вода колку цело Дојранско Езеро неповратно истекува низ скопската водоводна мрежа поради дотраените цевки, расипани хидранти, диви приклучоци и полевање на зеленилото. Според податоците од „Водовод и канализација“, од 100 милиони кубни метри вода, колку што годишно се произведува во изворот Рашче за потребите на Скопје, околу 30 отсто се губат поради технички дефекти или комерцијални загуби. Тоа значи дека годишно бесполезно истекуваат во земја 30 милиони кубици првокласна вода за пиења, која чини 15 милиони евра според актуелната цена за кубен метар што ја наплаќа „Водовод“.Водата се губи, во најголем дел, поради искршените и испукани цевки во водоводната мрежа поради стари до 50 години или неисправни хидрантите. Останатиот дел на загубите се должат на украдена вода преку диви приклучоци или грешки во мерење на потрошувачката поради неисправен водомер.Јосиф Милевски, раководител на Секторот за хидрологија во Управата за хидро-метеоролошки работи вели дека иако изворот Рашче е многу штедар со вода, не смее да се дозволи да се губи големо количество вода.

- Сликовито кажано, ова значи дека вода колку една четвртина од Дојранското Езеро неповратно истекува низ водоводниот систем на Скопје. Ил,и пак, загубите на вода во Скопје се еднакви на капацитетите на кумановската акумулација Глажња, или на Турија, која се наоѓа во Струмичко - вели Милевски.Тој апелира до градските власти и до граѓаните наменски да се користи водата за да не ги доведеме нашите потомци да останат без чиста вода.

- Иако сметам дека засега во Скопје нема опасност од недостиг од вода, сепак мора да се зголеми свеста за употребата на водата. Тогаш во Скопје не би имало каков било проблем за нормално снабдување, бидејќи штедроста на изворот Рашче засега сосема задоволува - вели Милевски.Во Јавното претпријатие „Водовод и канализација“ велат дека главна мерка за да се намалат секојдневните загуби на вода е реконструкцијата на водоводната мрежа. Во оваа година е планирано да бидат заменети 12 до 15 километри поцинкувани и азбестни цевки од водоводната мрежа. За таа цел, „Водовод и канализација“ годинава ќе потроши околу 100 милиони денари. Практиката покажа дека старите поцинкувани цевки се причина за поголем број дефекти и за загуби на вода. Бидејќи тие корозираат, по дваесетина години веќе се неподобни за употреба. Ќе се оди на планско менување, реон по реон. Веќе се почнати активности во неколку општини - вели Жарко Ивановиќ, директор на Секторот за експлоатација и одржување на капацитети во „Водовод и канализација“.Во водоводната мрежа се' уште има поцинкувани водоводни цевки поставени во периодот меѓу двете светски војни кога почнало модерното водоснабдување на Скопје. Најмногу од нив има во старите населби Кале и Гази Баба.Во овие делови од градот има многу стари водоводни цевки, кои имаат многу дупки. Затоа, тие итно мора да бидат заменети. Исто така, ќе се менуваат и салонит-азбестните цевки заради здравствена безбедност на граѓаните, иако тоа е дискутабилно и е недокажано - вели Ивановиќ. Со замената на цевките, според Ивановиќ, од една страна ќе се подобри квалитетот на водоснабдување на граѓаните, а претпријатието ќе ги намали техничките загуби.Големо количество вода се губи од неисправните хидранти. Граѓаните се жалат дека на многу улици и тревници со месеци тече вода од хидрантите, а никој не реагира.Постојано апелираат да штедиме вода, а од хидрантот на нашата улица постојано тече. Не само што бадијала се троши вода туку поради тоа се намалува притисокот во чешмите - вели жител од Дебар Маало.Во „Водовод“ велат дека во вакви случаи, нивни екипи веднаш интервенираат по добиена пријава. Во претпријатието апелираат да не се користат противпожарните хидранти за полевање на тревниците.

Петтина од светот страда за вода

Една петтина од светското население страда од недостиг на вода, а во 2025 година со истиот проблем ќе се соочат 30 отсто од луѓето, велат во Обединетите нации, кои 2008 година ја прогласија за Светска година на водата за пиење.Во Стокхолм, Шведска, вчера почна светската конференција „Напредок и перспективи во областа на водата- за почист и поздрав свет“, по повод Меѓународната недела на водата. Околу 2.500 научници, политичари и официјални претставници од 140 држави ќе разговараат за опасностите поврзани со недостиг од хигиена и санитарни јазли. Од ОН потенцираат дека секоја година умираат по 1,4 милион деца од болести предизвикани од дијареја и од лошата хигиена.

Браната на Оризарска Река ќе донесе прогрес за 70.000 жители

Проектот за основање јавно претпријатие „Оризарска Река“ доживеа фијаско

Иван Бојаџиски

ШТИП - Кон крајот на деведесеттите години стручњаци за води од Јапонија ги посочија реките Злетовица кај Пробиштип и Оризарска во Кочани како првокласни водни ресурси на ниво на држава. Нивниот краен заклучок беше дека на двете реки вреди да се изградат брани. Со тоа источниот дел на Македонија би добил два регионални хидросистема за водоснабдување на 170.000 жители, наводнување на плодни ниви и производство на струја.

Но, по десет години, и по јасно изразената подготвеност на Јапонската банка за техничка соработка да инвестира во изградба на хидросистеми, идејата за брана на Оризарска не мрднува од место. Според предвидувањата, браната би акумулирала 23 милиони кубни метри вода, колкав што е и капацитетот на Злетовица. Од неа ќе се офајдат 70.000 жители на општините Кочани, Виница и Чешиново-Облешево. Околу 70 проценти од водата ќе биде наменета за водоснабдување на дваесетина населени места, 20 проценти од водата ќе се трошат за наводнување, а десет за производство на струја.

„Во 1998 и 1999 година тим од десет јапонски стручњаци ангажирани од Јапонската банка за техничка соработка, ги испитуваа хидролошките услови и можностите во нашава држава. Нивната експертиза за источниот дел на Македонија јасно ги издвои реките Злетовица и Оризарска како значајни водни потенцијали во кои вреди и треба да се инвестира. Злетовица наголемо се гради, но проблем е што за такво нешто нема домашна иницијатива и за Оризарска Река“, вели Славко Николов, кој во тоа време беше директор на ХС „Злетовица“.

И додека „Злетовица“ оди напред, на браната кај Кочани, а со тоа и на целиот хидросистем „Оризарска Река“ како да се заборави. Еден обид работите да тргнат од место беше направен во 2003 година, кога на маса беше ставен проектот за основање јавно претпријатие „Оризарска Река“. Меѓутоа, обидот доживеа фијаско зашто општинските совети на Оризари и Зрновци не се согласија седиштето на јавното претпријатие да биде во Кочани. Оттогаш наваму, идејата како да падна во заборав.

Љубомир Јанев, градоначалник на Кочани, изјави дека од проектот засега нема ништо и дека е замрзнат на неодредено време.

„Општините не се согласија околу некои сегменти за формирање меѓуопштинско претпријатие. Немаме правен субјект кој ќе ги води работите. Затоа проектот стои“, вели Јанев.

Тој не' упати на пратеникот од ВМРО-ДПМНЕ Ратко Димитровски. Јанев укажа дека лани, на форум одржан во Оризари, Димитровски јавно ветил дека студијата ќе била готова летово, а изградбата на браната ќе почнела оваа есен.

„Точно е само тоа дека во Оризари имаше трибина на која најмногу се говореше за проектот брана на Оризарска Река. Трибината ја организираше невладината организација ’Мост‘, а присуствуваа и градоначалникот Јанев, раководството на КЈП ’Водовод‘, директори на институции, пратеници... Сите беа едногласни дека браната и регионалниот хидросистем на ова подрачје му се неопходни. Како пратеник од партија на власт бев овластен јавно да кажам дека на ова прашање ќе се работи со помош од Владата. Тоа и се случи. Летово Министерството за земјоделство објави меѓународен јавен тендер за изработка физибилити студија за браната. Проблемот е во тоа што немаше заинтересирани субјекти. Не е точно дека ништо не се работело зашто и домашни стручњаци вршеа хидролошки мерења на подрачјето и го испитуваа теренот“, објаснува Димитровски.

Славко Николов предупредува да се побрза. Тој вели дека од јапонската банка која обезбеди поволен кредит за „Злетовица“ биле подготвени истото тоа да го направат и за системот на Оризарска Река.

„Тие се чудат зошто од кај нас доаѓаат иницијативи, се прашуваат зошто никој не ги контактира. Надлежните во Владата и од заинтересираните општини треба да тропнат на вратата на нашите пријатели од земјата на изгрејсонцето. Колку побргу, толку подобро“, вели Николов.

http://utrinski.com.mk/?ItemID=7BF893571B05134EA43E9F7A1E967895

Парите од поскапувањето на водата се трошат на големи проекти

Според Костовски, цената на водата и натаму е ниска за град кој има растечки потреби

Браната „Турија“ темпирана бомба за Струмица

Сузана Тасева	http://a1.com.mk/vesti/default.aspx?VestID=102032#komentari - Коментари (0)   javascript:otvoriVideoPrilog%2808/turija-21-12.wmv,%20102032%29">

Деформирани и испукани бетонски плочи и поткопан преливник, во ваква состојба повеќе од четири години се наоѓа најголемата брана во Струмичкиот регион “Турија”. Толку време и експертите предупредуваат на опасноста што струмичани ги демни од неа и бараа од надлежните да извршат итна и обврзна санација, бидејќи последиците ќе бидат катастрофални.

„Се прашувам дали струмичкото поле може да го снема како легендарната Атлантида“, рече Ѓеорѓе Манушев, градоначалник на општина Босилово.

Состојбата со браната се влоши по поплавите во 2004 година. Две години подоцна обезбедени се 21 милиони денари за санацијата, која требаше да се изврши лани. До денеска ништо, и покрај ургентните писма од водостопанското претпријатие упатени лично до министерот за земјоделство Ацо Спасеновски.

„Значи ја повикувам Владата под итно да види каде се овие 21 милион денари и зошто досега не е започната санацијата на браната ‘Турија’“, додаде Манушев.

И „А1“ се обиде да дознае зошто не е извршена санацијата, но до одговор не дојде. Од Министерството за земјоделство топката ја префрлија во „Струмички слив“, овие во Управата за водостопанство, па назад во Струмица и Министерството за транспорт и врски, кое ја издава дозволата за санација.

И додека така играат надлежните, сега браната се полни само со 17 милиони кубици вода, една третина од нејзиниот капацитет.

За четири години, само во општина Босилово, за штети од поплави се исплатени над еден милион евра, а само санацијата на браната чини 300.000 евра.

Надлежните молчат за браната Турија

Сузана Тасева	http://a1.com.mk/vesti/default.aspx?VestID=102123#komentari - Коментари (0)   javascript:otvoriVideoPrilog%2808/brana-23-12.wmv,%20102123%29">

Ѕид на молчење околу браната Турија во Струмичко. Никој не сака јавно да зборува зошто досега и покрај предупредувањата на експертите, итна и обврзна санација не е извршена во 2007 година. Од министерството за земјоделство, два дена нема одговор. Единствено се огласи министерството за транспорт и врски.

Оттаму велат дека не можат да издадат одобрение за санација заради нерегулирани имотно-правни односи, што значи документацијата од водостопанското претпријатие „Струмички слив”не била комплетна.

Од „Слив”пак велат, се што било во нивна надлежност било завршено, а за подетални информации не упатија во Управата за водостопанство, а оттаму пак во министерството за земјоделство.

А1 дознава дека имало нерасчистени имотно-правни односи меѓу „Сливот” и „Македонски шуми” и двете под капата на министерството за земјоделство. И додека вака играат надлежните, состојбата со браната се влошува.

„Затоа што може да предизвика катастрофални последици и по луѓето и по објектите во струмичката котлина” рече Ѓеорѓе Манушев градоначалник на општина Босилово.

Оваа брана, чии оштетувања се случија по поплавите пред четири години, е најголема во Струмичко. Од неа градот се снабдува со вода и се наводнува најголем дел од струмичкото поле. Но сега од безбедносни причини се полни само со 17 милиони кубици вода, една третина од нејзиниот капацитет.

Изградбата на хидросистемот Оризарска Река кај Кочани ќе почне за шеесетина дена, беше најавено при последната посета на владини претставници на местото на кое треба да се гради браната. Локацијата и досегашните анализи покажаа дека месноста Зла Страна во близина на селото Речани ги задоволува критериумите за изградба на ваков објект.

Со неговата изградба ќе се заокружи системот на водоснабдување на Кочани кој засега, според оценката на стручњаците, произведува скапа вода за пиење. Во акумулацијата Речани, според проектот, се предвидува да се акумулираат 22 милиона кубни метри вода, кои, освен за водоснабдување на кочанскиот и на виничкиот регион, ќе се користат за наводнување на нови 500 хектари земјоделски површини во регионот, како и за производство на електрична енергија во три мини-хидроцентрали.Се очекува претставници од владините институции да ја соопштат динамиката за реализација на овој неколку десетици милиони евра вреден проект.

Гумена брана ќе наводнува 500 хектари

Гумена брана на реката Брегалница ќе овозможи наводнување на нивите во Облешевско и во Теранско, најплодни атари од Кочанското Поле. Браната што ќе се гради ќе служи за наводнување на 500 хектари под разновидни земјоделски култури.

Иницијативата за изградбата на гумената брана ја дадоа водните заедници од Облешево и Теранци, поддржани од локалната самоуправа на Општина Чешиново-Облешево, а парите ги обезбеди Владата преку Министерството за земјоделство, шумарство и водостопанство. Дел од гумената брана - воздушната „перница“ е веќе набавена, останува да се изгради бетонската основа во коритото на реката Брегалница, каде што треба да биде поставена гумената препрека. Лани поради сушата речиси половината од родот на земјоделците од овој крај беше уништен и беше направена голема материјална штета.

Македонија ќе си ја претвориме во пустина

Неправилниот распоред на врнежите, негрижата кон водата, ерозијата и високите температури ќе придонесат во 2050 година Македонија да стане пустинско подрачје

Според податоците, сегашните акумулации апсолутно не ги задоволуваат потребите со вода зашто само 120.000 хектари се со можност за наводнување, а во земјава има околу 400.000 хектари земјоделско земјиште

За помалку од четириесет години Македонија ќе стане пустина, тврдат експертите од областа на водите. Главна причина за ваквите прогнози се глобалното затоплување, намалените врнежи, ерозијата на почвата и негрижата кон водените ресурси и акумулациите што се изградени во земјава. Според истражувањата на експертите, Македонија просечно има врнежи од 720 милиметри на квадратен метар, што теоретски се доволни за обновување на водните ресурси. Меѓутоа, проблемот е што тие не се правилно распоредени просторно и временски. Просторно, поголем дел од врнежите се на повисока надморска височина како Лазарополе, Попова Шапка, Маврово. Во рамнините, во кои се најпотребни врнежите, количеството се движи околу 400 милиметри на квадратен метар, што е апсолутно недоволно. Домашните водени ресурси се околу пет милијарди метри кубни вода, најголем дел проточна вода на сливни подрачја и подземна вода. Самиот факт, пак, дека 96 отсто од земјиштето во Македонија се подложени на ерозија дава јасни сигнали дека таа мора под итно да се спречи, а тој аспект од проблемот, според експертите, најмногу се потценува во земјава.

ШТЕДИ И АКО СИ БОГАТ

- До 2050 година Македонија ќе стане пустина ако нашиот народ не почне да се бори со тоа. Треба да се сменат навиките на луѓето. Прво, треба земјоделците да се навикнат на рационално наводнување со современи системи како „капка по капка“. Нашиот народ има погрешен пристап во односот кон природните богатства. Уште на самиот почеток на образованието децата се учат дека Македонија е богата со вода и секој тргнува од тоа. Значи, ако сум богат не треба да штедам, а тоа е многу погрешно - вели Ордан Чукалиев, декан на Факултетот за земјоделство и храна.

Според него, засега има доволно вода, но не во цела Македонија. На пример, во Струмица и во околината нема доволно вода не само за пиење туку и за индустријата и за наводнување. Во Скопје, пак, има пример што го нема никаде. Со вода за пиење се полеваат тревници, се наводнуваат бавчи и се перат автомобили.

- На Вардар нема ниту еден зафат, туку експлоатирани се само неговите притоки. Во Скопско, каде што има огромна потреба од вода за наводнување, нема ниту една акумулација. Земјоделците се снаоѓаат со бунари и со ископи од кои црпат вода за наводнување. Следни на листата со недостиг од вода се Овче Поле и централниот вардарски регион, во кој, всушност, е најлошо во однос на врнежите - вели Вјекослав Танасковиќ, од Земјоделскиот факултет.


Сувата распукана земја, фотографирана летоска во Пелагонија, ќе биде секојдневна слика за сите македонски рамнини

НЕДОВОЛНИ АКУМУЛАЦИИ

Експертите по хидросистеми велат дека многу голем проблем е што Македонија нема водостопанска основа од поново време.

- За да се утврди колку вода има и како таа треба рационално да се користи, треба во секое време да се има водостопанска основа. Македонија користи водостопанска основа од седумдесеттите години што не дава реална слика на вистинските богатства со вода - велат експертите од оваа област.

Според податоците на Министерството за земјоделство, сегашните акумулации апсолутно не ги задоволуваат потребите со вода. Само 120.000 хектари се со можност за наводнување, а се наводнува само една петтина од нив. Ако се знае дека во земјава има околу 400.000 хектари земјоделско земјиште, тогаш не е тешко да се пресмета дека нема доволно акумулации што ќе го покријат сето земјиште што се обработува. За состојбата да биде уште полоша, според последните анализи, се наводнуваат само 15.000 хектари, што е многу минимално. Меѓутоа, не треба да се занемари фактот дека кај нас последниве неколку години се повеќе се наводнува со подземни води, а тоа не се регистрира никаде. Според ресорното министерство целта на секоја Влада треба да биде да се обезбеди вода за сите 120.000 хектари, па и за целокупното земјоделско производство, но и за пиење и за индустрија.

Треба да учиме од Израел

Израел е земја што никој ја нема достигнато во однос на управувањето со водите, велат експертите. Со само два природни водотека и со нивно правилно зачувување и стопанисување има врвно земјоделско производство. Таму секоја капка вода домаќински се користи, за разлика од овде, каде што водата се расфрла. Нашиот земјоделец мисли дека ако направи кал, само тогаш е добро наводнето. Тоа не е наводнување, туку заблатување. Свеста мора да ни се менува, бидејќи иако вода има доволно засега, таа треба да им остане и на тие што доаѓаат по нас. Расипничкиот однос со водата нема да не однесе никаде, бидејќи не е точно дека водата ни припаѓа на сите нас од Бога дадена и за неа не треба да се грижиме и таа не треба да се плаќа - велат експертите.

ИНФО- Лошо менаџирање со водите

За четириесет години Македонија ќе стане пустина ако продолжиме лошо да менаџираме со водите. Главна причина за ова црно сценарио се климатските промени, но и намалените врнежи, ерозијата на почвата и негрижата кон водените ресурси и акумулациите.

Скопскиот водовод со изминат рок на употреба

Републичкиот завод за здравствана заштита препорачува што поскоро да се замени старата со нова водоводна мрежа

Дотраените азбестни водоводни цевки се' почесто пукаат и предизвикуваат повеќекратна штета.Граѓаните се жалат дека со часови немаат вода додека се поправа дефектот, а неретко се случуваат и поплави пред нивните домови. За Јавното претпријатие „Водовод и канализација“ застарената водоводна мрежа, пак, е причина за големи загуби на вода.

- Секоја зима пукаат цевките, иако тоа не е исклучено и во летниот период. Кога пукна последниот пат на улицата Мелничка, каде што живеам, бликаше вода од сите страни. Моравме со соседите да се самоорганизираме и да викнеме мајстор за да го отстрани дефектот бидејќи од „Водовод и канализација“ не сакаа да дојдат, вели Љутви Сеферовиќ од Шуто Оризари.

Од „Водовод и канализација“ се жалат дека честите дефекти не им предизвикуваат проблеми само на граѓаните. Според Златан Икономов, директор на Секторот за технички работи и развој, половина од загубите на вода се поради дотраените цевки.

- Од 93 милиони кубни метри вода колку што се произвело лани во Скопје, 58 проценти се регистрирани како техничка загуба. Од нив, повеќе од половината, односно 30 отсто, е загубена поради пукање на дотраените азбестни и поцинкувани водоводни цевки.Останатите 28 проценти загуба на вода се предизвикани од годишното миење на канализациската водоводна мрежа, од полевање на јавните зелени и сообраќајни површини, како и од губитокот во системот поради паушални корисници што имаат неисправни водомери, вели Икономов.„Водовод и канализација“ уште од минатата година поведе акција за менување на севкупната водоводна мрежа со просечна старост од 35 години. Во некои делови од градот, цевките се стари и до 65 години.

- Ова е меѓу првите поголеми и посериозни зафати за реконструирање на водоводната мрежа. Во изминатите години имало кампањски и помали интервенции само на одредени места, тврди Икономов.Иако луѓето сметаат дека азбестните водоводни цевки може да влијаат врз здравјето на луѓето, Икономов мисли поинаку.

- Се' уште не е научно докажано дека азбестните цевки негативно влијаат врз здравјето на луѓето. Тие се закопани в земја и заштитени се со цементна конструкција, дециден е Икономов.

Дека нема теоретски можности азбестните цевки штетно да влијаат врз здравјето на луѓето потврдуваат и од Републичкиот завод за здравствена заштита (РЗЗЗ) кој од минатата година го води надзорот на исправноста на градската водоводна мрежа. Но, тие предупредуваат и апелираат дека мрежата е со изминат рок и оти е потребно што побрзо да биде заменета со нова и поиздржлива.

- Азбестните цевки не влијаат штетно врз здравјето на луѓето. Проблемот е што тие имаат одреден рок на траење кој веќе изминува. Водата не може да врши абразија или да ги испушта азбестните влакна од цевките. Азбестните влакна може штетно да влијаат врз нашето здравје кога се вдишуваат од воздухот. Затоа, наша препорака е да се заменат старите водоводни цевки чиј рок на траење е четириесетина години, објаснува Михаил Кочубовски, раководител на Одделението за хигиена на водата и комунална хигиена при РЗЗЗ.

Замена со поиздржливите дуктилни цевки

Со акцијата на „Водовод“, старите дотраени цевки и салонитните азбестни и поцинкуваните цевки ќе се заменат со дуктилни цевки кои имаат епоксидна заштита од надворешни влијанија, односно не ‘рѓосуваат, имаат поголема издржливост и век на траење од околу 40 години. Што е најбитно, овие цевки се според сите стандарди за користење вода за пиење.

- Оваа акција ја почнавме лани. За таа цел во инвестициската програма од јуни минатата година до јуни годинава се предвидени 100 милиони денари за ваквата активност. Годинава, пак, за замена на водоводните цевки се издвоени уште 100 милиони денари, информира Икономов. Со 100-те милиони денари од лани предвидено е да се реконструира водоводна мрежа во должина од 12 километри. Приближно уште толку километри од мрежата ќе бидат заменети и годинава.

- Од минатата година досега изработени се нешто повеќе од 6.200 метри, за што се потрошени 58 милиони денари. Во текот на зимата имаше застој поради лошите временски услови. Активностите продолжија во март. Дванаесетте километри водоводна мрежа, планирани со средствата од 2008 година, се предвидува да се завршат до јуни. Значи, за две години ќе биде заменета водоводната мрежа од вкупно 25 километри, вели Икономов.

Тој смета дека ако се' оди со предвидената динамика, за 10 години ќе биде обновена целата водоводна мрежа, со вкупна должина од 100 километри. Како што објасни Икономов, досега се заменети водоводните мрежи на улиците Ратко Мирковиќ во населбата Драчево, Милан Мијалковиќ во Пржино, Марко Орешковиќ во Кисела Вода, повеќе улици во населбата Даме Груев во Ѓорче Петров, на улицата Бис во Чаир, потоа на улиците Париска и Вера Јоциќ, на улиците Миле Поп Јорданов, Братфорска и Стогово во населбата Козле и на дел од улиците во Дебар Маало, Ченто, Маџари, Мичурин...Во тек се работите кај поликлиниката „Ремедика“, на улиците Христо Узунов, Церска и Неврокопска во населбата Пржино, Обновата на цевките ќе продолжи и во Горно Лисиче.

Пролет со толку многу врнежи немало одамна

Полни со вода се Шпилје, Калиманци, Мавровско и Тиквешко Езеро

Снежана Калабакова

Дождливото време влијае депресивно врз луѓето, но многу поволно врз земјоделските култури во Македонија. Експертите тврдат дека хидролошката состојба не само што е мошне погодна за аграрот, туку ветува и многу поволна енергетска состојба и снабдување со вода во наредниот период од годинава. Тие веруваат дека нема да има поплавување на површини. Доколку локално се случи тоа, ќе биде во деловите каде што има повисоки подземни води и ќе биде незначително. Агрометеоролозите велат дека почвата е незаситена со вода и тврдат дека тоа го покажале и испитувањата што биле направени на 60 сантиметри длабочина.

Вчера 24 литри на квадратен метар наврнаа на Попова Шапка, 20 во Маврово и во Крушево, 18 литри на квадрат во Охрид и 16 литри во Крива Паланка. Врнежите од дожд го покачија нивото на сите реки и езера и тоа е над повеќегодишниот просек, иако се нагласува дека досега имало слични или повлажни години.

Во пораст се природните и вештачките езера, а тоа значи дека се полни со вода Шпилје, Калиманци, Мавровско и Тиквешко Езеро. Ваквата состојба ветува поволна енергетска состојба. Експертите велат ќе има и доволно вода за пиење, особено во деловите каде што водоснабдувањето е критично, како што се Прилеп, Кичево, Крушево или Македонски Брод.

Од Хидролошкото одделение на Управата за хидрометеоролошки работи на Македонија објаснуваат дека нивото на сите реки и езера во земјава е над повеќегодишниот просек, гледано три децении наназад. По претходно две мошне сушни години, ова велат ќе биде влажна година, која ќе обезбеди побогат род. Метеоролозите најавуваат дождови и во наредниве денови, а агрометеоролозите ја оценуваат состојбата како одлична. Повторно ќе врне в сабота и в недела, а дневните температури ќе бидат помеѓу 13 и 19 Целзиусови степени. И идната недела од вторник попладне до четврток ќе биде дождливо, а локално ќе има дожд и во периодот од 1 до 3 мај.

„Ако продолжи дождливото време, можни се незначителни излевања на води во деловите каде што има повисоко ниво на подземни води, Пелагонија, Полошко на потегот кон Јегуновце, односно вливот на реката Бистрица во Вардар. Но, тоа нема да биде ништо сериозно. Влагата ветува убав род, доколку нема други непогоди. Мошне поволна е за пролетната сеидба и воопшто за сите култури. Од 1 април до денеска дождовите придонесоа нивото на Преспанското езеро да порасне за 10 сантиметри, на Охридско за 12 и на Дојранско за незначителни 2 сантиметра“, вели Коста Угрински, хидролог во УХМР.

Според мерењата на експерти од Хидролошкото одделение, вчера Вардар во Скопје имаше 75 кубни метри во секунда, а реката Треска кај Македонски Брод - 27,5 кубни метри во секунда. Водите на Пчиња кај Катлановска бања имаа брзина од 24,5 кубни метри во секунда, Брегалница кај Штип - 28,1 и Црна кај селото Новаци, Битолско, 27 кубни метри во секунда.

„Есенските посеви сега имаат најголема потреба од влага и колку и да има врнежи, тие не се доволни. Ако се анализира април во триесетгодишен просек, ќе се види дека врнежите годинава биле потпросечни, бидејќи првата и втората декада од овој месец имаат просек помеѓу 30 и 35 литри на квадратен метар. Според количествата дожд, може да се каже дека во Пелагонија состојбата е дури и критична за да се изведат сите процеси на тамошните земјоделски култури, за разлика од Овче Поле. И на овошките им треба повеќе влага во почвата“, вели Ангеле Ангелески, советник за агрометеорологија во УХМР.

Душанка Танушевска, дежурен синоптичар во УХМР, вели дека поради разведрувањето утре и задутре се очекува утринските температури во одделни делови да се спуштат од минус 2 до 3 степени. Утре ќе биде претежно сончево, а дневните температури ќе бидат во благ пораст и ќе се движат во интервал од 14 до 21 степен.

Нивото на Дојранско Езеро неделно се покачува за 20 сантиметри

ДОЈРАН - Нивото на водата во Дојранско Езеро секојдневно расте. Топењето на снегот од планината Беласица предизвикано од покачувањето на температурите и врнежите од дожд иако со послаб интензитет се причините за зголемување на водостојот. Езерото го полнат и извори кои во изминатите години поради сушата беа пресушени, а зголемени количини вода се слеваат и од хидросистемот „Ѓавато“.

Според Злате Талески, кој го врши мерењето на водата во Дојранско Езеро, неделно нивото на водата од сите расположливи сливници се покачува за околу 20 сантиметри. Познавачите на приликите велат дека ова е најголемото полнење што го доживува езерото по еколошката катастрофа. (Е.П.)

Се урна браната во Рапеш градена предизборно

Битола - Се урна браната на Маковска Река кај мариовското село Рапеш што беше градена предизборно. Жителите се крстат во господ што настанот се случил во текот на ноќта и помина без последици за луѓето и за стоката.

Браната во Рапеш се изгради со цел на жителите да им овозможи континуирано напојување на стоката, бидејќи овој крај е сушен во текот на летото. За овој проект Општина Новаци од касата потроши околу 3,5 милиони денари. Градоначалникот на Новаци, Лазо Котевски, вели дека од идната недела ќе се гради нова брана на трошок на изведувачот.

Жителите на Рапеш обвинуваат дека браната била направена нестручно и набрзина колку да се покажела Општината пред избори дека нешто се работи во мариовските села. Со вода била наполнета помеѓу двата изборни круга. Изградба на браната Мариовци ја чекале со децении, мислејќи дека таа ќе им ги реши проблемите со сушата. Но, наместо тоа, велат дека можело да се случи трагедија.

„Среќа што се случи ноќта, оти ако беше во текот на денот, ќе отидеа и стоката и луѓето. Оти секој ден сме тука на овој терен.

Ова е објект без темел. Тоалет не може да се гради без темел, а не ваков капитален објект. Ако вака се гради, многу е опасно не само за нас туку за сите жители од овој крај. За брана треба да се употреби соодветен материјал, глина, а не што било. Треба да има и соодветен надзор“, обвинува Зоран Трајковски, жител на Рапеш.

Тој се сомнева дека една од причините за уривањето на браната е нестручноста на тимот што ја градел. „Тука работеа неколку луѓе кои не беа стручни. Обични луѓе како мене, возачи. Попушти и почна да тоне. Уште ненаполнета, насипот не беше ист на двете страни. Дојде денот да се направи, ама не беше безбедна“, вели Трајковски. Откако браната се урнала, селаните ја алармирале Општината.

Градоначалникот Котевски вели дека за уривањето на браната одговорност имаат и жителите.

„Браната во Рапеш беше дел од стратегијата за развој на руралните општини. Според проектот што беше направен, таа требаше да биде висока четири метри и тогаш ќе издржеше. Но, по инсистирање на локалното население, бидејќи ќе немало доволно вода, ја кренавме уште два метра и покрај тоа што не се согласуваше главниот надзор. И не издржа. Тука влијаеја и временските услови. Оваа пролет имаше многу вода од дождовите и притисокот не издржа, зашто беше земјена брана набиена со камен. Одводниот канал, кој исто така беше планиран на три метри, а се крена на 4 метра придонесе да не издржи браната“, објаснува Котевски. Тој најавува дека сите трошоци за изградба на нова брана ќе ги преземе изведувачот.

„Изведувачот има одговорност да ја изгради повторно браната, почнуваме од вторник со нови параметри и со нови пресметки“, најави Котевски. (А.Б.)

Ќе се заменат 25 километри од азбестно-цементните цевки

„Водовод“ издвои 100 милиони денари за отстранување на старите и поставување нови цевки

Јавното претпријатие „Водовод и канализација“ и годинава продолжи со отстранување на азбестно-цементните цевки од водоводната мрежа. Според планираното, ќе бидат заменети 25 километри од азбестно-цементната мрежа во градов, за што ќе се инвестираат околу 100 милиони денари.

Деновиве се започнати работите за замена на старите азбестно-цементни цевки во населбата Маџари во должина од 550 метри. Се менуваат цевки на улиците „Маџари 1“ и „Маџари 3“. Се работи и во населбата Црниче на улиците „Христо Узунов“, „Церска“ „Неврокопска“ и „Ениџевардарска“, при што ќе се заменат 900 метри од старите цевки. Во населбата Водно, пак, на улицата „Загрепска“ и на околните улички, планирани се нови цевки со должина од 530 метри, а 230 метри стари цевки ќе се заменат со нови и на уличките околу поликлиниката „Железарница“.

„Поради тендерската процедура, минатата година со заменета на азбестно-цементните цевки почнавме во август, а зимските месеци не' спречија да ги завршиме работите. Затоа сега се работи и на завршувањето на приклучоци и асфалтирање на прекопи на 16 објекти. Се изведуваат градежни зафати на различни локации во градов, почнувајќи од Чаир, населбата Даме Груев, Пржино и Маџари, делот кај хотелот ’Белви‘. Се асфалтираат и прекопите во Дебар Маало на улицата ’Тодор Чангов‘ и на околните улици“, вели Злате Икономов, директор на техничкиот сектор на „Водовод“.

За триесетина дена ќе се врши замена на азбестно-цементни цевки и во населбата Даме Груев на улица „Лука Геров“ во должина од 900 метри. Со должина од 1,3 километри ќе бидат заменети и цевките во населбата Козле, а планирано е и менувањето на 3 километри од азбестно-цементниот цевковод во населбата Јурија на улицата „Александар Демиевски“ и околните улички. Ќе се извадат и старите цевки со должина од 590 метри во Долно Нерези на улицата „Демир Трајко“. (Сн.К.)

Дојранското Езеро го доживува најголемото полнење

Дојранското езеро го доживува најголемото полнење по еколошката катастрофа што се случи пред 20 години.

Од топењето на снегот, дождовите, хидросистемот Ѓавато и обновените извори кои во изминатите години беа пресушени, нивото на водата неделно се покачува за околу 20 сантиметри.

„2000., 2001, кога езерото беше на минус 4 метри под нулата, моментално сега е 1 метар под нулата, според тоа значи Дојранското езеро е покачено 3 метри во висина“ рече Злате Талески набљудувач на УХМР.

Со полнењето на езерото се враќа и оптимизмот за комплетно туристичко оживување на Дојран. Приоритетно оваа лето ќе биде крајбрежјето.

„Плажите да ги попесочиме најмалку 2 илјади кубици планираме да фрлиме по плажите, како туристите кога би дошле пред сезоната, да имаат убави и уредни плажи“ рече Глигор Чабулев, градоначалник на Дојран.

Во последните неколку години во летниот период во Дојран се реализираа над 100 илјади ноќевања. Туристичките работници се надеваат дека освен за домашните, Дојран конечно ќе стане интересен и за странските туристи.

Министерството за животна средина и просторно планирање спроведува Проект за изведба на истражни дупнатини, пеизометри и експлоатациски бунари Ѓавато 2, кој треба да обезбеди дополнителни количини вода за Дојранското Езеро, со што ќе го врати во природна рамнотежа и ќе влијае врз развојот на туризмот во регионот.
- Со проектот се обезбедува значително зголемување на потенцијалите за снабдување на езерото со воден волумен и се засилуваат претпоставките за обезбедување на одржливиот развој, како фаза кон нивото на доведување на езерото во природна рамнотежа. Овој факт ќе има важност во натамошниот развој на туризмот во дојранскиот регион, кој пак, на микро ниво ќе има голема улога во зголемувањето на вработеноста - смета заменик-министерот за животна средина и просторно планирање, Соња Лепиткова.
Државата постојано презема активности за заштита на езерото кое е природна реткост и е единствено по своите карактеристики и благопријатни дејства во регионот и пошироко. - Заштитата е неопходна особено поради тоа што во неодамнешниот период имаше катастрофално опаѓање на нивото на водата во езерото - вели Лепиткова.
Со проектот ќе бидат задоволени и потребите за редовно функционирање на системот за наводнување Паљурци, кај локалитетот Ѓавато, со што ќе се обезбеди повисок степен на безбедност на наводнувањето и развој на богданскиот регион. Проектот чини 210 милиони денари што се озбезбедени од Буџетот. Проектот ќе се реализира во две фази. Во првата, која е започната и треба да заврши во септември годинава, се извршени геофизички и хидролошки истражувања, започната е изградба на експлоатациски бунари, од кои два се завршени, а два се во припремна фаза на изведба. Во втората фаза треба да се изградат десет бунари длабоки 40 метри со пречник од половина метар, да се постават пумпни станици, да се изградат потисен цевковод, поврзан со посојниот доводен систем, столбни трафостаници, далновод и командно-контролен центар. Оваа фаза, а со тоа и целиот проект, треба да заврши кон средината на идната година.

Само една осмина од капацитетите за наводнување се искористени, поради што, покрај вода, македонските ниви остануваат суви. Состојбите на терен покажуваат дека имаме изградено инфраструктура за наводнување на 164.000 хектари, а се наводнуваат само 23.000 хектари. Во изминатите дваесет години системот за наводнување се распадна, а Вардар дозволивме речиси нечепнат да им го испорачуваме на Грците, па на пет до шест километри од Вардар ни е сушно. -Така си поминува низ Македонија и ретко кој го користи, а во непосредна близина покрај Вардар е суша. Скопско Поле пред дваесетина години целото беше со канали и со водна мрежа, која наводнуваше 20.000 хектари. Дел од тоа е уништено, урнато, на разни начини украдено, растурено - вели Огнен Оровчанец од скопска „Агроунија“. Се уништија и големите хидросистеми „Стрежево“, „Мантово“, „Турија“, „Калиманци“ и сега тие се неефикасни. Пред неколку години водостопанските претпријатија се трансформираа во водни заедници, кои ги раководеа самите земјоделци, но се покажа дека оваа трансформација е неуспешна, односно земјоделците не се снајдоа во раководењето. -Секој пат се доцни со испораката на водата, цената не одговара на парцелите, не одговара по засеаните површини затоа што, на пример, наводнувањето на еден хектар пиперки е поскапо отколку наводнувањето на оризовите полиња, што за нас е неправилно. Од друга страна, застарен е системот и има чести дефекти, кои сиромашните водни заедници не можат да ги поправат - појаснува Ефтим Шаклев, претседател на Асоцијација на земјоделци.
Во водните заедници објаснуваат дека почнале од нула, а наследиле разурнат систем. - Кога порано имало средства, не се направени поправките. Ние како нови водни заедници формирани со буџет од нула и како непрофитни организации, не би можеле да направиме санација, туку треба дополнителни средства од државата - вели Зорица Николова од водната заедница во Ерџелија.
Решението е во 50 проценти субвенции на инвестициите во системот на наводнување, што би им се дале на земјоделците што би вложиле во системот или кои би копале бунари од кои потоа ќе произлезат нови водни заедници. - Секаде, особено во Бугарија и во Романија, кои се европски земји, најмалку 50 проценти од инвестициите се субвенционираат. Грците имаат ископано бунари и на 300 метри, а кај нас во Овчеполието вода може да се најде и на 50 до 60 метри “ објаснува Оровчанец. Колкава би била биде добивката од субвенциите, може да се види преку примерот со производство на пченка.Оваа култура без наводнување нема шанси да се произведе, поради тоа годишно увезуваме 50-80 илјади тони пченка, што се околу 15 милиони евра годишно одлеани од државата. Експертите велат дека со овие пари инвестирани во системи за наводнување на 10.000 хектари, оваа пченка можеме да ја произведеме и дома. Тоа значи дека ќе го анулираме увозот и ќе се обезбеди домашна суровина за добиточна храна, односно поевтино месо, млеко и јајца.

Парите течат низ пукнатина

Главниот канал на водостопанското претпријатие „Кочани“, кој поминува 120 километри од браната „Калиманци“, е планиран да го наводнува Овчеполието. На само неколку дена пред сезоната на наводнување, каналот е во катастрофално лоша состојба, со пукнатини на бетонското корито низ кои неповратно се губи водата. Во Турција и во Израел, пак, во водата се додеваат хемиски средства за да се намали испарувањето со што максимално би се искористила водата. Кај нас 20 проценти од водата се губи само низ пукнатините на каналите.

Новите згради ги исушија чешмите во Козле

Изминативе години инвеститорите добивале хидротехнички услови за една мрежа, а илегално се приклучиле на друга, па сега слабиот притисок ги остава граѓаните без вода за основните потреби

Чешмите на граѓаните во Козле се суви цело лето поради слабиот притисок во водоводната мрежа. Жителите се жалат дека немаат вода за пиење, за капење, а вклучувањето машина за перење полека им станува вистинска привилегија. Главна причина за слабиот притисок се новоизградените висококатници во Козле, подигнати изминативе осум години, велат од Јавното претпријатие „Водовод и канализација“. Според нив, проблемот е што зградите се изградиле, но Општина Карпош не ги искористила парите од платените комуналии за да ја надгради водоводната мрежа, која е проектирана за помал број на жители и ниски објекти.

Големи поплаки на сметка на „Водовод“ најмногу има од жителите од улицата од Миле Поп Јорданов, која ја сече целата населба. Овие жители се приклучени на истата мрежа на која се и новите згради. Велат дека до пред некое време притисокот бил добар, но дека последниве недели или е премногу слаб или пресилен.

- На моменти течат само капки вода, па потоа има појак дотек, па пак слаб. Притисокот се менува во секунди. Страшно е кога треба да се користи топла вода. Поради слабиот дотек, не е можно да се приспособи температурата на водата. Во еден момент е топла, во друг е жешка, до степен да може да доведе до изгореници - вели Весна Стојановска. Емилија Т. вели дека истото се случува и во реонот кај бензинската пумпа во Козле. На неа и на нејзините соседи не им е јасно како во високите населби Трндол и Жданец на Водно имаат вода и за наводнување на лозјата, а долу во Козле нема ни капка.Од „Водовод „ вината ја префрлаат на општината Карпош, која не ги вложила парите за комуналии за доизградба на мрежата.

- Слабиот притисок на постојната мрежа на „Миле Поп Јорданов“ се должи на новоизградените објекти, кои се приклучени на веќе постојната мрежа, која е со профил „2“, а се напојува од Ф-150 на улица Брадфордска. Во консултација со нашите стручни служби е утврдено дека во последните осум години не се издадени хидротехнички услови за приклучување на новоизградените или доградените објекти на истата мрежа која е предмет на поплака - изјавија од надлежните служби на „Водовод“.

Оттаму појаснуваат дека за доградба на мрежата е надлежен органот кој ги прибира парите од платените комуналии. Но, имајќи предвид дека инвеститорите добиле хидротехнички услови за една мрежа, а илегално се приклучиле на друга, не е јасно кој и како ќе го реши овој проблем во догледно време.

- За граѓаните да добијат квалитетен притисок треба да се придржуваат кон хидротехничките услови што ги издава „Водовод и канализација“, во кои е нагласено каде и на кој профил на цевка треба да се приклучи сопственикот на објектот - велат од „Водовод“. Од Општина Карпош, пак, велат дека претпријатието не ги исполнува своите обврски.

- „Водовод“ доби донација од милион евра за водоводната мрежа во Општина Карпош, а со тоа и во Козле, што досега требаше да ја искористи - велат во Карпош. Граѓаните освен за притисокот имаат поплаки и на односот на некои вработени во „Водовод“. Велат дека изминативе недели се јавувале за интервенција и за евентуално објаснување што е проблемот во Козле, но наишле на дрзок однос.

- Во дирекцијата на „Водовод“ не информираа дека надлежен за овој реон е извесен Тони, на број 3081-862. На контактот за поплаки исто Тони. Човекот Тони не убедува дека имаме вода, дека нема дефект и дека ние сонуваме дека немаме вода. Монополската позиција им овозможува да ги малтретираат граѓаните, но сигурно постои друго институционално решение - вели Стојановска.

Граѓаните од оваа улица веќе испратиле допис со „Водовод“ за решавање на проблемот со притисокот и поплака за односот на вработените.Од претпријатието информираат дека наведениот број е на пунктот во Козле, но и дека никој таму не е надлежен за комуникација со надворешни лица. Дежурните телефони за контакт со „Водовод“ се 3073- 010 и 070-325-920, на кои се снимаат разговорите со сите корисници што се јавуваат.

Јорданка Ивановска

Свети Николе, конечно, доби вода за пиење

Проблемот решен со комбинација на водите од новите бунари и од „Злетовица“

Иван Бојаџиски

ШТИП - Свети Николе, општински центар со 15.000 жители, ја надмина седумгодишната криза со водата за пиење. Подолго од еден месец ЈКП „Комуналец“ им испорачува на домаќинствата исклучително квалитетна вода за секакви потреби. Бактериолошката и хемиската исправност на водата со писмен акт е потврдена и од Институтот за јавно здравје.

„Сега можеме да ја соопштиме добрата вест, дека долгогодишната криза во снабдувањето со вода за пиење за светиниколчани е минато. Проблемот го решивме со комбинација на водите од новите бунари и од регионалниот хидросистем ‘Злетовица‘. Ги користиме можностите на бунарите, а потребите ги надополнуваме со водата од регионалниот хидросистем“, изјави Роберт Георгиев, градоначалник на Свети Николе.

Седум години светиниколчани се снабдуваа од цистерни со вода за пиење, која ја носеа од соседниот Штип. Георгиев ја изразува благодарноста на градот-сосед без чија помош проблемите на граѓаните ќе биле неподносливи. Свети Николе е првиот град во регионот кој ги стави во функција благодатите на „Злетовица“, бидејќи филтер-станицата во овој град отпорано беше технички оспособена за прифаќање на површински води.

Марјан Станојковски, директор на ЈКП „Комуналец“, вели дека тие интервенирале само во таложниците што не барало поголеми материјални издатоци.

Градоначалникот Георгиев тврди дека локалната власт нема да прави никаква забава од фактот дека Свети Николе, по толкав сушен период, пак има вода за пиење, иако во градот се зборува дека такво нешто ќе се случувало на 14 септември - Денот на Свети Николе.

„За нас во локалната самоуправа ова е нормална работа. Не беше нормално еден град кој е општински центар со години да е на суво, а за сосема природна ја сметаме состојбата сите домаќинства да имаат вода во секое време. Како градоначалник нема јавно да се полевам со кофи вода и на таков патетичен начин да докажувам дека проблемот сме го решиле, како што го направи тоа мојот претходник Слободан Даневски, за еден ден потоа славините во нашите домови пак да бидат суви. Основна обврска на секоја локална власт е на граѓаните да им овозможи темелни услови за живот, а водата е на прво место“, укажува Георгиев.

Свети Николе остана без вода пред околу седум години, кога поради бактериолошка загаденост водата беше забранета за употреба. Во меѓувреме, се правеа напори за решавање на проблемот. Од Владата и од програмата КАРДС беа обезбедени близу еден милион евра. Решение се најде дури летово. Сепак, нема точна информација на што беа потрошени големите суми, тема која во Свети Николе допрва ќе се отвори.

Премиерот Груевски во Дојран најави зголемување на капацитетите за полнење на Дојранското Езеро

Гевгелија, 18 септември

Премиерот Никола Груевски денеска во Дојран го најави стартот на проектот на двојното зголемување на капацитетите за полнење на Дојранското Езеро преку постојниот систем во Ѓавото со нови илјада литри во секунда. Веќе се извршени испитувања на бунарите кои дале позитивни резултати и ќе се стартува со ископување и изградба на нови четири километри цевковод.

- Во 2002 година беа изградени 10 бунари со цевковод кои носеа илјада литри во секунда, но половина од таа вода не стигнуваше до Езерото поради дефекти и одлевање заради наводнување. Ние не сакаме да го стопираме развојот на земјоделството бидејќи очигледно на граѓаните им треба вода за производство така што со новите бунари трајно и целосно ќе се реши дотурот на вода до Езерото, но паралелно и развојот на земјоделството во овој крај, што ќе биде траен придонес за општина Дојран, изјави премиерот Груевски при посетата на Дојран.

Тој го најави и стартот на проектот со кој Владата од 2010 година ќе започне изградба на пешачки патеки со хортикултурно уредување и осветлување на плажите на три македонски езера: Мавровско, Велешко и Дојранско.

Во Дојран пешачката патека ќе се протега од границата со соседна Грција до туристичката населба и уште нови шест километри. На средба со градоначалникот на општина Глигорче Булев во придружба на министерот за живостна средина и просторно планирање Неџати Јакупи договорено е нова инвестиција од 60 до 80 илјади евра за мониторинг на водоснабдувањето на Дојран, нови вентили и замена на цевките, набавка на нови 30 контејнери и чистење на плажата со корнење на постојните трски.

За развој на спортот во општина Дојран, Груевски рече дека во план е изградба на четири тениски игралишта и две мултифункционални игралишта, како и реконструкција на училиштето „Кочо Рацин“.

- Бидејќи општина Дојран има мал буџет од 600 илјади евра тешко може да ги следи капиталните програмски инвестиции за што Владата ќе вложи напори да помогне и во остварувањето на акцискиот план на општината за пошумување на опожарените терени со диви смокви, рече Груевски.

При престојот на општина Дојран премиерот Груевски ги посети метално-индустрискиот капацитет „Дојран стил“, од Николиќ и Фабриката за производство, преработка и пакување на маслинки „КМ“ од Нов Дојран.

Од разговорите со грчките сопственици на Фабриката за метални профили Груевски беше задоволен од соочувањата со рецесиските шокови кои што оваа странска фирма успешно ги остварува на задоволство на дветстата вработени без ниту еден отпуштен работник.

- Ова е една од ретките фирми кои во услови на светска рецесија го одржале бројот на вработени отворајќи нова производствена лента со вкупна досегашна странска инвестиција од шест милиони евра. Нивните планови се да изградат железничка линија од населбата Николиќ која ќе се поврзе со железничката линија во соседна Грција заради дотур на суровини и транспорт на готови материјали, за што се подготвени сами да ја платат целата инвестиција. Ние како Влада ќе им помогнеме да ги остварат своите развојни планови како странски инвеститори во Македонија.

http://www.vlada.mk/?q=node/4003

ДО КРАЈОТ НА ОКТОМВРИ

Нова водоводна мрежа за Маџари

Проблемот со водоснабдувањето на околу 30.000 жители од населбите Маџари, Хиподром, Ченто и источната индустриска зона на Општина Гази Баба, ќе биде решен со нова водоводна мрежа на улицата Перо Наков, чија изградба е планирана да заврши до октомври. Проектот предвидува нов цевковод со капацитет од 330 литри во секунда, чини 20 милиони денари што ќе ги обезбеди Градот Скопје преку ЈП "Водовод и канализација", а изградбата ја врши фирмата "Вардар-Градба".

Вчера, на првиот ден од изградбата градилиштето го посетија скопскиот градоначалник Коце Трајановски, градоначалникот на Општината Гази Баба Тони Трајковски и директорот на ЈП "Водовод и канализација" Игор Арнаудов.
- Овој проект е од големо значење за Градот Скопје. Како што е познато, населбите Маџари, Хиподром, Ченто имаат големи проблеми со водоснабдувањето. Но, сега почнуваме изградба на мрежа долга 650 метри со лиено железни цевки со профил Ф 500 милиметри. Мрежата ќе биде циркуларна и ќе овозможува континуирано водоснабдување на овие населби во случај на дефект на постојната цевка Ф 700 милиметри, која сега ги снабдува со вода населбите Маџари, Ченто, Стајковци, Трубарево, Хиподром и Инџиково - информираше градоначалникот Трајановски. Тој рече дека во наредниот период останува обврската да се изградиме водоводот од "Агросервис" до резервоарот во населбата Ченто, како и новиот резервоар, со што трајно ќе се реши проблемот со водоснабдувањето во овој дел од градот.

Двајца професори и триесетина студенти од холандскиот универзитет во Флисинген, деновиве го испитуваат квалитетот на водата во реката Драгор во Битола.

- Вршиме хемиски, биолошки и хидролошки аспекти и компаративна анализа со податоците што ги обезбедивме при испитувањата на оваа река направени пред пет години - изјави Митра Васковска, универзитетски професор на Водно-еколошкиот факултет во холандскиот град Флисинген.

Холандските експерти испитувањата и анализите на водата во реката Драгор ги вршат во градското подрачје, на излезот од градот и во таканаречениот петти канал, односно на 18 мерни точки. Според нив, првите впечатоци се многу подобри, наспроти сликата од пред пет години.

- Во 2004 состојбата на водата во Драгор беше шокантно лоша. Сегашната состојба од визуелен аспект е подобрена со зголемена свесност за екологијата, но каков ќе биде конечниот впечаток ќе се знае на крајот од испитувањата - посочи професорката Васкоска, која потекнува од Битола, но подолго работи на Универзитетот во Флисинген.

Експертите од Холандија при престојот во Битола ја уживаат целосната логистичка поддршка на јавните претпријатија „Стрежево“, „Водовод“ и „Нискоградба“, беше речено на вчерашната средба со новинарите. http://www.dnevnik.com.mk/default-mk.asp?ItemID=9C19B599EF191C48B83C607C802DC9B0&arc=1 - www.dnevnik.com.mk/default-mk.asp?ItemID=9C19B599EF191C48B83C607C802DC9B0&arc=1

Причината за губењето на водата не е откриена, а ако продолжи празнењето, наместо езеро, по некоја година тука ќе имаме големо мочуриште, реагираат екологистите

Ј.П „Водовод и канализација“ - Скопје воведува инсталирање на водомери со далечинско отчитување, како една од мерките за намалување на комерцијалната загуба на вода. Поаѓајќи од принципот, корисниците на нашите услуги да не бидат оптоварени со дополнителни трошоци, менувањето на класичните водомери со водомери со далечинско отчитување е на сметка на ЈП„Водовод и канализација“ - Скопје

- изготвување на прецизни сметки за потрошена вода и подобрена услуга

- можност за месечно отчитување на состојбата на водомерите (за разлика од досегашното отчитување на секој три месеци)

- зголемување на точноста на отчитување на водомерите

- подобар пристап до информациите за потрошувачка на вода и можност за техничка контрола на водоснабдителниот систе

- постоење на аларм кој се активира при било која манипулација или злоупотреба на водомерите.

- секој водомер има инсталирано аларм кој се активира при регистрирана 48 часовна непрекината потрошувачка на вода, што сигнализира сигурен дефект на внатрешната водоводна мрежа кај корисникот.

- почитување на приватноста на корисникот на услугата, бидејќи се избегнува досегашната пракса на читање на состојбата на водомерот со влегување во приватните имоти.

  Во првата половона од 2009 година беа инсталирани 700 водомери со далечинско отчитување во населба Лисиче во Општина Аеродром, во рамките на Проектот за намалување на загубите на вода во зона на потрошувачка.

http://www.vodovod-skopje.com.mk/index.php?option=com_content&task=view&id=487&Itemid=61 - www.vodovod-skopje.com.mk/index.php?option=com_content&task=view&id=487&Itemid=61

Хидросистемот Лисиче почна да го гради цевководот за полнење на велешкото езеро Младост со чиста вода. Триесетина работници од градежната фирма "11 Октомври" од Куманово со комплетна механизација ги заваруваат и поставуваат цевките со пречник од еден метар. До крајот на годинава цевководот ќе биде поставен во должина од два километри, а останатите шест километри до езерото ќе бидат поставени до крајот на наредната година.

Според проектот, до крајот на годинава требаше да бидат поставени околу четири километри цевки, но, поради економската криза, Владата ги скрати парите предвидени за изградба на цевководот. За првите два километри таа обезбеди 40 милиони денари.

Од Хидросистемот велат дека извршена е целосна експропријација на земјиштето каде ќе поминува цевководот и дека се прават напори од него да се наводнуваат и плодните површини околу него. Со изградбата на цевководот, езерото трајно ќе го реши проблемот со полнење со чиста планинска вода од акумулацијата на Хидросистемот на реката Тополка кај селото Лисиче.

http://vecer.com.mk/?ItemID=A10BB7F207D8A54B85C04B45CA43B981

Знаеме дека тешко оди со прибирањето на финансиските средства од граѓаните, односно за потрошената вода од нивна страна, но сепак што поскоро треба да се размислува за замена на азбестните цевки. Знаеме дека сето тоа чини но, сепак, мора да признаеме дека повеќе чинат човечките животи.

Љубчо Алексовски - http://dobarglas.info/rubriki/region/vest1_gevgelija.htm - http://dobarglas.info/rubriki/region/vest1_gevgelija.htm

До 2050 година Македонија ќе стане пустина

Зголемување на температурите - намалување на врнежите

Секна водата за Дојранското Езеро

Поради неплатен долг, прекината е струјата и работата на хидросистемот „Ѓавато“ од кој со вода се полни нашето најбогато езеро со риба

Сув е каналот од хидросистемот „Ѓавато“ низ кој дотекуваше вода и кој го спаси Дојранското Езеро од пресушување. Причина за прекинот на водата е исклучената струја на системот, поради неплатен долг од Министерството за животна средина кон ЕВН-ЕСМ, во износ од околу 150 илјади евра. Каналот е сув повеќе од дваесетина дена.

Жителите на Дојран велат дека прекинот на водата поради неработењето на „Ѓавато“ веќе се чувствува во езерото. Тие се загрижени за рибниот фонд и за нивото на езерото, кое годинава се искачи на само еден метар до нормалната кота, пред да му се случи празнењето во деведесеттите години од минатиот век.

- Водата од „Ѓавато“ рибарите ја нарекуваат слатка. Во неа најмногу се собира рибата, особено за време на мрестот. Иако забраната за секаков вид риболов важи повеќе од две години, наместо да се зголемува рибниот фонд, со секнувањето на водата ќе се намали - велат дојрани.

Пензионерот Ристо Балтаков додава дека во последните денови нивото на водата во езерото се намалува, наместо да се зголемува. Според него, во Дојранското Езеро дотекуваат минимални количини вода од изворот на топла вода Топлец, кој се наоѓа на влезот во Нов Дојран.

- Повеќето од пензионерите од Нов Дојран секој ден се рекреираа шетајќи покрај отворениот канал. Убаво уредената патека и жуборењето на водата ни го исполнуваа секојдневието. Без водата местото е пусто. Иако водата е секната веќе дваесетина денови, вработените во „Ѓавато“ пред некој ден го исчистија каналот, но ѓубрето го оставија покрај него - вели Балтаков.

Во Министерството за животна средина изјавија дека секнувањето на водата се должи на технички проблеми околу плаќањето на обврските. Во наредните денови проблемите треба да се решат и водата од „Ѓавато“ повторно ќе претече.

Низ каналот, кој беше пуштен во употреба во 2002 година, протекуваа меѓу 400 и 600 литри вода во секунда. Тоа количество беше доволно за езерото континуирано да се полни по еколошката катастрофа што почна пред дваесет години и се закануваше трајно да го уништи ова наше езеро најбогато со риба.

Протест во скопската населба Сопиште

Сунчица Николоска	http://www.a1.com.mk/vesti/default.aspx?vestID=116935#komentari - Коментари (0)   javascript:otvoriVideoPrilog%2809/suncica-30-11.wmv,%20116935%29">

Жителите од Патишка река повторно ја блокираат изградбата на водоводот во дел од населените места во општина Сопиште.

Токму поради ова денеска поголема група на луѓе протестираа во Патишка река, за да им изразат револт и да ги убедат тамошните мештани дека треба да ја дозволат изградбата на водоводот до нивните куки.

„15 села без вода сме. Со цистерни вода влечеме“.

„Навистина жалосно - реката понира, тече, а нема успех. Не можеме да ја земеме“.

„Да им кажеме на сограѓаните од Патишка река, дека ние сакаме соживот, но и вода сакаме“, велат незадоволните жители.

На неколку километри погоре на протест излегоа и жителите на Патишка река. Не дозволуваат да започнат градежните работи, се додека градоначалникот не им изгради пат и амбуланта, како што им ветил на изборите.

„Ние не сме против да даваме вода, напротив ние сме да даваме вода. Сме живееле со овие луѓе. Сакаме и понатаму да живееме со нив, меѓутоа нема вода за давање. Има повеќе вода од местото викано три реки, или да се користи водата од местото викано Езеро. Да се земе вода, и еднаш за стално да се реши“, рече жител на патишка река.

Градоначалникот смирува.

„Водоводот патишка река е единствен начин што може да прибере инвестиција општината, и единствен начин којшто може сите граѓани да дојдат до благодетот вода“, изјави Јован Ѓоргиоски, градоначалник на О.Сопиште.

Водоводот што треба да се гради е за дел од населените места во Сопиште но и за Сончев град. Жителите на Патишка река пак велат дека таму нема доволно вода за да ги снабди сите села а градоначалникот тврди дека имал проверен проект.

Мариовските села ќе пијат вода од бунарите на РЕК „Битола“

Селата Брод и Живојно ќе добијат вода преку пумпна станица и цевковод во должина од осум километри

БИТОЛА - Артерските бунари на РЕК „Битола“ ќе снабдуваат дел од мариовските села со вода, најавуваат од општината Новаци. Водата од бунарите што комбинатот ги копа со цел стабилизирање на подземните води во двата рудника „Суводол“ и „Брод-Гнеотино“ досега се испушташе по каналите без да биде искористена.

„Во подрачјето на рудникот ‘Брод-Гнеотино‘ има пет артерски бунари. Еден од нив е биолошки и бактериолошки испитан, а водата е здрава за пиење. Од тој бунар ќе носиме вода за две села, Брод и Живојно, во должина од осум километри со пумпа под притисок. Овие села не може да се приклучат на централниот водовод. Таму е многу повисоко од акумулацијата ’Стрежево‘ од каде што се носи водата. Треба да правиме пумпни станици и тој е потешкиот начин“, вели Лазар Котевски, градоначалник на општина Новаци.

Водата од артерските бунари на РЕК ќе се користи и за наводнување на пелагониските ниви. „Ќе правиме проект за мрежа за наводнување низ полето во тој дел каде што има од две до три илјади хектари за наводнување. Бидејќи оваа вода е употреблива за наводнување, а моментно не се користи за ништо, туку се испушта во реката Црна, што ќе биде добредојдено за нашите земјоделци“, напомнува Котевски. (А.Б.)

http://netpress.com.mk/vestiimages/65055/dojransko-.jpg">

Дојранското езеро повторно ќе се полни со вода, откако Владата го подмирила долго од 150 илјади евра за неплатени сметки за електрична енергија кон ЕВН Македонија, информираше Министерството за животна средина и просторно планирање.

Хидросистемот “Ѓавато“ уште денеска е пуштен повторно во функција откако една недела не функционираше. Од Министерството велат дека и покрај прекинот во дотурот на вода во Езерото, биолошката рамнотежа не е нарушена.

Ќе се гради брана на Косевичка Река

Вода за сите домаќинства во Прилеп

ЈКП Дервен од Велес ги намали загубите на вода за над 15 отсто. Со реализацијата на проектот МЕАП, со кој беше замената старата и дотраена водоводна мрежа, покрај огромните загуби, во целост е решен проблемот со вода за пиење на жителите од градот и приградските населби Оризари, Превалец и Речани.
- Со години наназад се губеа огромни количества вода поради што велешани беа жедни - велат во претпријатието и додаваат дека загубата од претходните 55 проценти, сега е намалена за 15, а со континуираната замена на старите салонитни и поцинкувани цевки ќе биде помала и за 20 проценти.

Од кредитот од Европската банка за обнова и развој, ЈКП Дервен потроши речиси 1,1 милион евра во периодот од 2002 до 2007 година за замена на 9,6 километри секундарна водоводна инсталација и 1,2 километри канализациски цевки. Резултатите од овој зафат беа повеќе од добри.

Покрај замената на старата водоводна инсталација, за намалувањето на загубите на вода големо влијание имаат и двата новоизградени резервоари во близина на Спомен-костурницата и во месноста Гумења, што го чинеше претпријатието дополнителни 700.000 евра од кредитот.
Во првото тримесечје на 2006 година претпријатието имало загуба од 387.750 кубни метри вода. По реконструкцијата во 2007 година, за истиот период загубата е намалена за цели 100.000 кубни метри. Со изградбата на двата резервоара, пак, жителите од повисоките делови на градот повеќе немаат проблеми од недостиг на вода за пиење, што не беше случај во изминатите години.
Со извршената реконструкција и намалената загуба на вода, велешкото претпријатие Дервен се најде меѓу најдобрите во Македонија.

http://vecer.com.mk/?ItemID=BE43BE81F691504CA948B7CF225DB3DF

Нивото на Дојранско Езеро зголемено за 25 см

Итна изградба на насип меѓу Струга и Дебар

Според податоците на ЕЛЕМ, нивото на водата на Охридското езеро во моментов се наоѓа на 12 сантиметри над дозволената квота, но состојбата не е критична.

Од Центарот за управување со кризи потсетија на 1986 година кога нивото на водата во Охридското Езеро достигнала 18 сантиметри над дозволената квота.

На состанокот било договорено непосредните субјекти кои стопанисуваат со браната Глобочица да изградат насипи во ниските делови на регионалниот пат, во близина на селото Луково, а доколку не можат, да побараат помош од  општината Струга.

Истовремено од приватното претпријатие Летница било побарано да обезбеди непречен проток на вода кај местото Даљан, односно решетките да бидат кренати до максимум за да има непречен проток на вода.

Состанокот на платформата се одржа под водство на министерот за транспорт и врски Миле Јанакиевски, а во него учествуваа претставници од сите служби и институции надлежни за справување со поплавите.

Од Центарот за управување со кризи информираат дека состојбата будно се следи и во другите кризни делови од Македонија, особено во Пелагонискиот, Струмичкиот и Полошкиот регион кои во последните десетина дена беа поплавени поради неистечени одводни канали.

Реката Црн Дрим на "една коцка" од излевање (ФОТО)

Струга, 18. февруари (ИНПРЕС)

Отворени 80% од вратите на истекот на реката Црн Дрим во Струга со цел да се регулира екстремно високиот водостој на Охридското Езеро кое деновиве е на кота за 11 сантиметри над максималната и изнесува 693,86 сантиметри.

Зголемувањето на водостојот е резултат на обилните врнежи од дожд, а особено на врнежите од снег кои заради високите температури се топи многу брзо.

Ситуацијата би можела да излезе од контрола доколку продолжи вакво врнежливо време, а особено со топењето на снегот од Галичица, предупредуваат еколозите. Висок е водостојот и на реката Црн Дрим.

Уште 20-тина сантиметри или уште "една коцка" како што велат стружани фали за да се излее реката. (Крај)

Состојбата со Охридското Езеро е загрижувачка, а штетите се повеќекратни, предупредуваат експертите. Нивото вчера се покачи за 20 сантиметри над максималната кота од 693,75. Според познатиот охридски архитект Димитар Зарчев секој сантиметар над оваа кота преставува катастрофа.
- Покачувањето за еден сантиметар дневно е 350 милиони кубни метри вода во Езерото, а денес нивото е повисоко за 20 см. При максимален истек низ браната кај Дрим, без да има прилив на вода во Езерото, за да се дојде до котата од 693,75, потребни се четири дена за да истече еден сантимнетар. За 20 см потребни се 80 дена, вели Зарчев. Според него високиот водостој прави непроценливи штети при дување на јужниот ветар, кој е карактеристичен за овој период од годината, кога брановите достигнуваат висина и до метар и половина.
- Доколку тој бран е на оваа кота ќе добиеме океански бран кој не само што ќе ги однесе патиштата туку е закана и за куќите и за пристаништето. Од друга страна, поплавите ги следат земјотреси. Не очекуваат тектонски пореметувања како последица на огромното количество вода во земјата, вели Зарчев.

Директорот на Центарот за управување со кризи, Панде Лазаров, кој вчера ги посети критичните места во охридско-струшкиот регион, оцени дека сосојбата е стабилна.
- Се обезбедува од една страна да не бидат загрозени Струга и Охрид, а од друга страна да не се предизвикаат штети на патот на од Дрим до Глобочица и до Дебарското Езеро. Штетите засега се минимални. Водостоите на реките се намалени. Се прави прецизно планирање за тоа колку вода ќе се испушти и како ќе се прифатат водите од топењето на снеговите, што се очекува, за да не се загрозат градовите, а истовремено да не се предизвика поплавување на селата кои се на патот каде што поминува реката Дрим, рече Лазаров.

Во Долно Луково под вода се амбулантата, полициската станица, куќи и рибник

Симон Илиески

Езерото го враќа ударот - си дојде по своето!

Охрид, 26. февруари (ИНПРЕС)

Универзитетскиот професор Атаноско Туневски, поранешен директор на МЕПСО, деновиве, во екот на полемиката околу режимот на испуштање на водата од Охридското Езеро, ќе рече - режимот е прашање на бизнис!

Професорот и докажан стручњак во областа која ја коментира е наполно во право. Дури и кога вели дека неуки од ЕЛЕМ играат ризична игра со природата!

За жал неуките ги има секаде и во Скопје и во Охрид и во Струга. И не само режимот, туку се што е поврзано со Охрид и Охридското Езеро, е прашање на бизнис. Езерото е впрегнато во бизнис.

До невидени граници е  узурпирано, поради профит и лични интереси е нападнато длабоко  внатре. Насипи, платформи и секакви други објекти. Акумулација на капитал, без трунка акал!

Охридското езеро не е од вчера. Тогаш како се регулирало, кога ги немало централите Шпиље и Глобочица, кога го немало ЕЛЕМ, кога ги немало денешните кабидахии - спрегата меѓу урбаната мафија и локалната самоуправа. Тогаш се било спонтано и природно, а ако имало потреба кај Струга истекувале и 100 кубни метри во секунда.

Зошто сега некој мисли дека Охридското Езеро може да го регулира и да го испушта и запира како обична чешма со славина? Сепак, тоа е огромен природен басен, не е легенче или када!

За се се виновни човечката рака и човечката алчност. Колку им сечи акалот кога предлагаат дека ќе влегуваат длабоко со платформи на две - три места на градскиот кеј. Тие ќе завршат како што заврши мостот на Велија Рамковски и локалните аналфабети. Цевките од колекторот ќе шетаат по езеро, вели градоначалникот. А каде шетаат платформите?

Езерото го враќа ударот и се повлекува во своите природни граници, вели познатиот екологист од Охрид, Лазе Наумоски од Е.Д. "Грашница".

Наумоски тврди дека во 1970. година од Дрим кон Шпиље течеле 200 метри кубни вода во секунда, а сега викаме дека 50 - 60 биле премногу. Дали езерото навистина го враќа ударот?

Токму така, езерото се враќа по своето, по тоа што му е одземено. Секое кафуле во стариот дел на градот, влезе внатре, изгради бетонски ѕидови и платформи. На потегот кон Горица, после мостот на Студенчишки канал, езерото е ставено во ѕидови и бетони, како во корито. Со платформи на три места се навлегува длабоко во него.

Каде се старите рибари, кои бараа барем "два снажни" простор од езерото, за да ги извлечат кајчињата? Тие знаеја со сенкерот (бродското корито) да донесат големи карпи на пристаништето, за да се заштитаат од бранови. Ама не го оковаа езерото во бетон и железо.

Направена е историска деградација со асфалтирањето и претходно тампонирањето, на патеката што води до хотел Парк. Прекината е комуникацијата меѓу езерото и блатото, живеалиште на ендемичен жив свет. Или, како што велат од СРК, одземени му се белите дробови на езерото!

Сепак, најголемиот проблем е узурпацијата на езерото. Човекот влегува се повнатре за да го стопанисува езерото и гради насипи, платформи и секакви други објекти. Тоа очигледно го враќа ударот и се враќа во своите природни граници.

Посебен проблем е  пренасочувањето на реката Сатеска во Охридското Езеро, а не како некогаш кога се вливала дирекно во реката Црн Дрим. Друг проблем е што во реката Црн Дрим се влеваат и вевчанските извори, и  затоа не може да ја прими целата вода.

Она што особено загрижува е што ќе се случи кога оваа вода ќе се повлече? Подрачјето на Струга и Охрид е активно сеизмолошко подрачје. Пред последниот голем земјотрес во овој регион имавме исто така големи врнежи.

Охридското Езеро доби езерца - соседи (ФОТО)

Охрид, 26. февруари (ИНПРЕС)

После ноќешните дождови, охриѓани со стравување и неизвесност ги читаат метереолошките прогнози. Расположението им се менува, како што се менуваа временската ситуација. Час сонце, час облаци и мал јужен ветар, кој повторно го разбрани езерото.

Од официјално место, до овој момент не може да се добие информација - дали во последниве 24 часа, дошло до зголемување на водостојот. Меѓутоа, дури и да стагнира на вчерашните 22 сантиметри над горната дозволена граница, тоа е повеќе од аларм.

Имено, горната кота е дури за 4 сантиметри над рекордот во 1968. година и тогашните големи поплави.

На истекот во Струга, се испуштат само педесетина кубни метри во секунда во Црни Дрим, бидејќи во спротивно Дримот повторно  ќе го поплави регионалниот пат Струга - Дебар. Тоа пак оневозможува некакво брзо симнување на нивото на езерото.

Дека водостојот на Охридското Езеро е алармантно висок, потврдуваат фотографиите на репортерите на Инпрес, направени утринава нешто после 10 часот.

Каналот Студенчишта е преполн. Преполно е и е претворено во ново езеро Студенчишкото блато, кое од езерото го дели само патеката кон хотелот Парк, која на неколку места е непроодна и покриена со вода.

Прелеан е и патот кој води до сообраќајницата Охрид - Свети Наум и водата навлегува во Центарот за тренинг на води на АРМ. (Крај)

Нивото на Дојранското езеро покачено за еден метар

Сузана Тасева	http://www.a1.com.mk/vesti/default.aspx?VestID=120403#komentari - Коментари (0)   javascript:otvoriVideoPrilog%2810/suze-28-02.wmv,%20120403%29">

Од обилните врнежи од дожд во југоисточна Македонија најголема полза има Дојранското езеро. За скоро 1 метар е покачено нивото на водата или сега езерото е подлабоко за цели 5 метра од еколошката катастрофа.

Дојранчани велат дека по еколошката катастрофа езерото сега го има најголемото полнење, од обилните врнежи од дожд но и топењето на снегот на планината Беласица. На полнењето на езерото најмногу му се радуваат жителите, за кои туризмот е најголем извор на егзистенција.

„Езерото се полни и тоа доста, количински доста, доволно има вода се очекува уште повеќе да стигне“, рече жител на Дојран.

„Од еколошка точка се очекуваат прво многу птици, многу риба значи се очекува природен живот, јасно е и туристи ќе доаѓаат сега“, рече жител на Дојран.

Полното езеро ја разработи и локалната власт.

„Сега веќе ќе почнеме со уредувањето на плажите , имаме зацртано некаде до Струмичката плажа да ги направиме сите тие потребни работи според урбанистичкото решение кое е предвидено“, рече Глигор Чабулев, градоначалник на Дојран.

На Дојранското езеро сега му недостасуваат уште 25 сантиметри за да се врати во состојбата од пред еколошката катастрофа.

http://www.a1.com.mk/vesti/default.aspx?VestID=120403

Во Вардар ќе се испушта вода од Мавровско Езеро

Состојбата со поплавите можела да се ублажи, но не и целосно да се избегне

Билјана Ангеловска
Маја Томиќ



Дали покрај топлото време и обилните врнежи од дожд, некарактеристични за овој период од годината, вината за поплавите и за состојбата со преполните акумулации треба да се бара и во лошото менаџирање со водите? Дали последиците можеа да се избегнат или да бидат ублажени доколку надлежните поинаку реагираа кога од нас се бараше да не испуштаме вода кон Албанија, поради поплавите што го зафатија овој наш сосед? Односно, дали се доведовме во ситуација, помагајќи и' на Албанија, да си наштетиме самите себе?

Во состојба на висок водостој на реките и на Охридското Езеро, поради што цели региони се соочуваат со големи штети од поплави, ретко некој се осмелува јавно и експлицитно да каже кои се причините за ова што се случува во државава.

Експерти по хидрологија се согласни дека и поплавите во соседна Албанија несомнено имаат удел во состојбата со водите. Иако јавно не го вперуваат прстот во директните виновници, домашните стручни лица не ја отфрлаат целосно ниту одговорноста на надлежните. Велат, веројатно можело и требало поинаку да се регулираат водите, оти со подобро управување, последиците сега би биле помали.

„Годинава имаше врнежи во период кој е невообичаен за тоа. Нормално е во текот на зимата да паднат нивоата на езерата, на реките и на акумулациите за да можат да ги примат пролетните води, кои секогаш се очекува да бидат големи. Но, годинава беше незгодна, дождовите и топлото време дојдоа порано што придонесе за нагло топење на снегот, а тоа, секако, се неповолни околности. Затоа веројатно и можело претходно да се спроведе поинаков режим на користење на водите за производство на електрична енергија, па да се намали нивото на водата во акумулациите“, вели Љубомир Танчев, професор на Катедрата за хидротехнички објекти при Градежниот факултет во Скопје.

Тој појаснува дека во принцип првиот квартал од векот е влажен, по него следува сушен период, па повторно влажен. Тоа значи дека сега се можни незгоди од хидролошки аспект, бидејќи условите се неповолни.

„Во земјава обично најголем проток на реките има во април, мај и во јуни, поради обилни врнежи. Таа состојба дојде порано годинава и затоа треба правилно да се управува со акумулациите, да се испушта вода и да се произведува струја. Но, моментално е ограничено испуштањето од Црн Дрим, а пролетта ќе носи нови врнежи. Значи, ќе имаме проблеми на подолг рок, бидејќи Албанија нема капацитет да прима повеќе вода, а акумулациите се веќе полни и ќе доаѓа нов доток на вода од дождовите. Тука сме немоќни. Згора на се', надоаѓаат и подземните води, кои бавно се обновуваат, но и бавно се губат“, појаснува Танчев.

Тој смета дека според временските услови во оваа сезона, состојбата веројатно можела да се ублажи, но сигурно не и целосно да се избегне. Бидејќи во периодот кога беа поплавите во Албанија, Охридско Езеро веќе беше полно и имаше висока кота, а полни беа и ХЕЦ „Шпилје“ и „Глобочица“, чии електрани работеа со полн капацитет, цел јануари и февруари. Танчев е убеден дека е потребно систематско следење на состојбата, да се знаат дотоците и прогнозите, иако и тоа не е гаранција за избегнување на поплавите.

„За да се избегнат или да се сведат на минимум штетите од поплави, мора редовно да се одржуваат каналите, но и да се градат нови објекти и со нив да се управува правилно. Кај нас водниот потенцијал е искористен само 30 проценти, а за да нема поплави, потребно е да се изградат нови акумулации“, вели професорот Танчев.

Деновиве во неколку наврати имаше јавни обвинувања за ЕЛЕМ од Атанско Туневски, поранешен прв човек на МЕПСО и од неодамна член на СДСМ. Тој отворено го впери прстот во ЕЛЕМ како главен виновник за состојбата со поплавите и со Охридското Езеро. Односно, дека поради лошото раководење со водите од страна на ЕЛЕМ дошло до многу несакани последици. Според Туневски, во октомври минатата година се произвеле многу помалку киловат-часа струја во ХЕЦ „Глобочица“ отколку што можело и требало.

„Да се произведоа 120, наместо само 69 гигават-часа, сега нивото на езерото ќе беше за 20 сантиметри пониско и ќе немаше поплави“, вели Туневски.

Од ЕЛЕМ деновиве демантираа дека вината за високото ниво на водите е резултат на лошото раководење и потенцираа дека со водите се управува онака како што треба и целата вода се обработува регулирано. Временските непогоди, односно обилните врнежи на дожд и на снег и порастот на температурите се главната причина. Од ЕЛЕМ потсетија дека ланското производство на струја од сите ХЕЦ е натфрлено за 37 отсто, а во последните денови се испуштаат максимално дозволените количества вода од Црн Дрим за да не се предизвикаат дополнителни штети.

Акумулациите максимално се празнат

ЕЛЕМ ги отфрла тврдењата дека одговорноста за поплавите во Охрид и прелевањето на водата кај „Глобочица“ и „Шпилје“ лежи кај нив

Во Шпилје се прелеваат 45 кубни метри вода во секунда. Во Глобочица е слично. Вчера и поранешниот директор на АД МЕПСО Атанаско Тунески запраша дали катастрофата со Охридско Езеро не е предизвикана од неработењето на ХЕЦ „Глобочица“ со полн капацитет во периодот октомври 2009 - јануари 2010 за да се увезе скапа струја и го обвини премиерот Никола Груевски дека свесно го штити директорот на ЕЛЕМ.

Од ЕЛЕМ ги отфрлаат ваквите тврдења како „паушални и нерелевантни“.

Ќе се гради филтер-станица во Ново Село

Во општинскиот центар Ново Село деновиве ќе почне изградба на новата филтер-станица за прочистување на водата за пиење. За реализацијата на овој комунален проект гласаа граѓаните преку Форумот на заедници, а средствата се обезбедени од Швајцарската агенција за обнова и развој.

- На јавен тендер за изведувач на градежните работи е избрана фирмата „Кикотерм“, која деновиве треба да почне со подготвителните работи за изградбата што треба да заврши до крајот на годинава. По реконструкцијата на водоводната мрежа, се покажа дека е неопходно да се изгради и нова филтер-станица, која ќе овозможи Ново Село да добие чиста и здрава вода за пиење - вели градоначалникот на Ново Село, Петар Спасов.

Филтер-станицата ќе биде со капацитет од 18 литри во секунда, со што во наредните 20 години ќе биде решено прашањето со водоснабдување на жителите на ова најголемо населено место во Струмичкиот регион.

Водата донесе надеж за Преспа

За разлика од други региони во кои надојдената вода од врнежите и од топењето на снегот предизвикуваше паника, ваквата хидролошка состојба побуди радост и надеж во Преспанскиот регион. Првпат по долги години повлекување водата во Преспанското Езеро надојде за околу еден метар. Жителите од преспанските села ова го сметаат за благодет за крајот, во кој поради драстичното празнење на езерото туризмот со години замира.

- Езерото почна да се повлекува кон крајот на шеесетите години од минатиот век. Во прво време тоа одеше бавно, речиси неосетно, за последните десет години да стане многу драстично. Нивото на езерото се намали повеќе од 7 метри од максималната точка. Сега првпат во последните десет години се случува толку да надојде водата. Тука постарите жители велат дека на педесет години се случуваат драстични промени кај езерото - вели Митко Стојановски, жител на Крани.

Преспанци сметаат дека и покрај неповолните состојби со јаболкарството, надоаѓањето на езерото ќе им ги олесне маките.

- Ова позитивно ќе се одрази врз овоштарството. Во Сирхан со години се мачевме да ги навадиме јаболкниците зашто пумпите од системот за наводнување со повлекувањето на водата останаа оддалечени од местото на црпење на водата, односно од езерото. Ако продолжи ваквата хидролошка состојба, напролет системот ќе може да проработи - вели Калче Ноневски, жител од преспанското село Волкодери.

Сепак, жителите се скептични дека зголемениот езерски водостој ќе го врати туризмот во Преспа. Овој регион доживеа туристички процут во осумдесеттите години на минатиот век.

- Дури и да се врати водата, ако локалната самоуправа со помош на државата не ги исчисти бреговите, кои се многу запуштени, тешко дека туризмот ќе се врати во овој крај. Освен во Претор, каде што се уредени плажите, во западниот дел на Преспа, од Отешево, па натаму преку Сирхан, се' е под трска. Ништо не е исчистено - додава Ноневски.

Експертите сметаат дека Преспанското Езеро досега изгубило вода колку неколку Дојрански Езера. Се претпоставува дека водата преку карстното подрачје на Галичица истекува во Охридското, кое е за околу 200 метри на пониска надморска височина од Преспанското Езеро. Но, влијание има и тоа што минатите години водата неконтролирано се користеше за наводнување на земјоделските површини.

Студот го стабилизира Охридско

Снегот што вчера интензивно паѓаше во Охрид не го зголеми нивото на езерото, туку напротив водостојот падна за еден сантиметар и сега изнесува 24 сантиметри над дозволената кота. Надлежните соопштија дека поради хидрометеролошките најави за ниски температури, во наредните неколку дена се очекува понатамошно намалување на езерското ниво. Намалување за десет сантиметри е регистрирано и кај реките од сливното подрачје на Охридското Езеро, што значи намален доток на вода во езерото, кој ќе придонесе за намалување на водостојот. Од портите на Црн Дрим и понатаму се испуштаат по 61 кубен метар вода во секунда што исто така укажува на подобрување на вкупната хидролошка состојба.

- И покрај врнежите од дожд и снег, кои во последните денови го зафатија Охридско-струшкиот регион, нивото на локалните реки бележи тенденција на опаѓање и не претставува опасност за дополнително влошување на состојбата. Водостојот на реката Сатеска е опаднат за два сантиметра, а нивото на езерото Глобочица стагнира, додека Дебарското Езеро бележи намалување за четири сантиметри - соопшти Центарот за управување со кризи.

Минималното намалување на езерото не ја смирува паниката на жителите од крајбрежјето, кои се уште стравуваат од поплави. Но, надлежните апелираат на смиреност и објаснуваат дека секоја промена будно се следи и дека се преземаат сите превентивни мерки за заштита.

- Независно од временските услови, состојбата во врска со водостојот на Охридското Езеро и другите критични места каде што се можни излевања на реките континуирано се следи. Ситуацијата на терен засега е стабилна и под контрола - информираат од Координативното тело за превенција од природни непогоди.

За да се заштити колекторскиот систем од нови и дополнителни оштетувања, екипи на Координативното тело за справување со поплави, вчера почнаа со градежните работи, за заштита на колекторските инсталации, кај месноста Елешец и во други делови од крајбрежјето, каде што има опасност од оштетување. Оваа активност е дел од превентивните мерки што охридската локална самоуправа, деновиве ги достави до Надлежните државни служби и чија реализација е повеќе од неопходна.

- Покрај заштитата на цевките, кои се покрај на брегот на езерото, со мерките за заштита на колекторот се предвидува и заштита со вреќи со песок на пумпите кај месноста Грдано, Потпеш и Канео, како и на пумпната станица во населбата Далјан. Меѓу другото како мерка е предвидено и чистење на речните корита на реките Далјан и Грашница, како и изградба на атмосферска канализација на неколку критични локации по течението на тие реки што први се излеваат во вакви неповолни хидролошки ситуации - велат од Општина Охрид.

- Овие проекти се значајни за зачувување на селото и за рамномерен регионален развој. Целта е во 2011 и 2012 година сите населени места во Македонија да имаат здрава вода за пиење - изјави Миле Јанакиевски, министер за транспорт и врски.

http://www.dnevnik.com.mk/?itemID=3A63FB6C7DBF6848907434566C2C34FC&arc=1 - http://www.dnevnik.com.mk/?itemID=3A63FB6C7DBF6848907434566C2C34FC&arc=1

Што е тоа Мал Дрим?

Струга, 10. март (ИНПРЕС)

Градоначалникот на Струга Рамиз Мерко, на вчерашната средба со владините министри Јанакиевски и Коњановски, во неколку наврати, како една од мерките за надминување на тешката ситуација со високиот водостој на Охридското Езеро, го спомена Малиот Дрим во Струга.

Читатателите, особено оние од помладите генерации, недоволно, или воопшто не знаат - што е тоа Мал Дрим?

Кај цркавата Света Петка од Црн Дрим се издвојувал еден нејзин крак, така што меѓу двата дрима (Црн и Мал Дрим) постоела ада, острово. Кај Мороишки мост Мал Дрим се влеваше во Црн Дрим.

Е, токму овој дел од Црн Дрим се вика Мал Дрим. Просторот меѓу двата дрима бил од цркавата Света Петка - вакавски имот.

Мал Дрим настанал од течењето на реката Сатеска по своето старо корито. Таа носела наноси и му го попречувала патот на Црн Дрим. По секое невреме, Сатеска носела толку нанос што го подигнувала нивото на Црн Дрим и неговата вода се преливала во Струшкото блато и движењето по патот било отежнато, бидејќи и патот бил под вода. На Мал Дрим имало кланица близу до сегашната пожарна.

Речното корито на Сатеска, во 1960. година се свртело во канал и сега се влева во Охридското Езеро директно, заземајќи секојдневно дел од неговата површина, полнејќи го со песок, кал и други наноси.

Сатеска, со годините, стана еден од главните загадувачи на езерската вода, на што  имаше реагирање од еколозите за нејзино враќање по старото корито, но без резултат.

регулација на реката Сатеска

Потребата од враќање на Сатеска во старото, природно корито, оваа зима беше повторно реафирмирана, но овој пат од еден друг аспект. Поради заштитата од поплави. Агенцијата Инпрес, во повеќе наврати, укажуваше на тоа спасоносно решение - и од еколошки и од заштитен аспект.
Министерот за транспорт и врски Миле Јанакиевски вчера конечно потврди дека се работи на студија и зафат за враѓање на Сатеска во старото корито, што од своја страна пак, го исфрли на површина и прашањето, односно терминот Мал Дрим. (Крај)

Ќе се градат езерца кај Арамиска Чешма

Кратово изгради нови резервоари

Канали ќе се градат во Ново Село

Отворена каналска мрежа ќе се гради пролетва за наводнување на обработливите површини во подбеласичките села Старо Коњарево, Дражево и Смоларе во општината Ново Село.

Земјените работи ќе ги изведува домашната фирма „Габро“, а средствата се обезбедени од Швајцарската агенција за обнова и развој.

- За реализацијата на овој проект гласаа граѓаните на општината Ново Село преку Форумот на заедници и му дадоа приоритет, заедно со изградбата на филтер-станица за прочистување на водата за пиење во општинскиот центар. Во повеќемесечната демократска дебата граѓаните се изјаснија за овие два проекта и по завршувањето на тендерските постапки, локалната самоуправа ги потпиша договорите со изведувачите, а нивната реализација ќе заврши најдоцна до наредната есен - вели градоначалникот Петар Спасов.

Изградбата на отворената каналска мрежа е од големо значење за развојот на земјоделството во овие три села, но и за намалување на ризиците од поплави што речиси секоја година во ова подрачје ги предизвикуваат нерегулираните водотеци од планината Беласица.

ЕЛЕМ - осамениот јавач

Тодор Џунов

ЕЛЕМ не смее да се однесува како осамен јавач, како единствен корисник на водите на Охридско Езеро и
на Црн Дрим

„Електрани на Македонија“ (ЕЛЕМ) не смее да се однесува како осамен јавач, како единствен и неограничен корисник на водите на Охридско Езеро и на Црн Дрим. Оваа фирма е ограничена од правилата на домашното, на меѓународното, како и на правото на ЕУ за користење на водите.

1. Република Македонија го определува правниот режим на водите во неколку правни рамки. Уставот на Република Македонија од 1991 година, во член 56 определува дека сите природни богатства, растителниот и животинскиот свет, добрата во општа употреба, како и предметите и објектите од посебно и историско значење, определени со закон, се добра од општ интерес за Републиката и уживаат посебна заштита. Бидејќи водите се природно богатство како рудите и шумите, тие, во согласност со оваа уставна одредба, се добро од општ интерес и нивното управување и користење се уредува со закон. Законот за водите на РМ определува дека водите, водотеците и езерата, како добра од општ интерес за Републиката, уживаат посебна заштита утврдена со тој закон. За употреба или за користење на водата и за користење на изградените водостопански објекти и постројки што имаат влијание врз режимот на водите, потребна е согласност од државен орган.

Со Законот за водите е определен и приоритетен ред на користење на изворските, проточните, неистечните, како и подземните води. Законот за водите ја регулира и концесијата за користење на водите. Според неговите правила, водата од водотеците и од езерата може да се даде на користење со концесија на определено време на домашно и на странско правно и физичко лице на начин и услови определени со овој Закон и со Законот за концесија. Водата како природно богатство се дава на користење за вршење на следниве дејности: производство на електрична енергија, за одгледување на риби во рибници и рибни кафези, езерски сообраќај и туристички услуги.

2. Постојното меѓународно регулирање на користењето на водите во економски вонпловидбени цели има влијание и врз билатералните односи на Република Македонија. Имено, Законот за водите утврдува дека на територијата на Република Македонија постојат четири сливови и тоа: Вардарски, Црнодримски, Струмички и сливот Јужна Морава. Вардарскиот го опфаќа сливот на реката Вардар со притоките до македонско-грчката граница, вклучувајќи го и сливот на Дојранското Езеро. Црнодримскиот ги опфаќа сливовите на Преспанското и на Охридското Езеро и сливот на Црн Дрим со притоките до македонско-албанската граница. Струмичкиот ги опфаќа реките Струмица, Циронска и Лебница до македонско-бугарската државна граница, а сливот на Јужна Морава до македонско-српската граница. Значи, најголем дел од водите на Република Македонија во овие сливови ги сочинуваат водотеци што ја минуваат државната граница или се гранични води (трите езера). Друг факт е дека, во најголем дел од овие сливови, земјава се јавува како земја од горниот дел на сливот во кој и до 95 отсто од сливното подрачје (кај Вардарскиот слив) се наоѓа на територијата на Република Македонија.

Сега за нас актуелна е состојбата за користење на водите на Црн Дрим и на Охридско Езеро за енергетски и други цели. Имено, според современите сфаќања на меѓународното право за водите, Црн Дрим е меѓународна река, бидејќи извира од гранично меѓународно езеро, Охридското, во должина од 47,4 км тече низ македонска територија, а потоа преминува во Албанија. Од сливот на Црн Дрим, на Република Македонија и' припаѓаат 446 км2, или 66,6 отсто, а на Албанија 144 км2 или 21,4 отсто.

Во Македонија се утврди дека на нашиот дел на оваа сукцесивна меѓународна река може да се изградат две рентабилни хидроцентрали од проточен тип, а нивната изградба не би нанела штета врз користењето на водите од албанска страна, бидејќи со регулирањето на текот на водите на оваа река се овозможува, по изградбата на хидроцентралите, водата да продолжува да тече со ненамален тек пред да ја напушти нашата територија. Меѓутоа, со овој проект е предвидено со пренасочувањето на текот притоката Сатеска Река, место во Црн Дрим, да се влева во Охридското Езеро, исто така, и изградба на инсталации на истекот на Црн Дрим од езерото. Тоа може да предизвика извесно покачување на нивото на езерото, односно негово намалување при максималното искористување на централите. Ваквите осцилации може да предизвикаат штета врз крајбрежните населби и земјиште. Сите овие работи се извршени. Изградени се хидроцентралите „Глобочица“ и „Шпилје“. Сатеска се влева во Охридско Езеро. Со тоа се извршени двете промени во режимот на водите на Црн Дрим и на Охридско Езеро. Црн Дрим има регулирани води, а на Охридско Езеро може да дојде до осцилации на нивото, во зависност од интензитетот на работењето на хидроцентралите.

За да се создадат правни и институционални основи за решавање на проблемите од користењето на граничните и сукцесивните водни текови, езера и хидросистеми, владите на Југославија и на Албанија во 1956 година склучија Спогодба за водостопанските прашања, која со сукцесија ја прифати Република Македонија, во согласност со одредбите на Уставниот закон за спроведување на Уставот од 1991 година. Со овој договор двете држави се обврзуваат да ги разгледуваат и спогодбено да ги решаваат сите водостопански прашања, мерки и работи што може да влијаат врз менувањето на количеството и квалитетот на водата, водејќи сметка за единството на водите и на водостопанските односи.

Одредбите на оваа спогодба особено се однесуваат на Охридско Езеро и Црн Дрим, за прашања какви што се: користење на хидроенергијата, регулирање на водните текови и езерата и одржување на нивните корита, истекување на водата, одводнување и слични мерки, одбрана од поплави, снабдување со вода и канализации, пловидба, подземни води, риболов, како и заемно известување за опасностите од надојдени води и други опасности од нив. За решавање на проблемите од овој вид се формира Постојана мешовита комисија за водостопанство. Особено е значајно Второто вонредно заседание на Постојаната комисија, во 1961 и во 1962 година, кога за Охридското Езеро е заклучено границата на корисна зафатнина на акумулацијата да биде меѓу максималната кота 693,00 и минималната 691,65 и да биде определен режим на користење на оваа акумулација (езерото) за потребите на ХЕ „Шпилје“ со регулирање на истекот на вода од езерото во правец на Црн Дрим и под тој услов е постигната согласност за изградбата на ХЕЦ „Глобочица“ и „Шпилје“.

3. Со оглед што Република Македонија веќе е кандидат за член на ЕУ, за неа ќе бидат обврзувачки и начелата од нејзината Рамковна директива за водите од 2000 година, која предвидува: сеопфатна заштита на сите води, постигнување добра состојба на сите води во рок од 15 години, интегрирано управување со речни сливови, стандарди за гранична вредност на дозволени емисии во води и слично.

(Авторот е професор на Правен факултет

во пензија)

Големи води бесцелно течат

Во источна Македонија напразно течат над 350 милиони кубни метри годишно

Дојранското Езеро не може да се препознае

Водата го освојува со години сувото крајбрежје и ја покрива постојната инфраструктура

Надежен бран за водите

Само Социјалистичката партија се противи на иницијативата Законот за водите да се применува од јануари, а не по четири години

Владата попушта пред критиките од Европската Унија во врска со Законот за водите и тој најверојатно ќе почне да се применува од јануари в година, а не по четири години. Кратење на рокот на кој беше одложена примената на Законот побараа група пратеници, а добија поддршка од владејачката ВМРО-ДПМНЕ и од министерот за животна средина Неџати Јакупи.

Но пратениците на Социјалистичката партија, која е дел од владината коалиција, и понатаму тврдат дека земјава не е подготвена за примена на Законот кој треба да внесе европски стандарди во управувањето со водите. Ова партија кон крајот на минатата година иницираше тукушто усвоениот закон, наместо веднаш, да се применува по четири години. Мнозинството пратеници ја поддржаа во барањето, но сега истите тие сметаат дека примената може да почне веќе в година.

„Дневник“ ги објави сериозните предупредувања од Брисел дека со одлагањето на Законот земјава ќе изгуби десетици милиони евра од европски фондови наменети за водостопански проекти. Карл Фалкенберг, директор на Директоратот за животна средина на Европската комисија (ЕК), со писмо во почетокот на март годинава предупредил тројца македонски министри, Љупчо Димовски, Неџати Јакупи и Васко Наумовски, дека одлагањето на Законот „ќе има влијание врз процесот на пристапување“ на Македонија кон Европската Унија.

Социјалистичката партија остро го нападна „Дневник“ со аргумент дека земјава не е подготвена за примената на Законот за водите и дека не е загрозена нејзината евроинтеграција.

Судир на концепти

Лилјана Поповска, лидер на ДОМ, која иницираше побрза примена на Законот, смета дека причината за тактизирањата е судирот на концепти за тоа како да се управува со водите во земјава.

- ДОМ се залага за еколошки, додека социјалистите го протежираат економскиот концепт во управувањето со водите. Здрава и чиста вода мора да биде приоритет. Ако се загадат изворите, што може да се прави со водата? Законот ја штити и мора да почне неговата примена бидејќи од одлагањето ќе има уште полоши последици отколку досега - потенцира Поповска.

Таа ги смета за неосновани тврдењата дека нема кадровски потенцијал за управување со водите.

Наспроти ова, Владанка Авировиќ, пратеник на СПМ, тврди дека за земјава е многу поважно да се грижи за акумулациите отколку за заштита на водите.

- Нашите води не се загадени како тие во Европа. Затоа, приоритет мора да ни биде зачувување на водните ресурси и изградба на акумулации, зашто во наредните децении водата ќе биде уште попотребна. Со Законот ќе дојдеме во ситуација да нема средства за изградба на акумулации бидејќи најголемиот дел ќе оди за прочистување. Тоа се вистинските причини за нашиот став, а не која партија раководи со кој ресор - предупредува Авировиќ.

Таа додава дека во Законот има контрадикторни членови и оти Министерството за животна средина нема доволно кадри.

- Законот ќе не' обврзе за изградба на нови акумулации да имаме согласност од соседните земји. Може да претпоставите што ќе значи тоа - нагласува Владанка Авировиќ.

Според неа, претставници на ресорот за животна средина погрешено го информирале Брисел за состојбите во оваа сфера, а единствениот проблем со постојните закони е што не се применуваат добро.

Лошо менаџирање

Новиот Закон предвидува управувањето со водите во најголем дел да биде сконцентрирано во Министерството за животна средина. Тоа сега го прават повеќе ресори и органи, што предизвикува конфузија на теренот на кој се случуваат поплави, запустени канали и нефункционална мрежа. Македонија спаѓа во редот на земјите што располагаат со потенцијал да извезува вода за пиење во регионот. Трите големи езера и водните потенцијали се голема предност во однос на другите земји, кои имаат недостиг од слатки води. Од друга страна, во структурата на потрошената вода во земјава најмногу учествува земјоделството - цели 70 проценти.

Експертите укажуваат дека е најдобро со водите да се управува од едно место.

- Најдобро би било да се формира посебна агенција за води, надвор од министерствата, со која би управувала Владата. Македонија има доволно вода за пиење во наредните стотина години, но проблем е лошиот распоред и менаџирањето, односно рационалното користење. Само Охридско Езеро има по 10 кубни метри вода за секој жител на планетата - смета професор Ордан Чукалиев од Факултетот за земјоделство и храна.

Кај нас, искористени се само 30 отсто од водните капацитети. Негрижата и запоставувањето на водните системи се гледа и во фактот дека од 180.000 хектари обработлива површина што се наводнуваше во 90-тите години на минатиот век, во моментов во употреба е само систем за наводнување на помалку од 20.000 хектари.