Старото предание за 77-те цркви во Варош,и  денес помалку или повеќе живее меѓу жителите на Прилеп.За многу легенди и преданија поврзани со Варошките цркви, пишувале и авторите Марко Цепенков, Георги Трајчев и многу други, познати  и непознати собирачи на народното творештво.

Цепенков за 77 варошки цркви уште ќе запише-Коа се праеле Кулите, се живо старо и младо,големо и мало од рака на рака камен подаало од Плетвар до Кулите.

Меѓу Варошани, уште живее легендата дека црквите ги изградил Краи Марко, заради 77-те деца , кои умреле за време на правењето на Кулите.Тогаш сите млади мајки биле ангажирани да подаваат камен, а децата им биле оставени на бабите да ги чуваат.Од глад умреле 77 деца.По ова Крали Марко решил во нивна чест да изгради 77 цркви.

И археологијата го потврдува постоењето на овие 77 цркви-градени во 13 и 14 век.Прв пат средновековниот Прилеп се споменува од Византискиот историчар Јован Скилица во 1018 век, по поразот на Самоиловата војска од Византискиот император Василиј, вели археологот Илија Најдовски од Прилепскиот Завод Музеј.За 77-те цркви постои и една друга легенда.

-Се претпоставува со легендата дека населбата варош имала околу 77 цркви капели и манастирчиња,бидејќи го населиле 77 родови а секој род си имал своја црквичка и своја капела.од денешните археолошки ископувања остатоци има од 13 црквички и манастири.Во комплетна зачувана состојба денес во Прилеп постојат 6 цркви.Сите цркви и манастири се изградени на култни места.

Црквите кои што успеале да им оддолеат на искушенијата низ векоковитеи денес активно им служат на христијанските верници од  Варош и Прилеп.Најимпресивена од сите овие градби е манастирот,,Свети Архангел Михаил,,

-Манастирот е изграден во 13 и 14 век.На западната страна на внатрешниот ѕид се гледаат ктиторите како ја носат одсликаната црква и како таа требало да изгледа .Од надворешната страна се двата лика, познатите кралеви Волкашин и Марко.Се претпоставува дека тие се насликани во 1371 година, веднаш по Маричката битка и  смртта на Волкашин, затоа што Марко е престваен во бела одора.Белата боја во тоа време значело жалост.Исто така во оваа црква постојат и три антички столбови.На еден од столбовите е врежан напис со глаголско писмо од 996 година.Овој напис е втор по старост во Македонија по написот од Самоиловта плоча од 993 година.

Голем дел од 77 цркви денес се водат како споменици заштитени  со закон.Некои од нив, иако се аритектонско издржани градби, преполни со древни културни споменици по самите ѕидови и дворови и денес се во голема мерка запоставени и изложени на понатамошно уништување.

www.kanal77.com.mk