Социјални згради и населби

The draft design for the first Macedonian Habitat settlement has planned 62 homes built in 11 units with apartments from 40 to 80 square meters in four different types of houses.

Македонија доби заем од 23.350.000 евра од Банката за развој при Советот на Европа за изградба на социјални станови, соопшти Министерството за финансии. Вкупната вредност на проектот за домување социјално ранливите групи е 50.700.000 евра, а државата ќе учествува со средства од буџетската каса во износ од повеќе од 27 милиони евра. Координатор на проектот е Министерството за транспорт и врски, а реализатор е ЈП за стопанисување со станбен и деловен простор. Проектот за домување на сиромашните, меѓу кои спаѓаат и децата без родители, инвалидите и нивните семејства, самохраните родители со малолетници и жители на региони погодени од природни катастрофи, е почнат пред две години откога се изградени три станбени објекти, а во тек е градба на уште дванаесет. До крајот на 2012 година, предвидено е да се изградат вкупно 37 згради со 1.708 станови во 19 града во Македонија.

Од почетокот на градбата ракавите ги засукале и зеле лопата в рака повеќе од 200 волонтери од САД, Германија, Полска, Шведска, Италија, Швајцарија и од Канада

Доброволци и идните сопственици на куќите забрзано ги градат првите 24 објекти во велешката населбата Тунел 2, чиј инвеститор е американската невладина организација „Хабитат“. За половина година од почетокот на градбата ракавите ги засукале и зеле лопата в рака повеќе од 200 волонтери од САД, Германија, Полска, Шведска, Италија, Швајцарија, Канада, кои дојдоа да градат дом на семејство што не го познаваат, сами комплетно ги покриваат трошоците за престој и згора на тоа оставаат донација за организацијата што е нивен домаќин. Меѓу изведувачот „Ива инжинеринг“ се и градители, ученици од американската Гимназија „Нова“ од Скопје, како и возрасните лица од фамилиите што во првата распределба ги добија 24-те стана од предвидените 90. Тие се обврзани да вложат по 400 работни часа со цел да почувствуваат дека градат нешто што подоцна ќе им припаѓа ним. 

- Во изградбата на новиот дом учествуваме со сопругата, бидејќи децата ни се под 16 години и тие според правилата не смеат да се појават на градилиштето. Задоволни сме со понудените услови, цената на еден квадрат е околу 450 евра, а во првите пет години месечната рата за отплата ќе биде помеѓу 90 до 110 евра. Ова е најдобрата понуда, која не може да се одбие - вели Димче Велев, еден од новите сопственици на становите, кои ќе се исплатуваат во наредните 20 години.

Станарите ќе имаат ретка можност да се пофалат дека во изградбата на нивните домови учествувале и претседателот на државата, сопругата на американскиот амбасадор, градоначалникот на Велес и други. Сите тие ги здружија силите и вградија симболично неколку бетонски блокови. Иако тоа е нивен мал придонес за објектот, промоцијата на проектот со овој гест е огромна.

- Голем е придонесот на „Хабитат“, бидејќи во време на криза, им овозможува на нашите граѓани да дојдат до евтин стан. Им честитам на иницијаторите што вложуваат во Македонија. Убаво е да се помогне на луѓе што се со ниски примања и на овој начин да го решат станбеното прашање - изјави Ѓорге Иванов, претседател на Република Македонија, при неодамнешниот престој кога помагаше на градилиштето на „Хабитат“ во Велес.

За првата распределба на станови имаше жестока конкуренција по пет кандидати за еден дом или вкупно 126 пријавени за 24 стана, но поплаки немаше. Инвеститорот очекува дека напролет ќе бидат комплетно завршени првите 24 стана.

- При распределбата спроведуваме процедура, која е транспарентна и се заснова на реални показатели. Ние не доделуваме станови, туку селектираме семејства, кои се вклучуваат во програма на изградба на објектите - вели Зоран Костов, извршен директор на „Хабитат Македонија“.

Тој се пожали дека поради нестабилниот курс на доларот, вредноста на инвестицијата од 2,7 скокна на 3,2 милиони долари. Станбениот комплекс се простира на 4,7 илјади квадратни метри површина, а во три фази ќе се изградат вкупно 11 објекти со 90 дома, кои ќе бидат во стар велешки градителски стил, со просечна површина од 52 квадратни метра. Населбата ќе биде комплетно завршена во 2011 година. Велешани се почестени што се први во земјава, кои ќе добијат населба за лица со ниски примања, бидејќи освен во Македонија „Хабитат“ во Европа гради станови со слични услови во Унгарија и во Романија. Патрон на мрежата на „Хабитат“ е некогашниот американски претседател Џими Картер.

Дневник - Петар Печков - 29.09.2009