Градење со камен

IV Технологија на добивање камени блокови со каменорезачка машина 
Ова е една од најновите технологии за добивање гранитни блокови која користи машини со дискови кои имаат пречник од 2,5-4,5 метри. Дисковите се со сегменти комбинирани со дијаманти и видија и имаат голем ефект. Предност на оваа технологија е тоа што за почеток не е потребна изработка на почетни засеци и канали. Оваа технологија е применета во рудниците на „Крин“ ДОО и пресметките за цената на еден метар кубен блок изнесува околу 65€. 
Коефициентот на искористување е исто така голем и знесува 83%, што е доста
висок коефициент и значително го зголемува ефектот.
Оваа технологија бара високо ниво на обученост на работниците бидејќи машините се со софистицирана опрема и нивниот ефект зависи директно од правилноста на монтажата на шините врз кои се движи каменорезната машина. 
Пожелно е, со машината да раководи високостручен кадар.
Влијанието на оваа технологија врз животната средина е на исто ниво како и кај претходната, што значи дака е прилично чиста технологија, само што оваа технологија бара поголема количина вода за ладење на резниот алат (пилите). 
Кај оваа технологија, комбинирњето со друга технологија е неопходно бидејќи нема можност за хоризонтално потсекување на блоковите. 
Комбинацијата со друга технологија зависи од тоа која технологија е претходно употребена или, ако копот е нов, важна е цената на секундарната технологија. 

III. Технологија за добивање камени блокови со дијамантска 
 жичена пила 
Ова е една од новите технологии и една од најприменуваните за добивање комерцијални гранитни блокови, а се користи кај добро организирани и копови со јасна конфигурација. Трошоците за имплементирање на оваа технологија не се големи, ако се зне дека ефектот на жичарите е доста голем. 
Во зависност од производителите, набавната цена на машините изнесува 20000-40000 € во зависност од моќноста на погонското тркало, а дијамантското јаже чини 50-80€ по метар должина. Цената на добиен кубен метар комерцијален блок изнесува 58 €/м3.
 Ова е податок добиен од пресметките за производство на блокови во рудникот на „Крин“ ДОО Прилеп. 
Искористувањето на камената маса е околу 70%, што претставува добар коефициент на искористување. Губитоци на камената маса се јавуваат само при отворање на етажите, „V“- каналите и кршењето на банковите при соборување на ламелите. 
Оваа технологија бара добро обучен кадар кој треба да ја познава технологијата бидејќи, самите машини што се употрбуваат, се сè поусовршени и со многу електроника која ја олеснува работата и го зголемува капацитетот. 
Влијанието на оваа технолгија врз животната средина е сведено на минимум, ако се има предвид дека водата што служи за ладење на резниот алат и за отстранување на разорениот материјал може да се рециклира односно да поминува низ таложници и пак да се враќа во производниот процес. 
Кај оваа технологија се јавува неопходност од комбинирање со друга технологија од самата потреба на изработка на дупнатини кои служат за провирање на дијамантското јаже. Поради висината на цената на сајлата пожелно е да се комбинира со дупчење и цепење, што значително ја намалува цената на комерцијалниот блок.

II. Технологија за добивање комерцијални блокови со дупчење и 
употреба на експанзивни смеси
Технологијата на дупчење и цепење на камените блокови со експанзивни 
смеси е често употребувана технологија во коповите за гранит со поголема компатибилност и изразита цепливост на камената маса. Дупчењето на дупнатините се врши исто како и кај претходниот метод со помош на дупчечки чекани и компримиран воздух, разликата е само во распоредот на дупнатините. 
Цената на експанзивната смеса е различна и зависи од производителот, од типот на смесата и температурата при која истата се употребува и се движи од 5-10 € за килограм експанзивна смеса. 
Цената на 1 м3 блок добиен со оваа технологија во рудниците на „Крин“ ДОО - Прилеп изнесува 51 € за метар кубен блок. 
Коефициентот на искористување на камената маса и комерцијалниот блок изнесува 58%. Малата вредност на коефициентот на искористување е поради нерамната површина која се добива по цепењето со експанзивната смеса, а проблем се и нерамните површини на страните на блокот. 
Оваа технологија не бара голем степен на обученост на работната рака бидејќи не користи никакви софистицирани средства, односно овде проблем е само подгутвувањето на експанзивната смеса која, со тек на време, станува рутина и успешноста на истата зависи само од правилниот избор на типот на смесата во зависност од температурата на околината. Освен прашината и бучавата што се јавува при дупчењето, оваа технологија нема друго штетно 
влијание врз животната средина затоа што експанзивната смеса по дејството се претвора во прашина која нема никакво штетно дејство врз околината. 
Како технологија, пожелно е секогаш да се комбинира со друга, бидејќи е проблематично примарното одвојување на банковите од камената маса. 
Поради овие причини, оваа технологија се користи како секундарна, односно за кроење на комерцијалните блокови.

I. Технологија за добивање комерцијални блокови со дупчење и 
минирање
Ова е една од најстарите технологии за добивање архитектонско градежен камен. Оваа технологија користи компримиран воздух и алат за дупчење (моноблок - бургија). Дупчењето и минирањето се релативо евтина технологија и добро развиена во светот и кај нас, а опремата е различна и со различен капацитет. За коп со капацитет од 2000 м3 комерцијални блокови потребна е една лафетна дупчалка за хоризонтално и една за вертикално дупчење и два борхамери со вкупен капацитет за воздух од 10 м3
, додека потрошувачката на детонаторски фитил изнесува околу 12000 м годишно. Оваа 
технологија се применува во рудникот за гранит на „Крин“ ДОО и, според пресметките добиени оттаму, цената на 1м3 комерцијален блок изнесува 48,8 €. 
Коефициентот на искористување изнесува 53% што претставува не толку задоволителна бројка, ако се знае дека во гранитите тој би можел да биде многу поголем, што е резултат на оштетувањата што се јавуваат при минирањето. 
Оваа технологија не бара голема обученост на луѓето кои работат со неа, а проблем претставува само минирањето за што е потребна посебна обука и лиценца за палител на мини. Минирањето, исто така, влијае и на сигурноста при работата што дополнително влијае за избор на истата.  
Влијанието на оваа технологија на животната средина е негативно бидејќи при дупчењето се јавува прашина која влијае на животната средина, а проблем се и бучавата и издувните гасови кои се јавуваат при минирањето. 
Особено треба да се земе предвид детонацијата која влијае како шок врз животната средина. 
Како технологија е една од најкомпатибилните технологии за комбинирање со останатите, а историски гледано е една од најстарите технологии за производство на комецијални гранитни блокови. Најмногу се користи во комбинација со дијамантската жичена пила, што е случај и во „Крин“ бидејќи, при минирањето на три страни на здравата камена маса, доведува до 
оштетување на истат,а колку и да е тоа контролирано и добро изведено.