Гасификација

Ставрески: Го затворивме прашањето за Клириншкиот долг

Мишко Иванов	Коментари (0)

Зоран Ставревски

Македонија и Русија по втор пат се договорија за исплата на Клириншкиот долг од 60 милиони американски долари, што руската федерација го има кон земјата.

Истата вест што во 2007 ја соопшти тогаш вицепремиерот за економски прашања Ставревски, денеска само што се врати од Москва ја повтори.

„Гасификацијата би требало да почне во 2010. Студијата е речиси финализирана, останува ова прашање во наредните два-три месеци да помине на Собрание, преку закон за ратификација на спогодбата. Значи ние го усогласивме текстот на спогодбата, со Министерството за финансии на Русија“, изјави Зоран Ставревски, министер за финансии.

Исти се дури и информациите. Долгот ќе биде намирен преку проекти, со кои е предвидено гасификација на Македонија. А1 уште лани го објави целиот проект, но епилог се уште нема.

Ќе се гради гасоводна мрежа речиси низ целата држава. Вкупната инвестиција е 80 милиона долари. Македонската држава ќе треба да доплати само 20 милиона, останатите ќе бидат дел од компензацијата за враќање на рускиот Клириншки долг кон Македонија.

Проектот е веќе познат. Од постоечкиот гасовод пред Куманово, се одделува крак кој преку Свети Николе ќе води до Штип и Велес. Вториот крак од овој постоечки гасовод би требало да оди до Тетово и Гостивар, регион кој е индустриски експониран и кој има огромен потенцијал.

Се уште се разгледуваа варијантите дали е можно од велес гасоводната мрежа да стигне до Прилеп и Битола. Нерешено, според ова решение, ќе остане уште Струмичко поле, но овој регион најверојатно ќе се поврзе преку Петрич, Бугарија.

Во проектот предвидена е и мрежата за главниот град. Сепак, министерот за финансии Ставревски денеска децидно потврди, работата е завршена во 2010. стартува гасификацијата.

„Ние добивме ветување од нивна страна дека Гаспром ќе се вклучи во реализацијата, што ни беше исклучително значајно. Значи ќе имаме еден сериозен стратешки партнер за реализација на гасоводот, и на тој начин практично ќе бидеме вклучени и во регионалните гасоводни мрежи“, рече Зоран Ставревски, министер за финансии.

Во Москва, Македонија и Русија деновиве потпишале спогодба за Клириншкиот долг, потврди министерот Ставревски, сега се очекува уште ратификацијата.

Гасот се враќа во игра

Владата, по неколкугодишна пауза, повторно се наврати на гасификацијата на Македонија. Откако пред неколку години властите не успеаја да го истуркаат проектот заедно со руски „Гаспром“ откако Русите побараа да го вратат клириншкиот долг кон земјава тежок околу 60 милиони евра преку компензација за гасоводен проект. Вчера Владата најави дека на крајот од ноември ќе ја почне постапката за објава на меѓународен тендер за главните проекти за гасификацијата.

За таа цел е формиран меѓуминистерски комитет задолжен за проектот за гасификација, кој го сочинуваат вицепремиерот Владимир Пешевски и економските министри од тимот на премиерот Никола Груевски. Тие по вчерашниот состанок не изложија прецизни детали за самиот проект пред јавноста, туку соопштија дека во тек е изработка на физибилити-студија за гасоводен систем со идеен проект. На состанокот присуствувале и претставници на четирите компании што го сочинуваат конзорциумот што веќе ги изработува студиите и проектот. Фирмите „Простор“ од Куманово, „Гастек БГ“ од Софија, „Петрол“ од Љубљана и „Енерго систем“ од Скопје вчера го презентирале првиот извештај за напредокот во изработката на студијата.

Според информации на „Дневник“ од Бирото за јавни набавки, Владата во февруари годинава склучила договор со „Простор“ од Куманово во износ од 1,5 милион евра за изработка на физибилити-студија. Проектот требало да биде готов за девет месеци, а рокот истекува во наредната недела. Министерството за транспорт обезбедило и ревизија на студијата, што треба да ја направи УКИМ Градежен факултет за 50.000 евра. Другите детали околу цената на целосната гасификација на земјава не се откриваат.

Владини извори тврдат дека изработката на физибилити-студијата напредува добро и во рок од неколку месеци таа ќе биде готова. Како можен извор на финансирање се' уште не е целосно отфрлен рускиот клириншки долг, но се потенцира дека се работи за многу мала сума пари споредено со тоа колку ќе чини целиот проект.

Вицепремиерот Зоран Ставрески во интервју за радиото „Слободна Европа“ пред 20 месеци најави дека на покана од Владата во Скопје ќе пристигне делегација од „Гаспром“, со која ќе ги дефинираат условите за реализација на проектот гасификација. Вицепремиерот тогаш најави дека текстот на договорот за компензација е усогласен, а долгот ќе се врати преку реализација на инвестициски проекти за гасификација во Македонија. Договорот тогаш не беше потпишан, а Ставрески не одговори под кои услови гигантот „Гаспром“ би влегол во Македонија. Преговорите тогаш се водеа тајно и не беа соопштени детали.

Во интервју за „Дневник“ во 2007 година, Ставрески се пофали дека Русите го прифатиле барањето долгот да биде вратен во целиот износ од 60,5 милиони долари, односно за 12 милиони долари повеќе отколку што претходно било договорено низ проекти за гасификација.

Во првата фаза, според тогашниот план, гасификацијата требаше да опфати изградба на примарен и секундарен гасоводен прстен околу Скопје и изградба на краци од магистралниот гасовод до Неготино, Штип и Тетово. Според зборовите на Ставрески, самиот инвестициски зафат во првата фаза тежи околу 75 милиони евра, кои во најголем дел ќе се обезбедеа од клириншкиот долг. Вкупната инвестиција за гасификација на целата држава, пред две години Ставрески најави дека ќе изнесува неколку стотици милиони евра, при што таа ќе опфати над 150.000 семејства и ќе обезбеди сигурно снабдување на индустријата. Во реализацијата на овие проекти требаше да бидат вклучени домашни компании, а се разбира, многу значајна улога треба да одигра АД ГАМА.

Во меѓувреме, Македонија не успеа да издејствува низ нејзината територија да поминува ниту новиот руски гасовод „Јужен поток“, ниту западно поддржаниот „Набуко“, кој треба до земјите од Европската Унија да пренесува гас од неруско потекло.

Франција може да и' стане партнер на Русија во два клучни проекта во сферата на енергетиката, гасоводите „Јужен тек“ и „Северен тек“, пишува денеска московскиот весник „Комерсант“.

Според извор од руската влада, цитиран во весникот, рускиот „Газпром“ планира скоро да потпише меморандум за соработка со француската компанија за електрична енергија „Електрисити де Франс“, која ќе добие најмалку десет проценти од „Јужен тек“.

Весникот истакнува дека се очекува наскоро да завршат и преговорите за вклучување на француската енергетска компанија во „Северен поток“, кои почнаа пред една година.

- На тој начин руските проекти ќе добијат дополнителна политичка поддршка, а Франција - нови безбедни доставки на гас, пишува „Комерсант“.

Според извор, кој е упатен во преговорите, ЕДФ ќе добие околу десет проценти од „Јужен тек“, преку склучување долгорочни договори за доставка на гас за електроцентралите на компанијата, распоредени по маршрутата на гасоводот.

- Меморандумот може да биде потпишан до крајот на септември, кога шефот на „Газпром“, Алексеј Милер, ќе ја посети Франција - изјави истиот извор.

„Газпром“ и ЕДФ не дадоа коментар на написот на „Комерсант“.

Гасоводот „Јужен тек“, со капацитетот од 47 до 63 милијарди кубни метри годишно, предвидено е да мине од Русија преку Црното Море кон Бугарија, а потоа да се раздвои по маршрутите Србија-Унгарија-Австрија и Грција-Италија.

Единствен партнер на „Газпром“ во „Јужен тек“ засега е италијанската компанија ЕНИ, која вчера одби да коментира за евентуалното вклучување на ЕДФ во проектот.

www.dnevnik.com.mk/default.asp?ItemID=7784C980F2C4E4409B2CEEAAB39D4B18

www.dnevnik.com.mk/default.asp?itemID=9FFEE1FC0CDAE1488012598C9649C444&arc=1