Сеизмологија

Witness location: Selce (Macedonia) (4 km E from epicenter) [1]

I was standing at my living room in front of my laptop. And when I wanted to call a friend of mine on the phone I started to hear a bad noise like some cut trees are falling. Then I really felt that the ground is moving but couldn't notice in which direction. And I was alarmed and a bit frightened. At that moment it was really hard to start to move or to run because you kinda loose any will to move (it is hard) but I managed and ran at the hall way and everything stopped. All this happened for around 3 or 4 seconds. I watched if lights were moving, they didn't. But the key on the door had a hanging thing and it was moving. Then after some minutes I heard another noise but it was weaker. http://www.emsc-csem.org/Earthquake/Testimonies/comments.php?id=221486

It was a swift feeling of being hit by a seismic wave! http://www.emsc-csem.org/Earthquake/Testimonies/comments.php?id=199473

Практичен пример, според Eurocode 8 (EN 1998: 1997)

• Тежина на носечката конструкција: 1095 t

• Вкупна тежина на ѕидовите - Кнауф системи (внатрешни: Knauf W112, 49 kg/m², надворешни: Aquapanel, 42 kg/m²) : 109 t

(25 % помалку тежина кога се употребуваат Кнауф системите наместо класичната градба со цигли) Со пресметка на сеизмичките сили според Eurocode 8 може да се одреди дека овие товари се намалени за околу 23% кога се употребуваат Кнауф W112 системи за внатрешни прегради и Кнауф Аквапанел за надворешните ѕидови. Заради тоа е овозможено поекономично димензионирање на армиранобетонската конструкција која во вкупните инвестиции зазема значаен дел. Значи, земјотресната сигурност е подобрена поради подобрата деформација и однесувањето при колапс на структурата на сувата градба за време на земјотреси.

стр.7 - http://knauf.com.mk/pdf/prospekti/KNAUF-Story-br3.pdf

Се гради во црниот сеизмички појас

Евентуален земјотрес во Скопје може да предизвика многу големи оштетувања на објектите во строгиот центар на градот кај Старата железничка станица и Домот на градежници, како и во населбите Карпош 1 и Порта Влае, кои се изградени врз раседно земјиште. Во опасност ќе бидат и повисоките згради во населбите Аеродром, Ново Лисиче и Кисела Вода, зашто се направени врз почва непогодна за висококатници, тврди професорот во пензија на Градежниот факултет, Апостол Поцески.

Професорот, кој на факултетот предаваше статика и нумерички методи, своите тврдења ги заснова врз студијата „Ефектот на почвата од скопскиот земјотрес во 1963 година“. Таа е направена во годините по катастрофата, кога се испитувал составот на земјата во главниот град и нејзиното влијание врз градбите. Тогашните испитувања чинеле сегашни милијарда долари, а ги финансирале повеќе странски земји и југословенската влада. Се покажало дека целата скопска котлина лежи на чакал, кој некаде е длабок, а некаде многу плиток. Токму таквите разлики во длабочината може да бидат кобни при земјотреси. Студијата на Поцески во која се обработени раседите во Скопје е направена врз основа на овие податоци, а е објавена во едно од најугледните стручни списание во Америка, како и во публикации во земјава.

Процеп длабок 200 метри

Испитувањата на почвата покажале дека најголеми оштетувања во земјотресот имале објектите изградени врз голем расед, односно процеп длабок околу 200 метри, кој се протега од населбата Кисела Вода до реката Лепенец. Раседот минува низ делот кај Чешма во Кисела Вода, па преку улицата пред Старата железничка станица продолжува до поранешниот плоштад Слобода кај Домот на градежници. Оттаму преку улицата Ленинова излегува на „Партизанска“, па кај полициската станица во Карпош 1, преку Порта Влае, завршува кај реката Лепенец.

- Скопската котлина е испресечена со многу раседи, но овој е најстрашен бидејќи минува токму низ центарот на градот. Најголемите оштетувања во земјотресот беа по линијата на овој расед, кој е широк десетина метри од двете страни. Не смее да се гради врз него. Најмногу што може е да има улица, а не згради како што се направени. Дури има и висококатници. Никој претходно, а ни сега, не води сметка дека гради токму по линијата на раседот. Тоа може да биде кобно - вели Поцески.

Дека раседот има влијание врз интензитетот на земјотресот докажува и фактот што по катастрофата на релативно мала површина на која тогаш се простирало Скопје имало сосема спротивни оштетувања на градбите. Односно, во одредени делови на градот штетите биле незначителни, а во други имало целосно урнати згради. Имало и примери каде што градбите на една страна од улицата биле комплетно урнати, додека на спротивната немале никакво оштетување. Таквиот парадокс стручњаците го објасниле со специфичниот ефект на почвата, односно длабочината на чакалот. Таму каде што почвата била слаба и имала дебел слој чакал на површината, интензитетот на земјотресот бил поголем.

Градете во Тафталиџе

Токму поради различната почва, Поцески објаснува на кои места е посигурно да се градат повисоки згради.

- Низ цело Тафталиџе немаше никакви урнатини бидејќи населбата е изградена врз плиток чакал и тврда подлога - конгломерат. Затоа предлагав, ако веќе се градат висококатници во Скопје, да се градат на потегот од сегашен „Веро“ во Тафталиџе, Капиштец, па речиси до Водно. Наспроти тоа, повисоки згради не смее да има кај Поликлиниката „Букурешт“. Таму има висококатница изградена кратко време пред земјотресот чиј преден столб делумно се урна, најмногу поради составот на земјиштето. Во критичниот појас влегува и делот од Градски ѕид кај полициската станица „Беко“, како и околу Универзалната сала бидејќи е многу блиску до линијата на раседот. Не е препорачливо да се прават населби со високи згради во Железара и Кисела Вода. Чакалот во Аеродром и Ново Лисиче и денеска тоне, поради што таму не треба да се градат згради повисоки од осум ката - објаснува Поцески.

За сигурноста на населбите во Топаанско Поле, Бутел, Чаир нема многу информации, зашто овие делови не се испитувале многу по земјотресот. Не се правеле ни испитувања во Момин Поток и Зајчев Рид, за каде е планирано да се градат големи населби. Сепак, Поцевски смета дека ни таму не смеат да се градат висококатници, бидејќи носивоста на почвата е помала.

Професорот е револтиран бидејќи стручната јавност знае за испитувањата и резултатите од студијата, но не презема ништо за да го спречи градењето во критичните зони.

- Детаљно се знае каква е почвата низ Скопје и не мора да се прават нови испитувања. Затоа во сите нови урбанистички решенија мора да се земат предвид. Стручната јавност знае за испитувањата и за студијата, но намерно ги премолчува бидејќи веројатноста да се случи некоја нова катастрофа во скоро време е мала. Но, ова што се прави со градбите во Скопје е злосторство кон идните генерации. Нова катастрофа може да се случи за 100 години, ама луѓето сега не размислуваат за тоа бидејќи се чини далеку. Какви се овие луѓе што градат, не мислејќи на идните генерации? - прашува Поцески.

Стокатниците се бесмислица

soil engineering - стр.175 http://www.4shared.com/document/Hn6Q2I7P/SoilsEng.html
http://10zen.net/index.php?option=com_content&task=category&sectionid=6&id=22&Itemid=73