Земјоделие и рурален живот

Message Topic Search Topic Options Post Reply Create New Topic Printable Version

поради пропаѓање или стечај
Од 200 земјоделски комбинати, преживеаја само неколку

Одвај неколку од над 200 големи земјоделски стопанства и комбинати, колку што работеле во земјава во почетокот од деведесеттите години на минатиот век, сега се активни. Во Министерството за економија велат дека точната бојка не се знае бидејќи кај некои од нив тече стечајна постапка, а во други работат само одредени делови. Од вкупно 30.000 вработени во овие комбинати денеска се ангажирани стотина, а нивното учество во бруто-домашниот производ од 10 отсто е сведено на помалу од еден процент. 
Експертите сметаат дека агро-стопанствата беа срцевината на нашето земјоделство и дека без големи фирми што ги собираат пазарните вишоци нема успешен аграр.

- Државните комбинати располагаа со 150.000 хектари обработлива површина, која беше најквалитетна земја. За време на приватизацијата земјиштето им го одзедоа и е узурпирано од правни или физички лица. Државата мора да сфати дека за успешно земјоделство е потребно окрупнување на земјоделците и формирање компанија од типот на хрватски „Агрокор“, која во исто време ќе има и производство и преработка и сама ќе се грижи за пласман надвор од границите - објаснуваат експертите.

Земјоделците раскажуваат дека во транзицијата сите комбинати и стопанства биле приватизирани, потоа дел од нив почнал да работи успешно, но потоа биле поделени на повеќе делови, кои полека пропаѓаат. 

- Останаа само делови, механизацијата е распродадена, кај некои се отворени стечајни постапки или се продава стечајната маса, а работниците се на улица. Земјата ја презеде државата и сега им ја дава на земјоделците под наем - вели Вељо Тантаров, претседател на Сојузот на земјоделци на Македонија. 

Но, тој истакнува дека државата е лош газда бидејќи нема јавно претпријатие за стопанисување со земјоделско земјиште и не се води сметка како се користи земјиштето, кој и како плаќа закуп.

- Ако државата има 150.000 хектари обработлива површина и ја издаде по 100 евра за хектар, тоа се 15 милиони евра во буџетот. Тие би можеле да одат во фондот за субвенции - советуваат од Факултетот за земјоделство и храна. 

Во Министерството за економија немаат евиденција колку стопанства се останати и дали работат бидејќи приватизацијата е одамна завршена.

- Податоците се од времето на постоење на Агенцијата за приватизација, според кои, реорганизацијата на комбинатите е успешно завршена. Дел од нив се намерно расцепкани по сектори за полесно да работат. Сега се веќе приватни фирми, во кои ние немаме увид - изјави Сузана Праниќ, шеф на кабинетот на министерката за економија.

Министерството за земјоделство планира да ја обнови праксата на големи комбинати.

- Во наредниот период ќе се оди на окрупнување на земјоделското земјиште. Ако не е платен закуп се раскинуваат договори и тоа земјиште повторно се распределува - вели Соња Трајковска, портпаролка во овој ресор.
Според Заводот за статистика, во 1991 година имало 162.000 стопанства во индивидуалниот и во општествениот земјоделски сектор, а сегашната состојба ќе се види по обработката на податоците од неодамнешниот земјоделски попис. http://www.dnevnik.com.mk/?ItemID=4EC8FB3C66567E4D8551A7939E1AFA73

Број на индивидуални земјоделски стопанства (2010): 192.082 
Kористено земјоделско земјиште од индивидуалните земјоделски стопанства (2010): 282.830 хектари
Членови на домаќинствата кои работат на индивидуалните земјоделски стопанства (2010): 435.467 
Земјоделски стопанства специјализирани за полјоделски култури (2007): 42.192    
Земјоделски стопанства класификувани во I класа - до 2000 евра (2007): 58.22%   http://www.stat.gov.mk/OblastOpsto.aspx?id=38

http://makstat.stat.gov.mk/pdf/2010/5.1.10.73.pdf 
вкупно имаме 2.200 комбајни и 82.000 трактори т.е. 24.000 едноосовински мотокултиватори и 58.000 двоосовински трактори за 4.000 повеќе во однос на 2003 т.е. статистички сме пред казахстан но зад чиле http://www.nationmaster.com/graph/agr_agr_mac_tra-agriculture-agricultural-machinery-tractors

Edited by Max - 08-Oct-2011 at 14:53