Јавна чистота

Комуналните редари невидливи

И општините и Градот бавно вработуваат лица кои ќе го спроведуваат Законот за јавна чистота

Снежана Калабакова


И по речиси две години од донесувањето на Законот за јавна чистота, и натаму се фрла градежен шут на недозволени места, се перат килими и се мијат автомобили на улица. Комуналните инспектори и редари како да ги нема на терен. А, во некои општини, како што се Аеродром, Чаир и Бутел, навистина и ги нема, додека други штотуку вработија вакви лица.

Униформираните чувари на комуналниот ред требаше да бидат ангажирани најдоцна за шест месеци од наредбата што им ја даде градоначалникот Коце Трајановски на општините, уште во почетокот на неговиот мандат. Но, општините се бавни во исполнувањето на оваа обврска, ама, се чини, не му се брза ниту на Градот. Од Одделението за односи со јавноста велат дека Градот веќе ја усогласил подзаконска регулатива за да може да пристапи кон вработување комунални редари. Побарал согласност од Агенцијата за државни службеници и штом ќе ја добие, ќе распише конкурс. Трошоците за комуналните редари, во основа, се на ниво на платите утврдени со Законот за државни службеници.

Овие лица треба да носат службена облека и легитимација, која им ја потпишува градоначалникот на општината во која се работно ангажирани. За опремување на еден комунален инспектор со летна и зимска облека, чевли и капче, општините треба да издвојат околу 16 илјади денари. Бојата и кројот на униформата ја пропишува министерот за транспорт и врски и тој избрал таа да биде портокалова. Некои општини не се согласуваат со тоа, па ја проблематизираат нарачката и шиењето на униформите. Поради тоа, униформираните редари ги нема да прошетаат по општините.

„Од пред еден месец имаме ангажирано пет комунални редари кои ќе покриваат четири реони. За еден месец секој има напишано по десет казни. Тројца се лица од Општината кои претходно беа ангажирани со договори за дело, а двајца се примени од надвор. Сите полагаа испит за државни службеници. Им купивме зимски и летни чевли и кај приватна фирма нарачавме униформи“, објасни Звонко Смиљков, комунален инспектор во Општина Ѓорче Петров.

Во Општина Кисела Вода од крајот на октомври се ангажирани петмина комунални редари, а во Гази Баба двајца. Карпош има седуммина чувари на комуналниот ред, а во Општина Центар петмина почнале да работат во почетокот на месецов и сега поминуваат обука.

„Во изминатиот период редарите имаа обука и, во соработка со комуналните инспектори, изведуваа активности за спроведување на Законот за јавна чистота. Активностите беа околу делот на санкционирање на физички лица сторители на прекршоци, кој предвидува глоба од 50 евра и порамнување со општокорисна работа. Казнуваа граѓани за фрлање и оставање отпадоци од градежен материјал, продажба и изложување на земјоделски производи на недозволени места... Во наредниот период ќе бидат ангажирани во акциите за подигнување оставени нерегистрирани и хаварисани возила на јавни површини“, вели Марјан Спасески, портпарол на Кисела Вода.

Елена М. Вељановска

Трева, гранки, тули, малтер, земја и стар мебел се само дел од отпадот што граѓаните вообичаено во овој период од годината, кога ги расчистуваат градините или, пак, ги реновираат домовите, го создаваат низ Скопје. По секое реновирање на домовите, градежниот отпад најчесто се фрла на локација која не е предвидена за таква намена, а, пак, во одредени делови од градот се прават огромни купишта од суви гранки и трева, кои при гниење шират неподнослива миризба. Местата каде што се создаваат диви депонии, особено таму каде што е исфрлен стар мебел, се вистинско прибежиште за бездомните животни. Покрај грдата слика, дополнителен проблем е и тоа што при скапувањето на тревата се шири непријатна миризба, која е особено интензивна во топлите денови. Надлежните институции велат дека ваквиот проблем тешко се решава и покрај многубројните казни и опомени до граѓаните затоа што ретко кој го почитува Законот за јавна чистота. Екипите на јавното претпријатие „Комунална хигиена“, кои се задолжени за расчистување на насобраниот отпад, велат дека едноставно не можат да стигнат да исчистат толку ѓубре колку што граѓаните може да создадат. - Постојано некој од зградата нешто реновира и речиси сите го фрлаат шутот во контејнерите. Колку што ми е познато, секој може да изнајми специјален контејнер од „Комунална хигиена“ за градежен отпад, ама никој не сака да плати. Кога веќе даваат толку пари за реновирање, илјадарка или две за контејнер не е ништо и ќе нема диви депонии низ населбата - вели жител од Карпош. Во акцијата за намалување на дивите депонии, на местата каде што тие и покрај расчистувањето редовно се создаваат, дел од општините почнаа да поставуваат табли на кои стои предупредување дека на таа локација е забрането фрлање шут. Сепак, несовесните граѓани продолжуваат со практиката на непочитување на поставените знаци. Од „Комунална хигиена“ потврдуваат дека постојано им се јавуваат граѓани кои пријавуваат дека на одредена локација има создадено нова дива депонија. Тие на граѓаните што реновираат, градат или имаат стар мебел за фрлање им изнајмуваат специјален контејнер со кој подоцна се транспортира отпадот во „Дрисла“. - За изнајмување стандарден контејнер, со капацитет од еден кубен метар, се наплаќа 700 денари, а за оние со зафатнина од пет или седум кубни метри 1.500 денари. Цената важи за еднократно полнење и празнење на контејнерот, а ако комуналниот сад се изнајми за подолго време, услугата чини 3.900 денари. Ако собирањето и транспортот на шутот до „Дрисла“, пак, граѓаните сами си го организираат, депонирањето е бесплатно - објаснуваат од ЈП „Комунална хигиена“. Според Законот за јавна чистота, казна за фрлање градежен отпад на недозволена локација, доколку прекршителот е правно лице ќе го чини од 3.000 до 4.000 евра во денарска противвредност, а физичко лице, пак, ќе мора да плати од 500 до 1.000 евра за направениот прекршок.

Струмица постави големи пепелници

Елена Мачевска

Малиот број канти за измет од домашните миленичиња е причината поради која низ скопските улици и низ парковите, граѓаните секојдневно се соочуваат со грдата слика од фекалии од животни. Скопјани кои чуваат кучиња коментираат дека не треба да има казни доколку не се обезбедат доволно специјални кошници за таа намена. Тие се револтирани затоа што и да сакаат да го соберат ѓубрето по своето милениче немаат каде да го фрлат, оти според Законот за јавна чистота, тоа не смеат да го сторат во обичен контејнер за комунален отпад. Во централното градско подрачје има поставено вакви канти, но поголемиот дел од нив или се со искршено дно или граѓаните кои минуваат ги користат како обични канти за ѓубре. Состојбата е поинаква низ населбите каде на мал број улици има кошници со знак со животно на нив. Во периферните делови на градот, пак, многу често на некоја од улиците може да се налета и на измет од коњи и од други домашни животни, со што постојано се крши Законот за јавна чистота. Сепак, и покрај недостигот од специализирана урбана опрема низ градот, со овој Закон строго се забранува фекалните остатоци од домашните миленичиња да се оставаат на јавните површини, а за нивните сопственици е предвидена казна од 50 евра. - Кучето најчесто го шетам по Партизанска, каде нема кошници, или во парк каде и се наоѓа по некоја. Поради тоа често ми се случува моето куче да остави неред зад себе иако знам дека тоа е казниво со закон. Неколку пати, пак, ми се случило да го соберам изметот и да немам каде да го фрлам, па со мене да го носам стотина метри и повторно, на ризик да го фрлам во контејнер - вели Ивана од Карпош. Од Друштвото за заштита на животните „Срце за животните“ велат дека уште од донесувањето на овој Закон, тие имаат низа забелешки околу парична казна за тие што не го собираат отпадот што го остава нивното милениче и не го ставаат во канти за таа намена. Според нив треба да се направат измени на Законот и на места каде што нема поставено специјални канти, да не се казнуваат ниту граѓаните за направениот прекршок. - Од самиот почеток кога беше воведен овој Закон, кај нас почнаа да се јавуваат граѓани кои биле казнети од комуналните инспектори, токму поради тоа што не го фрлиле изметот од животните на соодветно место. Ние побаравме да се измени Законот во овој дел, но оттогаш па се до денес нема промени - рече Вангел Мичевски, претседателот на Друштвото за заштита на животните „Срце за животните“. Од „Комунална Хигиена“ велат дека тие не се надлежни да поставуваат вакви канти за отпадоци, туку општините, од каде што, пак, нема најава за покривање на улиците со специјализирани кошници. - Нашите екипи само се задолжени да го чистат отпадот од овие канти. Но, состојбата на терен е загрижувачка, затоа што наместо тие да служат за фрлање на измет од миленичињата, во нив се фрла секаков вид смет - вели Катерина Лаова, портпарол на „Комунална Хигиена“.